Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 12 października 2017 roku Sąd Rejonowy w Kutnie, w sprawie z powództwa O. (...) S. (...) w W. przeciwko D. S. o zapłatę kwoty 1.194,99 złotych, oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, zaskarżając go w całości.

Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego skarżący zarzucił:

I/. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

1/. art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c., polegające na zastosowaniu nieprawidłowego rozkładu ciężaru dowodu w sprawie, polegające na błędnym uznaniu, że strona powodowa nie przedłożyła dowodów na poparcie swoich twierdzeń oraz wniosków, z których wywodzi skutki prawne wobec szczegółowego udokumentowania żądania pozwu przez powoda, co miało istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy;

II/. naruszenie przepisów prawa procesowego, a to:

l/. art. 233 § 1 k.p.c., polegające na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów oraz błędnej ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego polegające na:

a). uznaniu, że pomimo złożenia przez powoda szeregu dokumentów dotyczących wierzytelności pozwanego, m. in. umowy pożyczki wraz z załącznikami, wypowiedzenia umowy pożyczki, wezwania do zapłaty, powód nie wykazał istnienia roszczenia,

b). oddaleniu powództwa z uwagi na zaistniałe rozbieżności pomiędzy numerami dokumentów.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1/. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 1.194,99 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty;

ewentualnie o:

2/. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Nadto strona powodowa wniosła o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie sądu drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli sąd ten nie przeprowadził postępowania dowodowego. Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, podziela i przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Prawidłowo Sąd I instancji wywodzi, że sytuacja, gdy powód dochodzi konkretnego roszczenia, to na nim przede wszystkim, w myśl art. 6 k.c., spoczywa ciężar udowodnienia zarówno faktu, iż dana wierzytelność rzeczywiście mu przysługuje, jak i wysokości tej wierzytelności. Tym samym powód winien przedstawić dowody wskazujące na zasadność i wysokość dochodzonej należności, umożliwiając stronie pozwanej ich weryfikację i odniesienie się do nich stosownie do stanu sprawy, czego nie uczynił w niniejszej sprawie.

Wbrew zapatrywaniom apelującego, zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia i w konsekwencji przyjmuje za swoje, uznając za zbędne powielanie ich w całości w dalszej części uzasadnienia.

Trafnie Sąd Rejonowy wskazuje, że strona powoda wywodzi swoje żądanie z faktu zawarcia z pozwanym umowy pożyczki w dniu 10 marca 2015 roku, jednakże na poparcie swoich twierdzeń nie przedstawia żadnego dowodu, który potwierdzałby zawarcie przez pozwanego przedmiotowej umowy. Powód nie wykazał, że pozwany złożył oświadczenie woli zawarcia umowy pożyczki o numerze (...), nie wykazał również, iż pozwany złożył wniosek o udzielenie pożyczki, który jest odrębny od wniosku rejestracyjnego oznaczającego wolę zawarcia umowy ramowej pożyczki i wymagany wg twierdzeń powoda potwierdzonych projektem umowy ramowej pożyczki (jak niewadliwie ustala Sąd I instancji taki dowód w ogóle nie został załączony do akt sprawy ). Należy natomiast zauważyć, że do akt sprawy został załączony jedynie dokument potwierdzający przez pozwanego przelew kwoty 0,01 zł na rachunek bankowy, gdzie w tytule wskazano na potwierdzenie warunków umowy nr (...), który to numer różni się od numeru potwierdzającego warunki pożyczki, tj. nr (...) o dwie cyfry, co przy podmiotach masowo zajmujących się udzielaniem pożyczek ma istotne znaczenie w sprawie i budzi poważne wątpliwości co do tożsamości owych numerów. Co najistotniejsze, przelew wykazanych płatności, tj. kwoty 0,01 zł i kwoty 500 zł odbywał się na rachunek podmiotu, którego związek z powodem nie został wykazany tj. firmy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

Gospodarzem procesu cywilnego jest powód, który – kierując do sądu określone żądanie – ma obowiązek wykazać jego zasadność. W przedmiotowej sprawie, strona powodowa nie uczyniła więc zadość tym obowiązkom.

Wprawdzie w apelacji strona powodowa wprost nie stawia zarzutu naruszenia art. 339 k.p.c., jednakże podnosi, że pozwany nie zakwestionował dokumentów przez nią złożonych, co dawało podstawy do uwzględnienia powództwa. Stąd też należy się odnieść również do tej kwestii.

Otóż, słusznie Sąd I instancji konstatuje, że taka sytuacja procesowa jak opisana wyżej, w myśl art. 339 § 2 k.p.c., wyłącza możliwość wydania wyroku zaocznego uwzględniającego powództwo.

Wskazać należy, że okoliczność, iż w sprawie wydano wyrok zaoczny nie oznacza, że powództwo w takim wypadku jest zawsze uwzględniane w całości. Nie zajęcie stanowiska przez pozwanego odnośnie żądania pozwu nie zwalnia powoda z obowiązku wykazania istnienia ważnego zobowiązania łączącego strony i powołania się na okoliczności faktyczne, z których wynika zobowiązanie pozwanego. W art. 339 § 2 k.p.c. określono podstawę faktyczną wyroku zaocznego. Zgodnie z tym przepisem sąd – jeżeli nie ma uzasadnionych wątpliwości – zobligowany jest do uznania podanej przez powoda podstawy faktycznej (tj. twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych) za zgodną z prawdą bez przeprowadzania postępowania dowodowego. Sąd zawsze jest jednak zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenie powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 r. III CRN 30/72). Nadto, należy mieć na uwadze treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1998 r. I CKU 85/98, zgodnie z którym niezależnie od wynikającego z art. 339 § 2 k.p.c. domniemania prawdziwości twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy, Sąd ma każdorazowo obowiązek krytycznego ustosunkowania się do twierdzeń powoda z punktu widzenia ich ewentualnej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. W przypadku wątpliwości w tym przedmiocie, sąd ma obowiązek przeprowadzić postępowanie dowodowe z urzędu. Nie ulega więc wątpliwości, że w niniejszej sprawie Sąd posiadał uprawnienie, aby przeprowadzić postępowanie dowodowe oraz oddalić powództwo.

Podkreślić zatem jeszcze raz należy, że wyrok zaoczny nie w każdym przypadku musi być wyrokiem uwzględniającym powództwo. Dyspozycja wskazanego przepisu wskazuje bowiem wyraźnie, że sąd orzekający może przyjąć za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, jedynie wtedy, gdy nie budzą one uzasadnionych wątpliwości i nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Analiza akt niniejszej sprawy nie pozwala zaś odmówić słuszności stanowisku Sądu Rejonowego, że twierdzenia powoda o faktach w tej sprawie budzą uzasadnione wątpliwości.

Uwzględniając powyższe oraz brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację.