Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 lipca 2022 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi:

zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda P. J. kwotę 6.100 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 5.700 zł od dnia 20 października 2020 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 400 zł od dnia 10 lutego 2021 roku do dnia zapłaty;

oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 825,09 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

nakazał zwrócić ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi:

na rzecz powoda kwotę 77 zł,

na rzecz pozwanego kwotę 376,15 zł,

tytułem niewykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła strona pozwana, zaskarżając go w części, tj. w zakresie punktu 1. wyroku, w części zasądzającej na rzecz powoda kwotę 400 zł tytułem kosztów sporządzenia prywatnej wyceny naprawy pojazdu oraz w zakresie punktu 3. rozstrzygającego o kosztach postępowania - stosownie do zakresu zaskarżenia.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił:

obrazę przepisów prawa procesowego, tj. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz uczynienie jej dowolną, co w konsekwencji doprowadziło do wadliwego uznania, że powód udowodnił zasadność poniesienia kosztów sporządzenia kalkulacji naprawy, pomimo tego, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż nie istniała konieczność wykonania tejże kalkulacji;

naruszenie prawa materialnego,

art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez uznanie, że powód udowodnił, iż poniósł koszty sporządzenia kalkulacji naprawy pojazdu marki M. (nr rej. (...)), chociaż wbrew ciążącemu na nim ciężarowi dowodu, przedstawił wyłącznie kalkulację kosztów naprawy oraz fakturę VAT na kwotę 400 zł, które to dokumenty są niewystarczające do stwierdzenia, iż powód zlecił sporządzenie kalkulacji naprawy oraz uiścił podaną cenę za jej wykonanie.

art. 361 § 1 w zw. z art. 824 ¹ k.c., w postaci zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda świadczenia pieniężnego niepozostającego w adekwatnym związku przyczynowy ze szkodą, poprzez przyznanie odszkodowania w kwocie 400 zł tytułem poniesionych przez powoda wydatków związanych z wykonaniem kalkulacji kosztów naprawy pojazdu M. (nr rej. (...)),

art. 65 § 2 k.c. w zw. z pkt 171 OWU AC poprzez uznanie, że w granicach sumy ubezpieczenia mieszczą się koszty sporządzenia kalkulacji naprawy pojazdu marki M. (nr rej. (...)).

W konkluzji apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja była zasadna, dlatego skutkowała zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Na wstępie należy wskazać, iż Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie.

Formułując zarzut uchybienia art. 233 k.p.c., odnoszący się do błędów w ocenie materiału dowodowego, konieczne jest wskazanie, który dowód został nieprawidłowo oceniony przez niezasadne danie mu wiary czy przypisanie mocy dowodowej bądź też przez bezpodstawną odmowę obdarzenia go przymiotem wiarygodności, czy mocy dowodowej. Zarzut ten mógłby zostać uwzględniony tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając, a także w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 maja 2022 r., I ACa 107/21, Legalis nr 2712599, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 czerwca 2022 r., I ACa 771/21, Legalis nr 2712624).

Wskazać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy, a dokonana ocena dowodów nie budzi żadnych zastrzeżeń pod kątem jego zgodności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Stawiany przez apelującego zarzut w istocie nie dotyczy błędów w ustaleniach faktycznych czy ocenie dowodów, a sprowadza się do zakwestionowania zinterpretowania faktów w kontekście przepisów prawa materialnego. Apelacja w części poświęconej zarzutowi rzekomego naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., w istocie nie zarzuca ani jednego wadliwie ustalonego faktu, to jest istnienia bądź braku określonego układu rzeczy bądź zjawisk. Skarżący nie wskazał, jakie dowody zostały błędnie ocenione ani jakie zasady oceny dowodów zostały przez Sąd Rejonowy naruszone.

Zarzut naruszenia art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zauważyć należy, że apelujący nie zarzuca, aby Sąd I instancji bezzasadnie dopuścił któryś z dowodów z urzędu ani aby bezzasadnie jakiegoś dowodu z urzędu nie przeprowadził, a zatem nie ma podstaw do przyjęcia, że zarzut naruszenia art. 232 k.p.c. odnosi się do normy zawartej w zdaniu drugim tego przepisu. Natomiast art. 232 zd. 1 k.p.c. określa reguły rozkładu ciężaru dowodu wyrażając zasadę kontradyktoryjności. Adresatami normy zawartej w tym przepisie są zatem strony postępowania, a nie sąd. Wskazywany w apelacji pozwanego jako przedmiot naruszenia przepis art. 232 k.p.c. zdanie pierwsze nigdy przez sąd naruszony zostać nie może. Przepis ten nie nakłada na sąd żadnego obowiązku, ale stanowi o powinnościach stron i uczestników postępowania, tj. o obowiązku wskazywania dowodów przez strony (art. 232 k.p.c.). Nie sposób sobie nawet abstrakcyjnie wyobrazić, w jaki sposób sąd mógłby tym obowiązkom uchybić.

Ponadto należy wskazać, że naruszenie art. 6 k.c. mogłoby potencjalnie wchodzić w rachubę, gdyby sąd wadliwie zidentyfikował stronę, która powinna wykazać określone okoliczności i w konsekwencji obciążył ją w nieuzasadniony sposób skutkami ich niewykazania, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Trafnym okazał się natomiast zarzut naruszenia art. 361 § 1 w zw. z art. 824 ¹ k.c..

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Jakkolwiek art. 361 § 1 k.c. nie wprowadza związku przyczynowego w rozumieniu prawnym odmiennego od istniejącego w rzeczywistości, to jednak wiąże odpowiedzialność tylko z normalnymi następstwami zjawisk stanowiących jej podstawę, bez tego zabiegu łańcuch skutków zdarzenia tkwiącego u podstawy obowiązku odszkodowawczego byłby nieograniczony. Powstaje jednak podstawowy problem, kiedy zachodzi „normalny” związek przyczynowy. Należy tu zachować następujący modus procedendi: najpierw należy zbadać, czy w ogóle pomiędzy kolejnymi faktami istnieją obiektywne powiązania. W szczególności trzeba wyjaśnić, czy dany fakt (przyczyna) był koniecznym warunkiem wystąpienia drugiego z nich (skutku), czyli czy bez niego skutek by wystąpił. W omawianym zakresie stosujemy więc dwustopniowe rozumowanie, zwane testem conditio sine qua non. Tylko w razie pozytywnego stwierdzenia konieczne jest rozważenie, czy wspomniane powiązania można traktować jako „normalne”, tzn. typowe lub oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy, a więc niebędące rezultatem jakiegoś zupełnie wyjątkowego zbiegu okoliczności. Odpowiedź negatywna wyłącza związek przyczynowy i w konsekwencji odpowiedzialność odszkodowawczą (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2022 r., (...) 381/22, Legalis nr 2715028).

W niniejszej sprawie wykonanie prywatnej kalkulacji pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałym zdarzeniem. Niemniej, wskazać należy, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu przedmiotowej umowy auto – casco nie obejmuje kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy przez powoda. Ewentualnej podstawy takiego roszczenia należałoby poszukiwać w przepisie art. 471 k.c. i traktując je jako odszkodowanie za niewłaściwe wykonanie umowy przez pozwanego (wadliwej likwidacji szkody).

Rzecz jednak w tym, że w realiach przedmiotowej sprawy nie sposób uznać, że poniesienie takiego kosztu przez powoda miało charakter celowego i ekonomicznie uzasadnionego wydatku. Kalkulacja sporządzona na zlecenie powoda w niniejszej sprawie nie stanowi takiego wydatku, bowiem dowód ten był nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy i procesu likwidacji szkody. Biorąc pod uwagę opinię biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, w której wartość pojazdu została określona na kwotę 94.100 zł, stwierdzić należy, że prywatna kalkulacja przedstawiona przez powoda była nierzetelna, znacząco przeszacowano w niej wartość skradzionego pojazdu, określoną na kwotę 122.400 zł, zatem nie mogła stanowić podstawy dochodzenia roszczenia, a w konsekwencji była nieprzydatna. Poniesienie kosztu prywatnej kalkulacji, która choć w przybliżeniu nie pomaga w ustaleniu należnego świadczenia nie mieści się w zakresie kosztów celowych i ekonomicznie uzasadnionych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. dokonał zmiany zaskarżonego wyroku w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.700 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 października 2020 roku do dnia zapłaty. Powyższe było wynikiem uwzględniania apelacji w zakresie należności głównej i obniżenia zasądzonego przez Sąd Rejonowy świadczenia o nienależny koszt sporządzenia prywatnej kalkulacji (6.100 zł – 400 zł = 5.700 zł).

Brak było natomiast podstaw do korekty rozliczenia kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym, gdyż opisana wyżej zmiana nie zmienia w sposób istotny proporcji w jakich strony wygrały proces.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.. Na koszty wygrywającego postępowanie apelacyjne pozwanego złożyło się: opłata od apelacji w wysokości 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego, ustalone na podstawie § 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265). O odsetkach ustawowych za opóźnienie od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.