Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

(sporządzone w trybie art. 357 § 2 ³ k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.)

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 lipca 2022 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi w sprawie z powództwa P. N. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w S., o zapłatę:

• w punkcie pierwszym oddalił powództwo;

• zasądził od P. N. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej siedzibą w S. kwotę 7,38 zł tytułem kosztów procesu, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożył powód, zaskarżając wyrok w całości. Skarżący zarzucił wydanemu orzeczeniu:

błąd w ustaleniach faktycznych przejętych za podstawę faktycznych przejętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na uznaniu, że powód ani poszkodowany nie odnieśli się do złożonej oferty pozwanego mimo iż :

poszkodowana złożyła oświadczenie co do przyczyn nieskorzystania z oferty najmu załączone do repliki odpowiedzi na pozew,

powód wnosił o zobowiązanie pozwanego do złożenia umów o współpracę w zakresie najmu na okoliczność nierealności oferty oraz nieakceptowalnych warunków najmu.

naruszenie przepisów postępowania tj.:

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie przez Sąd nie swobodnej ale całkowicie dowolnej oceny dowodów w sprawie, wbrew zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia poprzez błędne uznanie, że:

powód nie wykazał wysokości kosztów najmu oraz że były one uzasadnione pomimo, że;

- przedstawił na tą okoliczność zaakceptowany poprzez poszkodowanego cennik, umowę najmu oraz FV za wynajem wskazujący na poniesiony koszt najmu,

- pozwany nie zarzucał zawyżenia stawki w stosunku do cen rynkowych,

- pozwany nie kwestionował rynkowości zastosowanej przez powoda stawki,

- pozwany obniżenia stawki domagał się z uwagi na nieskorzystanie z oferty pozwanego,

- oferta pozwanego okazała się niekorzystna w zakresie warunków najmu oraz klasy pojazdu oferowanego,

- pozwany mimo zobowiązania o złożenie umów o współpracę tego nie uczynił,

- powód przedstawił cenniki firm wynajmujących potwierdzających rynkowy charakter stawki dobowej,

powodowi nie należy się zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w wysokości dochodzeń pozwem,

naruszenie art. 386 § 4 k.p.c. poprzez nierozpoznanie istoty sporu w zakresie czasu trwania najmu auta zastępczego, na uzasadnienie którego powód przedstawił niekwestionowany przez pozwanego arkusz przebiegu likwidacji szkody, którego to pozwany nie kwestionował,

naruszenie art. 327 ¹ § 1 pkt 1 i 2 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozpatrzenia zebranego sprawie materiału dowodowego znajdującego się w aktach sprawy i dokonanie oceny materiału dowodowego w sposób całkowicie dowolny z naruszeniem zasad logicznego rozumowania poprzez pominięcie przy wyrokowaniu i nie odniesienie się w uzasadnieniu do niekwestionowanego przez pozwanego arkusza przebiegu likwidacji szkody oraz oświadczenia poszkodowanej o przyczynach nieskorzystania z propozycji pozwanego,

naruszenie przepisów prawa materialnego:

art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 362 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, że powodowi nie należy się uzasadniony zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, za 27 dni najmu po stawce 250 zł netto,

art. 6 k.c. w związku z art. 232 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że niniejsze postępowanie wymagało ze strony powoda zainicjowania postępowania dowodowego na okoliczność kosztów najmu pojazdu zastępczego podczas gdy:

koszty te przedstawiała FV, umowa najmu wraz zaakceptowanym cennikiem przez poszkodowaną,

koszty ekonomicznie uzasadnione to koszty wynajmu pojazdu klasy nie wyższej niż uszkodzony obowiązujące na rynku, a powód m.in. tworzy ten rynek.

W związku z powyższym powód wniósł o:

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 5 467,50 zł wraz z należnymi odsetkami w wysokości jak w pozwie, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,

zasądzenie kosztów procesu w obu instancjach od pozwanego na rzecz powoda wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się o tyle zasadna, że skutkowała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

W ocenie Sądu Okręgowego zaskarżone orzeczenie nie poddaje się weryfikacji w toku instancji. Zapadłe rozstrzygnięcie nie może się ostać w obrocie prawnym, dlatego że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, w związku z czym odnoszenie się do zarzutów apelacyjnych stało się zbędne.

Pojęcie "istoty sprawy", o którym mowa w art. 386 § 4 k.p.c., dotyczy jej aspektu materialno-prawnego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się jednolicie, że do nie rozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy rozstrzygnięcie Sądu I instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy. W szczególności chodzi zaś tutaj o różnego rodzaju zaniedbania, które w ogólnym rozrachunku polegają na zaniechaniu zbadania materialnej podstawy żądania albo pominięciu merytorycznych zarzutów stron przy jednoczesnym bezpodstawnym przyjęciu, że istnieje przesłanka materialno-prawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (por. wyrok SN z dnia 9 stycznia 1936 r., C 1839/36, Zb. Orz. 1936, poz. 315; postanowienia SN z dnia 23 września 1998 r., II CKN 897/97, opubl. OSNC Nr 1/1999 poz. 22; z dnia 15 lipca 1998 r., II CKN 838/97, opubl. baza prawna LEX Nr 50750; z dnia 3 lutego 1999 r., III CKN 151/98, opubl. baza prawna LEX Nr 519260 oraz wyroki SN z dnia 12 lutego 2002 r., I CKN 486/00, opubl. OSP Nr 3/2003 poz. 36; z dnia 21 października 2005 r., III CK 161/05, opubl. baza prawna LEX Nr 178635.; z dnia 12 listopada 2007 r., I PK 140/07, opubl. OSNP Nr 1-2/2009 poz. 2 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 grudnia 2007 r., I ACa 209/06, opubl. baza prawna LEX nr 516551 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 listopada 2012 r. sygn. I ACa 486/12). Inaczej mówiąc "nierozpoznanie istoty sprawy" oznacza uchybienie procesowe sądu I instancji polegające na całkowitym zaniechaniu wyjaśnienia istoty lub treści spornego stosunku prawnego, przez co rozumie się nie wniknięcie w podstawę merytoryczną dochodzonego roszczenia, a w konsekwencji pominięcie tej podstawy przy rozstrzyganiu sprawy. Oceny, czy Sąd I instancji rozpoznał istotę sprawy, dokonuje się zaś na podstawie analizy żądań pozwu, stanowisk stron i przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę rozstrzygnięcia.

Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy, wydając zaskarżone rozstrzygnięcie w ogóle nie rozważył kwestii zasadności i celowości najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego w firmie powoda w kontekście zaproponowanego mu przez pozwanego najmu pojazdu po cenie dwukrotnie niższej w firmie współpracującej z pozwanym, nie odniósł się też do zasadności najmu po 21 dniu najmu pojazdu, pomijając fakt, iż szkoda za ten dalszy okres nie została naprawiona nawet częściowo, a to te okoliczności były przecież kwestionowane przez pozwanego.

Nie ma racji Sąd I instancji wskazując, iż w toku przedmiotowej sprawy przez stronę pozwaną była kwestionowana rynkowość poniesionej przez poszkodowanego stawki najmu pojazdu w kwocie 250 zł netto za dobę, gdyż przedłożona do akt sprawy odpowiedź na pozew tej okoliczności nie kwestionuje, tak jak i wydruków ze stron internetowych ofert innych przedsiębiorstw na rynku wynajmujących pojazdy zastępcze bezgotówkowo. Z odpowiedzi na pozew wynika, iż przyczyn zawyżenia wysokości kosztów najmu pojazdu pozwany upatrywał wyłącznie w niezasadności najmu pojazdu przez poszkodowanego w cenie ponad dwukrotnie wyższej od proponowanej mu przez pozwanego w ramach przedłożonej mu oferty. Jako że poszkodowany z tej oferty nie korzystał, a skorzystać winien mając na względzie obowiązek współdziałania wierzyciela w realizacji zobowiązania z dłużnikiem (art. 354 § 2 k.c.), to zdaniem pozwanego przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody – jednakże celowość i zasadność kontynuowania najmu przez poszkodowanego pomimo złożenia oferty przez pozwanego nie była rozważana przy rozstrzyganiu sprawie, tak jak i okres tego najmu. Należy natomiast podkreślić, iż jeśli pozwany nie podnosił, iż zaproponowane poszkodowanemu przez powoda warunki najmu pojazdu nie odpowiadały realiom rynku, iż nie została w stosunku do nich zawyżona stawka, to powoda nie obciążał dowód wykazania okoliczności, których pozwany nie kwestionował. Przedstawienie zaś przez stronę kserokopii dokumentu, której treści przeciwnik nie kwestionował, powoduje, że fakt w niej stwierdzony sąd powinien uznać za dowiedziony, jako niezaprzeczony lub przyznany (vide: wyrok SN z 15.12.2021 r., (...) 95/21, niepubl.). W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji jednak uznał inaczej i oddalając powództwo oparł wyłącznie na nieudowodnieniu okoliczności, które w sprawie kwestionowane nie były. Powyższe zaś skutkowało, że w sprawie nie została w ogóle rozpoznana istota sprawy zamykająca się przecież w ustaleniu okoliczności kwestionowanych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew – to jest dokonania oceny, czy w konkretnych realiach danej sprawy poszkodowany był uprawniony do wynajęcia pojazdu po cenie dwukrotnie wyższej od proponowanej przez pozwanego pomimo pozyskanych od pozwanego informacji (pkt II odpowiedzi na pozew) i czy był uprawniony do najmu pojazdu zastępczego przez 27, a nie 21 dni (pkt III odpowiedzi na pozew). Uzasadnienie Sądu Rejonowego w żaden sposób nie ustosunkowuje się do powyższych kwestii stanowiących oś sporu pomiędzy stronami.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, zaś stwierdzone uchybienie skutkowało koniecznością wydania orzeczenia kasatoryjnego w oparciu o art. 386 § 4 k.p.c. i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, celem ponownej oceny zasadności powództwa.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono z mocy art. 108 § 2 k.p.c..