Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 27 kwietnia 2023 roku

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3 sierpnia 2021 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił powództwo J. W. przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w Ł. o zapłatę oraz nie obciążył powoda kosztami procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżając orzeczenie w całości. Skarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, mający wpływ na treść rozstrzygnięcia sprawy, a to art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. przez brak należytej kontroli dowodu z opinii biegłego z zakresu pulmonologii i zaniechanie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w związku z niezasadnym przyjęciem, iż opinia wydana na podstawie dokumentacji medycznej bez przeprowadzenia badania powoda nie będzie miała waloru wiarygodności, podczas gdy w aktach sprawy zgromadzona została kompletna dokumentacja medyczna, która jest wystarczająca do wydania przez biegłego opinii w sprawie, co skutkowało ustaleniem, że powód nie ustalił szkody.

Nadto, w trybie art. 380 k.p.c. skarżący wniósł o rozpoznanie postanowienia Sądu I instancji z dnia 20 lipca 2021 roku dotyczącego pominięcia dowodu z opinii z zakresu pulmonologii i dopuszczenie tego dowodu przed Sądem II instancji na okoliczności, jak w piśmie przygotowawczym powoda z dnia 27 grudnia 2017 roku.

W konsekwencji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, a także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany nie złożył odpowiedzi na apelację pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne poczynione przez Sąd pierwszej instancji prawidłowe ustalenia faktyczne, akceptując również ich ocenę prawną.

Rozpoznając na podstawie art. 380 k.p.c. postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 20 lipca 2021 roku dotyczące pominięcia dowodu z opinii biegłego lekarza z zakresu pulmonologii, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się naruszenia przepisów art. 235 ² § 1 k.p.c. w zw. z art. 242 k.p.c., a także art. 233 § 2 k.p.c. Pominięcie wskazanego dowodu stanowi wyraz prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego. W sytuacji trzykrotnego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na badanie wyznaczone przez powołanego biegłego lekarza specjalistę, Sąd Rejonowy słusznie uznał postawę procesową powoda za stawienie przez niego przeszkód, a zatem utrudnianie przeprowadzenia postępowania dowodowego, w rozumieniu art. 233 § 2 k.p.c. Skutkiem niestawiennictwa strony na przesłuchanie, zgodnie z art. 233 § 2 k.p.c., może być negatywna ocena przez sąd zachowania strony, utrudniające lub uniemożliwiające przeprowadzenie dowodów w toku postępowania. Powyższe oznacza, że sąd może uznać za nieudowodnione twierdzenie tej strony, która odmówiła przedstawienia dowodu lub stawiała przeszkody w jego przeprowadzeniu, bądź też przyjąć za prawdziwe twierdzenia strony przeciwnej (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 3.04.2019 r., I ACa 121/18, publ. LEX nr 2668830). Z tych powodów, brak było podstaw do stwierdzenia wadliwości wydanego przez Sąd Rejonowy postanowienia w przedmiocie pominięcia dowodu z opinii biegłego z zakresu pulmonologii i uwzględniania wniosku skarżącego o dopuszczenie tego dowodu przed Sądem Okręgowym. Podkreślenia nadto wymaga, że sama dokumentacja medyczna (jak postuluje apelacja) nie stanowi wystarczającej podstawy do wydania opinii medycznej, zwłaszcza w sytuacji, gdy dokumentacja ta nie zawiera diagnozy co do wskazywanego przez powoda schorzenia, czyniąc jego badanie osobiste pierwszorzędną okolicznością medyczną.

Nie ulega wątpliwości, iż wniesiony środek zaskarżenia został oparty wyłącznie na zarzucie naruszenia prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. W myśl art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ramy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 roku, II UKN 685/98, OSNP 2000/17/655). Naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów ma zatem miejsce wtedy, gdy sąd pierwszej instancji dopuścił się w ramach oceny dowodów błędów logicznych, wewnętrznych sprzeczności czy braków czyniących ją niepełną. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest zaś wystarczające tylko przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie. Prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów nie może polegać więc tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń, opartej na własnej ocenie dowodów. Konieczne jest bowiem wykazanie, że określone w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wynik sprawy albo, że sąd pominął istotne dla sprawy dowody przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy (tak orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 16 grudnia 2005 roku, III CK 314/05, LEX nr 172176; z dnia 18 czerwca 2004 roku, II CK 369/03, LEX nr 174131; z dnia 15 kwietnia 2004 roku, IV CK 274/03, LEX nr 164852; z dnia 25 listopada 2003 roku, II CK 293/02, LEX nr 151622, Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 08.07.2021r I AGa 315/19 niepubl.). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga od strony wykazania na czym, w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów, polegała nieprawidłowość postępowania sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń. W szczególności strona ma wykazać, dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością, czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń, nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i (lub) zasadami logicznego rozumowania, czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia (tak też Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 26.11.2021r I AGa 50/21).

Wbrew wywodom apelacji, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej i wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, pozostającej w zgodzie z dyrektywami wskazanymi w art. 233 § 1 k.p.c. W pisemnych motywach rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wyjaśnił jednoznacznie, z jakich przyczyn oparł dokonane ustalenia na zeznaniach świadków i zgromadzonej dokumentacji, zaś zaprezentowana w tym zakresie ocena jest prawidłowa.

Należy jednocześnie w pełni zaaprobować stanowisko Sądu meriti, iż dla wydania opinii z zakresu pulmonologii niezbędne było, poza dokonaniem analizy zgromadzonej dokumentacji medycznej powoda, także jego zbadanie przez biegłego. Zaskakującym byłoby bowiem wnioskowanie przez biegłych odnośnie stanu zdrowia powoda, w tym schorzeń, na które cierpi i ich przyczyn, na podstawie jedynie dokumentacji sprzed kilku lat. Wydanie zaś przedmiotowej opinii miało istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, albowiem zmierzać miało do ustalenia, czy w wyniku przebywania przez powoda w zagrzybionej i zawilgoconej celi doszło u niego do powstania uszczerbku na zdrowiu w postaci astmy. Błędnie jednocześnie wywodzi skarżący, iż wystarczającym do wydania tejże opinii była analiza dokumentacji medycznej powoda. Jak słusznie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, z tejże dokumentacji nie wynikało, aby powód cierpiał na astmę, na którą miał zachorować wskutek niezgodnego z prawem zaniechania ze strony Aresztu Śledczego w Ł..

W konsekwencji stwierdzić należy, iż zasadnie Sąd Rejonowy uznał, że w rozpoznawanej sprawie nie doszło do udowodnienia wszystkich przesłanek deliktu, wiodących do zasądzenia zadośćuczynienia i renty na rzecz powoda. Państwo, przyjmując pewne normy minimalne co do standardów wykonywania kar obowiązane jest oczywiście je przestrzegać, ale nie wolno też abstrahować od realnej jego sytuacji i kondycji finansowej, a także ogólnej sytuacji gospodarczej, w tym poziomu życia ogółu obywateli – także tych, którzy nie mają zapewnionego minimum socjalnego, nie będąc karanym karą pozbawienia wolności. Z drugiej strony zauważać i stosownie oceniać należy sytuację osoby potencjalnie dotkniętej naruszeniem. Z pola widzenia nie może wszak umykać okoliczność, że odbywanie kary pozbawienia wolności niesie ze sobą w sposób immanentny pewnego rodzaju dolegliwość, wyrażającą się nie tylko w pozbawieniu możliwości swobody, ale także w odbywaniu tej kary w ściśle określonych, niekomfortowych, odbiegających od domowych - warunkach. W niniejszej sprawie ustalono, iż w celach Aresztu Śledczego w Ł., w których odbywał karę pozbawienia wolności powód występowało zawilgocenie i zagrzybienie, tym samym doszło o niezgodnego z prawem zaniechania przez Areszt Śledczy w Ł. przy wykonywaniu władzy publicznej. Mimo tego, powód jednak nie wykazał, aby na skutek ustalonych zaniechań strony pozwanej, doznał rozstroju zdrowia opisanego w pozwie, a także rozmiaru cierpień psychicznych i fizycznych wywołanych ewentualną chorobą.

Tym samym uznać należy, że przedstawiony przez skarżącego zarzut apelacyjny stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji oraz dokonaną oceną dowodów i jako taki nie może wywołać skutku instancyjnego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił niezasadną apelację powoda. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej, świadczonej na rzecz powoda z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, Sąd II instancji orzekł na podstawie § 14 pkt 26 w zw. z § 16 ust. 1 pkt 1 i § 4 ust. 1-3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. 2019 poz.18).