Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 lipca 2020 roku w sprawie o sygnaturze akt XVIII C 2301/18 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w pkt 1 zasądził od (...) S.A. z siedzibą w Ł. na rzecz A. C. kwotę 8.677,08 zł
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 8.677,08 zł od dnia 15 maja 2018 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 600 zł od dnia 15 października 2018 r. do dnia zapłaty; w pkt 2 oddalił powództwo w pozostałym zakresie i w pkt 3 orzekł o kosztach procesu, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 13 kwietnia 2018 roku miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzony został należący do powoda pojazd marki M. (...) nr rej. (...). Sprawca zdarzenia korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń.

Pozwany sporządził kosztorys naprawy przedmiotowego pojazdu na kwotę 11.130,37 zł i wypłacił odszkodowanie w tej wysokości powodowi.

Pismem z dnia 23 lipca 2018 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 18.869,77 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 14 maja 2018 roku do dnia zapłaty, wskazując, że koszt naprawy pojazdu wynosi 30.000,14 zł. Powołał się
na zamówioną przez siebie prywatną opinię, której koszt wyniósł 600 zł.

Koszt naprawy samochodu powoda przy uwzględnieniu nowych części bez logo producenta, które uległy uszkodzeniu i przy zastosowaniu średnich stawek za roboczogodzinę na rynku lokalnym wynosił 19.207,45 zł.

Pojazd został zbyty przez powoda w dniu 20 lutego 2019 roku za kwotę 12.200 zł.

Oceniając zgromadzone dowody, Sąd Rejonowy wskazał, iż nie dał wiary zeznaniom powoda, zgodnie z którymi, dokonał on naprawy przedmiotowego auta częściami oryginalnymi z logo producenta za kwotę około 30 tysięcy złotych. W ocenie Sądu, gdyby faktycznie przedmiotowe auto zostało przywrócone do stanu sprzed szkody, to powód
nie dokonałby jego sprzedaży za kwotę 12.200 zł. Nikt racjonalnie rzecz oceniający
nie sprzedałby bowiem auta za ponad dwukrotnie niższą kwotę niż deklarowana przez powoda kwota naprawy auta.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odnosząc się do kwestii zamienników, Sąd wyjaśnił, iż ubezpieczyciel odpowiada
za normalne następstwa działania bądź zaniechania, z którego szkoda wynikła. Wysokość odszkodowania ograniczona z jednej strony kwotą określoną w umowie ubezpieczenia, jednocześnie winna odpowiadać rzeczywistym, uzasadnionym kosztom usunięcia skutków zdarzenia rodzącego szkodę. Naprawienie szkody (odszkodowanie) w tych granicach powinno więc obejmować wszystkie straty, które poszkodowany poniósł wskutek zaistnienia szkody, stanowiące normalne następstwa działania z którego szkoda wynikła (art. 361 § 2 k.c.) i następuje, według wyboru poszkodowanego, przez przywrócenie stanu poprzedniego bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 § 1 k.c.).

Sąd Rejonowy podkreślił jednakże, iż wartość szkody ustala się nie tylko przez odniesienie do wartości użytkowej, ale również handlowej. O wartości handlowej pojazdu decydują natomiast często elementy nie mające bezpośredniego związku z obiektywnie ujmowaną wartością użytkową pojazdu. Odwołując się do zasady wiedzy życiowej
i logicznego rozumowania, Sąd I instancji wskazał, iż w powszechnym odczuciu społecznym części posiadające logo producenta charakteryzują się lepszą jakością, wytrzymałością
i niezawodnością. W konsekwencji powyższego, zastosowanie części nieoznaczonych logo producenta pojazdu mogłoby przy ewentualnym zbyciu auta obniżać jego wartość wskutek obawy nabywcy o to, czy pojazd zbudowany jest w całości z części „oryginalnych”, spełniających wymagania i normy. Nadto Sąd I instancji zauważył, iż wartość rynkowa - handlowa pojazdu zależy również od czynników społeczno – kulturowych. Pojazdy tej samej klasy pochodzące od różnych producentów mogą różnić się wartością handlową w zależności od subiektywnych odczuć nabywców. Jeśli tak to oczywistym jest, iż samochód składający się w części z elementów tzw. „nieoryginalnych” może przedstawiać wartość niższą niż ten do którego naprawy użyto części „w pełni” oryginalnych, a więc takich, na których widnieje logo producenta. Uszkodzony samochód pochodzi jednakże z 2008 r. W chwili zdarzenia miał już 10 lat, a zdroworozsądkowa ocena nakazuje przyjąć, że dla cen wolnorynkowych
nie ma już znaczenia, czy pojazd naprawiany jest częściami z logo producenta czy bez – jeśli gwarantują one tą samą jakość. W niniejszej sprawie żaden dowód nie wskazywał, by części bez logo miały przy tym gorszą jakość. Nadto owo logo producenta w częściach do naprawy w żaden sposób nie byłoby widoczne – a wiec nie wpływałoby na wartość rynkową dziesięcioletniego pojazdu. Uwzględniając zatem konieczność stosowania części oryginalnych – dokonuje się tego wówczas, gdy ich zastosowanie wpływa na jakość naprawy albo na wartość pojazdu – poprzez czynniki subiektywne (wzgląd na logo) po stronie ewentualnych nabywców. Jeżeli jednak logo i tak nie jest widoczne i brak jest wpływu użycia zamiennika na wartość pojazdu, to odszkodowanie nie może obejmować konsekwencji subiektywnych odczuć poszkodowanego. W związku z powyższym Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo w części, tj. w zakresie kwoty 8.677,08 zł stanowiącej różnicę między kosztami naprawy ustalonymi przez biegłego (19.207,45 zł) a wypłatą przed procesem kwoty 11.130,37 zł plus 600 zł tytułem prywatnej ekspertyzy.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając wyrok w zakresie pkt 2 co do kwoty 7540 zł oraz w zakresie pkt 3 w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  Naruszenie przepisu postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów przez Sąd I instancji w zakresie, w jakim Sąd przyjął, że:

a)  nie należy dać wiary zeznaniom powoda co do naprawy uszkodzonego pojazdu
na częściach oryginalnych z logo producenta za kwotę ok. 30.000 zł z uwagi na fakt, iż pojazd został następnie sprzedany za kwotę 12.000 zł, podczas gdy powód dokonał przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego na częściach oryginalnych z logo producenta, a pojazd sprzedał po kolejnej szkodzie w pojeździe o charakterze całkowitym i nie naprawiał już pojazdu przed sprzedażą;

b)  naprawa pojazdu na częściach oryginalnych nie była konieczna, gdyż w pojeździe
10-letnim kwestia posiadania części z logo producenta nie ma znaczenia dla wartości pojazdu, podczas gdy biegły w wydanej opinii jednoznacznie wskazał dwa znacząco zróżnicowane kwotowo warianty wysokości szkody w zależności od zastosowania
w naprawie części oryginalnych bądź zamienników, a zatem kwestia zastosowanych części miała istotne znaczenie dla wartości pojazdu;

c)  logo producenta w przypadku uszkodzonych części byłoby niewidoczne, podczas gdy twierdzenie to wymagałoby w ocenie strony powodowej posiadania informacji specjalnych, a zatem musiałoby wynikać z opinii biegłego, podczas gdy opinia
nie zawierała takiego stwierdzenia.

2.  Naruszenie prawa materialnego, tj. art. 361 § 2 k.c. w zakresie, w jakim Sąd przyjął,
że pełna kompensacja szkody w pojeździe może nastąpić na częściach zamiennych
bez logo producenta, podczas gdy pojazd posiadał wcześniej części oryginalne z logo producenta oraz na takich częściach został naprawiony.

Mając powyższe na uwadze, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego dodatkowo kwoty 7540 zł oraz kosztów procesu za obie instancje. (apelacja – k. 193-198)

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. Podniósł, iż rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe,
a zawarte w apelacji wnioski dowodowe należy oddalić jako spóźnione. (odpowiedź
na apelację – k. 225-227)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie, a podniesione w niej zarzuty okazały się nieuzasadnione.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny oraz dokonaną ocenę prawną. Ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy, jako znajdujące oparcie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym uznać należało za prawidłowe.

W pierwszej kolejności należało odnieść się do sformułowanego przez skarżącego zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Jedynie bowiem prawidłowo ustalony stan faktyczny może stanowić podstawę dla dalszych rozważań.

Stosownie do przepisu art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia.

Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron, na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego
w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należało uznać za chybiony. W postępowaniu przed Sądem I instancji powód przedstawił umowę sprzedaży pojazdu marki M. (...) nr rej. (...) z dnia 20 lutego 2019 roku, za kwotę 12.200 zł. Jednocześnie podał
w wyjaśnieniach informacyjnych i zeznaniach, że naprawił samochód przed sprzedażą
za kwotę ok. 30.000 zł, ale rachunki za naprawę przekazał nabywcy. Na dowód naprawienia pojazdu powód złożył kopię polisy nr (...) ubezpieczenia OC i AC przedmiotowego pojazdu za okres od 8 listopada 2018 r. do 7 listopada 2019 r. Należy wskazać,
iż z przedmiotowego dokumentu nie wynika, aby pojazd został naprawiony po szkodzie,
a tym bardziej za jaką kwotę. Strona powodowa nie udowodniła również, aby zawarcie umowy ubezpieczenia potwierdzonej ww. polisą poprzedzone było oględzinami pojazdu. Powód winien był przy tym dochować należytej staranności i zachować rachunki za naprawę pojazdu, skoro niniejsza sprawa została wszczęta w dniu 15 października 2018 r., a samochód został sprzedany w dniu 20 lutego 2019 r. Skoro powód przekazał rachunki za naprawę pojazdu nabywcy, dysponował nimi w dniu sprzedaży, gdy niniejsza sprawa była już w toku. Istniała zatem możliwość jak i potrzeba ich zachowania celem udowodnienia okoliczności,
z których powód wywodził skutki prawne tj. rzeczywistych kosztów naprawy samochodu przewyższających koszty ustalone w kalkulacji naprawy pozwanego jak i biegłego sporządzającego opinię w niniejszej sprawie. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt,
iż strona powodowa podniosła w toku postępowania przed Sądem I instancji, że koszt naprawy samochodu był wyższy niż wskazany w opinii biegłego, wobec czego już wówczas winna była liczyć się z koniecznością udowodnienia tej okoliczności stosownie do art. 6 k.c., czego nie uczyniła. Jak wynika z powyższego, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zebranego materiału dowodowego i wyciągnął z niej logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski. Z zebranych materiałów dowodowych wynikało jednoznacznie, że powód nie udowodnił stosownie do art. 6 k.c., aby naprawił pojazd za ok. 30.000 zł.

W toku postępowania apelacyjnego strona powodowa podniosła, że w dniu 11 stycznia 2019 r. miała miejsce kolejna szkoda w przedmiotowym pojeździe, na dowód czego złożyła kalkulację naprawy auta sporządzoną przez (...) S.A. w dniu 18 stycznia 2019 r. Dowód ten należało jednakże pominąć jako spóźniony stosownie do art. 381 k.p.c.
Jak wskazano wyżej, w postępowaniu przed Sądem I instancji strona powodowa kwestionowała opinię biegłego, podnosząc, iż koszty naprawy przewyższały kwotę określoną w kalkulacji. Już wówczas pojawiła się zatem potrzeba przedstawienia przedmiotowego dowodu. Nie zachodziły także okoliczności uniemożliwiające jego przeprowadzenie.

Skarżący zarzucił również, iż Sąd Rejonowy nieprawidłowo przyjął, że naprawa pojazdu na częściach oryginalnych nie była konieczna, gdyż w pojeździe 10-letnim kwestia posiadania części z logo producenta nie ma znaczenia dla wartości pojazdu, podczas gdy biegły w wydanej opinii jednoznacznie wskazał dwa zróżnicowane warianty wysokości szkody w zależności od zastosowania w naprawie części oryginalnych bądź zamienników.
W uzasadnieniu skarżonego orzeczenia Sąd Rejonowy wskazał jedynie, iż w niniejszej sprawie żaden dowód nie wskazywał na to, aby części bez logo producenta miały gorszą jakość niż części z logo. Z oceną tą należy się zgodzić. Biegły sporządził bowiem opinię zgodnie z tezą dowodową określoną przez stronę powodową (z uwzględnieniem tezy strony przeciwnej), w której nie wypowiedział się na okoliczność, czy zastosowanie w kalkulacji naprawy cen części zamiennych jakości innej niż oryginalne z logo producenta, przywróci pojazd do stanu sprzed szkody, Z opinii biegłego faktycznie nie wynikało, aby części oryginalne bez logo producenta miały gorszą jakość niż te z logo. Sama różnica w dwóch wariantach wyceny kosztów naprawy pojazdu wynikała natomiast z przyjęcia w drugim wariancie, obok części oryginalnych również zamienników jakości PJ i niższej stawki
za roboczogodzinę naprawy. Przy czym w tym wariancie wyceny większość części zamiennych nadal posiadała jakość O. Na etapie postępowania przed Sądem I instancji strona powodowa nie kwestionowała jednakże różnicy w jakości części zamiennych z logo i bez logo producenta. Podnosiła jedynie, że przed szkodą w pojeździe zamontowane były części oryginalne i na takich też została wykonana naprawa pojazdu. Nawet gdyby przyjąć,
że powszechnie wiadomym jest, iż różnice takie występują, Sąd Rejonowy słusznie wskazał, iż w niniejszej sprawie mamy do czynienia z pojazdem 10-letnim, wobec czego, biorąc
pod uwagę zakres szkody, naprawa częściowo przy użyciu zamienników nie wpływała
na jego wartość handlową.

Ponadto skarżący zarzucił, iż Sąd Rejonowy nieprawidłowo wskazał, że logo producenta w przypadku uszkodzonych części byłoby niewidoczne, podczas gdy twierdzenie to musiałoby wynikać z opinii biegłego. Sąd podziela stanowisko skarżącego, że ocena,
czy logo części zamiennej jest widoczne bądź nie, wymagało wiadomości specjalnych, jednakże okoliczność ta była irrelewantna dla rozstrzygnięcia. Miała ona bowiem jedynie znaczenie wtórne do faktu, iż powód nie udowodnił, stosownie do art. 6 k.c., aby naprawa dokonana przy użyciu części jakości innych niż oryginalne z logo producenta obniżała wartość handlową pojazdu w okolicznościach niniejszej sprawy.

Wobec powyższego, chybiony był również zarzut naruszenia art. 361 § 2 k.c. Powód nie udowodnił bowiem, aby pełna kompensacja szkody nie mogła nastąpić na częściach
bez logo producenta.

Mając na uwadze powyższe, apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.