Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 15 czerwca 2018 r. Sąd Rejonowy w Skierniewicach w sprawie powództwa Kancelarii (...) Spółki Akcyjną z siedzibą w K. przeciwko K. P., w pkt. 1) zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.300 zł z liczonymi od kwoty 1.000 zł odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, 2) oddalił powództwo w pozostałej części, 3) zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 790,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, 4) nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punktach 1 i 3.

Apelację od powyższego wyroku w części, co do której powództwo zostało oddalone, wywiodła strona powodowa, zarzucając naruszenie:

1) art. 385 ¹ k.c. poprzez jego zastosowanie w niniejszej sprawie polegające na błędnym przyjęciu, że zakwestionowane przez powoda postanowienia kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają jego interesy;

2) art. 13 ust 1 pkt 12 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że opłaty w nim wskazane nie obejmują opłat za upomnienia i wezwania do zapłaty;

3) art. 339 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie analizy przedstawionych przez powoda twierdzeń i dopiero po ich negatywnej ocenie przeprowadzenie postępowania dowodowego w sytuacji, gdy przepis ten nakłada obligatoryjny obowiązek dokonania oceny twierdzeń powoda, a także poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w sprawie zachodzą uzasadnione wątpliwości, które nie miały miejsca;

4) art. 232 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i nieprzeprowadzenie przez Sąd I instancji dowodu z przesłuchania stron – strony pozwanej, w sytuacji gdy zdaniem Sądu (czemu powód konsekwentnie zaprzeczał) brak było w sprawie środków dowodowych;

5) art. 308 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie przeprowadzenia przez Sąd I instancji dowodów z przedłożonych w postępowaniu dokumentów jako dowodów utrwalonych za pomocą urządzeń wskazanych w tym przepisie;

6) art. 208 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i w przypadku powzięcia wątpliwości przez Sąd, zaniechanie wezwania strony powodowej do przedstawienia dowodów oraz zajęcia stanowiska, celem wyjaśnienia tychże wątpliwości.

W następstwie opisanych zarzutów apelujący zażądał zmiany zaskarżonego wyroku w części tj. co do kwoty 230 zł i zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty 1.530 zł wraz z odsetkami liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Z kolei wniosek ewentualny sprowadzał się do uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym i z tego względu zgodnie z przepisem art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku tego sądu powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Ponadto Sąd Okręgowy miał także na uwadze, iż w postępowaniu uproszczonym zgodnie z art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c. apelację można oprzeć tylko na zarzutach naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, bądź naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy.

Zarzuty obejmujące naruszenie art. 232 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. oraz art. 208 § 1 k.p.c. dotyczące zaniechania przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron, należy odczytywać jako próbę przerzucenia na Sąd orzekający obowiązków procesowych ciążących na samej stronie. Strona powodowa nie może oczekiwać, że to Sąd powoła z urzędu dowody, które mogłyby doprowadzić do korzystnego rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślić należy, że postępowanie cywilne rządzi się zasadą kontradyktoryjności, w którym obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach zgodnie z art. 3 k.p.c., a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Nietrafny jest również zarzut naruszenia art. 308 k.p.c. Sąd Okręgowy nie dopatruje się pominięcia przez Sąd I instancji wymienionych w powołanym przepisie dowodów. Sąd Rejonowy wbrew tezom zawartym w apelacji przeprowadził dowód z wydruków komputerowych i w treści swego uzasadnienia w żaden sposób nie podważał ich wiarygodności, a tym bardziej nie kwestionował faktu zawarcia pożyczki pomiędzy oznaczonymi stronami przy wykorzystaniu elektronicznych instrumentów umożliwiających nawiązanie stosunku obligacyjnego na odległość.

Odnosząc się do zarzutu apelacji dotyczącego naruszenia art. 339 § 2 k.p.c., wskazać należy, że okoliczność, iż w sprawie wydano wyrok zaoczny nie oznacza, że powództwo w takim wypadku jest zawsze uwzględniane w całości. Niezajęcie stanowiska przez pozwanego odnośnie żądania pozwu nie zwalnia powoda z obowiązku wykazania zobowiązania pozwanego. W art. 339 § 2 k.p.c. określono podstawę faktyczną wyroku zaocznego. Zgodnie z tym przepisem sąd – jeżeli nie ma uzasadnionych wątpliwości
– zobligowany jest do uznania podanej przez powoda podstawy faktycznej (tj. twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych) za zgodną z prawdą bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym nie obowiązuje bowiem domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 r. III CRN 30/72, publ. LEX nr 7094).

Dyspozycja wskazanego przepisu wskazuje wyraźnie, że sąd orzekający może przyjąć za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą jedynie wtedy, gdy nie budzą one uzasadnionych wątpliwości i nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Analiza akt niniejszej sprawy nie pozwala zaś odmówić słuszności stanowisku Sądu Rejonowego, że w niniejszej sprawie wątpliwości istniały.

Chybione są także zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 385 ¹ § 1 k.c. art. 13 ust. 1 pkt. 12 ustawy o kredycie konsumenckim. Istota problemu sprowadzała się do prawnej oceny prowizji zastrzeżonej w umowie pożyczki. Z pola widzenia nie może przy tym umknąć, iż wyeksponowane na początku apelacji zarzut materialnoprawny naruszenia art. 385 ¹ § 1 k.c. (błędnie określone mianem zarzutów procesowych) zostały sformułowane w sposób cokolwiek nieprecyzyjny, tzn. skarżący nie opisała, w jaki konkretnie sposób Sąd Rejonowy miał cytowany przepis naruszyć. Nie kwestionując uprawnienia wierzyciela, jako pożyczkodawcy do pobierania od pozwanego, jako klienta opłat i wynagrodzenia za czynności administracyjno – obsługowe, Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że opłaty takie winny być ustalone na rozsądnym poziomie i nie mogą godzić w interesy konsumenta. Słusznie, zatem skonstatował Sąd Rejonowy, że opłaty dodatkowe, których zasądzenia domagała się strona powodowa w wysokości 230 zł tytułem wysyłania monitów oraz wezwań do zapłaty stanowią po pierwsze niedozwoloną klauzule umowną i rażąco naruszającą interesy konsumenta, z uwagi na to, że wiążą się w rzeczywistości z dużo mniejszymi kosztami, a ponadto nadmierną częstotliwość ich wysyłki. Abstrahując od powyższego należy również zauważyć, że powód nie udowodnił, aby wysłał do pozwanego choć jeden monit po upływie, jak to zostało zastrzeżone 3, 6, 9 lub 12, 15 dni kalendarzowych licznych od dnia upływu terminu spłaty pożyczki. Jedyne potwierdzenie skierowania do pozwanego wezwania do zapłaty kwoty zaciągniętej pożyczki stanowi to wysłane wraz z powiadomieniem o dokonanej cesji wierzytelności na rzecz powodowej spółki, datowane na dzień 8 lipca 2016 r.. Natomiast jak to już zostało podkreślone w dotychczasowej części uzasadnienia, zgodnie z podstawową w procesie cywilnym zasadą kontradyktoryjności, stosownie do treści art. 3 k.p.c. i art. 232 k.p.c., to strony są zobowiązane do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, stając się dysponentem postępowania dowodowego, zaś Sąd jest zwolniony od odpowiedzialności za jego wynik, albowiem Sąd nie ma obowiązku działać w tym zakresie z urzędu, (zob. m.in. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96, OSNC 1997, Nr 8, poz. 113, z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNAPUS 1998, Nr 21, poz. 6 oraz z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPUS 1999, Nr 20, poz. 662). Strona, na której spoczywa ciężar dowodu, ponosi ryzyko ujemnych skutków nieudowodnienia słuszności dochodzonych roszczeń lub podnoszonych zarzutów, co wpływa na określony wynik postępowania.

Zaprezentowane wyżej argumenty, z jednej strony stanowiące o nieudowodnieniu dochodzonej należności, z drugiej strony zawierające na gruncie ramowej umowy pożyczki ocenę spornego kosztu w postaci prowizji, prowadzą do wniosku o bezzasadności zarzutów apelacyjnych, dotyczących naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania.

W tym stanie rzeczy niezasadna apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.