Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi wyrokiem z dnia 25 lipca 2022 roku w sprawie z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości w Ł. przy ulicy (...) przeciwko G. P., o nakazanie, zapłatę w wysokości 2 250,00 zł, upoważnienie do wykonania czynności w zastępstwie:

1.  nakazał G. P. by zdemontował trzy kasetony reklamowe umiejscowione na elewacji w obrębie lokali użytkowych o numerach 1U, 2U, 3U budynku mieszkalnego wielorodzinnego w Ł. przy ulicy (...), jak i by usunął ślady montażu wyżej wskazanych rzeczy z tej elewacji, uczynił to wszystko w terminie trzydziestu dni liczonych od daty uprawomocnienia się niniejszego wyroku, jak i by zaprzestał naruszania prawa współwłasności wyżej oznaczonej nieruchomości poprzez umieszczanie kasetonów reklamowych w obrębie wyżej oznaczonych lokali użytkowych.

2.  zasądził od G. P. na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości w Ł. przy ulicy (...) kwotę 2 250,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 14 grudnia 2021 roku do dnia zapłaty,

3.  upoważnił Wspólnotę Mieszkaniową nieruchomości w Ł. przy ulicy (...) do wykonania czynności wskazanych w punkcie pierwszym niniejszego wyroku, w przypadku niewykonania ich w wyznaczonym terminie przez G. P., na koszt G. P.,

4.  zasądził od G. P. na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości w Ł. przy ulicy (...) kwotę 1 117,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocniania się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu skarżący zarzucił:

a)  naruszenie przepisów postępowania, tj. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku strony pozwanej o dopuszczenie dowodu
z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa, na fakt ustalenia czy to są szyld,
informacyjne, czy reklamy w rozumieniu §1 regulaminu przyjętego uchwałą nr
7/3/2020 oraz dowodu z przesłuchania pozwanego, na fakty wnioskowane w
odpowiedzi na pozew, podczas gdy ustalenie tych okoliczności ma istotne znaczenie
dla rozstrzygnięcia istoty niniejszej sprawy

b)  sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału
dowodowego poprzez bezpodstawne przyjęcie, że zamieszczone na elewacji budynku
szyldy były reklamami podczas gdy są to wyłącznie szyldy informacyjne, na które
pozwala regulamin ustanowiony uchwałą wspólnoty nr 7/3/2020,

c)  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że pozwany był posiadaczem
części wspólnej nieruchomości w postaci elewacji w złej wierze, w sytuacji gdy
pozwany korzysta z części wspólnej w sposób zgodny z jej przeznaczeniem oraz
pozwany korzystał w ten sam sposób z elewacji zanim jeszcze Regulamin
ustanowiony przez wspólnotę zaczął obowiązywać i wcześniejszy zarządca
Wspólnoty, pomimo istnienia spornych szyldów, nie stwierdził po stronie pozwanego
żadnych nieprawidłowości, naruszeń posiadania.

W konsekwencji podniesionych zarzutów pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki Wspólnoty Mieszkaniowej (...) ul. (...) w Ł. na rzecz pozwanego G. P. zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając Sądowi I instancji rozstrzygnięcie co do kosztów zastępstwa procesowego

Ponadto, we wniesionej apelacji, pozwany zawarł wniosek o przeprowadzenie dowodu z:

a.  oględzin przedmiotowej nieruchomości na fakt: ustalenia sposobu korzystania z
nieruchomości wspólnej przez pozwanego, charakteru spornych szyldów jako
informacyjnych, a nie reklam,

b.  z przesłuchania pozwanego G. P. na fakt: korzystania z przedmiotowej
elewacji przed zmianą zarządcy, obecnego sposobu korzystania z elewacji,
charakterów zamieszczonych szyldów, czy aktualne korzystanie z elewacji wykracza poza zakres korzystania z części wspólnej nieruchomości w ramach przysługujących praw właścicielom,

c.  zwrócenie się do Biur Zarządu (...) ul. (...), (...)-(...) W. o podanie informacji, czy w okresie pełnienia przez nich zarządu Wspólnota (...) 84 w Ł. stwierdzili nielegalną ingerencję członków Wspólnoty - w szczególności Pana G. P. - w część wspólną należącą do niej,

d.  dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa, na fakt ustalenia czy to są szyldy informacyjne, czy reklamy w rozumieniu §1 regulaminu przyjętego uchwałą nr 7/3/2020.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powódka wniosła o jej oddalenie w całości, pominiecie dowodów, o które wnioskowała strona pozwana oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie począwszy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty także za postępowanie przed Sądem II Instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy wskazać, że do rozpoznania wywiedzionej w sprawie apelacji zastosowanie znajdują przepisy o postępowaniu uproszczonym. W konsekwencji, w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności trzeba podkreślić, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu I instancji, przyjmując je za własne, nie widząc potrzeby ich ponownego przytaczania.

Odnosząc się do złożonego w apelacji wniosku o przeprowadzenie dowodów w tym miejscu należy wskazać, że Sąd Okręgowy na podstawie art. 381 k.p.c. pominął wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z oględzin nieruchomości, z przesłuchania pozwanego oraz opinii biegłego z zakresu budownictwa, a także o zwrócenie się do Biur Zarządu (...) w W. o podanie informacji, zgłoszony przez pozwanego w apelacji jako spóźniony. Tożsamy wniosek pozwany złożył w postępowaniu pierwszoinstancyjnym i został on pominięty z uwagi na jego nieistotność dla rozstrzygnięcia sprawy. Wskazać bowiem należy, że oględziny nieruchomości zdają się bezcelowe, bowiem w aktach sprawy znajduje się dokumentacja fotograficzna obrazująca wygląd zawieszonych banerów oraz ich umiejscowienie, a która nie została zakwestionowana przez skarżącego. Wniosek o przesłuchanie pozwanego podlegał pominięciu, bowiem pozwany chciał zeznawać na fakt zdarzeń dotyczących działania pozwanego przed podjęciem przez Wspólnotę Mieszkaniową uchwały stanowiącej podstawę roszczenia w niniejszej sprawie, co nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia, a w pozostałym zakresie okoliczności, na jakie został zgłoszony wniosek nie dotyczyły faktów, a oceny prawnej zachowania pozwanego, której to oceny dokonuje Sąd. Podobnie wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa został zgłoszony dla ustalenia oceny prawnej, a nie faktów wymagających wiadomości specjalnych, zatem podlegał pominięciu. Co do wniosku apelującego o zwrócenie się do Biur Zarządu (...) w W. o podanie informacji wskazać należy, że jest on bezprzedmiotowy, bowiem wskazany podmiot nigdy nie był administratorem ani zarządcą nieruchomości przy ul. (...) w Ł..

Przechodząc do oceny zarzutów apelacji, Sąd Okręgowy uznał, że zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. nie zasługiwał na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 278 § 1 k.p.c. dowód z opinii biegłego, tym różni się od innych dowodów, że jego celem nie jest w zasadzie ustalanie faktów mających znaczenie w sprawie, lecz udzielenie sądowi wyjaśnień w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych. Do dokonywania wszelkich ustaleń w procesie powołany jest sąd, a nie biegły. Innymi słowy, sąd może i powinien przy tym korzystać z pomocy biegłego w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych, lecz biegły nie może wyręczać sądu w dokonywaniu ustaleń, a zwłaszcza dokonywać ocen prawnych do czego nie jest powołany ani uprawniony (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2022 r., (...) 556/21, Legalis nr 2739272).

Przekładając powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że niedopuszczony przez Sąd Rejonowy dowód z opinii biegłego miał na celu ocenę, czy banery umieszczone przez pozwanego na budynku elewacji ul. (...) są to szyldy informacyjne czy reklamy w rozumieniu § 1 regulaminu przyjętego uchwałą nr 7/3/2020. Tymczasem okoliczność ta nie wymaga wiadomości specjalnych, bowiem stanowi ocenę prawną, która leży w wyłącznej kompetencji sądu rozpoznającego sprawę. Regulamin jasno precyzuje pojęcia szyldu informacyjnego oraz reklamy. Wygląd i umiejscowienie szyldów zamieszczonych przez pozwanego zostały ustalone na podstawie dokumentacji fotograficznej oraz treści wiadomości e-mail kierowanych przez żonę do Wspólnoty Mieszkaniowej, zatem nie wymaga wiadomości specjalnych. Ocena, czy szyldy o określonych wymiarach, właściwościach i umiejscowieniu stanowią szyld informacyjny czy reklamę w rozumieniu regulaminu uchwały jest już rzeczą sądu rozpoznającego sprawę, co też uczynił Sąd I instancji w niniejszej sprawie. Zaznaczyć należy, że dla powyższego ustalenia nie ma znaczenia odniesienie się do pojęcia szyld i reklama zawartego w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wskazywanego w apelacji, bowiem pojęcia te zostały szczegółowo określone w podjętej przez Wspólnotę Mieszkaniową uchwale, która jest wyznacznikiem w niniejszej sprawie.

Zarzuty sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych nie mogą zostać uwzględnione.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest zasadny wtedy, gdy sąd ustalił stan faktyczny w oderwaniu od zgromadzonych dowodów (tzw. błąd braku), jak i wtedy, gdy podstawą ustaleń faktycznych uczyniono wprawdzie wszystkie ujawnione w toku rozprawy dowody, lecz dokonano ich nieprawidłowej oceny z punktu widzenia zasad logiki, wskazań wiedzy czy doświadczenia życiowego (tzw. błąd dowolności). Zarzut błędnych ustaleń faktycznych nie jest odrębnym zarzutem apelacyjnym. Błąd w ustaleniach faktycznych nie jest błędem samym w sobie, ale efektem naruszania przez Sąd jakiegoś innego przepisu normującego postępowanie dowodowe – najczęściej art. 233 § 1 k.p.c. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien więc być sformułowany w ten sposób, że najpierw należy wskazać naruszony przepis i sposób jego naruszenia, a dopiero uzasadniając ten zarzut wykazać błędne ustalenie stanu faktycznego jako następstwo tego naruszenia. Rzeczą skarżącego nie jest przedstawienie własnej wersji wydarzeń, lecz wykazanie, iż to Sąd pierwszej instancji błędnie ustalił fakty z punktu widzenia swobodnej oceny dowodów. Błąd w ustaleniach faktycznych jest skutkiem naruszenia przepisów postępowania, gdyż przeprowadzenie postępowania zgodnie ze wszystkimi zasadami i regułami procesu prowadzi do poprawnych (z punktu widzenia procesowego) ustaleń faktycznych.

Mając powyższe na uwadze, należało uznać, iż postawione przez skarżącego zarzuty nie spełniały wskazanych kryteriów, a stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego. Pozwany nie wskazał, konsekwencją jakiego naruszenia przepisów było błędne poczynienie ustaleń, a jedynie ograniczył się do zaprezentowania własnej wersji wydarzeń. Ponadto, ocena, czy szyldy umieszczone przez pozwanego na elewacji stanowią szyldy informacyjne czy też reklamę nie należy do sfery ustaleń faktycznych, stanowi natomiast ocenę na gruncie prawa materialnego.

Niemniej, wskazać należy, co trafnie ocenił Sąd Rejonowy, że szyldy (...) oraz (...) bezsprzecznie spełniają kryteria reklamy określone w uchwale z dnia 29 kwietnia 2020 roku, bowiem poza neutralną informacją o nazwie działalności gospodarczej prowadzonej w lokalu zawierały informację teleadresową, a także szyldy te zostały umieszczone w pasie reklamowym. Co do szyldu STOMATOLOGIA wskazać należy, że pomimo braku na nim informacji teleadresowych, szyld ten został umieszczony w pasie reklamowym w celu zareklamowania prowadzonej w lokalu działalności, zatem w ocenie Sądu również stanowi reklamę. Wskazać ponadto należy, że żaden z szyldów nie spełnia wymogów stawianych szyldowi informacyjnemu określonych w regulaminie wprowadzonym uchwałą Wspólnoty Mieszkaniowej. Szyldy te są zdecydowanie większe niż określone w regulaminie stanowiącym załącznik do uchwały wymiary szyldu informacyjnego, jak również nie zostały umieszczone w miejscu i w sposób przewidziany w regulaminie, tj. w okolicach drzwi wejściowych do lokalu usługowego i w ten sposób, że dolna krawędź szyldu znajduje się na poziomie 140 cm od podłoża. Powyższe wyklucza uznanie szyldów zamocowanych przez pozwanego za szyldy informacyjne. Wskazać także należy, że zgodnie z regulaminem, każda osoba fizyczna lub prawna prowadząca działalność gospodarczą w lokalach usługowych będących w zasobach wspólnoty mieszkaniowej ma prawo do umieszczenia jednego szyldu informacyjnego, co też pozwany uczynił umieszczając obok drzwi wejściowych, nad którymi znajduje się napis Stomatologia szyld informacyjny, zatem drugi szyld, umieszczony w pasie reklamowym, stanowi już reklamę w rozumieniu załącznika do uchwały.

Wobec powyższego wskazać należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo uznał zamieszczone przez pozwanego szyldy za reklamy i nakazał ich usunięcie wobec braku zgody na ich umieszczenie. Już tylko na marginesie należy wskazać, że pozwany zdawał sobie sprawę z charakteru umieszczonych przez niego szyldów, bowiem już w wiadomościach kierowanych przez jego żonę do Wspólnoty Mieszkaniowej użyte zostały określenia „reklama”, jak również należy zwrócić uwagę na fakt, że pozwany przez dwa miesiące uiszczał opłaty za umieszczenie dwóch reklam znajdujących się nad wejściami do lokali usługowych.

Wskazywane przez apelującego błędne przyjęcie, że pozwany był posiadaczem części wspólnej nieruchomości w postaci elewacji w złej wierz nie miało miejsca. Pojęcie dobrej wiary nie zostało ustawowo zdefiniowane, ale doktryna i judykatura wypracowały kryteria oceny dobrej (złej) wiary posiadacza. Mianowicie przyjęcie dobrej wiary wymaga zaistnienia błędnego przeświadczenia o istnieniu prawa lub stosunku prawnego w okolicznościach usprawiedliwiających to błędne przekonanie. W złej wierze jest ten, kto powołując się na prawo lub stosunek prawny wie, że one nie istnieją, ewentualnie jego mylne wyobrażenie o ich istnieniu nie jest usprawiedliwione. Innymi słowy: zła wiara to znajomość prawdziwego stanu rzeczy, albo nieusprawiedliwiona niewiedza o tym stanie rzeczy.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że pozwany działał w złej wierze. Pozwany, będąc członkiem wspólnoty, znał treść podjętej uchwały dotyczącej umieszczania szyldów na elewacji budynków, o czym świadczy również fakt, że jego żona wysłała do Wspólnoty Mieszkaniowej, zgodnie z tą uchwałą, wniosek o wyrażenie zgody na umieszczenie reklamy, jak również poinformowała o umieszczonych reklamach. Ponadto, pozwany dwukrotnie uiścił opłaty za dwie reklamy umieszczone na elewacji. Pozwany zdawał sobie zatem sprawę z konieczności uzyskania zgody od Wspólnoty Mieszkaniowej na umieszczenie reklam oraz konieczności ponoszenia za nie opłat. Pomimo braku zgody Wspólnoty Mieszkaniowej, pozwany nadal posługiwał się reklamami umieszczonymi na elewacji budynku, a w dodatku zaprzestał ponoszenia za nie opłat. Pozwany znał prawdziwy stan rzeczy, wymogi obowiązujące przy umieszczaniu reklam na elewacji budynku i związane z tym obciążenia, a mimo tego nie spełnił wskazanych wymogów. Wobec powyższego wskazać należy, że pozwany działał w złej wierze.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 i § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935). Odsetki ustawowe za opóźnienie naliczane od kosztów procesu zostały zasądzone od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty stosownie do dyspozycji art. 98 § 1 ¹ k.p.c.