Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 5 lipca 2022 r., wydanym w sprawie z powództwa (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. przeciwko M. K. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił powództwo.

W toku postępowania pierwszoinstancyjnego ustalono następujący stan faktyczny:

Pozwana M. K. w dniu 1 lutego 2018 roku zawarła z pierwotnym wierzycielem (...) Sp. z o.o. w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych wybierając taryfę „JA+49,99/89,98”. Umowa została zawarta na czas oznaczony 24 miesięcy. Opłata abonamentowa za pierwsze 12 miesięcy wynosiła 40,64 zł, a następnie 73,15 zł miesięcznie (obie kwoty netto). W umowie zastrzeżono ponadto karę umowną w kwocie 1.680 zł. W związku z umową pozwana zakupiła urządzenie A. iPhone (...) Silver o wartości 5.582,99 zł, której płatność została rozłożona na 37 rat w wysokości: 1 rata – 398,99 zł, pozostałe raty – po 144 zł każda.

Usługodawca mógł rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym m.in. w przypadku nie uregulowania zobowiązań wobec Polkomtel w oznaczonym terminie płatności. Rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym mogło nastąpić po uprzednim ograniczeniu świadczenia usług i poinformowania abonenta o stwierdzonych naruszeniach.

W treści umowy brak jest postanowień odnoszących się do oznaczonej na jej gruncie kary umownej. Stanowiące załącznik do umowy regulaminy, w tym regulamin świadczenia usług telekomunikacyjnych zawierający w myśl § 5 pkt 2 lit. n informacje na temat wszelkich opłat należnych w momencie rozwiązania umowy, nie zostały załączone do akt sprawy.

W związku z zawartą umową pierwotny wierzyciel wystawiał faktury za świadczone przez siebie usługi, które poza opłatami abonamentowymi oraz z tytułu poszczególnych usług obejmowały również raty za urządzenia. I tak:

- w dniu 6 czerwca 2018 roku wystawił fakturę nr (...) na kwotę 161,29 zł (w tym 17,01 zł z tytułu opłat, 144 zł z tytułu rat, 0,28 zł z tytułu odsetek) z terminem płatności do dnia 20 czerwca 2018 roku,

- w dniu 6 lipca 2018 roku wystawił fakturę nr (...) na kwotę 199,35 zł (w tym 54,92 zł z tytułu opłat, 144 zł z tytułu rat, 0,43 zł z tytułu odsetek) z terminem płatności do dnia 20 lipca 2018 roku,

- w dniu 6 sierpnia 2018 roku wystawił fakturę nr (...) na kwotę 192,75 zł (w tym 47,23 zł z tytułu opłat, 144 zł z tytułu rat, 1,52 zł z tytułu odsetek) z terminem płatności do dnia 20 sierpnia 2018 roku,

- w dniu 8 października 2018 roku wystawił fakturę nr (...) na kwotę 1.267,49 zł (w tym 144 zł z tytułu rat, 1.120 zł z tytułu noty obciążeniowej, 3,49 zł z tytułu odsetek) z terminem płatności do dnia 22 października 2018 roku. Tego samego dnia wystawił notę obciążeniową na kwotę 1.120 zł z tytułu niedotrzymania warunków promocji.

Ponadto w pismach z dnia 6 listopada 2018 roku, 6 grudnia 2018 roku i 7 stycznia 2018 roku Polkomtel poinformował o należnościach z tytułu rat za urządzenie (po 144 zł miesięcznie), a także – w pierwszym z tych pism – o należności odsetkowej w kwocie 7,15 zł. W piśmie z dnia 6 lutego 2019 roku dodatkowo wskazał, że należne raty nr 14-37 za urządzenie marki A. iPhone wynoszą 3.456 zł.

Pierwotny wierzyciel wystawiał również noty odsetkowe za nieopłacone w terminie faktury.

W dniu 10 października 2018 roku pierwotny wierzyciel sporządził pismo, w treści którego poinformował pozwaną, że w związku z brakiem płatności z tytułu świadczonych usług telekomunikacyjnych rozwiązuje ze skutkiem natychmiastowym umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, a także, że w związku z naruszeniem warunków umowy naliczył opłatę wynikającą z § 15 pkt 1 regulaminu w kwocie 1.120 zł.

W dniu 10 września 2020 roku (...) Sp. z o.o. w W. zawarł z powodem umowę o przelew wierzytelności. W umowie wskazano, że powód reprezentowany jest przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. w W., w imieniu którego to podmiotu na mocy pełnomocnictwa z dnia 16 maja 2017 roku, Rep. A Nr 1405/2017 działa (...) Sp. z o.o. w W., reprezentowany przez prezesa zarządu D. P.. Przedmiotem umowy cesji było przeniesienie wierzytelności wynikających z tytułu niezapłaconych należności wynikających z umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym z tytułu opłat za sprzęt i kar umownych. Przejście wierzytelności na nabywcę następowało z chwilą zapłaty ceny.

Załączony do akt załącznik do umowy cesji jest nieczytelny.

Pozwana do dnia wyrokowania nie uregulowała wskazanego zadłużenia dochodzonego przedmiotowym powództwem.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako niesporny, bądź w oparciu o dowody z powołanych dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron.

Na podstawie ustalonego, powyższego stanu faktycznego, Sąd Rejonowy uznał iż powództwo należało oddalić.

W ocenie Sądu I instancji, w niniejszej sprawie zasadny okazał się zarzut braku legitymacji czynnej powoda, powód nie wykazał swojego uprawnienia do występowania w przedmiotowym procesie. Sąd Rejonowy zauważył, iż powód w żaden sposób nie udowodnił, że przysługuje mu wierzytelność w stosunku do pozwanej wynikająca z zawartej przez pozwaną w dniu 1 lutego 2018 roku umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Powód nie wykazał, że skutecznie nabył wierzytelność z tytułu przedmiotowej umowy, nie złożył czytelnego załącznika do umowy cesji wierzytelności zawartej z pierwotnym wierzycielem w dniu 10 września 2020 roku, nie wykazał także umocowania podmiotu zawierającego umowę cesji w jego imieniu. Powód załączył w poczet materiału dowodowego wyłącznie przedmiotową umowę cesji, nie wykazując jednak w żaden sposób, że po pierwsze (...) było uprawnione do jego reprezentacji – w wyciągu z rejestru funduszy inwestycyjnych załączonego do pozwu wynika, że powód jest reprezentowany przez (...) S.A. w W., a więc przez zupełnie inną spółkę, aniżeli oznaczoną w umowie cesji, po drugie, że (...) udzieliło pełnomocnictwa notarialnego (...) Sp. z o.o. – wskazane w umowie przelewu wierzytelności pełnomocnictwo z dnia 16 maja 2017 roku (Rep. A Nr 1405/2017) nie zostało załączone w poczet materiału dowodowego. Powyższe prowadzi do wniosku, że powód nie udowodnił, że D. P. – prezes zarządu (...) Polska, był umocowany do zawarcia umowy cesji w imieniu powoda.

Niezależnie od powyższego Sąd Rejonowy podkreślił , że powód nie wykazał również, że przedmiotem cesji była wierzytelność dochodzona przedmiotowym powództwem od pozwanej. Dokumenty złożone przez stronę powodową, a mające dowodzić objęcie umową cesji wierzytelności stanowiącej źródło roszczenia pozwu (k. 114-116), są zupełnie nieczytelne. W konsekwencji Sąd I instancji nie był w stanie ustalić treści załącznika do umowy przelewu wierzytelności, przez co dokument ten jest nieprzydatny do rozpoznania sprawy. Sąd meriti wskazał, iż nie było jego rzeczą wzywać zawodowego pełnomocnika powoda do złożenia czytelnego odpisu załącznika do umowy cesji wierzytelności wykazującego przelew wierzytelności objętej pozwem. Sąd Rejonowy uznał, iż brak ten nie jest brakiem formalnym pozwu, który podlegałby usunięciu w trybie art. 130 § 1 k.p.c. Tego rodzaju zaniechanie Sąd bierze pod uwagę oceniając merytoryczną zasadność powództwa. Nadto Sąd I instancji zauważył, że pełnomocnik powoda nie stawił się na termin rozprawy i tym samym pozbawił się możliwości ewentualnego okazania czytelnego odpisu przedmiotowego załącznika na rozprawie. Podkreślenia, zdaniem Sądu meriti wymaga, że w przypadku podmiotów jak powód, masowo skupujących wierzytelność, nabycie konkretnej wierzytelności winno być wykazane ponad wszelką wątpliwość. Niestaranne przygotowywanie dokumentów przez zawodowych pełnomocników musi rodzić i rodzi swoje procesowe konsekwencje. W świetle poczynionych rozważań Sąd Rejonowy uznał, że powód, od początku procesu reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, w żaden sposób nie wykazał, że nabył tą, konkretną wierzytelność względem pozwanej stanowiącą źródło roszczenia pozwu. Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. W przedmiotowej sprawie to powód winien udowodnić, że nabył ze skutkiem prawnym wierzytelność względem pozwanej wynikającą z przedmiotowej umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, i że pozwana powinna zapłacić mu należność w opisanej pozwem wysokości. Stosownie bowiem do treści art. 232 k.p.c. to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, zadaniem sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/ 6-7/76). Podkreślić jednak należy, że dowodzenie własnych twierdzeń nie jest obowiązkiem strony ani materialnoprawnym, ani procesowym, a tylko spoczywającym na niej ciężarem procesowym i w konsekwencji sąd nie może nakazać, czy zobowiązać do przeprowadzenia dowodu i tylko od woli strony zależy, jakie dowody sąd będzie prowadził. Jeżeli strona uważa, że do udowodnienia jej twierdzeń wystarczy określony dowód i dlatego nie przytacza innych dowodów, to jej błąd nie jest usprawiedliwiony, sama ponosi winę niezgłoszenia dalszych dowodów i nie może zarzucać nieuzasadnionego uniemożliwienia wykazania jej praw. Sąd Rejonowy uznał jednocześnie za nieistotną okoliczność, iż Kodeks postępowania cywilnego daje stronom możliwość przedstawienia nowych dowodów w postępowaniu odwoławczym (art. 381 k.p.c.). Możliwość ta jest bowiem obostrzona określonymi warunkami - potrzeba powołania się na dany dowód musi się ujawnić już po zakończeniu postępowania przed sądem pierwszej instancji - przy czym strona nie może skutecznie żądać ponowienia lub uzupełnienia dowodu w postępowaniu apelacyjnym li tylko dlatego, że spodziewała się korzystnej dla siebie oceny określonego dowodu przez sąd pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 10 lipca 2003 roku, I CKN 503/01, LEX nr 121700; wyrok SN z dnia 24 marca 1999 roku, I PKN 640/98, OSNP 2000/10/389).

Z opisanych powyżej przyczyn Sąd I instancji uznał, że powód nie udowodnił, że pozwana ma obowiązek zapłaty na jego rzecz, jako cesjonariusza, kwoty dochodzonej pozwem, co musiało skutkować oddaleniem powództwa w całości.

Sąd Rejonowy nadto zauważył, że powód nie wykazał również wysokości dochodzonego roszczenia. Wymienione w załączonych fakturach opłaty abonamentowe odbiegają wysokością od opłat oznaczonych w umowie, podobnie zresztą jak oznaczony w fakturach plan cenowy („JA+39,99/79,98” z faktur względem „JA+49,99/89,98”).

Powyższe, w ocenie Sądu meriti, poddaje w wątpliwość fakt, że faktury te w ogóle dotyczą umowy stanowiącej źródło żądania powoda. Dodatkowo powód nie złożył regulaminu, który w myśl noty obciążeniowej stanowił podstawę naliczenia kary za niedotrzymanie warunków promocji, co czyni nieudowodnionym roszczenie w kwocie 1.120 zł.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że powołanie dowodów na wykazanie zasadności roszczenia, zarówno w aspekcie „czy się należy”, jak i aspekcie „ile się należy”, obciążało powoda już w pozwie. Powód powinien był w pozwie nie tylko jasno wykazać czego się domaga, ale też powołać dowody na wykazanie zasadności swojego żądania. Poza sporem pozostaje, że zawsze zachodzi obiektywna potrzeba powołania w pozwie dowodów na wykazanie zasadności swoich roszczeń w zakresie żądanej ochrony prawnej.

Mając powyższe na względzie Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji.

Apelację od tego wyroku złożyła powodowa, zaskarżając go w całości, zarzucając naruszenie:

a)  przepisów prawa materialnego:

a.  art. 103 § 1 k.c. w zw. z art. 509 k.c. poprzez uznanie, że Powód zawierając umowę przelewu wierzytelności z dnia 10 września 2020 r. był nienależycie reprezentowany, co prowadziło do stwierdzenia przez Sąd I instancji, że Powód nie wykazał posiadania czynnej legitymacji procesowej, podczas gdy przedłożone przez stronę powodową dokumenty, nie budzą wątpliwości co do ich autentyczności, a także treści złożonych w nich oświadczeń woli, a tym samym potwierdzają one twierdzenia Powoda dotyczące skutecznego nabycia wierzytelności, a w konsekwencji posiadania czynnej legitymacji procesowej w niniejszym postępowaniu;

b)  przepisów prawa procesowego mających istotny wpływ na wynik sprawy:

a.  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zastosowanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów i odmówienie nadania waloru wiarygodności przedstawionym przez Powoda dowodom oraz wydanie wyroku bez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, co doprowadziło Sąd do niezasadnego wyroku, iż Powód nie wykazał: posiadania czynnej legitymacji procesowej, zasadności dochodzonego roszczenia w przedmiotowej sprawie zarówno co do istoty jak i wysokości, a w konsekwencji skutkowało niezasadnym oddaleniem powództwa w całości;

b.  art. 205 ¹² § 2 k.p.c. w zw. z art. 248 § 1 k.p.c. poprzez niewydanie przez Sąd I instancji zarządzenia o konieczności złożenia przez Powoda dokumentacji, na podstawie której możliwe byłoby przeprowadzenie rzeczowej oraz całościowej oceny materiału dowodowego, co w konsekwencji doprowadziło do uznania powództwa jako niezasadnego, podczas gdy Sąd I instancji dostrzegł braki w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie i winien był rozważyć jego uzupełnienie, celem prawidłowej oceny powództwa;

Wobec powyższego skarżący wniósł o:

-

Zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez uwzględnienie powództwa w całości, oraz zasądzenie na rzecz Powoda kosztów postępowania sądowego przed Sądem I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

ewentualnie:

-

Uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o oddalenie przedmiotowej apelacji w całości jako oczywiście bezzasadnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się niezasadna. Sąd II instancji pozytywnie ocenia sposób poczynienia i treść ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd meriti i w efekcie przyjmuje je za własne.

Zarzut apelującego dotyczący naruszenia art. 233 k.p.c. Sąd Okręgowy uznał za bezpodstawny, gdyż powód nie zdołał on wykazać, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego została dokonana wbrew regułom logicznego rozumowania bądź sprzeniewierzenia się zasadom doświadczenia życiowego. Do skutecznego postawienia zarzutu naruszenia prawa procesowego (art. 233 § 1 k.p.c.), konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących ocenę dowodów dokonaną przez sąd, określenie, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając, lub zarzucenie sądowi, iż rażąco naruszył zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego wraz w wykazaniem w jaki sposób do tego doszło oraz stwierdzeniem, że uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez naruszenie zasady doświadczenia życiowego powinien polegać na tym, że zarzuca się sądowi, że ten wywiódł z danego środka dowodowego jakiś fakt, podczas gdy doświadczenie życiowe uczy, że w takiej sytuacji taki fakt nie zachodzi albo przebiega on odmiennie. Naruszenie zasady logicznego rozumowania ma miejsce głównie wówczas gdy sąd błędnie interpretuje związki zachodzące pomiędzy poszczególnymi faktami, wyciągając ostatecznie z ich całokształtu błędne wnioski. Postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może zaś polegać na zaprezentowaniu ustalonego przez siebie, na podstawie własnej oceny dowodów stanu faktycznego. Czyli skarżący orzeczenie sądowe, formułując zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może ograniczyć się do twierdzeń, że z dowodów wynika inny niż ustalony przez sąd stan faktyczny. Jest to bowiem wówczas traktowane jako swobodna, niepoparta jurydycznymi argumentami, dyskusja z sądem. Skarżący musi wykazać, że gdyby sąd drugiej instancji nie naruszył wymienionych w art. 233 § 1 k.p.c. zasad oceny dowodów, to powinien dać wiarę środkom dowodowym przeciwstawnym do dokonanych ustaleń (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2018 r., V ACa 1541/17, LEX nr 2613476).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należało uznać, iż powództwo należało oddalić w całości, wobec braku wykazania legitymacji procesowej czynnej po stornie powoda. W przedstawionych przez powoda dokumentach brak było jednoznacznych dowodów na to, iż dochodzona wierzytelność została skutecznie nabyta przez powoda. Umowa cesji wierzytelności z dnia 10 września 2020 roku nie wskazuje na wierzytelność, której dochodzi powód, odwołując się w tym względzie do załączników. Załącznik numer 1, z którego wierzytelność miała wynikać, jest kserokopią wydruku fragmentu bazy danych, sporządzoną w sposób nieczytelny. Z kolei część dochodzonego roszczenia, w wysokości 1.120 zł, mającą stanowić karę za niedotrzymanie warunków umowy między pozwaną a (...) Sp. z o.o. w W., nie została udowodniona wobec niezłożenia regulaminu, który miał stanowić podstawę naliczenia kary.

Odnosząc się do zarzutu niewezwania przez Sąd I instancji powoda do złożenia dokumentacji na podstawie której możliwe byłoby przeprowadzenie rzeczowej oraz całościowej oceny materiału dowodowego, Sąd odwoławczy uznał, iż Sąd Rejonowy słusznie wskazał, iż nie jest w gestii Sądu rozpoznającego sprawę wzywanie profesjonalnego pełnomocnika do przedłożenia stosownych dowodów czy też złożenie ich w formie czytelnej. W niniejszej sprawie nie znajduje także zastosowania art. 130 § 1 k.p.c. gdyż przepis ten nie daje podstaw do prostowania przedstawionych przez stronę wniosków dowodowych, w tym do oceny, czy są one komplementarne względem pozostałych, względnie jak mają się one do wniosków jeszcze niezgłoszonych. ( Wyrok SA w Szczecinie z 19.11.2020 r., I AGa 89/20, LEX nr 3147198.) Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu I instancji, iż od podmiotu występującego w sprawie, której przedmiot wiąże się bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, wymagać należy odpowiedniej staranności i rzetelności na etapie dowodzenia zasadności dochodzonego roszczenia.

W świetle powyższego za bezpodstawny uznać również należało zarzut naruszenia art. 103 § 1 k.c. w zw. z art. 509 k.c.. Okoliczność, iż skarżący nie udowodnił skutecznego przejścia wierzytelności, z której wywodzi roszczenia znajduje uzasadnienie także w tym, iż wśród przedstawionych dowodów brak jest odpisu pełnomocnictwa udzielonego przez powoda na rzecz (...), oraz pełnomocnictwa (...) Sp. z o.o. z którego wynikałoby umocowanie do zawarcia umowy przelewu dochodzonej wierzytelności. Na żadnym etapie postępowania powód nie przedstawił stosownych dokumentów, pomimo zgłoszonego w tym przedmiocie zarzutu przez stronę pozwaną, jak również zwrócenia na powyższe uwagi przez Sąd Rejonowy w treści uzasadnienia wyroku.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy oddalił wniesioną przez powoda apelację, na podstawie art. 385 k.p.c., jako całkowicie bezzasadną.