Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W skardze opartej o przepis art. 401 ¹ w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. wobec treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2023 r. wydanego w sprawie SK 85/22, radca prawny W. M. wniósł o zmianę punktu 5 postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 4 lipca 2022 r. w sprawie III Ca 2269/21 przez przyznanie radcy prawnemu tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu kwoty 450 zł oraz zmianę punktu 11 postanowienia Sądu Rejonowego w Pabianicach z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie I Ns 324/19 przez przyznanie radcy prawnemu tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu kwoty 5.400 zł – należności wyliczonych na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2022 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. 2018,poz. 265 z późn.zm.) – w obu przypadkach z doliczeniem 23 % podatku VAT w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ( tj. Dz.U. 2019, poz.68).

Sąd Okręgowy zważył,

co następuje:

Skarga częściowo jest zasadna. Istotnie, na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego w skardze przywołanego, uznano, iż § 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2019 r. poz. 68 ze zm.) jest niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3, art. 32 ust. 1 zdanie drugie i art. 92 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał wskazał między innymi, że § 8 rozporządzenia z 3 października 2016 r. na­rusza standard konstytucyjny. Przepis ten - nie mając ku temu upoważnienia w ustawie - w zakresie wynagrodzenia w arbitralny sposób pogarsza sytuację radców praw­nych świadczących pomoc prawną z urzędu w porównaniu z sytuacją radców prawnych z wyboru. Stawki minimalne określone dla tych ostatnich w rozporządzeniu z 22 października 2015 r. znacznie przewyższają opłaty ustalone dla radców prawnych z urzędu. Istotą więc tego rozstrzygnięcia było wyrównanie sytuacji radcy prawnego udzielającego pomocy prawnej z wyboru i radcy prawnego udzielającego pomocy prawnej z urzędu.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2022 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. 2018,poz. 265 z późn.zm.) zmienił zaskarżone orzeczenia, przyznając radcy prawnemu wynagrodzenie równe wynagrodzeniu radcy prawnego działającego z wyboru.

W pozostałej jednak części, skarga jako bezzasadna, na mocy przepisu art. 412 § 2 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. podlega oddaleniu – co dotyczy naliczenia podatku VAT od przyznanego wynagrodzenia. Jak stanowi przepis art. 32 ust 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskie wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Zgodnie z zasadą wyrażoną przepisem art. 178 ust 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Sądy stoją na straży Konstytucji. Nie może więc Sąd zaakceptować wszystkich żądań skargi – zmierzających do nierównego traktowania radców prawnych w zależności od tego czy zostali przybrani z wyboru czy też z urzędu. Stanowisko, że wyłącznie przepis § 8 cyt. wyżej rozporządzenia utracił moc prowadzi do kolejnej nierówności. Nierówność ta, jako sprzeczna z konstytucyjną zasadą równości skutkuje oddaleniem skargi w pozostałej części.