Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 maja 2022 r., wydanym w sprawie
z powództwa T. B. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi:

zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz T. B. kwotę 32,20 zł (trzydzieści dwa złote, 20/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 października 2019 r. do dnia zapłaty;

oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

zasądził od T. B. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w W. kwotę 262 zł (dwieście sześćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Strona powodowa zaskarżyła powyższy wyrok w części, tj. co do punktu 2. wyroku w zakresie oddalenia powództwa co do kwoty 1 029,88 zł.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił:

a. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że stawka przyjęta przez pozwanego jest stawką stosowaną na rynku lokalnym, podczas gdy w stanie faktycznym sprawy, w którym pozwany nie kwestionował rynkowości stawki stosowanej przez powoda ustalenie średniej stawki rynkowej nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy,

b. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i ustalenie, że stawka przyjęta przez pozwanego
w wysokości 87 zł brutto za dobę nie wymaga dowodu i nie budzi wątpliwości, podczas gdy wysokość rynkowych stawek najmu pojazdów zastępczych stanowi wiedzę specjalną, podlegającą ustaleniu przez biegłego z zakresu techniki samochodowej, a inicjatywa dowodowa należała do strony pozwanej,

c. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dowolne ustalenie, że w przypadku stawek najmu to ta zastosowana przez pozwanego jest rynkowa, a okoliczność przeciwna powinna być wykazana przez powoda, zaś w przypadku stawek za parkowanie przyjęcie, że „kosztami ekonomicznie uzasadnionymi, do których zwrotu obowiązany jest ubezpieczyciel są zatem koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego podmiot oferujący pojazdy zastępcze czy pozostałe ww. usługi, pod warunkiem, że nie są rażąco zawyżone",

d. art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 6 k.p.c., a w konsekwencji błędne przyjęcie, że najem powinien być rozliczony po stawce pozwanego, mimo że pozwany nie wykazał w toku postępowania, że był w stanie realnie zorganizować poszkodowanemu nieodpłatnie pojazd zastępczy, a jednocześnie nie kwestionował rynkowości stawki zastosowanej przez powoda twierdząc jedynie, że sam był w stanie zorganizować najem taniej,

e. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. polegające na przyjęciu, iż to na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia, że stosowana przez niego stawka miała charakter rynkowy i nie była wygórowana, pomimo, że strona pozwana kwestionowała wysokość stawki najmu wyłącznie w oparciu o rzekomo złożoną ofertę najmu taniej, a nie z uwagi na jej rażące zawyżenie przez powoda w stosunku do stawek rynkowych. Sąd absurdalnie wymaga od powoda wykazywania okoliczności bezspornych i to
w postępowaniu uproszczonym, dodatkowo wydaje się oczekiwać prowadzenia dowodu z opinii biegłego na okoliczność rynkowości stawki stosowanej przez powoda - która to okoliczność nie została zanegowana także w postępowaniu likwidacyjnym.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę powołanego w petitum apelacji pkt. 2. wyroku, poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda także kwoty
1 029,88 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia
21 października 2019 r. do dnia zapłaty, zmianę pkt. 3. wyroku i orzeczenie na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za I instancję stosownie do zmiany rozstrzygnięcia oraz
o zasądzenie na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie w całości oraz o przyznanie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna i skutkowała zmianą orzeczenia Sądu
I instancji, choć nie wszystkie zarzuty można uznać za właściwie postawione.

Sąd Okręgowy podzielił ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjął je za własne.

Przechodząc do analizy zgłoszonych zarzutów apelacyjnych wskazać należy, że zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. tylko pozornie dotyczyły oceny dowodów. Ocenę taką przeprowadza się na użytek zbudowania podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Skarżący nie kwestionuje żadnego ustalenia faktycznego ani nie twierdzi, że Sąd Rejonowy pominął istotną okoliczność faktyczną, która wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd ten ustalił wysokość stawki najmu pojazdu, którą stosował powód
i okoliczność, że ubezpieczyciel uwzględnił tę stawkę w rozliczeniu za pierwsze dni najmu pojazdu. Wysokość wydatków od trzeciego dnia najmu została zakwestionowana nie z powodu nierynkowego charakteru stawki stosowanej przez powoda, ale z tej przyczyny, że ubezpieczyciel wynegocjował niższe stawki z innymi firmami i uznał wiążący charakter tych stawek w procesie likwidacji spornej szkody. Postępowanie dowodowe koncentrowało się więc na okolicznościach, które pozwoliły na ocenę, czy wierzyciel współpracował przy likwidacji szkody i czy nie przyczynił się do jej zwiększenia przez odmowę skorzystania z usług wypożyczalni samochodów, która współpracowała
z ubezpieczycielem. W tym zakresie Sąd Rejonowy ustalił okoliczności korzystne dla powoda, ale błędnie uznał, że wysokość szkody nie została udowodniona.

Rację ma skarżący, że Sąd I instancji naruszył art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., gdyż zupełnie bezpodstawnie uznał, że strona powodowa nie sprostała obowiązkowi ciężarowi dowodu w skutek zaniechania zgłoszenia odpowiednich wniosków dowodowych. Zgodnie z art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. Natomiast z art. 230 k.p.c. wynika, że gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. W przedmiotowej sprawie pozwany zakwestionował stawkę najmu pojazdu, ale w taki sposób, że za bezzasadną uznał każdą stawkę wyższą niż 87 zł brutto za dzień najmu, bo takie były oferty partnerów biznesowych ubezpieczyciela. Nie twierdził przy tym, że stawki wyższe są nierynkowe. Nie zanegował rynkowego charakteru stawki zastosowanej przez powoda – nie wypowiedział się na ten temat, koncentrując się na szerokim, choć bardzo jednostronnym, omówieniu orzecznictwa wskazującego na zasadność likwidacji szkody według stawek najmu wynegocjowanych przez ubezpieczyciela. Odpowiadając na sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty, powód podniósł, że rynkowość stawki najmu pojazdu stosowanej przez powoda nie jest sporna (k. 65). Pozwany nie zareagował na to stanowisko ani w piśmie, ani na terminie rozprawy (na terminach rozprawy strona pozwana nie była reprezentowana). W takiej sytuacji były wszelkie podstawy do uznania za przyznany rynkowy charakter stawki 190 zł brutto za dzień najmu pojazdu. Tym bardziej że stawka ta została wprost uznana w postępowaniu likwidacyjnym za pierwsze dwa dni najmu. Nie było więc żadnego powodu do inicjowania postępowania dowodowego dla wykazania rynkowego charakteru dziennej stawki najmu pojazdu w wysokości 190 zł brutto.

Sąd Rejonowy ustalił bezsporny czas najmu pojazdu – 12 dni i miał materiał do rozważań, czy oferty wypożyczalni współpracujących z pozwanym są wiążące. Na pytanie to odpowiedział negatywnie, o czym świadczą ustalenia faktyczne dotyczące bezskutecznej próby najęcia pojazdu w (...) spółce z o.o. i uznanie za wiarygodne dowodów przywołanych w stanie faktycznym,
a także wskazanie, że jedyną przyczyną oddalenia powództwa było nieudowodnienie rynkowego charakteru stawki 190 zł brutto za dzień najmu pojazdu. Był to pogląd błędny, co zostało wykazane w poprzednich akapitach uzasadnienia. W okolicznościach tej sprawy były podstawy do uznania, że koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 2 379,98 zł (12 dni x 190 zł + 100 zł za obsługę w godzinach nocnych). Pozwany z tytułu najmu pojazdu zastępczego wypłacił tylko 1 350 zł, a więc do dopłaty pozostało 1 029,98 zł.

Wobec powyższego, działając z mocy art. 386 § 1 k.p.c. zmieniono zaskarżony wyrok w sposób opisany w sentencji.

Zmiana orzeczenia w zakresie roszczenia głównego skutkować musiała również korektą rozstrzygnięcia o kosztach procesu, na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. W toku postępowania przed Sądem I instancji powód łącznie wydał kwotę 387 zł, na którą składała się opłata sądowa (100 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego wraz z opłatą od pełnomocnictwa (287 zł). Na skutek wydania wyroku reformatoryjnego powód wygrał sprawę w całości, więc zasądzeniu od powoda na rzecz pozwanego podlegała kwota 387 zł, o czym Sąd Okręgowy orzekł w punkcie I B. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 i art. 99 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sporu i zasądził od przegrywającego spór pozwanego na rzecz powoda kwotę 235 zł. Na kwotę tę złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 135 zł, ustalone stosownie do § 2. pkt 2) w zw. z § 10. ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. - Dz. U. z 2018 roku, poz. 265), oraz opłata sądowa od apelacji wynosząca 100 zł.