Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 lipca 2021 r. Sąd Rejonowy w Zgierzu w sprawie o sygn. akt I C 3585/19 z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko M. S. i J. S., o zapłatę:

1.  oddalił powództwo,

2.  zasądził od (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz M. S. i J. S. solidarnie kwotę 2.952 zł, w tym należny podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanym z urzędu przez adwokata A. B..

Apelację od wydanego w sprawie wyroku wniósł powód, zaskarżając orzeczenie w całości, zarzucając rozstrzygnięciu naruszenie:

Skarżący zarzucił wydanemu rozstrzygnięciu:

1)  naruszenie prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie wybiórczego, a nie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, jak również dokonanie sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia oceny dowodów poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że:

a.  nie doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy z uwagi na nieudowodnienie przez powoda doręczenia wezwania do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy, podczas gdy powód przedłożył wezwanie do zapłaty wraz z kopią książki nadawczej;

b.  kopia książki nadawczej nie jest dowodem nadania przesyłki zawierającej wezwanie do zapłaty, podczas gdy dowód nadania przesyłki rejestrowanej stanowi uprawdopodobnienie doręczenia jej adresatowi, skoro nadawca przesyłki rejestrowanej uiścił opłatę, a operator nie zwrócił mu tej przesyłki, to oczywistym jest, że można domniemywać, że została doręczona adresatowi;

c.  roszczenie jest niewymagalne gdyż nie można ustalić czy pomiędzy wezwaniem do zapłaty pozwanego, a złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu upłynął okres 14 dni roboczych, podczas gdy upływ tego okresu jest irrelewantny dla skuteczności wypowiedzenia, a nadto biorąc po uwagę datę nadania przesyłki zawierającej wezwanie do zapłaty oraz datę odbioru wypowiedzenia bezsprzecznie okres ten upłynął;

2)  naruszenie art. 321 k.p.c., poprzez błędne przyjęcie, że roszczenie powoda nie podlega uwzględnieniu chociażby w części, podczas gdy zarówno w podstawie faktycznej jak i żądaniu pozwu mieści się żądanie o zasądzenie rat już wymagalnych, jeżeli miałoby się okazać, że kredyt globalnie wymagalny nie jest, stąd Sąd winien zasądzić na rzecz powoda przynajmniej wymagalne raty;

3)  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 75c ustawy Prawo Bankowe poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że wezwanie kredytobiorcy przez bank do zapłaty z pouczeniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację jest warunkiem koniecznym skutecznego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu, w szczególności w sytuacji gdy pozwanego reprezentuje kurator dla osoby nieobecnej, a więc bezcelowe byłoby kierowanie wezwanie do kuratora, który to przecież nie zna sytuacji finansowej pozwanego, nie uiści za niego zaległości i oczywistym jest, że nie złoży skutecznego wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania z powodu nie rozpoznania przez Sąd I instancji istoty sprawy, zmianę wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej kosztów postępowania za obie instancje wg norm przepisanych.

Strona pozwana, w odpowiedzi na apelację, wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlegała oddaleniu, jako całkowicie bezzasadna.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Podniesiony przez apelującego zarzut błędnej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie tj. naruszenia art. 233 k.p.c. nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela w pełni ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne.

Po pierwsze należy wskazać, że jak już wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd II instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (np. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, wyrok z dnia 21 października 2005r., sygn. akt III CK 73/05, wyrok z dnia 13 października 2004 r. sygn. akt III CK 245/04, LEX nr 174185), skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008r., I ACa 180/08, LEX nr 468598). Takiego działania skarżącego zabrakło w rozpoznawanej sprawie, powód nie wskazał jakie kryteria oceny dowodów Sąd I instancji naruszył.

Trzeba wskazać, że artykuł 75c ustawy Prawo Bankowe nakłada na bank obowiązek wykonania określonych w tym przepisie działań przed zastosowaniem rozwiązań przewidzianych w art. 75 pr. bank. na wypadek niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu, polegającego na opóźnieniu się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu. Działania te powinny zostać przeprowadzone przez bank w ramach następującego mechanizmu: 1) bank wzywa kredytobiorcę do dokonania spłaty, wyznaczając mu termin nie krótszy niż 14 dni roboczych do dokonania spłat; 2) w wezwaniu tym bank informuje o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia; 3) kredytobiorca składa wniosek w sprawie restrukturyzacji zadłużenia; 4) bank dokonuje oceny sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy; 5) jeżeli jest to uzasadnione tą oceną, bank umożliwia restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu na warunkach uzgodnionych z kredytobiorcą. W literaturze oraz orzecznictwie zasadnie wskazuje się też, że celem art. 75c jest ochrona interesów kredytobiorcy. Zgodnie z dominującym w doktrynie i orzecznictwie stanowiskiem, brak podjęcia przez bank ustawowo przewidzianych czynności, które poprzedzają wypowiedzenie, czynią wypowiedzenie przedwczesnym. (B. Smykla, Prawo bankowe. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, Warszawa 2022, art. 75(c).; Wyrok SA w Szczecinie z 31.01.2022 r., I AGa 109/21, LEX nr 3357106.)

W świetle powyższego wywodu, podzielanego całkowicie przez Sąd Okręgowy, zarzuty apelującej, odnoszące się do skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu w związku z zastosowaniem art. 75c ustawy Prawo Bankowe, uznać należało za nieuzasadnione.

Kwestią zasadniczą dla stwierdzenia skuteczności wypowiedzenia przez bank umowy kredytu nr (...), było ustalenie czy nadane przez powoda w dniu 29 maja 2019 roku wezwania do zapłaty z pouczeniem możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia faktycznie dotarły do pozwanych w taki sposób, iż mogli oni zapoznać się z ich treścią. Powód, dysponując potwierdzeniem nadania korespondencji jednocześnie nie załączając potwierdzenia odbioru przez pozwanych, stanął na stanowisku iż zapis w książce nadawczej dot. nadania przesyłki w sposób wystarczający uprawdopodabnia fakt doręczenia korespondencji do adresata, jednocześnie wskazując iż pozwany kwestionując otrzymanie przesyłki powinien ten fakt wykazać. W ocenie Sądu Okręgowego stanowisko powoda jest sprzeczne z zasadą wyrażoną w art. 6 Kodeksu cywilnego i stanowi próbę przerzucenia ciężaru dowodu na stronę pozwaną. W niniejszej sprawie stroną, która z faktu doręczenia stronie pozwanej wezwań do zapłaty nadanych w dniu 29 maja 2019 roku wywodzi dla siebie skutki prawne jest niewątpliwie strona powodowa. Skutek ten to, w okolicznościach niniejszej sprawy, możliwość skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy za Sądem I instancji uznał fakt doręczenia stronie pozwanej wezwań do zapłaty za nieudowodniony – co za tym idzie wypowiedzenie umowy kredytu nr (...) za bezskuteczne wobec braku skutecznego wykonania czynności określonych w art. 75c ustawy Prawo Bankowe.

Jednocześnie wobec niewykazania przez stronę powodową faktu doręczenia pozwanym wezwania do zapłaty z dnia 27 maja 2019 roku, zarzut naruszenia art. 321 § 1 k.p.c. także należało uznać za bezzasadny. Zgodnie z art. 75c ust 1. ustawy Prawo Bankowe w sytuacji gdy kredytobiorca opóźnia się ze spłatą poszczególnych rat bank powinien wezwać kredytobiorcę do dokonania spłaty, wyznaczając mu termin nie krótszy niż 14 dni roboczych do dokonania spłat. W wezwaniu o którym mowa w ust 1. bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania wniosku o restrukturyzację zadłużenia ( ust.2) . Przepis ten służy ochronie interesu kredytobiorców i zmierza do odroczenia (odsunięcia w czasie) możliwości skorzystania przez bank ze środków prawnych w związku z opóźnieniem ze spłatą kredytu. B. S., Prawo bankowe. Komentarz, red. A. S., P. Z., W. 2022, art. 75(c). Tym samym brak skutecznego doręczenia pozwanym wezwania do zapłaty wraz z pouczeniem o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia przesądza o przedwczesności powództwa – także w zakresie zaległych rat.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację pozwanego, jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w punkcie 2. wyroku zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1476 zł tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanym z urzędu przez adw. A. B.. Przy ustalaniu wysokości kosztów zastępstwa procesowego sięgnięto do unormowań zawartych w oparciu o § 16 ust. 1 pkt 1) w zw. z art. § 8 pkt 5) w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. (Dz. U. z 2019 roku, poz. 18 z późn. zm.).