Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 czerwca 2022 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi:

zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda J. S. kwotę 2.573,16 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 listopada 2019 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 4.367 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

oddalił powództwo w pozostałej części

orzekł o kosztach na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. i ustalając, że powód wygrał proces w 67%, szczegółowe ich rozliczenie pozostawił do rozstrzygnięcia referendarzowi sądowemu.

W toku postępowania pierwszoinstancyjnego ustalono następujący stan faktyczny:

J. S., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) PHU (...), jest przedsiębiorcą, którego przedmiotem działalności gospodarczej jest m.in. konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych oraz wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. jest przedsiębiorcą wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...), którego przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej jest działalność ubezpieczeniowa w zakresie ubezpieczeń osobowych oraz ubezpieczeń majątkowych.

W dniu 1 października 2019 r. w S. (powiat (...)) doszło do kolizji drogowej, w której kierujący pojazdem marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) uderzył w tył pojazdu marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność K. J..

Biorąc pod uwagę siłę uderzenia, a także wiek i stan techniczny pojazdu oraz jego poszczególnych części możliwe było uszkodzenie układu wydechowego pojazdu marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w postaci jego wypięcia bądź wysunięcia na skutek kolizji z dnia 1 października 2019 r.

W chwili zdarzenia jego sprawca korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. (dalej jako: (...) S.A.”).

Na mocy umowy z dnia 1 października 2019 r. K. J. dokonał przelewu wierzytelności, przysługującej mu względem (...) S.A., na rzecz J. S., prowadzącego serwis naprawczy, w którym naprawiany był uszkodzony pojazd.

W dniu 1 października 2019 r. J. S. zawarł z K. J. umowę najmu pojazdu marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Strony ustaliły dobową stawkę najmu na kwotę 120 zł netto tj. 147,60 zł brutto. Okres najmu pojazdu zastępczego trwał od dnia 1 października 2019 r. do dnia 25 października 2019 r. tj. 24 dni.

J. S. zgłosił (...) S.A. szkodę, która została zarejestrowana pod numerem (...). J. S. zwrócił się do konsultantki (...) S.A. o przesłanie szczegółowych warunków najmu pojazdu zastępczego.

(...) S.A. informowała J. S. o możliwości nieodpłatnej organizacji wynajmu pojazdu zastępczego z możliwością podstawienia pojazdu do wcześniej umówionego miejsca, wskazując możliwe formy kontaktu w tej sprawie. Ubezpieczyciel wskazał wysokość stawek za wynajem pojazdów zastępczych dla każdego segmentu, a także poinformował o skutkach wynajęcia pojazdu za wyższą kwotę.

K. J. kupił przedmiotowy pojazd 3 miesiące przed zdarzeniem. Nie miał żadnych widocznych uszkodzeń, był sprawny i jezdny. Nabywca nie wiedział, że ten samochód uczestniczył w jakiejś kolizji drogowej.

Po zdarzeniu z dnia 1 października 2019 r. K. J. dostarczył J. S. znaleziony na miejscu zdarzenia tłumik z uszkodzonego pojazdu. Na podstawie numeru katalogowego widniejącego na znalezionym tłumiku J. S. ustalił, że pochodził on z pojazdu marki P..

Procesem likwidacji szkody zajmował się powód. Poszkodowany nie interesował się czy ubezpieczyciel oferował pojazd zastępczy.

W dniu 12 października 2019 r. K. J. sprzedał uszkodzony pojazd.

W okresie od dnia 1 października 2019 r. do dnia 12 października uszkodzony pojazd był zaparkowany na parkingu należącym do J. S. według dobowej stawki w wysokości 20 zł netto tj. 24,60 zł brutto.

W dniu 25 października 2019 r. J. S. wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 3.100 zł netto tj. 3.813 zł brutto, na którą składają się kwota 220 zł netto (270,60 zł brutto) tytułem parkowania uszkodzonego pojazdu oraz kwota 2.880 zł netto (3.542,40 zł brutto) tytułem najmu pojazdu zastępczego. Na fakturze określono siedmiodniowy termin płatności.

Pismem z dnia 26 października 2019 r. J. S. wezwał (...) S.A. do zapłaty odszkodowania w kwocie 3.813 zł na wskazany rachunek bankowy w terminie 30 dni od daty doręczenia.

W toku postępowania likwidacyjnego (...) S.A. wypłaciła odszkodowanie z tytułu szkody całkowitej na pojeździe. Odmówiła zaś wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz parkowania uszkodzonego pojazdu, wskazując, że nie został on naprawiony po poprzedniej szkodzie. W szczególności podniosła, że w pojeździe brakowało tylnej części układu wydechowego, bez którego pojazd nie powinien uczestniczyć w ruchu drogowym jeszcze przed zdarzeniem z dnia 1 października 2019 r. Z tego samego powodu (...) S.A. wezwała K. J. do zwrotu części wypłaconego wcześniej odszkodowania z tytułu szkody całkowitej na pojeździe.

Pismem wysłanym za pośrednictwem poczty elektronicznej w dniu 9 lutego 2020 r. J. S. wskazał, że dostarczono mu znaleziony na miejscu zdarzenia tłumik z uszkodzonego pojazdu, w związku z czym nie znajduje podstaw do odmowy wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

W odpowiedzi na pismo z dnia 9 lutego 2020 r. (...) S.A. poinformowała J. S., że jej stanowisko co do odmowy wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego pozostaje bez zmian.

Uszkodzony pojazd marki P. (...) należy do segmentu C, natomiast najęty przez K. J. pojazd zastępczy marki C. (...) należał do wyższej klasy.

Średnia dobowa stawka najmu samochodu zastępczego odpowiadającego segmentem pojazdowi uszkodzonemu na terenie województwa (...) w 2019 r. wynosiła 151 zł netto tj. 185,73 zł brutto.

Organizacja najmu pojazdu zastępczego proponowana przez (...) S.A. uwzględniała dobową stawkę najmu pojazdu należącego do segmentu C w wysokości 78 zł netto tj. 95,94 zł brutto.

Łączny koszt parkowania uszkodzonego pojazdu przez 11 dni według przyjętej przez J. S. dobowej stawki w wysokości 20 zł netto tj. 24,60 zł brutto był niższy od dolnej granicy analogicznych kosztów rynkowych.

W dniu 3 kwietnia 2019 r. należący do K. J. pojazd marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...) uczestniczył w kolizji drogowej, w której na skutek uderzenia w tył przez jadący za nim pojazd doznał podobnych uszkodzeń.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, obejmującego powołane dowody z dokumentów, w tym zgromadzonych w aktach likwidacji szkody, a także w oparciu o opinię biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych i techniki samochodowej P. K.. Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd I instancji oparł się także na zeznaniach złożonych przez świadka K. J. oraz powoda J. S.. W światle zgromadzonego materiału dowodowego w ocenie sądu I instancji niezasadna była odmowa wypłaty przez ubezpieczyciela odszkodowania za koszty wynajmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany zeznał, iż nabył pojazd używany ale w stanie nieuszkodzonym.

Na podstawie ustalonego, powyższego stanu faktycznego, Sąd Rejonowy uznał iż powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Sąd rejonowy wskazał na wstępie, iż stosownie do treści art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Przy ubezpieczeniu majątkowym świadczenie ubezpieczyciela polega na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 2 pkt 1 k.c.).

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Jednocześnie w myśl art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2214) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (art. 822 § 4 k.c.).

Sąd I instancji zauważył, iż pozwana, kwestionując zasadę swojej odpowiedzialności podniosła, że na dzień szkody komunikacyjnej z dnia 1 października 2019 r. w uszkodzonym pojeździe brakowało tylnej części układu wydechowego, bez którego pojazd ten nie powinien w ogóle uczestniczyć w ruchu drogowym. Ze zgodnych zeznań świadka K. J. oraz powoda oraz załączonej dokumentacji fotograficznej wynika jednak, że samochód był wyposażony w tłumik, który odpadł na skutek uderzenia przez pojazd sprawcy, a następnie został odnaleziony przez poszkodowanego na miejscu zdarzenia. Taka możliwość znalazła dodatkowo potwierdzenie w opinii biegłego sądowego. W ocenie Sądu Rejonowego pozwana ponosi zatem odpowiedzialność za następstwa zdarzenia z dnia 1 października 2019 r.

Sąd rejonowy wskazał nadto, że w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. (zasada pełnego odszkodowania) do strat będących możliwym następstwem kolizji drogowej zaliczyć należy wydatki z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być przy tym refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c., 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c.). Na dłużniku powinien w związku z tym ciążyć obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji – gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do odczuwalnego wzrostu składek ubezpieczeniowych. Zakres obowiązku odszkodowawczego obejmuje co do zasady poniesione koszty najmu pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony, za czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (zob. uchwałę Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III CZP 5/11, Legalis nr 381501). Powyższe wnioski Sąd I instancji podzielił w całości.

W ocenie Sądu Rejonowego, w przedmiotowej sprawie zostały wygenerowane koszty najmu pojazdu zastępczego w wysokości 3.542,40 zł. Istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia pozostawało ustalenie, czy wydatki tego rzędu były faktycznie uzasadnione. Innymi słowy, czy poszkodowany, decydując się na najem pojazdu u powoda z jednoczesnym brakiem skorzystania z oferty przedstawionej przez ubezpieczyciela prowadzącego proces likwidacji szkody, nie naruszył obowiązku minimalizacji szkody, a więc zaniechania czynności mogących bezpodstawnie rozszerzać zakres odpowiedzialności odszkodowawczej strony pozwanej.

Poniesione przez poszkodowanego wydatki na najem pojazdu zastępczego przekraczające koszty najmu zaproponowanego przez ubezpieczyciela są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli zatem poszkodowany nie skorzysta z proponowanej przez ubezpieczyciela organizacji najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu przy zapewnieniu pełnego pokrycia kosztów jego udostępnienia, i zdecyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu pojazdu od innego podmiotu, koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy poszkodowany wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione”.

Sąd Rejonowy uznał, iż istotne znaczenie ma nie tylko równorzędność najętego pojazdu, ale także dodatkowe warunki umowy, takie jak np. czas i miejsce udostępnienia oraz zwrotu pojazdu zastępczego czy obowiązek wpłaty kaucji. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty.

Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia sama prostota skorzystania z oferty wynajmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem – w praktyce zwykle telefonicznego – nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, Sąd meriti uznał, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r., sygn. akt III CZP 20/17, Legalis nr 1651540).

Sąd meriti nadto zaznaczył, że zgodnie z zasadą ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. To na powodzie spoczywał zatem obowiązek wykazania, że poszkodowany nie miał realnej możliwości skorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego przedstawionej przez ubezpieczyciela albo że oferta ta była na tyle niedogodna i niekorzystna w kontekście uzasadnionych praw poszkodowanego, że poniesienie przez niego wydatków w ramach umowy najmu zawartej z powodem było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności przedłożonej dokumentacji, ale również zeznań poszkodowanego i powoda, doprowadziły Sąd I instancji do konkluzji, że powód temu ciężarowi nie sprostał, w szczególności nie wykazał, aby po stronie poszkodowanego istniała rzeczywista wola skorzystania z proponowanej przez pozwaną organizacji najmu pojazdu zastępczego.

Mając na względzie przedstawione argumenty, Sąd Rejonowy uznał, że w odniesieniu do szkody komunikacyjnej z dnia 1 października 2019 r. nie został udowodniony fakt istnienia obiektywnych i racjonalnych przesłanek uniemożliwiających skorzystanie z oferty najmu pojazdu proponowanej przez pozwaną. Powód miał obowiązek przekazać propozycję organizacji najmu pojazdu zastępczego przez pozwaną poszkodowanemu, a poszkodowany powinien co najmniej rozważyć skorzystanie z propozycji najmu według niższej stawki dobowej. Wybór przez poszkodowanego opcji najmu pojazdu zastępczego od powoda przy jednoczesnym zignorowaniu faktu, że tego typu wydatek nie będzie automatycznie pokryty przez podmiot likwidujący szkodę, nie mógł prowadzić do konkluzji, że wydatki związane z koniecznością najmu w części wykraczającej ponad koszty organizacji proponowanej przez zakład ubezpieczeń były uzasadnione.

Sąd Rejonowy wskazał, iż zakres obowiązku odszkodowawczego obejmuje co do zasady poniesione koszty najmu pojazdu zastępczego tego samego typu co uszkodzony, za czas niezbędny do naprawy albo zakupu nowego pojazdu (zob. uchwałę Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III CZP 5/11, Legalis nr 381501). Mając na uwadze okres oczekiwania na oględziny, a następnie na przyjęcie odpowiedzialności przez pozwaną i wypłatę odszkodowania z tytułu szkody całkowitej, a także czas niezbędny do zakupu nowego pojazdu, najem pojazdu zastępczego w okresie od dnia 1 października 2019 r. do dnia 25 października 2019 r. Sąd meriti uznał za uzasadniony. Poszkodowany nie może bowiem ponosić negatywnych następstw przedłużającego się procesu likwidacji szkody z uwagi na okoliczności leżące po stronie pozwanej. Dopiero zaś z dniem wypłaty środków przez zakład ubezpieczeń po stronie poszkodowanego powstała realna możliwość zakupu innego pojazdu.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd I instancji zasądził kwotę 2.302,56 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego przez 24 dni według dobowej stawki wskazanej przez pozwaną w wysokości 78 zł netto tj. 95,94 zł brutto.

Za uzasadnione Sąd Rejonowy uznał również koszty parkowania uszkodzonego pojazdu w okresie od dnia 1 października 2019 r. do dnia 12 października tj. od dnia powstania szkody do dnia sprzedaży samochodu. Dowód z opinii biegłego sądowego pozwolił na ustalenie, że łączny koszt parkowania uszkodzonego pojazdu według dobowej stawki przyjętej przez powoda nie przekraczał nawet dolnej granicy średnich kosztów rynkowych tego typu usługi. W związku z tym Sąd Rejonowy zasądził kwotę 270,60 zł tytułem odszkodowania za parkowanie uszkodzonego pojazdu przez 11 dni według dobowej stawki w wysokości 20 zł netto tj. 24,60 zł brutto.

Tym samym Sąd I instancji zasądził łączną kwotę 2.573,16 zł tytułem odszkodowania należnego w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 1 października 2019 r. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

Stosownie do treści art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jak wynika z art. 481 § 2 zd.1 k.c., jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie. Jednakże powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika dochodził pozwem odsetek ustawowych. Mając zatem na uwadze wynikający z art. 321 § 1 k.p.c. zakaz orzekania ponad żądanie, Sąd I instancji orzekł o odsetkach na podstawie art. 359 § 2 k.c. Powód wnosił o zasądzenie odsetek od dnia 26 listopada 2019 r. tj. od dnia następującego po upływie 30 dni od dnia wystawienia faktury VAT. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala jednak na ustalenie, kiedy przedmiotowa faktura została doręczona pozwanej. Nie ulega przy tym wątpliwości, że doręczenie nastąpiło najpóźniej w dniu 28 listopada 2019 r., ponieważ w piśmie datowanym na ten dzień pozwana odniosła się do faktury wystawionej przez powoda. W związku z tym Sąd Rejonowy zasądził wskazaną wyżej kwotę wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 28 listopada 2019 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 100 zd.1 k.p.c. zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.573,16 zł, podczas gdy powód dochodził pozwem kwoty 3.813 zł, zatem powód wygrał proces w 67%. Szczegółowe wyliczenie koszów procesu pozostawiono referendarzowi sądowemu na podstawie art. 108 § 1 zd.2 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżając go w części w której Sąd Rejonowy oddalił powództwo co do dochodzonej pozwem kwoty tj. 1239,84zł. Zaskarżonemu orzeczeniu powód zarzucił naruszenie:

prawa procesowego:

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwe uznanie, że na podstawie analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego należy uznać, że powód nie sprostał ciężarowi dowodu, w szczególności nie wykazał, aby po stronie poszkodowanego istniała rzeczywista wola skorzystania z proponowanej przez pozwaną organizacji najmu pojazdu zastępczego w sytuacji kiedy Sąd powinien ocenić, czy najem zaproponowany przez pozwaną odbywał się na takich samych warunkach, jak ten z którego skorzystał poszkodowany;

prawa materialnego:

art. 6 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. poprzez wadliwe rozłożenie ciężaru dowodu w sprawie i uznanie, że powód w sprawie winien wykazać, że poszkodowany nie miał realnej woli skorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego przedstawionej przez ubezpieczyciela albo że oferta ta była na tyle niedogodna i niekorzystna w kontekście uzasadnionych praw poszkodowanego, że poniesienie przez niego wydatków w ramach umowy najmu zawartej z powodem było celowe i ekonomicznie uzasadnione w sytuacji kiedy do sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 16 września 2019 roku została załączona korespondencja mailowa, w której możemy znaleźć maila z dnia 3 października 2019 roku, w którym znajduje się załącznik Informacja o warunkach najmu (...), a co za tym idzie poszkodowany zapoznał się z przedstawioną przez Ubezpieczyciela ofertą i uznał, że jest ona mniej korzystna niż oferta najmu oferowana przez powoda;

art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 362 k.c. w zw. z art. 826 § 1 k.c. poprzez wadliwe uznanie, że Powód przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody poprzez brak dążenia do zmniejszenia rozmiarów szkody poprzez skorzystanie z oferty najmu innej niż ta zaproponowana przez Ubezpieczyciela, pomimo tego, że oferta z której skorzystał poszkodowany miała wiele udogodnień takich jak brak udziału własnego w ewentualnej szkodzie, możliwość przewożenia zwierząt i palenia w pojeździe, itp., co było podkreślane w toku prowadzonego postępowania, a także nie było kwestionowane przez stronę pozwaną. Jednocześnie należy podkreślić, że pozwany nie wskazywał, że oferty najmu, które on oferował miały takie udogodnienia;

W konsekwencji podniesionych zarzutów strona skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz orzeczenie o kosztach postępowania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego za obydwie instancje według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jako bezzasadna, podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym, w związku z czym zgodnie z art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

Natomiast stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Podkreślić należy, iż w postępowaniu uproszczonym apelacja ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez Sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy, apelacja ograniczona wiąże Sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący (tak też Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 roku, OSNC Nr 6 z 2008 r. poz. 55).

Wskazać również należy, iż Sąd II instancji podziela wszelkie ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego oraz ocenę dowodów wyrażoną w pisemnych motywach rozstrzygnięcia i przyjmuje je za własne, co skutkuje równocześnie ograniczeniem uzasadnienia do rozpoznania przedstawionych w apelacji zarzutów dotyczących prawa procesowego i materialnego (art. 387 § 2 ¹ pkt 1 k.p.c.).

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie.

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga od strony skarżącej wykazania na czym, w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń. W szczególności ma wykazać, dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń, nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i (lub) zasadami logicznego rozumowania, czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia. Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach, wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną, nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką z ustaleniami sądu niższej instancji.

Ponadto nie można tracić z pola widzenia, że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję sądu, który dowody bezpośrednio przeprowadza. Ma to m.in. i takie następstwo, że nawet w sytuacji, w której z treści dowodów można, w zakresie ustaleń, wyprowadzić równie logiczne, chociaż przeciwne do przyjętych przez sąd I instancji wnioski, to zarzut naruszenia normy art. 233 § 1 k.p.c., pomimo to nie zostanie uznany za usprawiedliwiony. Dopóki przeprowadzona przez sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria, sąd odwoławczy obowiązany jest ocenę tę, a co za tym idzie, także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych, aprobować (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 września 2021 r., I ACa 226/20, L. ).

Wskazać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, a dokonana ocena dowodów nie budzi żadnych zastrzeżeń pod kątem jej zgodności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Kwestią sporną na obecnym etapie postępowania jest okoliczność wynajęcia pojazdu zastępczego przez poszkodowanego od powoda, a więc nieskorzystanie z oferty najmu pojazdu zaproponowanej przez Ubezpieczyciela/pozwanego, a w efekcie, z czym nie zgadza się skarżący, zasądzenie przez Sąd I instancji od pozwanego zwrotu kosztów najmu pojazdu w wysokości odpowiadającej ofercie Ubezpieczyciela.

Sąd Okręgowy nie podważa w żadnym stopniu prawa poszkodowanego do korzystania z auta zastępczego na czas niezbędny do celowej naprawy uszkodzonego pojazdu bądź nabycia auta w przypadku szkody całkowitej. Nie wszystkie jednak wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c., 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c.).

Powszechnie wiadomym jest, iż zakłady ubezpieczeń w ramach likwidacji szkody zapewniają możliwość najmu pojazdu zastępczego, zaś jego organizacja nie przysparza szczególnych problemów, a wymaga jedynie od osoby poszkodowanej dołożenia minimum staranności w postaci kontaktu z ubezpieczycielem oraz zainteresowania jego ofertą.

Tymczasem w niniejszej sprawie poszkodowany już w dniu wypadku komunikacyjnego, tj. w dniu 1 października 2019 roku, zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności z tytułu należnego mu od pozwanej odszkodowania oraz umowę wypożyczenia pojazdu marki C. (...) za stawkę 120 zł/dobę. W tym miejscu należy podkreślić, iż poszkodowany wynajął pojazd kategorii o segment wyższej od własnego, uszkodzonego pojazdu.

Jednocześnie apelujący wywodzi szereg skutków prawnych z wiadomości e-mail wysłanej do niego w dniu 3 października 2019 roku zawierającej informacje o możliwości nieodpłatnego zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez Ubezpieczyciela, uznając iż powyższe świadczy o zapoznaniu się przez poszkodowanego z ofertą najmu pojazdu zastępczego przedstawioną przez ubezpieczyciela oraz podjęciu decyzji, iż najem pojazdu od powoda jest dla poszkodowanego korzystniejszy, podczas gdy poszkodowany zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego przed otrzymaniem oferty Ubezpieczyciela.

Kierując się podstawowymi zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego, z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić. Z okoliczności sprawy dobitnie wynika, iż poszkodowany zdecydował się o najmie pojazdu od powoda nie zapoznając się nawet z ofertą Ubezpieczyciela.

Odnosząc się w tym miejscu do podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art. 6 k.c. w zw. z art. 822 § 1 k.c. Sąd Okręgowy całkowicie podziela w kwestii rozłożenia ciężaru dowodowego stanowisko sądu I instancji. W sytuacji, gdy poszkodowany wynajął pojazd droższy oraz klasy o segment wyższej aniżeli własny, uszkodzony w wypadku komunikacyjnym, dla Sądu odwoławczego oczywistym jest iż ciężar wykazania zasadności takiej decyzji winien spocząć na powodzie, tym bardziej w sytuacji w której powód jak strona umowy najmu pojazdu odniósł z jej tytułu korzyść.

Jednocześnie wskazane przez apelującego w treści środka odwoławczego okoliczności, które miały, zdaniem skarżącego, stanowić o atrakcyjności oferty powoda, w postaci brak udziału własnego w ewentualnej szkodzie oraz możliwości palenia oraz przewożenia zwierząt w wynajętym pojeździe, są w ocenie Sądu Okręgowego mało wiarygodne. Po pierwsze oferta Ubezpieczyciela nie zawierała zastrzeżeń w powyższych kwestiach, a powód nie wykazał w żaden sposób aby poszkodowany skierował zapytanie do Ubezpieczyciela w przedmiocie szczegółowych zasad korzystania z wynajętego pojazdu, a po drugie umowa zawarta między powodem a poszkodowanym także nie zawiera żadnych postanowień w tej kwestii.

Wobec nieudowodnienia, w sposób niebudzący wątpliwości, faktu zapoznania się przez poszkodowanego z ofertą najmu pojazdu zastępczego przedstawioną przez ubezpieczyciela oraz niewykazania zasadności wyboru oferty droższej, a więc spowodowania zwiększenia rozmiarów szkody, Sąd Okręgowy uznał zarzuty skarżącego na niezasadne i stanowiące jedynie polemikę ze stanowiskiem Sądu Rejonowego.

Podsumowując, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy nie naruszył żadnych zasad logiki czy doświadczenia życiowego przy ocenie materiału dowodowego, zaś zapadłe rozstrzygnięcie odpowiada prawu i jako takie musi się ostać.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.. Mając na uwadze, iż apelujący przegrał proces, a powód poniósł koszty związane z udziałem w postępowaniu apelacyjnym, należało zwrócić mu żądane koszty. Na koszty te składały się koszty wynagrodzenia pełnomocnika w sprawie w kwocie 135 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1166 oraz z 2023 r. poz. 1860).