Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2021 roku w sprawie z powództwa B. S. przeciwko Gminie Ł. o ustalenie, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi:

zamknął rozprawę;

oddalił powództwo;

nie obciążył powoda B. S. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu;

nakazał przyznać ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi na rzecz radcy prawnego P. J. wynagrodzenie tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu w kwocie 332,10 zł zawierające podatek VAT w wysokości 23%.

Powód w swej apelacji zaskarżył wyrok w części, tj. w zakresie punktu II., zarzucając skarżonemu rozstrzygnięciu naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

art. 14 u.o.p.l. oraz art. 35 u.o.p.l. w związku z art. 189 k.p.c. - poprzez ich błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, że art. 189 k.p.c. nie może stanowić podstawy do dochodzenia przez sądem uprawnień do lokalu socjalnego;

art. 14 ust. 1 i 4 u.o.p.l. poprzez jego niezastosowanie i nieorzeczenie o uprawnieniu do lokalu socjalnego powoda;

art. 5 k.c. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji gdy z całokształtu stanu faktycznego sprawy, w tym wieku i stanu zdrowia powoda, wynika że nieuwzględnienie powództwa, będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W konkluzji powód wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części, poprzez uwzględnienie powództwa, ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia sądowi pierwszej instancji. Ponadto powód wniósł o przyznanie wynagrodzenia pełnomocnikowi ustanowionemu dla powoda z urzędu w postępowaniu apelacyjny, oświadczając, że wynagrodzenie to nie zostało uiszczone w całości ani w części.

Pozwana w odpowiedzi na apelację wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie tychże kosztów liczonych od dnia uprawomocniania się wyroku do dnia zapłaty.

Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia, które Sąd II instancji przyjmuje za własne, co czyni zbędnym ich ponowne przytaczanie.

Przede wszystkim wskazać należy, że w niniejszej sprawie powództwo zostało oparte o treść art. 189 k.p.c., tj. ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Przesłanką powództwa o ustalenie jest interes prawny w żądaniu ustalenia. Powód niewątpliwie miał interes prawny w ustaleniu, że ma prawo do lokalu socjalnego. Nie dysponuje bowiem ani pozytywnym, ani negatywnym rozstrzygnięciem o prawie do lokalu socjalnego. Jak wynika bowiem z treści wyroku wydanego w sprawie I C 632/07, ocena uprawnień B. S. do otrzymania lokalu socjalnego była przedmiotem ustaleń Sądu. W powyższej sprawie o opróżnienie lokalu mieszkalnego powód został prawidłowo powiadomiony o terminie rozprawy, jak również odpis wyroku został mu doręczony na właściwy adres. Pomimo tego B. S. nie wniósł sprzeciwu i w toku postępowania nie kwestionował tego, że nie ma na uprawnień do przyznania mu lokalu socjalnego.

Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że B. S. niezasadnie wiązał swoje uprawnienie do lokalu socjalnego z art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (...). Zgodnie z tym przepisem osobie, o której mowa w art. 14 ust. 4, przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego, jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy została objęta orzeczeniem sądowym, chociażby nieprawomocnym, nakazującym opróżnienie lokalu, lub ostateczna decyzją administracyjną, o której mowa w art. 34, a orzeczenie to lub decyzja nie zostały wykonane przed dniem wejścia w życie ustawy. W razie wytoczenia powództwa o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalnego sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu zakończenia postępowania w sprawie o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalnego (art.35 ust. 5 w zw. z art. 35 ust. 4 pkt 1 ustawy). Przytoczony powyżej nie może stanowić podstawy rozstrzygnięcia w przedmiocie żądania powoda. Przepis art. 35 ust. 1 w/w ustawy ma charakter przepisu przejściowego, który znajduje zastosowanie do wyroków wydanych przed wejściem w życie ustawy tj. przed dniem 10 października 2001 roku, natomiast w kontrolowanej sprawie orzeczenie nakazujące opróżnienie lokalu przez powoda zapadło w dniu 15 lutego 2008 roku, a zatem już po wejściu w życie ustawy z 21 czerwca 2001 roku.

Przepis art. 189 k.p.c. nie może stanowić samodzielnej podstawy do ustalenia istnienia prawa do lokalu socjalnego. Bezspornym jest, że po stronie apelującego po uprawomocnieniu się wyroku eksmisyjnego zaistniały okoliczności, o jakich mowa w art 14 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku. Skarżący zaliczony został do osób niepełnosprawnych. Powyższe nie stanowi jednak podstawy do skutecznego wystąpienia na podstawie art. 189 k.p.c. z żądaniem ustalenia uprawnienia do lokalu socjalnego. Z kolei uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego, rodzące roszczenie o zawarcie umowy najmu takiego lokalu, przysługuje na podstawie art. 14 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku tylko w związku z jednoczesnym wydaniem wyroku nakazującego opróżnienie lokalu mieszkalnego przez sąd, a w innych wypadkach, gdy przepis szczególny na to pozwala.

Ponadto, jak zauważył Sąd I instancji apelujący złożył do Sądu orzeczenie o niepełnosprawności w znacznym stopniu, które jest datowane od dnia 1 października 2019 roku. Natomiast w trakcie przesłuchania twierdził, że orzeczenie o niepełnosprawności posiada od 2007 roku. Słusznie zatem uznał Sąd Rejonowy, że strona powodowa nie wykazała, by w dacie rozstrzygania sprawy przez Sąd w sprawie I C 632/07 istniały wobec powoda przesłanki do ustalenia, że przysługuje mu prawo do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Zarzuty naruszenia art. 14 u.o.p.l. oraz art. 35 u.o.p.l. w związku z art. 189 k.p.c. należało uznać zatem za nieuzasadnione.

Nie ma też w ocenie Sądu Okręgowego podstaw, by uznać, że nieuwzględnienie powództwa, będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. tj. z art. 5 k.c. Powoływanie się na naruszenie zasad współżycia społecznego wymaga wskazania, jaka konkretnie zasada została naruszona, oraz wskazania pełnej treści powoływanej zasady (por. wyr. SN z dnia 14 października 1998 r., II CKN 928/97, OSNC 1999, nr 4, poz. 75, z aprobującą glosą M. Niedośpiała, PiP 2000, z. 3, s. 101; orz. SN z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 263/06, Lex nr 257664; orz. SA w Krakowie z dnia 6 czerwca 2006 r., II AKa 86/06, KZS 2006, z. 7-8, poz. 108). Skarżący nie wskazał, jakie konkretnie zasady współżycia społecznego narusza orzeczenie Sadu Rejonowego. Ponadto należy mieć na uwadze potrzebę zapewnienia silnej ochrony prawnej prawu własności chronionemu konstytucyjnie (art. 64 Konstytucji RP), gdyż nadmierne ograniczanie tego prawa może doprowadzić do sytuacji, gdy uprawnienia właścicielskie staną się iluzoryczne i niemożliwe do wyegzekwowania w praktyce, zwłaszcza że w niniejszej sprawie chodzi o lokal wchodzący w skład publicznego zasobu mieszkaniowego, którym ma gospodarować pozwana zgodnie z interesem publicznym społeczności lokalnej.

Z tych wszystkich względów należy zgodzić się z Sądem Rejonowym, że nie istniała żadna materialnoprawna podstawa, która mogłaby skutkować uwzględnieniem powództwa i ustaleniem, że powodowi przysługuje prawo do lokalu socjalnego, a tym bardziej do ustalenia, że przyznanym lokalem socjalnym miałby być lokal, w którym powód aktualnie zamieszkuje i z którego została prawomocnie orzeczona eksmisja powoda.

Mając na uwadze niezasadność zarzutów apelacyjnych oraz jednocześnie brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu, apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Ponieważ powód w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji był reprezentowany przez radcę prawnego z urzędu Sąd przyznał od Skarbu Państwa na rzecz radcy P. J. wynagrodzenie w wysokości 166,50 zł brutto. Wysokość tego wynagrodzenia została określona w oparciu o §4 ust. 1 i 2 w zw. z §16 ust. pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 68 z późn. zm.).