Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 15 maja 2023 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko E. N. o zapłatę i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Apelację od wskazanego wyroku złożyła powódka, zaskarżając powyższy wyrok w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelująca zarzuciła:

naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na rozstrzygnięcie, a to art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia dowodów i pominięcie szeregu dowodów zawnioskowanych przez powódkę, które dotyczą faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie, co skutkowało błędami w ustaleniach faktycznych polegającymi na:

- pominięciu, że pozwanej wypłacono pożyczkę;

- pominięciu, że pozwana spłacała otrzymaną pożyczkę zgodnie z treścią umowy;

naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności:

art. 720 § 1 k.c. poprzez brak zasądzenia zwrotu pożyczki do wysokości kwoty nominalnej pomimo zobowiązania umownego pozwanej do zwrotu rzeczonej kwoty;

art. 359 § 1 k.c. w zw. z pkt 1.2 umowy pożyczki w zw. z art. 353 ¹ k.c. poprzez przyjęcie, że powódce nie należą się odsetki umowne w pełnej wysokości, podczas gdy odsetki umowne wynikają z czynności prawnej tj. zawartej umowy pożyczki, która została zaakceptowana przez pozwaną i wypowiedziana z winy strony pozwanej.

W konkluzji strona apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, za obie instancje. Ewentualnie powódka wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji w innym składzie.

We wniesionym środku zaskarżenia powódka wniosła również o dopieszczenie i przeprowadzenie dowodu z potwierdzenia wypłaty pożyczki z umowy nr (...) w wysokości 8.000 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym zgodnie z art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. Natomiast stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Podkreślić należy, iż w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, OSNC Nr 6 z 2008 r. poz. 55).

Wskazać również należy, iż Sąd II instancji podziela wszelkie ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego oraz ocenę dowodów wyrażoną w pisemnych motywach rozstrzygnięcia i przyjmuje je za własne, co skutkuje równocześnie ograniczeniem uzasadnienia do rozpoznania przedstawionych w apelacji zarzutów dotyczących prawa procesowego i materialnego (art. 387 § 2 ¹ pkt 1 k.p.c.).

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Okręgowy pominął dowód, o którego dopuszczenie wnosiła powódka w apelacji, gdyż był spóźniony.

W ocenie Sądu skarżąca nie udowodniła, iż potrzeba powołania się na niego wynikła dopiero po zakończeniu postępowania przed Sądem I instancji. Za nowe fakty i dowody w rozumieniu art. 381 k.p.c. należy uznać takie, które nie istniały wcześniej lub o których istnieniu stronie nie było wiadomo w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji. W świetle uregulowań art. 381 k.p.c., strona, która powołuje w postępowaniu apelacyjnym nowe fakty lub dowody powinna wykazać, że nie mogła ich powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji lub że potrzeba powołania się na nie wynikła później. Strona powinna przynajmniej uprawdopodobnić wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 381 k.p.c. dotyczyły zdarzeń, które zaistniały po wydaniu orzeczenia przez sąd I instancji, a więc ich powołanie w tamtym postępowaniu nie było możliwe (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 12 lutego 2019 roku, I AGa 317/18, publ. LEX nr 2693434).

W niniejszej sprawie powódka nie uprawdopodobniła, by konieczność dopuszczenia dowodu z dokumentu w postaci potwierdzenia zapłaty wystąpiła dopiero po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji. Strona mogła zgłosić wskazany dowód na każdym etapie postępowania pierwszoinstancyjnego. Potrzeba powołania nowego dowodu nie może być bowiem reakcją na niekorzystne dla strony rozstrzygnięcie. Podkreślenia wymaga, że powódka była reprezentowana w toku postępowania przez profesjonalnego pełnomocnika, zatem Sąd nie widzi powodu do naruszania zasady kontradyktoryjności i równości stron, przeprowadzając wskazany dowód z urzędu. Należy bowiem pamiętać, że sąd może dopuścić dowód z urzędu niewskazany przez stronę (art. 232 zdanie drugie k.p.c.) wyjątkowo. Aktywizm sędziowski winien jednak wspomagać a nie zastępować inicjatywy dowodowe stron. Mając na względzie zastępowanie powódki przez profesjonalnego pełnomocnika oraz doświadczenie procesowe powódki, która występuje w wielu podobnych postępowaniach dochodząc swych roszczeń, co jest wiadome Sądowi z urzędu, Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do przeprowadzenia wnioskowanego dowodu z urzędu. Z tych przyczyn wniosek powódki podlegał oddaleniu.

Zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie.

Z uwagi na przyznaną sądowi swobodę w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie wtedy, gdy podstawą rozstrzygnięcia uczyniono rozumowanie sprzeczne z zasadami logiki bądź wskazaniami doświadczenia życiowego. Dlatego w sytuacji, gdy na podstawie zgromadzonych dowodów możliwe jest wyprowadzenie konkurencyjnych wniosków co do przebiegu badanych zdarzeń, dla podważenia stanowiska orzekającego sądu nie wystarcza twierdzenie skarżącego o wadliwości poczynionych ustaleń odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest wskazanie, jakich to konkretnie uchybień w ocenie dowodów dopuścił się sąd orzekający naruszając w ten sposób opisane wyżej kryteria, wiążące w ramach swobodnej oceny dowodów. Nie ulega wątpliwości, że prezentacja własnej wersji stanu faktycznego przy braku obalenia logicznego i zgodnego z doświadczeniem życiowym rozumowania sądu nie stanowi dostatecznej podstawy do zmiany ustaleń faktycznych przez sąd odwoławczy. Sąd I instancji ma autonomię wynikająca z art. 233 § 1 k.p.c. w zakresie oceny materiału dowodowego i jeśli realizując zasadę bezpośredniości sąd ten wyrobi sobie pogląd na wiarygodność poszczególnych dowodów i da temu wyraz w uzasadnieniu, to sąd odwoławczy nie ma podstaw do ingerencji w ustalony stan faktyczny.

Przekładając powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że Sąd Rejonowy nie uchybił żadnym zasadom logiki ani doświadczenia życiowego, a poczynione ustalenia znajdują oparcie w zebranym materiale dowodowym. Wskazywane przez powódkę rzekome naruszenie art. 233 § 1 k.c. w istocie stanowi polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji. Wbrew zapatrywaniu skarżącej, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że nie udowodniono aby pozwanej wypłacono pożyczkę. W apelacji powódka wskazuje, iż dowodami na potwierdzenie wykonania umowy pożyczki i wypłaty środków, a następnie spłacania otrzymanej pożyczki przez pozwaną jest karta klienta załączona do pisma procesowego powódki. Analiza akt sprawy wskazuje jednak, że powódka nie załączyła do żadnego ze złożonych pism procesowych dokumentu stanowiącego kartę klienta. Do pisma z dnia 4 kwietnia 2023 r. (data wpływu) powódka załączyła jedynie wydruk zatytułowany „zakładka P. dla umowy: (...)” oraz tabelę bez tytułu wskazującą na zestawienie odsetek dziennych, jednakże dowody te słusznie nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych, bowiem nie zostały podpisane przez żadną osobę, zatem nie są nawet dokumentem prywatnym, nie jest możliwe zweryfikowanie ich autora, jak również daty powstania.

Za dowód wypłaty pożyczki pozwanej nie może służyć wskazywane przez powódkę przedsądowe wezwanie do zapłaty oraz wypowiedzenie umowy pożyczki. Dokumenty te w żadnej mierze nie potwierdzają wypłaty świadczenia. W ocenie Sądu odwoławczego jedynymi dokumentami potwierdzającymi wypłatę na rzecz pozwanej świadczenia mogłyby być potwierdzenie przelewu, przekaz pocztowy czy pokwitowanie odbioru kwoty pożyczki.

Wobec powyższego wskazać należy, że Sąd Rejonowy słusznie ocenił, że powódka nie wykazała, by doszło do wykonania umowy pożyczki i przekazania kwoty pożyczki pozwanej. Pozwana konsekwentnie zaprzeczała takowej okoliczności, a powódka, wbrew ciążącemu na niej obowiązkowi dowodzenia faktów, z których wywodzi skutki prawne, nie przedstawiła na tę okoliczność żadnych wiarygodnych dowodów.

Zarzuty naruszenia prawa materialnego nie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W niniejszej sprawie powódka nie wykazała, by wykonała umowę, przenosząc na własność pozwanej określoną w umowie ilość pieniędzy. Skoro zatem pozwana nie otrzymała od powódki świadczenia, nie zaktualizował się po jej stronie obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy. W konsekwencji wskazywane przez powódkę zobowiązanie umowne do zwrotu pożyczki nie powstało.

Konsekwencją braku wydania przedmiotu pożyczki było oddalenie powództwa o zasądzenie odsetek umownych. Należy bowiem mieć na względzie, iż wobec nieudowodnienia wykonania przez powódkę świadczenia, po stronie pozwanej nie powstał obowiązek zapłaty odsetek. Wbrew zapatrywaniu skarżącej, Sąd Rejonowy w żadnej mierze nie ingerował w stosunek umowny stron, przewidziany w art. 353 ¹ k.c. Należy jednak pamiętać, że odsetki w przypadku umowy pożyczki są wynagrodzeniem za korzystanie z kapitału pożyczkodawcy. W niniejszej sprawie powódka nie udowodniła, by wypłaciła pozwanej kwotę pożyczki, zatem pozwana nie korzystała z kapitału. Tym samym powódka nie może skutecznie dochodzić wynagrodzenia z tego tytułu w postaci odsetek umownych, a zarzut w tym zakresie jest nietrafny.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.. Mając na uwadze, iż apelująca przegrała proces, a pozwana poniosła koszty związane z udziałem w postępowaniu apelacyjnym, należało zwrócić jej żądane koszty. Na koszty te złożyły się koszty ustanowienia pełnomocnika w sprawie w kwocie 450 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zm).