Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 25 lipca 2022 roku, Sąd Rejonowy w Brzezinach oddalił powództwo (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. skierowane przeciwko A. B. o zapłatę kwoty 1.664 złotych.

Apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości wywiódł powód.

Skarżący zarzucił wyrokowi naruszenie:

1)  art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 129 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia całokształtu materiału dowodowego, przejawiające się w uznaniu, że przedstawione przez powoda do akt sprawy dowody stanowią niewiarygodny dowód przekazania środków wynikających z umowy pozwanej, podczas, gdy z dowodów tych w jednoznaczny sposób wynika, że pożyczkodawca spełnił ciążący na nim obowiązek i wypłacił środki pozwanej, zgodnie z zawartą umową;

2)  art. 129 § 4 k.p.c. w związku z art. 208 § 1 pkt 4 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. przez ich niezastosowanie przy powziętych wątpliwościach co do wypłaty środków w ramach umowy i niezobowiązanie powoda do złożenia wyjaśnień i przedłożenia stosownych dokumentów, a zamiast tego arbitralne uznanie, że złożone przez powoda dokumenty są niewystarczające do wykazania wypłaty środków pozwanej, zgodnie z umową;

3)  art. 213 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że wpłaty pozwanej nie stanowią uznania roszczenia co do wysokości i nie potwierdzają zawarcia przedmiotowej umowy oraz otrzymania środków przez pozwaną;

4)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sporu, a to faktów wynikających z treści zawartej i zaakceptowanej przez pozwaną umowy pożyczki z dnia 6 sierpnia 2018 roku w zakresie poinformowania pozwanej o możliwości odstąpienia od zawartej umowy bez konieczności wskazania przyczyny, a co umożliwiło pozwanej przeanalizowanie zaakceptowanych wcześniej warunków i ewentualnego odstąpienia od umowy, a czego pozwana nie uczyniła;

5)  art. 229 k.p.c. w związku z art. 230 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie, pomimo istniejących ku temu przesłanek i w konsekwencji uznania przez Sąd Rejonowy, że niekwestionowanie przez pozwaną wypłaty środków, zgodnie z zawartą umową, nie wskazuje, że fakty te zostały przez pozwaną przyznane.

Przy tak sformułowanych zarzutach skarżący wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez zasądzenie roszczenia od pozwanej na rzecz powoda zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądzenie na rzecz strony powodowej kosztów procesu za I instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

2) zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

3) ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając przy tym Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Dodatkowo skarżący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z załączonych do apelacji:

- zlecenia wypłaty środków z dnia 6 sierpnia 2018 roku;

- potwierdzenia wypłaty środków w wysokości 800 złotych w postaci czeku G. z dnia 7 sierpnia 2018 roku;

- potwierdzenia przelewu tytułem opłaty za pośrednictwo w wysokości 200 złotych z dnia 7 sierpnia 2018 roku;

- wykazu operacji na koncie klienta.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Na wstępie zaznaczyć należy, że przedmiotowa sprawa podlegała rozpoznaniu w trybie uproszczonym.

W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 510 ¹⁰ § 1 k.p.c. orzekł w składzie jednego sędziego. Wobec zaś faktu, że ani w apelacji ani w odpowiedzi na apelację strony nie złożyły wniosku o przeprowadzenie rozprawy, Sąd Okręgowy uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym (art. 374 k.p.c.).

Idąc dalej wskazać trzeba, że w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że brak jest podstaw do postulowanego przez skarżącego uzupełnienia materiału dowodowego.

Oceniając powyższy wniosek na gruncie normy wynikającej z art. 381 k.p.c., zgodnie z którą sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później, należy w sposób oczywisty stwierdzić, że warunek późniejszego zaistnienia potrzeby powołania się na wskazane przez powoda dowody nie został spełniony. Potrzeba taka jeśli istniała, to zaktualizowała się już na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego. Trzeba podkreślić, że wydanie niekorzystnego dla strony wyroku nie może stanowić samoistnej podstawy powołania się w postępowaniu apelacyjnym na nowe fakty i dowody (wyrok Sądu Najwyższego z 24 marca 1999 r., I PKN 640/98, LEX 39965).

Idąc dalej należy zauważyć, że Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny sprawy i ocenił znaczenie przedłożonych w sprawie dowodowych. Sąd Okręgowy w pełni ocenę tę podziela a ustalony stan faktyczny przyjmuje za własny.

Przesądza to o bezzasadności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c..

W tym kontekście w pierwszej kolejności należy wskazać, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego podnosi się, iż „dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając” (zob. postanowienie SN z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753; wyrok SN z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Ponadto Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoim orzecznictwie wskazywał, że "jeżeli wnioski wyprowadzone przez sąd orzekający z zebranego materiału dowodowego są logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, ocena tego sądu nie narusza przepisu art. 233 § 1 KPC i musi się ostać, choćby z materiału tego dawały się wysnuć również wnioski odmienne. Tylko wówczas, gdy brakuje logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych związków przyczynowo-skutkowych, przeprowadzona przez sąd orzekający ocena dowodów może być skutecznie podważona " (Zob. m.in. wyrok SN z 7 października 2005 r., IV CK 122/05, LEX nr 187124).

Należy zatem stwierdzić, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c. wymaga nie polemiki, lecz wskazania, że Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd doniosłości (wadze) poszczególnych dowodów, ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu pierwszej instancji.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty powoda nie mają żadnego merytorycznego uzasadnienia, a jedynie charakter polemiki z oceną dokonaną przez Sąd I instancji. Sąd Rejonowy dokonał bowiem wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego zebranego w sprawie i właściwie go ocenił wydając zasadne rozstrzygnięcie na gruncie stanu faktycznego niniejszej sprawy.

Myli się również skarżący twierdząc, że Sąd Rejonowy winien zażądać od skarżącego przedstawienia dalszych dowodów pozwalających na uwzględnienie powództwa.

W polskiej procedurze cywilnej obowiązuje zasada kontradyktoryjności procesu. Nie bez znaczenia pozostaje. że powód korzystał z usług profesjonalnego pełnomocnika, zatem nie doznał żadnych ograniczeń w dowodzeniu swoich twierdzeń, które mogłyby wynikać np. z nieznajomości prawa procesowego czy leż trudności ze sformułowaniem roszczeń i wniosków dowodowych. Do sądu nie należy przeprowadzanie z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach zgodnie z art. 3 k.p.c. a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronic, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdził, że na sądzie rozpoznającym sprawę nie spoczywa powinność zarządzania dochodzeń mających na celu uzupełnienie i wyjaśnienie twierdzeń stron oraz poszukiwanie dowodów na ich udowodnienie, (wyroki SN: z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 5-6, poz. 76, z dnia 11 lipca 2001 r„ V CKN 406/00, z dnia 12 kwietnia 2000 r„ IV CKN 22/00).

Podnoszenie zarzutu naruszenia art. 213 § 2 k.p.c. świadczy o całkowitym niezrozumieniu przez autora apelacji pojęcia uznania roszczenia i jego myleniu z pojęciem uznania powództwa, wbrew zaś pozorom są to dwie różne instytucje prawa.

Zgodnie z art. 213 § 2 k.p.c. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Uznanie powództwa stanowi czynność procesową pozwanego [por. np. wyr. SN: z 18.3.2011 r., III CSK 127/10, OSNC-ZD 2012, Nr A, poz. 17; z 9.11.2011 r., II CSK 671/10, L. i z 13.3.2014 r., I CSK 274/13, L.; na temat charakteru prawnego uznania powództwa zob. także E. W. , Przyznanie stron, s. 7 i n.; J.J. L. , Przyznanie strony, s. 465 i n.; Z. F. , Uznanie według kodeksu postępowania cywilnego, s. 103; A. W. , Uznanie żądania pozwu, s. 485 i n.; W. S. , O. pozwanego, s. 468 i n.; B. W. , Uznanie pozwu, s. 123; W. B. , Uznanie powództwa; J. M. , Uznanie powództwa, s. 97; J. L. , Uznanie powództwa, s. 3 i n.; J. M. , Uznanie powództwa, s. 18 i n.; P. R. , P. charakter, s. (...)].

Uznając powództwo, pozwany uznaje zarówno żądanie, jak i jego podstawę faktyczną, i godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego żądanie powoda (wyr. SN z 18.3.2011 r., III CSK 127/10, OSNC-ZD 2012, Nr A, poz. 17). Uznanie powództwa odnosi się bowiem do powództwa jako całości, czyli zarówno do żądania, jak i podstawy tego żądania, czyli uzasadniających je okoliczności faktycznych ( P. R. , P. charakter, s. (...)). Tym samym pozwany potwierdza istnienie roszczenia procesowego będącego przedmiotem danego procesu [ S. C. , w: A. G.-B. (red.), Kodeks, t. I, 2015, s. 704]. Uznanie powództwa jest więc instytucją prawa procesowego, która wywiera skutki wynikające z art. 213 § 2 k.p.c.. Konsekwencją uznania powództwa jest konieczność jego uwzględnienia przez sąd w zakresie, w jakim pozwany je uznał, bez potrzeby przeprowadzania w tej części postępowania dowodowego, z zastrzeżeniem przypadków, gdy uznanie powództwa jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierza do obejścia prawa (zob. wyr. SN z 8.4.2016 r., I CSK 285/15, L.).

W przedmiotowej sprawie pozwana w toku postępowania nie zajęła żadnego stanowiska i nie dokonała żadnej czynności procesowej. Tym samym nie doszło do uznania przez nią powództwa, a tym samym Sąd Rejonowy nie naruszył przepisu art. 213 § 2 k.p.c..

Nie naruszył również Sąd Rejonowy przepisów art. 229 i 230 k.p.c..

Sam fakt, że pozwana nie zajęła stanowiska w sprawie nie był wystarczający dla uwzględnienia powództwa.

Strona pozwana w sprawie w żaden sposób nie wdała się w spór co do istoty sprawy, nie złożyła odpowiedzi na pozew ani w żaden inny sposób nie zajęła stanowiska w sprawie. Zatem w świetle powyższych okoliczności zachodziły podstawy do wydania wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym.

W myśl art. 339 § 2 k.p.c. wydając wyrok zaoczny, Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenie powoda o faktach zawartych w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Oznacza to, że sąd wydając wyrok zaoczny nie dokonuje weryfikacji prawdziwości twierdzeń o faktach przytoczonych przez powoda, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Powyższa regulacja stanowi specyficzną sankcję za naruszenie ciężaru procesowego - wdania się w spór co do istoty sprawy (art. 221 k.p.c.), zrównują w skutkach brak zajęcia stanowiska przez pozwanego z przyznaniem przez niego okoliczności faktycznych (art. 230 k.p.c.).

Twierdzenia pozwu uznaje się za budzące uzasadnione wątpliwości, m.in. w sytuacji, gdy dowody i twierdzenia przedstawione przez powoda są niekompletne, pozostawiają wątpliwości co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sporu, nie przedstawiają pełnego obrazu rzeczywistości, wskazują na brak legitymacji procesowej powoda lub pozwanego, itp. W takiej sytuacji wydając wyrok sąd nie może oprzeć się wyłącznie na twierdzeniach powoda i należy przeprowadzić postępowanie dowodowe celem wyjaśnienia powstałych wątpliwości (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 sierpnia 1972 r., III CR 153/72 OSNCP 1973 z. 5, poz. 80, a także A. Zieliński, Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, opublikowana w systemie informacji prawnej Legalis w wersji elektronicznej).

W sprawie niniejszej co prawda strona pozwana nie zaprzeczyła istnieniu wierzytelności, bowiem nie zajęła w ogóle stanowiska w sprawie, to jednakże w ocenie Sądu przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne w zakresie treści samej umowy budzą uzasadnione wątpliwości, co uniemożliwiało wydanie wyroku zaocznego uwzględniającego roszczenie w oparciu o twierdzenia faktyczne pozwu.

Powód dochodzi w niniejszej sprawie prócz należności głównej także odsetek. Jednak nie wskazał on elementów (tj. nie podał kwot od których zostały naliczone i nie wskazał ich stopy procentowej), powalających na obliczenie należnych od pozwanej odsetek. Nie wskazał również jak sam żądane odsetki obliczył.

Nadto powód dochodzi w niniejszej sprawie niespłaconych kosztów związanych z udzieleniem i obsługą pożyczki, a w treści pozwu również nie podał żadnych istotnych faktów związanych z tym roszczeniem.

Powód nie przedłożył stanowiących część umowy pożyczki załączników w postaci regulaminu udzielania pożyczek oraz Tabeli opłat i prowizji. Bez znajomości tych dokumentów, a w konsekwencji pełnej treści umowy stron nie sposób określić, czy zgłoszone żądanie jest zasadne, czy też nie. Nie sposób określić, jaką sumę i kiedy pozwana miała zwrócić i jakie - w zakresie odsetek - winny być skutki ewentualnego opóźnienia. Nie sposób również ustalić i ocenić umowy z punktu widzenia jej zgodności z ustawą o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 993 z późniejszymi zmianami), który zapewne również winien znaleźć zastosowanie w sprawie. Nie sposób również ocenić, czy i jakie klauzule abuzywne zawierała umowa. Ustalenia w zakresie dwóch ostatnich kwestii jako dotyczące prawa a nie faktów, nie mogły być poczynione w trybie art. 230 k.p.c..

Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy uznał, że to, iż nie zna warunków umowy zawartej z pozwaną i nie może ocenić zasadności powództwa z punktu widzenia przepisów prawa materialnego, obciąża powoda i uzasadnia oddalenie powództwa w całości.

Wobec powyższego apelacja podlegała oddaleniu a to na podstawie art. 385 k.p.c..