Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 lipca 2020 r., sygn. akt I C 2030/18, Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...) położonej przy ul. (...) przeciwko pozwanemu A. A., o zapłatę:

1.  zasądził od pozwanego A. A. na rzecz powoda Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w Z. ul. (...) kwotę 2.862,82 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  przyznał adw. M. T. kwotę 738 zł tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną pozwanemu A. A. z urzędu, w tym należną stawkę podatku od towarów i usług, którą to kwotę nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zgierzu,

3. nie obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu na rzecz powoda kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

A. A. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego
w Z. na ul. 3-ego M. 69a objętego księgą wieczystą (...).

Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2005 r. w sprawie I Ns 637/04 Sąd Rejonowy
w Z. ustanowił M. M. (2), T. M. i B. M. – wspólników spółki cywilnej (...) w Ł. zarządcą przymusowym Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej w Z. na ul. 3-ego M. 69a.

Pozwany uiszczał na konto Wspólnoty jedynie należności za koszty zarządu nieruchomością wspólną, śmieci i fundusz remontowy.

Na dzień 31 grudnia 2017 r. niedopłata z tytułu kosztów CO, podgrzania wody
i zimnej wody wyniosła 2862,82 zł.

Wspólnota Mieszkaniowa w Z. wystawiła A. A. następujące noty księgowe:

-

w dniu 12 września 2016 r. notę odsetkową (...) z tytułu odsetek za okres od 1 stycznia 2015 r. do 11 września 2016 r na kwotę 105,58 zł;

-

w dniu 31 października 2017 r. notę odsetkową (...) z tytułu odsetek za okres od 11 października 2016 r. do 31 października 2017 r. na kwotę 135,29 zł;

-

w dniu 30 czerwca 2019 r. notę odsetkową (...) z tytułu odsetek za okres od 1 lutego 2018 r. do 10 lipca 2019 r. na kwotę 109,43 zł;

-

w dniu 30 czerwca 2019 r. notę księgową (...) z tytułu opłaty pocztowej za wezwanie do zapłaty na kwotę 11,80 zł;

Zgodnie z Regulaminem rozliczania kosztów dostawy wody i odprowadzania ścieków we Wspólnocie Mieszkaniowej, podstawą rozliczenia kosztów zużycia wody są koszty, jakie poniosła Wspólnota ustalone w oparciu o faktury wystawione przez firmę dostarczającą wodę. Koszty dostawy wody i odprowadzania ścieków rozlicza się na podstawie odczytu wodomierzy zamontowanych w lokalach. Dla lokali niewyposażonych w wodomierze ustala się ryczałt miesięczny w wysokości 3 m ³ od osoby dla wody zimnej i 2 m ³ od osoby dla wody ciepłej.

Zgodnie z Regulaminem rozliczania kosztów energii cieplnej, koszty zakupionego ciepła od dostawcy ciepła rozliczane są w opłatach pobieranych od osób zamieszkujących lub użytkujących w budynku lokale, zaś podstawą ustalenia zaliczki na CO są planowane koszty na dany rok, wyliczone na podstawie faktycznie zużytego ciepła w okresie poprzedniego roku lub dwóch lat rozliczeniowych oraz prognozowanej wysokości cen energii cieplnej.

W dniu 22 stycznia 2009 r. Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w Z. zawarła z „ (...)” sp. z o.o. umowę nr (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków. Na mocy przedmiotowej umowy Wspólnota została zobowiązana do regulowania należności za świadczone usługi w terminie 17 dni od daty wystawienia faktury (§ 12 umowy).

W dniu 15 marca 2005 r. (...) Spółka Akcyjna w W. zawarła
ze Wspólnotą Mieszkaniową przy ul. (...) umowę nr (...)/114/05 sprzedaży ciepła. W umowie wskazano, iż ustalanie pobranego przez odbiorcę ciepła dokonuje się na podstawie wskazań urządzenia pomiarowo-rozliczeniowego (ciepłomierza, licznika, przepływomierza itp.).

Umową cesji z dnia 31 października 2012 r. (...) S.A. wstąpiła w prawa i obowiązki F..

Pismem z dnia 17 października 2014 r. (...) S.A. wskazała, iż odbiorcą ciepła jest Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. 3-ego M. 69a
w Z. na podstawie umowy sprzedaży ciepła z dnia 15 marca 2005 r., wobec czego zakład energetyczny nie widzi możliwości indywidualnego rozliczania i fakturowania lokatorów nieruchomości. Zużycie ciepła jest opomiarowane na węźle ciepłowniczym, a faktury za ciepło są kierowane do Zarządcy nieruchomości. I. rozliczanie dostaw ciepła do poszczególnych lokali wymagałoby zainstalowania w każdym z nich urządzeń pomiarowych i mogłoby wiązać się z koniecznością przerabiania instalacji ciepłowniczej w budynku.

Pismem z dnia 20 stycznia 2016 r. (...) S.A. wskazała, iż nie ma możliwości bezpośredniej wpłaty zaliczek na dostawę ciepła przez poszczególnych właścicieli lokali. Zużycie ciepła opomiarowane jest na węźle ciepłowniczym, a faktury kierowane są do zarządcy nieruchomości działającego z upoważnienia zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej.

Pismem z dnia 18 stycznia 2016 r. (...) sp. z o.o. wskazała, iż posiada podpisaną umowę nr (...) o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków ze Wspólnotą Mieszkaniową nieruchomości usytuowanej w Z. na ul. (...) w ramach której rozliczane są należności za wodę i ścieki w oparciu o wskazania wodomierza głównego zainstalowanego na przyłączu wodociągowym do powyższej posesji.

Pismem z dnia 2 listopada 2017 r. Wspólnota Mieszkaniowa w Z. przy ul. (...) wezwała pozwanego do zapłaty zaległości na dzień 31 października 2017 r. w kwocie 2.636,78 zł.

Pismem z dnia 8 lipca 2019 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 2120,10 zł z tytułu kosztów dostawy wody, oprowadzania ścieków i energii cieplnej za okres od 1 stycznia 2018 r. do 30 czerwca 2019r.

Pozwany utrzymuje się z emerytury w kwocie 2200 zł i dodatku opiekuńczego
w wysokości 300 zł. Jest osobą niepełnosprawną.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd Rejonowy wskazał, że stan faktyczny ustalił na podstawie zebranych dowodów uznanych za wiarygodne. Wysokość zadłużenia pozwanego wynika z dokumentów księgowych wskazujących na zaległości obciążające poszczególne lokale i ich właścicieli. Z zestawień tych wynika wysokość należnych opłat jak i sposób księgowania wpłat i sposób wyliczenia poszczególnych składników opłat eksploatacyjnych.

Wobec tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Właściciele lokali są zobowiązani do ponoszenia opłat na poczet zarządu nieruchomością wspólną, fundusz remontowy oraz opłat za media.

Jak stanowi art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1997 r. o własności lokali (Dz. U. z 1994 r. Nr 85, poz. 388 ze zm.), właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra. Stosownie do art. 14, na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

1.  wydatki na remonty i bieżącą konserwację,

2.  opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,

3.  ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,

4.  wydatki na utrzymanie porządku i czystości,

5.  wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

Sąd I instancji wskazał, że stoi na stanowisku, że Wspólnota Mieszkaniowa jest uprawniona do zawierania umów o dostawę wody i centralnego ogrzewania w ramach zarządu wspólnego dotyczącego zapewnienia wszystkim mieszkańcom danego budynku tych mediów. Inne rozwiązanie stanowiłoby pozbawienie tych mieszkańców dostępu do mediów, tym bardziej, że poszczególne lokale nie są wyposażone w indywidualne czytniki pomiarowe wymagane przez dostawcę tych mediów. Należy przy tym wskazać, iż postanowieniem z dnia 27 stycznia 2005 r. wydanym w sprawie I Ns 637/04 zarządca przymusowy upoważniony został do podejmowania czynności zwykłego zarządu nieruchomością wspólną. Nie budzi wątpliwości, że zawarcie umów o dostawę energii grzewczej oraz wody i odprowadzania ścieków nie jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd (tak też Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie III Ca 2148/18).

Jak stanowi art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 755), przez „odbiorcę” należy rozumieć każdego, kto otrzymuje lub pobiera paliwa lub energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym.

Zgodnie z art. 45a ust. 1, przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie cen i stawek opłat zawartych w taryfie lub cen i stawek opłat ustalanych na rynku konkurencyjnym, o którym mowa w art. 49 ust. 1, wylicza opłaty za dostarczane do odbiorcy paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło.

Stosownie do ust. 2, opłaty, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem udzielonych odbiorcy upustów i bonifikat, stanowią koszty zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła dostarczanych do budynku, w którym znajdują się lokale mieszkalne i użytkowe, zamieszkane lub użytkowane przez osoby niebędące odbiorcami.

Jak stanowi ust. 4, koszty zakupu, o których mowa w ust. 2, są rozliczane w opłatach pobieranych od osób, o których mowa w ust. 2. Wysokość opłat powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła.

Jak wynika z powyższego, odbiorcą paliw lub energii jest podmiot, który zawarł umowę z przedsiębiorstwem energetycznym, a więc w niniejszej sprawie Wspólnota Mieszkaniowa. Osoby zamieszkujące w budynku nie są wówczas odbiorcami, a rozliczenie za pobraną energię i paliwa spoczywa na Wspólnocie Mieszkaniowej. Ponadto w pismach wyjaśniających dostawcy wody i ciepła do budynku zarządzanego przez powoda wskazali, iż nie ma możliwości indywidualnego rozliczania i fakturowania lokatorów nieruchomości. Sposób rozliczenia z tych mediów został ustalony w uchwałach Wspólnoty, obowiązujących wszystkich członków Wspólnoty od chwili ich ważnego podjęcia.

W regulaminach uchwalonych przez Wspólnotę wskazano, iż rozliczenie z tytułu dostawy usług odbywa się na podstawie umów zawartych przez Wspólnotę z dostawcami. Nie przewidziano wobec tego możliwości indywidualnego rozliczania lokatorów z dostawcami usług.

Wobec powyższego Sąd Rejonowy wskazał, że bezzasadny był zarzut braku legitymacji procesowej czynnej powódki.

Sąd I instancji zasądził zatem na rzecz powódki dochodzoną pozwem kwotę. Wysokość należności została określona w dokumentach Wspólnoty załączonych do pozwu zatytułowanych „karta właściciela” oraz rozliczeniach księgowych. Pozwany nie przedstawił żadnych dowodów, które podważałyby prawidłowość powyższych rozliczeń.

O obowiązku zapłaty odsetek w wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c., zasądzając odsetki ustawowe zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od dnia wytoczenia powództwa.

Sąd Rejonowy przyznał pełnomocnikowi z urzędu pozwanego 738 zł wynagrodzenia, w tym należny podatek od towarów i usług stosownie do § 8 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. 1714 ze zm.).

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. Instytucja odstąpienia od obciążenia strony przegrywającej kosztami postępowania przewidziana w art. 102 k.p.c. wyraża zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, stanowiąc wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Wyjątek niepodlegający wykładni rozszerzającej, wykluczający stosowanie wszelkich uogólnień i wymagający do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Przepis nie konkretyzuje pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawiając ich kwalifikację przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi. Jego zastosowanie znajduje uzasadnienie wyłącznie w szczególnych wypadkach, które każdorazowo podlegają ocenie przez sąd orzekający na tle okoliczności konkretnej sprawy.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 czerwca 2012 r. (I CZ 34/12, LEX nr 1232459), do kręgu „wypadków szczególnie uzasadnionych” w rozumieniu art. 102 k.p.c. należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zalicza się np. charakter żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, do drugich - sytuację majątkową i życiową strony, z zastrzeżeniem, że nie jest wystarczające powołanie się jedynie na trudną sytuację majątkową, nawet jeśli była podstawą zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika z urzędu (tak też postanowienia Sądu Najwyższego: z 5 lipca 2013 r., IV CZ 58/13, LEX nr 1396462; z 29 czerwca 2012 r., I CZ 34/12, LEX nr 1232459; z 1 grudnia 2011 r., I CZ 26/11, LEX nr 1101325). Całokształt okoliczności, które mogłyby uzasadniać zastosowanie tego wyjątku powinny być ocenione z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. W postanowieniu z dnia 26 września 2012 r. (II CZ 100/12, LEX nr 1232760) Sąd Najwyższy wskazał, iż ocena, czy w sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony należy do swobodnej decyzji sądu ze względu na konieczność zapewnienia poczucia sprawiedliwości oraz realizacji zasady słuszności.

Pozwany znajduje się w trudnej sytuacji życiowej i majątkowej. Mógł również pozostawać w subiektywnym przekonaniu o słuszności swojego stanowiska. Uważał, że zarządca może doprowadzić do powstania zadłużenia z tytułu kosztów eksploatacyjnych i chciał jedynie zabezpieczyć swoje interesy. Obciążenie pozwanego kosztami godziłoby w tych okolicznościach w poczucie sprawiedliwości i zasady słuszności.

Apelację od wskazanego orzeczenia wniósł pozwany, zaskarżając wyrok w części tj. w zakresie punktu 1.

Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego tj. art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz. U. 2020 r. poz. 532) poprzez jego błędną wykładnie polegająca na przyjęciu, iż zawarcie przez Wspólnotę Mieszkaniową umowy o dostawę energii grzewczej oraz wody i odprowadzania ścieków w zakresie dostawy mediów, a w szczególności do mieszkań właścicieli lokali, nie jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu.

W związku z tak postawionymi zarzutami skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, a ponadto o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu za II instancję, w tym kosztów pomocy prawnej świadczonej pozwanemu z urzędu według norm przepisanych, jednocześnie oświadczając przy tym, iż koszty te nie zostały przez pozwanego uiszczone w całości, ani w części.

Powód, w odpowiedz na wniesiona przez pozwanego apelację, wniósł o jej oddalenie, a ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Podniesione przez apelującego zarzut naruszenia art. 22 ust. 3 ustawy o własności lokali nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Jak wynika z art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Właściciele lokali ponoszą wydatki związane z utrzymaniem swoich lokali i mają obowiązek uczestniczenia w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Na te koszty składają się między innymi opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody w części dotyczącej nieruchomości wspólnej (art. 13 i 14 ustawy). Na pokrycie kosztów właściciele lokali uiszczają zaliczki (art. 15 ustawy). Właściciele lokali w takiej wspólnocie mają obowiązek podjęcia uchwały o wyborze zarządu (art. 20 ust 1 ustawy). W jego gestii pozostają wszelkie czynności zwykłego zarządu. Do podjęcia przez zarząd czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna jest uchwała właścicieli lokali wyrażająca zgodę na dokonanie tej czynności.

Idąc dalej należy wyjaśnić, czym jest zarząd wspólną nieruchomością, w tym w szczególności, co wchodzi do czynności zwykłego zarządu, które należą do zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej (art. 22 ust. 1 u.w.l.).

Ogólnie uważa się za czynności zwykłego zarządu załatwianie spraw związanych z normalną eksploatacją i zarządzaniem (administrowaniem) rzeczą wspólną. Do czynności zwykłego zarządu zalicza się więc pobieranie pożytków i dochodów, konserwację, administrację i szeroko rozumianą ochronę rzeczy w postaci podejmowania czynności zachowawczych, takich jak wytoczenie powództwa o ochronę własności, posiadania, o zapłatę czynszu itp., zawieranie umów z osobami trzecimi w tym zakresie, w tym także zawieranie umów związanych z zarządem i eksploatacją, a także ze sposobem korzystania przez współwłaścicieli z rzeczy wspólnej. Czynności zwykłego zarządu to czynności o charakterze powtarzalnym, bieżącym, rutynowym związane z normalnym funkcjonowaniem i eksploatacją nieruchomości wspólnej oraz prowadzące do utrzymania jej w stanie niepogorszonym (wywóz odpadów, odśnieżanie, instalowanie liczników, domofonu, realizacja umów zawartych z usługodawcami związanych z zapewnieniem dostaw prądu, gazu, wody, pobieranie zaliczek). Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z 25 marca 1994 r. III CZP 182/93 (OSNCP 1994, nr 7-8, poz. 146), zmiany następujące w stosunkach społeczno-gospodarczych, a zwłaszcza rozszerzająca się sfera prywatnej działalności gospodarczej, mają wpływ na rozszerzanie zakresu czynności objętych pojęciem zwykłego zarządu i na jego elastyczne rozumienie. Ustawodawca, choć nie zawarł w żadnym akcie prawnym ustawowej definicji czynności zwykłego zarządu i przekraczających zwykły zarząd, to jednak niekiedy daje pewne wskazówki w tym przedmiocie, wymieniając przykładowo czynności zwykłego zarządu lub czynności przekraczające zwykły zarząd. Uczynił tak między innymi w art. 22 ust. 3 u.w.l., w którym wymienił przykładowo czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu, na dokonanie których właściciele lokali muszą wyrazić zgodę podejmując stosowną uchwałę. Nie ma wśród nich m.in. dochodzenia zaległości wobec właścicieli lokali z tytułu zaliczek na utrzymanie nieruchomości wspólnej. Nie ma także wymienionych czynności, których podjęcie jest wymagane, dla prawidłowej eksploatacji budynku. Do tych ostatnich zaliczyć należy m.in. konieczne remonty lub podejmowanie stosownych czynności związanych z eksploatacją nieruchomości, w tym zawierania umów na dostawę wody i ciepła. W ocenie Sądu Okręgowego jedną z takich czynności było bez wątpienia podpisanie przez zarząd Wspólnoty umów o zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków, zawartej z „ (...)” sp. z o.o. o nr (...) oraz o sprzedaż ciepła, zawartą z (...) Spółka Akcyjna w W. o nr 226/R-2/27/ (...)/114/05.

Ponadto należy podkreślić, że wbrew argumentacji skarżącego regulamin przyjęty przez Wspólnotę Mieszkaniową dotyczącą rozliczenia energii cieplnej został przyjęty na mocy podjętej uchwały o nr 5/2013 na zebraniu właścicieli Wspólnoty w dniu 18 marca 2013 r i obowiązuje od 1.03.2013r., co znajduje potwierdzenie w zapisach regulaminu w punkcie IV ust 3. w jego postanowieniach końcowych.

Podsumowując powyższy wywód stwierdzić należy, iż wywiedziona przez pozwanego apelacja nie zawierała zarzutów, mogących podważyć rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego, w związku z czym, jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c..

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu przez adw. M. T. Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2. wyroku zgodnie z § 8 pkt 3) w zw. z § 16 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. (t.j. Dz. U. 2019 r. poz. 18) w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w punkcie 3. wyroku w oparciu o art. 102 k.p.c., uznając, że w niniejszej sprawy zachodzi przypadek szczególnie uzasadniony. Ugruntowane jest stanowisko, że tylko trudna sytuacja majątkowa osoby przegrywającej sprawę nie może sama przez się stanowić podstawy do zastosowania dyrektywy zawartej w art. 102 k.p.c. Do przyjęcia, że w sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony konieczne jest także, aby przemawiały za tym fakty związane z przebiegiem procesu, oceniane przez pryzmat zasad współżycia społecznego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19.09.2013 r., I CZ 183/12, LEX nr 1388472). W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy uznał, że zachodzi przypadek szczególnie uzasadniony, albowiem pozwany był przekonany o swoich racjach. Ponadto Sąd wziął pod uwagę trudną sytuację finansowo – życiową pozwanego oraz jego stan zdrowia. Pozwany utrzymuje się z niskiej renty, jest osobą z niepełnosprawnościami, wymagającą rehabilitacji, ponosi z tego tytułu koszty. Wszystko to czyni, że obciążenie pozwanego kosztami postępowania byłoby sprzeczne z poczuciem sprawiedliwości.