Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 sierpnia 2022 roku, wydanym w sprawie z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. przeciwko E. N., o zapłatę, Sąd Rejonowy w Brzezinach:

1.  zasądził od E. N. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. kwoty:

a.  3.641,04 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 23 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty;

b.  1.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  wyrokowi w punkcie 1. nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Powód, w swej apelacji zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo w zakresie kwoty 5 581,16 zł oraz zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 129 § 2 k.p.c . poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia całokształtu materiału dowodowego, przejawiające się w uznaniu, że przedstawione przez powoda do akt sprawy dowody stanowią niewiarygodny dowód przekazania pozwanej środków wynikających z umowy, podczas gdy z dowodów tych w jednoznaczny sposób wynika, że pożyczkodawca spełnił ciążący na nim obowiązek i wypłacił środki pozwanej, zgodnie z zawartą umową;

2.  art. 129 § 4 k.p.c. w zw. z art. 208 § 1 pkt 4 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. przez ich niezastosowanie przy powziętych wątpliwościach co do wypłaty środków w ramach umowy i niezobowiązanie powoda do złożenia wyjaśnień i przedłożenia stosownych dowodów, zamiast tego arbitralne uznanie, że złożone przez powoda dokumenty są niewystarczające do wykazania wypłaty środków pozwanej, zgodnie z umową;

3.  art. 213 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że wpłaty pozwanej nie stanowią uznania roszczenia co do wysokości i nie potwierdzają zawarcia przedmiotowej umowy oraz otrzymania środków przez pozwaną;

4.  art. 229 k.p.c. w związku z art. 230 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie, pomimo istniejących ku temu przesłanek i w konsekwencji uznania przez Sąd Rejonowy, że niekwestionowanie przez pozwaną wypłaty środków, zgodnie z zawartą umową, nie wskazuje, że fakty te zostały przez pozwaną przyznane.

W konkluzji powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części tj. w zakresie pkt II w zakresie w jakim Sąd powództwo oddalił poprzez zasądzenie roszczenia od pozwanej na rzecz powoda pozostałej kwoty 5 581,16 zł oraz zasądzenie na rzecz strony powodowej kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Jednocześnie, mając na uwadze zarzuty apelacji, w oparciu o art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c. w związku z art. 381 k.p.c., powód wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów:

1.  Aneks do Umowy pożyczki odnawialnej nr (...) zawarty w dniu 10.04.2018 r. - na okoliczność wykazania faktu podwyższenia przyznanego pozwanej limitu do kwoty 6 000,00 zł;

2.  dowód wypłaty środków na rachunek bankowy pozwanej z dnia 30.11.2017 r. na kwotę 2880,00 zł - na potwierdzenie faktu wypłaty środków zgodnie z dyspozycją pozwanej;

3.  dowód wypłaty środków na rachunek bankowy pośrednika tytułem opłaty za pośrednictwo z dnia 30.11.2017 r. na kwotę 120,00 zł - na potwierdzenie wypłaty środków zgodnie z dyspozycją pozwanej;

4.  dowód wypłaty środków na rachunek bankowy pozwanej z dnia 13.04.2018 r. na kwotę 2820,00 zł - na potwierdzenie faktu wypłaty środków zgodnie z dyspozycją pozwanej;

5.  dowód wypłaty środków na rachunek bankowy pośrednika tytułem opłaty za pośrednictwo z dnia 13.04.2018 r. na kwotę 180,00 zł - na potwierdzenie wypłaty środków zgodnie z dyspozycją pozwanej;

6.  wykaz operacji z rachunku bankowego pozwanej - na potwierdzenie faktu zlecenia przez pozwaną wypłaty limitu w pełnej wysokości tj. 6 000,00 zł.

W uzasadnieniu wniosku powód wskazał, że potrzeba powołania ww. dowodów powstała dopiero na etapie postępowania drugoinstancyjnego, w związku ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, który mimo istnienia, zdaniem strony apelującej, wystarczających podstaw do wydania wyroku zasądzającego świadczenie, powództwo częściowo oddalił.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe i stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd Okręgowy podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia, a w konsekwencji przyjmuje je za swoje. Również ocena prawna zebranego materiału dowodowego jest prawidłowa.

Nie zachodzi przede wszystkim podstawa do uzupełnienia postępowania dowodowego przeprowadzonego przed Sadem I instancji w zakresie wskazanym w apelacji. Sąd Rejonowy okoliczności wskazane w apelacji ustalił na podstawie innych środków dowodowych, a apelujący zgłaszając przez profesjonalnego pełnomocnika kolejne dowody w ocenie Sądu Okręgowego nie uzasadnił w ramach podstaw wynikających z art. 381 k.p.c. tego, że nie mógł przedstawić ich już na etapie postępowania I-instancyjnego, dotyczą nowych faktów lub, że potrzeba powołania się na nie powstała dopiero w postępowaniu apelacyjnym. Zgodnie z treścią art. 381 k.p.c. sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. W orzecznictwie sądów powszechnych od dawna ukształtował się pogląd, do którego Sąd Okręgowy w pełni się przychyla że strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni. Potrzeba powołania nowych faktów i dowodów powinna być następstwem zmienionych okoliczności sprawy, które są niezależne od zapadłego rozstrzygnięcia pochodzącego od sądu pierwszej instancji albo otwarcia się możliwości dowodzenia okoliczności faktycznych wcześniej niemożliwych do wykazania z przyczyn obiektywnych( tak Sądy Apelacyjne , SA w S. w sprawach IACa 824/13 i 930/13 i w B. w sprawie AUa1912/13 ) Nie ma wątpliwości że należyte wykonanie przez powoda obowiązków wynikających z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. pozwalało na zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. przed sądem pierwszoinstancyjnym, zatem nie było żadnych przeszkód aby powód zgłosił stosowne wnioski dowodowe w toku tego postępowania. W niniejszej apelacji powód nie wykazał. aby nastąpiła zmiana okoliczności sprawy. Nie stanowi bowiem takiej potrzeby ani fakt, że strona spodziewała się innej, korzystnej dla siebie oceny materiału dowodowego, ani też sam fakt wydania niekorzystnego dla skarżącego wyroku, ani wreszcie niedbalstwo strony, polegające na oczywistym nie przedłożeniu właściwych dokumentów. . Potrzeba powołania nowych faktów i dowodów może wynikać także z informacji uzyskanych przez stronę z uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji. Nie chodzi jednak o sytuację, gdy sąd uznał dowody przedstawione przez stronę za niewystarczające, gdyż ryzyko niepowodzenia w tym zakresie, co do zasady, ponosi strona. ( tak M. Manowska – komentarz do k.p.c. Lex 2013 ) Z mocy art. 6 par. 2. k.p.c. strony i uczestnicy postępowania obowiązani są przytaczać wszystkie okoliczności faktyczne i dowody bez zwłoki, aby postępowanie mogło być przeprowadzone sprawnie i szybko.

Za nietrafny należało uznać postawiony przez powoda zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Należy wskazać, że zarzut naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie w wypadku wykazania, że ocena materiału dowodowego jest rażąco wadliwa, czy w sposób oczywisty błędna, dokonana z przekroczeniem granic swobodnego przekonania sędziowskiego, wyznaczonych w tym przepisie. Sąd drugiej instancji ocenia bowiem legalność oceny dokonanej przez Sąd I instancji, czyli bada czy zostały zachowane kryteria określone w art. 233 § 1 k.p.c. Należy zatem mieć na uwadze, że – co do zasady – Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, dokonując wyboru określonych środków dowodowych. Jeżeli z danego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona tylko wtedy, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub, gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych (por. przykładowo postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2001 r., I CKN 1072/99, Prok. i Pr. 2001 r., Nr 5, poz. 33, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 r., I CKN 1114/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000r., I CKN 1169/99, OSNC 2000 r., nr 7-8, poz. 139).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach (np. wyrok z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, wyrok z dnia 21 października 2005r., sygn. akt III CK 73/05, wyrok z dnia 13 października 2004 r. sygn. akt III CK 245/04, LEX nr 174185), skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej, niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 czerwca 2008 r., I ACa 180/08, LEX nr 468598).

Takiego działania powoda zabrakło w rozpoznawanej sprawie, co czyni zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. bezzasadnym. Skarżący naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 129 § 2 k.p.c. upatruje w uznaniu przez Sąd Rejonowy, że przedstawione przez powoda do akt sprawy dowody stanowią niewiarygodny dowód przekazania pozwanej środków wynikających z umowy. Ze stanowiskiem powoda nie sposób się zgodzić. Sąd Rejonowy słusznie uznał, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do twierdzenia, ze pozwanej z tyt. przedmiotowej umowy pożyczki została wypłacona kwota wyższa niż 2.820 zł oraz kwota 180 zł tytułem opłaty za pośrednictwo. Wskazać należy, że powód który zawodowo zajmuje się skupem roszczeń nie złożył Sądowi żadnych dowodów na potwierdzenie powyższych twierdzeń, w szczególności innych dyspozycji przelewu. Z kolei złożone przez niego potwierdzenia przelewów z 30 listopada 2017 r. na kwoty 2.880 zł tytułem pożyczki i 120 zł tytułem opłaty za pośrednictwo, nie wiążą się z żadną dyspozycją wypłaty, a ponadto są wcześniejsze od dyspozycji złożonej. Wobec powyższego zasadnie uznał Sad I instancji, że nie stanowią one rozliczenia z tytułu umowy pożyczki, Sąd Rejonowy słusznie miał na uwadze, że tytuł przelewu nie ma w niniejszej sprawie pełnej mocy dowodowej, skoro wprowadził go wierzyciel, jak również to, że kwota ta mogła zostać spłacona przed udzieleniem kolejnej dyspozycji – zwłaszcza że obie pary przelewów odpowiadają limitowi ustalonemu w umowie.

Za bezzasadny należało uznać także zarzuty naruszenia art. 129 § 4 k.p.c. w zw. z art. 208 § 1 pkt 4 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. W okolicznościach przedmiotowej sprawy powód, w ramach zarzutów apelacji, przeciwstawia ustaleniom poczynionym przez Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy z uwzględnieniem zasad orzekania, własne twierdzenia, które stanowią jedynie polemikę ze słusznie i właściwie przeprowadzoną oceną dowodów w sprawie, dokonanych w oparciu o nie ustaleń i przyjętą ich prawną oceną. Wbrew stanowisku powoda żaden przepis nie nakłada na sąd obowiązku dopuszczania dowodów z urzędu, a w szczególności powołany przez powoda art. 227 k.p.c. , z mocy art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Nie można zatem uznać za trafne zarzutów dotyczących naruszenia art. 129 § 4 k.p.c. w zw. z art. 208 § 1 pkt 4 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. W konsekwencji stwierdzić należy, iż roszczenie w zakresie nieuwzględnionym przez Sąd Rejonowy, w tej konkretnej sprawie, nie zostało udowodnione zarówno co do wysokości, zgodnie z ciężarem dowodzenia wynikającym z art. 6 k.c.

Chybiony, a wręcz nie do końca zrozumiały jest zarzut naruszenia przepisu art. 213 § 2 k.p.c. Uznanie powództwa jest czynnością procesową (choć będąc oświadczeniem woli pozwanego wywołuje nie tylko skutki procesowe, lecz często także materialnoprawne), które może zostać złożone (po doręczeniu odpisu pozwu) w piśmie procesowym (art. 125 § 1 k.p.c. w zw. z art. 126 § 1 pkt 3 k.p.c.) lub ustnie do protokołu rozprawy (art. 158 § 1 k.p.c.). Żaden taki akt dyspozycyjności pozwanej w rozpatrywanej sprawie nie miał miejsca. Siłą rzeczy Sąd I instancji nie mógł więc dopuścić się obrazy przedmiotowego przepisu.

Wbrew zapatrywaniom powoda, w okolicznościach niniejszej sprawy nie było podstaw do przyjęcia, iż pozwana przyznał wysokość dochodzonego roszczenia. Odstąpienie od dowodzenia określonego faktu, jako przyznanego przez stronę przeciwną może mieć miejsce w oparciu o art. 229 k.p.c. oraz 230 k.p.c. Zgodnie z art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości. W rozpoznawanej sprawie wydany został wyrok zaoczny, a pozwana nie zajęła stanowiska w sprawie. W szczególności pozwana nie oświadczyła, iż nie kwestionuje wysokości dochodzonego roszczenia, nie wskazała też, że roszczenie akceptuje i przyznaje jego wysokość. Nie było więc podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie art. 229 k.p.c.

Okoliczności sprawy nie pozwalały też na zastosowanie art. 230 k.p.c. i poczynienie ustaleń co do wysokości pożyczki, z powołaniem się na przyznanie tego faktu przez pozwaną w sposób dorozumiany.

Zgodnie z art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Odnosząc powyższe do przebiegu postępowania w niniejszej sprawie nie można przyjąć, by pozwana przyznała wysokość roszczenia dochodzonego przez powoda, a to dlatego, że nie odniosła się do poszczególnych faktów istotnych w tym aspekcie. Jak wskazuje się w orzecznictwie, zastosowanie art. 230 k.p.c. jest możliwe tylko wówczas, gdy na podstawie całokształtu okoliczności sprawy sąd poweźmie przekonanie, że strona nie zamierzała i nie zamierza przeczyć istnieniu faktów przytoczonych przez stronę przeciwną, natomiast w razie wątpliwości stosowanie art. 230 k.p.c. jest wykluczone (tak Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 27 lutego 2019r., Lex nr 2668063, Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 19 lipca 2018r., Lex nr 2563240). W niniejszej sprawie nie było podstaw do wywiedzenia jednoznacznego wniosku, że strona pozwana rzeczywiście nie miała zamiaru zaprzeczyć wysokości roszczenia dochodzonego przez powoda (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2004r., II CK 293/03, Lex nr 174169). W konsekwencji, w okolicznościach badanej sprawy nie mogło dojść do uznania, że wysokość dochodzonego roszczenia nie wymagała dowodu na podstawie art. 229 k.p.c. w związku z art. 230 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 385 k.p.c., apelacja powoda jako bezzasadna podlegała oddaleniu.