Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 31 sierpnia 2018r. Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił powództwo Kancelarii (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. przeciwko M. P. o zapłatę kwoty 1564,99zł.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżył go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

- art. 236 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie wydania postanowień dowodowych odnoszących się do poszczególnych wniosków dowodowych, a przy tym dokonanie oceny tychże dowodów, w sytuacji gdy Sąd nie może opierać postępowania dowodowego w oparciu o dowody prawidłowo niewprowadzone do postępowania;

- art. 339§2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie przez Sąd orzekający analizy przedstawionych przez powoda twierdzeń i dopiero po ich negatywnej ocenie przeprowadzenie postępowania dowodowego, w sytuacji gdy w/w przepis przy spełnieniu przesłanek do wydania wyroku zaocznego nakłada obligatoryjny obowiązek dokonania oceny twierdzeń powoda;

- art. 60 k.c. w zw. z art. 29 ust 1 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim poprzez ich błędną wykładnię mianowicie przyjęcie przez Sąd orzekający , iż oświadczenie o zawarciu umowy pożyczki dla swej ważność wymaga formy pisemnej , w sytuacji gdy wykładnia w/w przepisów prowadzi do wniosków, iż forma pisemna zastrzeżona została jedynie dla celów dowodowych.

Z ostrożności procesowej w przypadku nieuwzględnienia przedmiotowego zarzutu również zarzucił naruszenie:

- art. 233§1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie tj. brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i odmówienie mocy dowodowej przedłożonym w sprawie dokumentom, w sytuacji gdy przedmiotowe dokumenty winny być traktowane jako dowody należycie wskazujące istnienie przysługujących powodowi należności;

- art. 232 zd. 2 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i nieprzeprowadzenie przez Sąd dowodu z przesłuchania strony pozwanej;

- art. 308 §1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie przeprowadzenia dowodów z przedłożonych dokumentów jako dowodów utrwalonych za pomocą urządzeń wskazanych w/w przepisie;

- art. 208 §1 k.p.c. . poprzez jego niezastosowanie i w przypadku powzięcia wątpliwości przez Sąd zaniechanie wezwania powoda do przedstawienia dowodów oraz zajęcia stanowiska, celem wątpliwości Sądu.

Wskazując na powyższe wnosił o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 1564,99zł wraz z odsetkami liczonymi od daty wytoczenia powództwa oraz kosztami postępowania w tym kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za obie instancje;

ewentualnie wnosił o:

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Ponadto skarżący złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego rewidenta

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., uzasadnienie Sądu drugiej instancji w postępowaniu uproszczonym powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa, jeżeli nie przeprowadzano postępowania dowodowego. Sytuacja opisana w cytowanym przepisie miała miejsce w rozpoznawanej sprawie, bowiem Sąd Okręgowy, po dokonaniu analizy stanu faktycznego sprawy, przyjmuje za własne ustalenia Sądu Rejonowego stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 381 k.p.c. pominął zgłoszony dowód z opinii biegłego rewidenta jako spóźniony, bowiem powód przedmiotowy dowód mógł powołać w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Ponadto stosownie do art. 505 ¹¹ §1 k.p.c. w postępowaniu uproszczonym Sąd II Instancji nie przeprowadza postępowania dowodowego poza dowodem z dokumentu.

Nie jest usprawiedliwiony zarzut naruszenia art. 236 k.p.c. Przepis ten określa, co powinno zawierać postanowienie o przeprowadzeniu dowodu. Naruszenie przepisu art. 236 k.p.c. może nastąpić wówczas, gdy sąd wyda postanowienie dowodowe, pomijając np. tezę dowodową. Przy braku postanowienia, naruszenie art. 236 nie wchodzi w grę. Przechodząc do omawiania kolejnego zarzutu należy stwierdzić, że zgodnie z treścią art. 339 § 1 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, Sąd wyda wyrok zaoczny, zaś zgodnie z § 2 w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Sąd nie może przyjąć za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli budzą one wątpliwości. W sformułowaniu art. 339 § 2 k.p.c. obowiązującym do dnia 5 lutego 2005 r., była mowa o przyjęciu za prawdziwe twierdzeń powoda, jeżeli "nie budzą one uzasadnionych wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy". Zmiana ta ilustruje stanowisko ustawodawcy w przedmiocie roli prawdy materialnej w procesie cywilnym (patrz. A. Jakubecki, Naczelne zasady postępowania cywilnego w świetle nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego (w:) Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd katedr postępowania cywilnego w Zakopanem (7-9 października 2005 r.), Kraków 2006, s. 363). Podkreślić jednak trzeba, że punktem odniesienia dla owych "wątpliwości", które budzą przytoczone przez powoda okoliczności, w istocie rzeczy jest prawda (tak też B. B., Metodyka..., s. 225). Zmiana brzmienia przepisu podkreśliła natomiast to, że ocena zgodności z prawdą twierdzeń powoda następuje na podstawie materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Takie ujęcie nie oznacza wszakże, że sąd nie może powziąć wątpliwości co do twierdzeń powoda także w świetle faktów powszechnie znanych albo znanych sądowi urzędowo.

Należy tu przytoczyć, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego Izba Cywilna z dnia 31 marca 1999 I CKU 176/97
przewidziane w art. 339 § 2 KPC domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por, uzasadnienie SN z 18.2.1972 r., III CRN 539171, OSNCP 1972, z. 7-8, poz.150).

Przepis art. 339 § 2 k.p.c. przewiduje domniemanie zgodności twierdzeń powoda z rzeczywistym stanem rzeczy (wyr. SN z 6.6.1997 r., I CKU 87/97, Prok. i Pr. 1997 - wkładka, Nr 10, poz. 44). Oznacza to, że sąd wydając wyrok zaoczny nie dokonuje weryfikacji prawdziwości twierdzeń o faktach przytoczonych przez powoda, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W świetle przedstawionych przez powoda dowodów, należy uznać, że twierdzenia budziły uzasadnione wątpliwości. Powód wywodził swoje roszczenie z umowy pożyczki z dnia 15 lutego 2016r. na kwotę 1250zł zawartej za pośrednictwem platformy internetowej pomiędzy K. Polska spółka zoo w W. a pozwaną i umowy cesji zawartej pomiędzy (...) spółka z o.o. w W. a powodem z dnia 24 października 2016r. na mocy której powód miał nabyć wierzytelność względem pozwanego z tejże umowy.

W niniejszej sprawie zatem to powód winien dowieść, że po pierwsze powstała wierzytelność przysługująca wcześniejszemu wierzycielowi oraz jej wysokość, a po drugie, iż skutecznie nabył tę wierzytelności od poprzednika prawnego.

Dokonując oceny dowodów należy stwierdzić, że strona powodowa nie udowodniła, że posiada dochodzoną pozwem wierzytelność w stosunku do pozwanego. Z umowy o sprzedaży wierzytelności wynika jedynie, iż z dniem jej zawarcia, strona powodowa nabyła wierzytelności przysługujące pierwotnemu wierzycielowi . Podkreślić trzeba, iż znajdujące się w aktach sprawy dokumenty w postaci umowy przelewu wierzytelności, wyciągu z załącznika nr 1 do umowy przelewu wierzytelności z dnia 24 października 2016r. , zawiadomienia o dokonaniu cesji wierzytelności , umowy ramowej pożyczki nr (...) nie podpisanej przez strony zostały dołączone jedynie w formie kserokopii, niepoświadczonych za zgodność z oryginałem. Co prawda art. 128 k.p.c. pozwala na dołączenie do pisma procesowego odpisów załączników (np. ich kserokopii), zamiast załączników w oryginale. Z przepisu art. 129 k.p.c. wynika jednak, że najpóźniej na rozprawie strona obowiązana jest okazać sądowi oryginały tych dokumentów, natomiast na żądanie przeciwnika obowiązana jest uczynić to jeszcze przed rozprawą. Ustawodawca posługując się pojęciem dokumentu rozumiał przez to oryginał dokumentu. Tam gdzie oryginał może być zastąpiony przez odpis (np. odbitkę ksero), ustawodawca wyraźnie to zaznaczył.

W uchwale z dnia 29 marca 1994 r., III CZP 37/94 (OSNCP 1994, nr 11, poz. 206), Sąd Najwyższy stwierdził, że niepoświadczona podpisem strony kserokopia nie jest dokumentem. Warunkiem, zatem uznania kserokopii za dokument jest umieszczone na niej i zaopatrzone podpisem poświadczenie jej zgodności z oryginałem. Stąd wskazane powyżej kserokopie dokumentów niepotwierdzone za zgodność z oryginałem nie mogą być uznane za dokumenty w znaczeniu prawa procesowego i nie mogą stanowić dowodu w sprawie.

Należy podkreślić, iż powód był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie było zatem żadnych przeszkód, aby poświadczył on za zgodność wyżej wskazane kserokopie dokumentów w trybie art. 129 k.p.c.

Ponadto w aktach sprawy brak jest podpisanej przez strony umowy pożyczki na kwotę 1250zł ani też żadnego dowodu, że umowa taka w ogóle została zawarta. Ponadto wskazany numer z umowy nie zgadza się numerem umowy wskazanym w przelewie. Okoliczności te przy braku poświadczonych dokumentów przez pełnomocnika za zgodność z oryginałem budzą poważne wątpliwości z jakiej umowy wierzytelność powód nabył. Brak jest bowiem dokumentów wskazujących na istnienie i wysokość zobowiązania, zasad obciążenia pozwanego dochodzoną kwotą przez pierwotnego wierzyciela, daty wymagalności świadczenia, sposobu i okresu wyliczenia odsetek. Przedstawiona zaś przez powoda ramowa umowa pożyczki nie została podpisana przez pozwanego. Umowa pożyczki nie musi być sporządzona w formie pisemnej, jednakże powód, jako nabywca wierzytelności winien dysponować całością dokumentacji związanej z nabytą wierzytelnością i jako profesjonalista w swej dziedzinie, winien wykazać to w postępowaniu sądowym. Powód załączył dowód w postaci kserokopii umowy ramowej pożyczki pomiędzy stronami (...) spółka z o.o. z siedzibą w W. a pozwanym, co prawda przedmiotowa umowa nie zawierała podpisu pozwanego, jednakże jak wynika z jej postanowień stanowiła kredyt konsumencki zawierany na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 roku, Nr 126, poz. 715 z póź. zm. ) ( k. 24-25). Jednakże przedmiotowa umowa nie jest umową na którą powołuje się powód, nie odwołuje się ona nigdzie do umowy przywoływanej przez powoda o nr zj09op. Nie wynika z niej kwota pożyczki ani też termin jej spłaty. Powód nie załączył dowodu przelania przez pozwanego na konto pierwotnego wierzyciela opłaty 0,1 zł lub 0,50 zł. brak również potwierdzenia doręczenia pozwanemu samej umowy, a co więcej, brak jest także jakiegokolwiek dowodu przekazania do dyspozycji pozwanego kwoty pożyczki – dowodem takim nie może być bowiem wydruk z karty 29 akt sprawy, bowiem nie wiadomo na czyje konto powyższa kwota została przekazana, nie wynika to z załączonego formularza informacyjnego ani też z innych dokumentów. W przelewowe figuruje pożyczka nr zj09op. Brak jest jakichkolwiek dowodów doręczania pozwanemu wezwania do zapłaty należności, pisma informującego o cesji wierzytelności. Powód zaprezentował tylko wygenerowane przez siebie wezwania, zawiadomienia. Również nie poświadczone przez pełnomocnika za zgodność z oryginałem. Ponadto w żaden sposób powód nie wykazał dlaczego dochodzi kwoty 1564,99zł, co składa się na nią i w jaki sposób została ona wyliczona. W tej sytuacji należy skonstatować, iż powód nie wykazał faktu zawarcia z pozwanym umowy pożyczki w dniu 15.02.2016r. o nr zj09op, na którym to opiera roszczenie sformułowane w pozwie. Sąd Rejonowy nie dając wiary przedstawionym twierdzeniom powoda nie naruszył art. 60 k.c. w zw. z art. 29 ust 1 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim poprzez niezasadne przyjęcie, iż umowa o kredyt konsumencki może być zawarta wyłącznie w formie papierowej. Sąd Rejonowy odniósł się tylko do materiału dowodowego zaprezentowanego przez powoda i uznał, że twierdzenia powoda budzą uzasadnione wątpliwości w zakresie żądania.

Oceny tej nie zmienia również okoliczność, iż w treści umowy sprzedaży wierzytelności znajduje się oświadczenie pierwotnego wierzyciela, że przedmiotem umowy są wymagalne wierzytelności pieniężne. Należy bowiem pamiętać, że zgodnie z przepisem art. 516 k.c. zbywca wierzytelności ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje. Oznacza to, że samo oświadczenie cedenta nie może być wyłącznym dowodem potwierdzającym wymagalność wierzytelności przysługującej powodowi, skoro ustawodawca przewidział odpowiedzialność cedenta za wady prawne cedowanej wierzytelności, w tym w zakresie zarówno faktu istnienia wierzytelności, jak i jej rozmiaru określonego w umowie. Jeśli natomiast przesłanki i zasady odpowiedzialności zbywcy wierzytelności nie są określone w przepisach regulujących stosunek wewnętrzny, zasadne jest zastosowanie w tym zakresie przepisów regulujących odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 k.c.)

Należy bowiem pamiętać, że gospodarzem procesu cywilnego jest powód, który – kierując do sądu określone żądanie – ma obowiązek wykazać jego zasadność, w przypadku wyroku zaocznego wskazując jedynie wszelkie niezbędne okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie. Nie czyniąc tego naraża się na negatywne konsekwencje procesowe.

Reasumując okazał się niezasadny zarzut naruszenia przez Sąd art 339§2 k.p.c. W przedmiotowej sprawie, strona powodowa nie uczyniła więc zadość nałożonym na nią obowiązkom. W tej sytuacji, wobec nieprzytoczenia twierdzeń uzasadniających istnienie tytułu prawnego strony powodowej do żądania zapłaty należało stwierdzić brak legitymacji czynnej po jej stronie. W konsekwencji, zasadnie Sąd Rejonowy przyjął, iż żądanie pozwu podlegało oddaleniu, jako nie udowodnione. Trzeba pamiętać, że powód trudni się profesjonalnie działalnością gospodarczą, której standardy wymagają zachowania pełnej dokumentacji dotyczącej konkretnej wierzytelności i zaprezentowania jej Sądowi w sposób nie budzący wątpliwości, zwłaszcza w odniesieniu do konsumenta.

Należało w świetle powyższego uznać, że twierdzenia powoda co do roszczenia o zapłatę kwoty 1564,99zł zł budziły wątpliwości.

Pozostałe zarzuty apelacyjne okazały się również niezasadne. Stosownie do art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, stąd też to powód powinien udowodnić istnienie dochodzonej wierzytelności, okoliczności jej powstania oraz wysokość.

Sąd nie ma obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy 232 k.p.c.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne .

Jeżeli chodzi o rozkład ciężaru dowodu, to powód powinien udowodnić fakty pozytywne, które stanowią podstawę jego powództwa, tj. okoliczności prawo tworzące, a pozwany, jeżeli faktów tych nie przyznaje, ma obowiązek udowodnienia okoliczności niweczących prawo powoda.

Innymi słowy mówiąc ten, kto występuje z roszczeniem powołując się na przysługujące mu prawo obowiązany jest udowodnić okoliczności uzasadniające to żądanie, a ten, kto odmawia uczynienia zadość temu żądaniu musi udowodnić fakty wskazujące na to, że takie uprawnienie żądającemu nie przysługuje.

Sąd Okręgowy uznał, że zasadnie Sąd Rejonowy nie przyjął za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie, bowiem budziły one uzasadnione wątpliwości w zakresie żądania i dlatego też na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. art. 505 ¹⁰ §1 i 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.