Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 maja 2019 roku, wydanym w sprawie
z powództwa U. P. przeciwko Č. P.’ovna Spółce Akcyjnej z (...) w P. działającej przez Oddział w Polsce z siedzibą w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Zgierzu:

1. zasądził od pozwanego Č. P.’ovna Spółki Akcyjnej z (...) w P. działającej przez Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powódki U. P. kwotę 58 000 złotych tytułem zadośćuczynienia z:

a. ustawowymi odsetkami od dnia 16 marca 2013 roku do dnia
31 grudnia 2015 roku i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty od kwoty 18 000 złotych;

b. ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 stycznia 2018 roku do dnia zapłaty od kwoty 40 000 złotych;

2. zasądził od pozwanego Č. P.’ovna Spółki Akcyjnej z (...) w P. działającej przez Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powódki U. P. kwotę 1 216 zł złotych tytułem odszkodowania;

3. zasądził od pozwanego Č. P.’ovna Spółki Akcyjnej z (...) w P. działającej przez Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powódki U. P. rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 350 złotych miesięczne, począwszy od dnia 1 sierpnia 2014 roku i na przyszłość, płatną do 10 dnia każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami od rat wówczas wymagalnych od dnia 16 marca 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku
i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat na przyszłość;

4. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

5. zasądził od pozwanego Č. P.’ovna Spółki Akcyjnej
z siedzibą w P. działającej przez Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz powódki U. P. kwotę 6 640 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

6. nakazał pobrać od pozwanego Č. P.’ovna Spółki Akcyjnej
z siedzibą w P. działającej przez Oddział w Polsce z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Zgierzu kwotę 1 738,65 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił stan faktyczny, którego najważniejsze elementy były następujące:

13 maja 2014 r. w O. na ul. (...), kierujący samochodem osobowym marki M. nr rej. (...), wykonując manewr cofania, nie zachował szczególnych środków ostrożności i nie ustąpił pierwszeństwa U. P. czym doprowadził do jej potrącenia. W dacie zdarzenia sprawca korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej
w pozwanym towarzystwie.

W miejsca zdarzenia U. P. została przewieziona karetką pogotowia do szpitala w Z., gdzie stwierdzono uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu, złamanie bliższego końca prawej kości ramiennej, stłuczenie klatki piersiowej i otarcia naskórka twarzy. Wykonano u powódki zamknięte nastawienie złamania i założono unieruchomienie gipsowe ramienno-dłoniowe. W szpitalu powódka przebywała do 16 maja 2014 r. Przepisano powódce leki przeciwbólowe i zalecono kontrolę w poradni ortopedyczno-urazowej za 7-10 dni. Przez ok. miesiąc powódka pozostawała
w unieruchomieniu gipsowym. Po wykonaniu kontrolnych zdjęć RTG stwierdzono złamanie szyjki prawej kości ramiennej z przemieszczeniem kątowym odłamów. Powódka pozostawała pod opieką poradni ortopedycznej, gdzie zalecono powódce fizykoterapię. Leczenie ortopedyczne zakończono
17 listopada 2014 r.

Po powrocie ze szpitala córka powódki pomagała jej w podstawowych czynnościach życia codziennego takich jak: mycie, jedzenie. Powódka zamieszkała w tamtym okresie z córką, która zajmowała się nią 24 h na dobę. Po wypadku powódka bała się wychodzić na ulicę.

W wyniku wypadku powódka w zakresie narządów ruchu doznała złamania szyjki głowy prawej kości ramiennej oraz ogólnych potłuczeń.
U powódki występuje ograniczenie ruchów prawego ramienia do ok. 70 %
w zakresie odwodzenia, o ok. 20 % w zakresie rotacji zewnętrznej, o ok. 15 %
w zakresie rotacji wewnętrznej i do ok. 100 % w zakresie zginania. Obwód prawego ramienia jest mniejszy o ok. 1 cm w porównaniu z drugą kończyną. Ponadto występują u niej zmiany zwyrodnieniowe w obu stawach barkowo-obojczykowych, zmiany zwyrodnieniowe i zniekształcające kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego. Zmiany zwyrodnieniowe i zniekształcające kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego nie wpływają na zakres ruchomości stawów kończyn górnych. Zmiany zwyrodnieniowe w stawach barkowo-obojczykowych mają nikły wpływ na zakres ruchomości całego barku, ponadto występują u powódki w obu stawach. Uszczerbek na zdrowiu powódki na skutek obrażeń doznanych w czasie wypadku jest stały i wynosi 13 % z powodu bliznowatego przykurczu stawu barkowego U powódki występuje stan po wieloodłamowym złamaniu szyjki kości ramiennej prawej, zrost w nieprawidłowym ustawieniu. Powódka doznała 30 % uszczerbku na zdrowiu z powodu złamania kości ramiennej prawej
z przemieszczeniem i zaburzeniem osi i z powodu uszkodzenia nerwu pachowego prawego

Powódka nadal wymaga pomocy osób trzecich w wymiarze ok. 1 h dziennie. Powódka nadal okresowo przyjmuje leki przeciwbólowe. Koszty leczenia wynoszą ok. 100 zł za leki przeciwbólowe, przeciwlękowe
i przeciwdepresyjne. Rokowanie na przyszłość jest dobre, pod warunkiem wdrożenia rehabilitacji.

W dniu 13 lutego 2015 r. powódka zawiadomiła ubezpieczyciela
o wypadku i wystąpiła o zasądzenie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
w kwocie 50 000 zł, odszkodowania z tytułu opieki osób trzecich w kwocie 5 214 zł i 700 zł miesięcznej renty. Decyzją z dnia 18 marca 2015 r. ubezpieczyciel przyznał powódce 12 000 zł zadośćuczynienia i 2 480 zł z tytułu kosztów opieki osób trzecich przy przyjęciu wymiaru opieki w wysokości 248 h i stawki 10 zł/h.

Obecnie powódka nadal odczuwa ból pleców, obojczyka, nogi. Nie może podnieść prawej ręki wyżej niż do wysokości oczu. Ma problem z umyciem głowy, ubraniem się, wieszaniem firanek.

W takich okolicznościach faktycznych Sąd Rejonowy uznał, że pozwany odpowiada za szkody i krzywdę powódki związane z przedmiotowym zdarzeniem drogowym. Warunki odpowiedzialności pozwanego określają art. 805 § 1 i § 2 pkt 1 k.c., art. 821 k.c. i art. 822 k.c. oraz regulujące odpowiedzialność cywilną posiadacza i kierowcy z tytułu czynów niedozwolonych – art. 435 § 1 k.c. w zw.
z art. 436 § 1 k.c., a nadto ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. 2016/2060 ze zm.) – art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1. Podstawę przyznania odszkodowania i renty stanowił art. 444 § 1
i 2 k.c. Renta na zwiększone potrzeby obejmuje zwrot kosztów opieki ze strony osób trzecich w wymiarze 1 godziny dziennie i wydatki na leki przeciwbólowe po 20 zł miesięcznie.

Apelację od powyższego wyroku złożyła pozwana, która zaskarżyła to orzeczenie w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 3., to jest orzeczenia
o rencie na zwiększone potrzeby, oraz orzeczenia o kosztach postępowania
z punktów 5 i 6. Skarżąca zarzuciła naruszenie procedury cywilnej w postaci art. 233 k.p.c., także w związku z art. 278 k.p.c. oraz prawa materialnego, to jest art. 444 § 2 k.c. Na tych podstawach skarżąca wniosła o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa w zaskarżonej części wraz z zasądzeniem na jej rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu za obie instancje.

/apelacja k. 136-137, uzupełnienie apelacji k. 142/

Powódka wniosła o oddalenie apelacji z zasądzeniem na jej rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

/odpowiedź na apelację k. 149-150/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest bezzasadna.

Ustalenia faktyczne, jak również ocena prawna przedstawiona
w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia przez Sąd Rejonowy, znajdują pełną akceptację Sądu Okręgowego. Stan faktyczny ustalony w I instancji Sąd odwoławczy przyjmuje za własny.

W apelacji postawiono zarzuty naruszenia art. 233 k.p.c., choć chodziło raczej o art. 233 § 1 k.p.c., ale bez przełożenia ich na podstawę faktyczną rozstrzygnięcia (brak zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych). Wprawdzie zarówno istnienie samej potrzeby opieki, jak i jej wymiar określono w stanie faktycznym na podstawie opinii biegłego, która jest w tym zakresie kwestionowana. Jednak sposób podważania tej opinii sprowadza się do zakwestionowania spełnienia w okolicznościach sprawy przesłanki zwiększenia się potrzeb powódki. Jest to zagadnienie sposobu zastosowania prawa materialnego. Dlatego za punkt wyjścia rozważań trzeba przyjąć zagadnienie prawidłowości zastosowania prawa materialnego.

Zgodnie z art. 444 § 2 k.c., jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. W pojęciu zwiększonych potrzeb niewątpliwie mieści się konieczność zapewnienia osobie poszkodowanej opieki. Dlatego, jeżeli poszkodowanemu potrzebna jest opieka, renta obejmuje koszty tej opieki. Przy czym poszkodowany może oczekiwać świadczenia na pokrycie kosztów opieki, jeśli ze względu na stan zdrowia taka opieka jest potrzebna. Prawo do renty z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego nie jest natomiast uzależnione od wykorzystania przez poszkodowanego renty na zaspokojenie tych potrzeb (orzecznictwo w tym zakresie od lat jest utrwalone, patrz, np. wyrok Sądu Najwyższego z 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSNCP 1977, Nr 1, poz. 11). W szczególności sprawowanie nad poszkodowanym opieki przez rodzinę nie oznacza utraty prawa do renty.

Przekładając powyższe uwagi na grunt tej sprawy, należy podkreślić, że profesjonalną ocenę stanu zdrowia powódki przeprowadził biegły ortopeda. Skarżąca nie kwestionuje samej opinii. Podnosi tylko, że w spornym zakresie wypowiedź biegłego była dowolna, nie odnosiła się do konkretnej sytuacji życiowej powódki. Z tak postawionym zarzutem nie sposób się zgodzić. Biegły zastrzegł, że zakres wymaganej pomocy ustalił z odwołaniem się do swojej wiedzy specjalnej i doświadczenia zawodowego. Jest to więc zakres pomocy wyliczony dla stanu zdrowia powódki po wypadku, ale bez uwzględnienia szczególnych okoliczności, które mogą występować w przypadku poszczególnych osób. Takie okoliczności nie są biegłemu znane, a więc postąpił standardowo. Opinię tę trzeba rozumieć w ten sposób, że biegły określił minimalny zakres wymaganej pomocy przy stwierdzonym zakresie ograniczeń ruchowych powódki. W taki sposób podszedł do tego Sąd Rejonowy. Słuszność takiego podejścia potwierdza pozostały materiał dowodowy tej sprawy,
a w szczególności przesłuchanie powódki. Wbrew zarzutowi apelacji powódka wiarygodnie podała, że sama nie przygotowuje sobie posiłków poza prostymi (śniadanie i kolacja), nie wychodzi z domu bez opieki, nie sprząta. Nie może więc sama robić zakupów w pełnym zakresie ani wykonywać żadnych cięższych prac domowych. Stan ten tylko w pewnym zakresie ma związek z wiekiem powódki, gdyż wypadek spowodował istotne ograniczenie jej samodzielności życiowej. Pomoc wymagana przy opisanych przed chwilą ograniczeniach życiowych
z pewnością sięga wymiaru 1 godziny dziennie. Dlatego ocena całokształtu materiału dowodowego, przeprowadzona zgodnie ze wskazaniami wynikającymi z art. 233 § 1 k.p.c., prowadziła do wniosku, że powódka wymaga pomocy
w skali godziny dziennie i musi zażywać leki. Ocena ta została odzwierciedlona w odpowiednich ustaleniach faktycznych i przełożyła się na prawidłowe wyliczenie renty na zwiększone potrzeby.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 385 k.p.c., apelacja podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. z określeniem wynagrodzenia pełnomocnika powódki stosownie do treści
§ 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.
z 2015 r. poz. 1800 ze zm.).