Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 września 2013 r. w sprawie z powództwa J. G. przeciwko N.Z.O.Z. (...) D. S. w Ł. o zapłatę 26.510 zł Sąd Rejonowy w Kutnie, VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Ł. w punkcie 1. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 15.300 zł, w punkcie 2. w pozostałej części oddalił powództwo, w punkcie 3. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.857,21 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a w punkcie 4. nakazał zwrócić powódce ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kutnie kwotę 290,81 zł tytułem zwrotu nadpłaconej zaliczki na opinie biegłego, zaksięgowanej na rachunku sum na zlecenie pod pozycją 10/0002.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł pozwany, skarżąc je w zakresie punktu 1. i 3. i zarzucając:

a. naruszenie art. 233 § l i 2 k.p.c. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie przez Sąd ustaleń wbrew treści zebranych w sprawie dowodów, a także poprzez zaniechanie zastosowania przez Sąd równych kryteriów wiarygodności przesłuchiwanych w sprawie świadków i ustalenie, że:

- D. S. wykonał leczenie zębów powódki nr 11, 12, 21 i 22, tj. wykonał wkłady koronowo-korzeniowe i korony porcelanowe na powyższe zęby, dowód opinia biegłego sądowego P. K., w sytuacji gdy jak wynika z materiału dowodowego brak jest, oprócz oświadczeń powódki, jakichkolwiek dowodów potwierdzających, że zabiegi zostały wykonane przez pozwanego lub w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, a biegły sądowy jedynie w wywiadzie z powódką uzyskał informację, że zabieg był wykonany przez pozwanego,

- zeznania powódki i świadka E. G. są wiarygodne co do przeprowadzenia przez pozwanego zabiegów stomatologicznych w 2001 r. oraz co do wysokości kosztów przeprowadzenia tych zabiegów, w sytuacji gdy powódka nie przedstawiła żadnego dowodu potwierdzającego, że w 2001 r. wykonywała zabiegi dentystyczne u pozwanego, a twierdzenia powódki, o tym że w 2008 r. miała wykonany zabieg wstawiania implantów okazały się nieprawdziwe, gdyż z zebranego w sprawie materiału dowodowego wprost wynika, że zabieg chirurgiczny wykonany u powódki w 2008 r. został przeprowadzony bez demontażu wkładów i koron (resekcja wierzchołków korzeni), a powódka nie miała „implantów”, a wkłady koronowo-korzeniowe,

- pozwany podjął się leczenia stomatologicznego pomimo braku uprawnień do wykonywania zawodu lekarza stomatologa i wykonał on zabiegi stomatologiczne niewłaściwie, albowiem nie dopełnił kanałów zębów 22 i 21, co skutkowało powstaniem ropnego zakażenia tej okolicy, w sytuacji gdy materiał dowodowy zebrany w sprawie nie daje podstaw do ustalenia, że zabieg w 2001 r. wykonał pozwany, a co istotne z opinii biegłego sądowego M. Ś. wynika, że „zabieg został wykonany prawidłowo. Powstałe powikłania po zabiegu pod postacią przewlekłego zapalenia okostnej mogą powstać niezależnie od jakości wykonania zabiegu. Nie stwierdzam związku przyczynowego leczenia zębów z błędem lekarskim”, do której to opinii Sąd nie odniósł się w żadnym zakresie, z opinii biegłej sądowej K. B. wynika, że wystąpienie powikłań po kilku latach od zabiegu może wynikać z różnych przyczyn, między innymi związanych z utratą szczelności w wykonanym uzupełnieniu protetycznym, a z opinii biegłego sądowego P. K. wynika, że „... bywają przypadki, w których, mimo prawidłowo wypełnionych kanałów, powstają zmiany okołowierzchołkowe. Jest to związane ze skomplikowaną morfologią szczytu korzenia, gdzie często występują dodatkowe boczne kanaliki, których wypełnienie jest niemożliwe.”

b. naruszenie art. 227 k.p.c. poprzez ustalenie przez Sąd, że przedstawione przez powódkę środki dowodowe w postaci zeznań powódki, matki powódki, która wiedzę o zdarzeniu ma jedynie z opowiadań powódki, oraz świadka M. M., który nie miał żadnej wiedzy o zabiegach powódki, a sam pozostaje w sporze z pozwanym, gdyż wystąpił z powództwem przeciwko pozwanemu, pozwalają uznać twierdzenia strony powodowej o faktach za prawdziwe,

c. naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. przez brak dostatecznego uzasadnienia przyczyn, dla których Sąd odmówił wiarygodności twierdzeniom pozwanego, i ustalenie, że twierdzenia podnoszone przez pozwanego nie znajdują oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym, jednak bez wskazania konkretnego materiału dowodowego, zwłaszcza w sytuacji, gdy w sprawie nie ma żadnych dowodów w postaci dokumentów, potwierdzających przebieg rzekomego leczenia powódki w 2001 r. przez N.Z.O.Z. (...) D. S. w Ł., a także poprzez założenie, że zeznania pozwanego zostały złożone jedynie na potrzeby uzasadnienia zajętego stanowiska procesowego w rozpoznawanej sprawie, która to teza Sądu może w równym stopniu dotyczyć zeznań powódki,

d. naruszenie art. 415 i art. 445 § 1 k.c. poprzez ich zastosowanie i przyznanie powódce kwoty zadośćuczynienia, w sytuacji gdy pomiędzy zabiegiem dentystycznym wykonanym u powódki w 2001 r., a powstaniem szkody w 2008 r. w postaci stanu zapalnego brak jest jakiegokolwiek związku przyczynowego w świetle przytoczonych wyżej opinii biegłych M. Ś. i P. K.,

e. naruszenie art. 444 § 1 k.c. poprzez jego zastosowanie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 3.300 zł tytułem powtórnego wykonania implantów, w sytuacji gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wprost wynika, że nie doszło do demontażu i ponownego montażu implantów, gdyż zabieg dentystyczny w 2008 r. został wykonany metodą wstecznego wypełnienia kanału z dojścia wierzchołkowego,

W konkluzji do tak sformułowanych zarzutów pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

Na terminie rozprawy apelacyjnej w dniu 6 maja 2014 r. pełnomocnik pozwanego podtrzymał swe stanowisko w sprawie, a pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu w całości.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego i trafnego zastosowania prawa materialnego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia, a w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w treści niniejszego uzasadnienia.

Na wstępie koniecznym jest odniesienie się do sformułowanych przez skarżącego zarzutów naruszenia przepisów postępowania, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do pozostałych zarzutów apelacyjnych, bowiem jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania mogą być podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

W pierwszej kolejności za całkowicie chybiony należało uznać podniesiony w apelacji zarzut błędnego ustalenia przez Sąd I instancji stanu faktycznego, czyli naruszenia dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. polegającego na dowolnej, a nie swobodnej i sprzecznej z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W myśl pierwszego z powołanych wyżej przepisów ustawy (tj. art. 233 § 1 k.p.c.) Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, iż wbrew twierdzeniom apelującego w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś wszelkie podniesione w tym zakresie zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu pierwszej instancji.

Przede wszystkim należy zauważyć, że apelujący w żaden sposób nie podważył ustaleń Sądu I instancji co do wykonania w 2001 r. u powódki przez pozwanego, a D. S. osobiście, zabiegu dentystycznego, którego skutkiem było pozostawienie w korzeniu zęba 22 powódki części igły metalowej o dł. ok. 3 mm, a w konsekwencji konieczność poddania się zabiegowi resekcji wierzchołków korzenia zębów 21 i 22. Argumentacja w tym względzie przedstawiona przez skarżącego stanowi jedynie polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu Rejonowego i nie może stanowić podstawy do zmiany stanu faktycznego sprawy rzetelnie zrekonstruowanego przez Sąd I instancji. W tym względzie Sąd I instancji dokonał w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz z uwzględnieniem zeznań przesłuchanych w sprawie świadków trafnego wyboru pomiędzy dwoma wzajemnie się wykluczającymi wersjami stron, tj. twierdzeniami powódki, że wskazany zabieg został wykonany w N.Z.O.Z. (...) D. S., a przeciwnym stanowiskiem pozwanego. Nie można się również zgodzić ze stanowiskiem apelującego, że Sąd I instancji w sposób dowolny i z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów ustalił, iż pozwany ponosi odpowiedzialność na zasadzie przepisu art. 415 k.c. z tytułu dolegliwości, jakie ujawniły się u powódki w 2008 r., a zabieg z 2001 r. został wykonany niewłaściwie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że w trakcie zabiegu wykonywanego w pozwanym zakładzie opieki zdrowotnej pozostawiono fragment narzędzia endodontycznego w korzeniu zęba powódki, co skutkowało powstaniem stanu zapalnego w tej okolicy, a następnie koniecznością podjęcia leczenia interwencyjnego. W tym zakresie Sąd I instancji słusznie oparł swe ustalenia na sporządzonych w toku postępowania opiniach biegłych K. B. oraz P. K. i na tej podstawie przypisał pozwanemu odpowiedzialność za skutki nieprawidłowo wykonanego zabiegu. Biegła K. B. stwierdziła, że złamanie narzędzia endodontycznego i jego pozostawienie w świetle kanału korzeniowego zęba, choć nie jest błędem w sztuce lekarskiej to jednak jest powikłaniem wymagającym uwzględnienia przy podjęciu decyzji o konieczności leczenia endodontycznego. Inaczej mówiąc, w okolicznościach niniejszej sprawy to właśnie działanie pozwanego polegające na pozostawieniu fragmentu igły skutkowało koniecznością podjęcie dalszego leczenia i naraziło powódkę na cierpienia istniejące zarówno przed zabiegiem usunięcia igły jak i powstałe wskutek zabiegu z 2008 r. Skarżący pominął przy tym, że jako najbardziej prawdopodobną przyczynę zaostrzenia procesu zapalnego i powstania ropnia okołowierzchołkowego biegła podała oprócz utraty szczelności protetycznego uzupełnienia także nieszczelne wypełnienie okolicy przywierzchołkowej korzenia. Także biegły P. K. jako przyczynę powstania stanu zapalnego wskazał niedopełnienie kanału zęba, a pozostawienie fragmentu narzędzia uznał za dopuszczalne tylko jeśli kanał jest szczelnie wypełniony. Sąd Okręgowy nie znalazł przekonywujących argumentów pozwalających na podważenie powyższych ustaleń i wniosków Sądu I instancji. Sąd odwoławczy zgadza się z Sądem I instancji co do wartości dowodowej opinii biegłych albowiem opinie te spełniają kryteria, o których mowa w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r. I CKN 1170/98 (OSNC 2001/4/64), to jest zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłych, podstaw teoretycznych opinii, sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w nich wniosków. W kontekście

Z tych względów nie sposób podzielić zarzutu pozwanego odnośnie naruszenia art. 233 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c.

Wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji nie doszło też do naruszenia przepisu art. 328 § 2 k.p.c., gdyż pisemne motywy zaskarżonego wyroku pozwalają na szczegółowe odtworzenie procesu rozumowania, który ostatecznie doprowadził do konkluzji znajdujących wyraz z kwestionowanym orzeczeniu, co jest konieczne dla dokonania prawidłowej kontroli instancyjnej. W szczególności wynika z niech z jakich względów i w jakim zakresie Sąd I instancji odmówił wiarygodności zeznaniom pozwanego. Samo bowiem przywołanie dowodów pozytywnych jest wystarczające dla wykazania trafności rozstrzygnięcia.

W kontekście powyższych uwag jako całkowicie chybiony należy również uznać zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów prawa materialnego, tj. art. 415 k.c. i art. 445 § 1 k.c. poprzez ich błędne – zdaniem apelującego –zastosowanie i w rezultacie wadliwe przyjęcie, że pomiędzy zabiegiem dentystycznym wykonany u powódki w 2001 r. a powstaniem stanu zapalnego i w konsekwencji wykonaniem w 2008 r. zabiegu resekcji wierzchołków korzeni istnieje związek przyczynowy uzasadniający przyznanie powódce zadośćuczynienia i odszkodowania. Jak wskazano wyżej z opinii przygotowanych przez biegłych, a w szczególności z opinii biegłego P. K. wynika, że stan zapalny, a następnie ropne zakażenie rozwijające się w okolicy wierzchołka korzenia zęba, w którym pozostawiono część narzędzia dentystycznego, najprawdopodobniej związane było z niewystarczającym wypełnieniem kanału zęba 22 i 21. Jednocześnie w sprawie nie ujawniono żadnych innych przyczyn powstania stanu zapalnego w tej części szczęki.

Nie można uznać za zasadny również ostatniego z podniesionych w treści apelacji zarzutów, tj. zarzutu uchybienia przez Sąd I instancji dyspozycji art. 444 § 2 k.c. poprzez przyznanie powódce odszkodowania stanowiącego zwrot kosztów wykonania w 2008 r. zabiegu. Wprawdzie rację ma apelujący podnosząc, że przedmiotem tego zabiegu nie był demontaż i ponowny montaż implantów, lecz resekcja wierzchołków korzeni zębów 22 i 21 i usunięcie części igły metalowej. Nie ulega jednak wątpliwości, że zabieg ten stanowił konsekwencję powstania ropnego zakażenia tej części szczęki wskutek pozostawiania części narzędzia dentystycznego w korzeniu zęba i niewłaściwym wypełnieniem kanału zębów. Z tego też względu poniesione przez powódkę w związku z tym zabiegiem koszty powinny zostać jej zwrócone przez pozwanego ponoszącego odpowiedzialność deliktową.

Konkludując, wbrew twierdzeniom apelującego Sąd Rejonowy dokonał trafnych ustaleń w oparciu o prawidłowo zgromadzony materiał dowodowy co do okoliczności powstania szkody powódki i jej rozmiaru wskutek wykonania zabiegu dentystycznego w 2001 r. przez D. S.. W konsekwencji właściwie również Sąd I instancji ocenił wymiar zadośćuczynienia rekompensującego krzywdę powódki, a także rozmiar odszkodowania z tytułu szkody o charakterze materialnym. Sąd odwoławczy w pełni podziela powyższe stanowisko i przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia argumentację Sądu Rejonowego.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Zważywszy na wynik kontroli instancyjnej o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego - § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 461).