Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

We wniosku z dnia 17 kwietnia 2023 roku Towarzystwo (...) Spółka akcyjna z siedzibą we W. wniosła o podzielenie hipoteki umownej w kwocie 356.400 zł ustanowionej na rzecz (...) Bank Spółki akcyjnej z siedzibą w W. i wpisanie w następstwie podziału, hipoteki umownej na rzecz wnioskodawczyni w kwocie 2.666,44 zł oraz zmniejszenie hipoteki umownej ustanowionej na rzecz (...) Bank Spółki akcyjnej z siedzibą w W. do kwoty 353.733,56 zł. Wnioskodawczyni wniosła o wpis hipoteki na jej rzecz z pierwszeństwem równym hipotece ustanowionej na rzecz (...) Bank Spółki akcyjnej z siedzibą w W.. Do wniosku jako podstawę wpisu załączono oświadczenie (...) Bank Spółki akcyjnej z siedzibą w W. o otrzymaniu odszkodowania.

Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2023 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił wniosek. W uzasadnieniu orzeczenia wskazano, że załączone oświadczenie banku nie zawiera żadnych zapisów dotyczących hipoteki zabezpieczającej przedmiotową wierzytelność, ani nie wskazuje sposobu jej podziału. Zaznaczono również, że spłata określonej kwoty przez ubezpieczyciela nie musi oznaczać nabycia hipoteki dokładnie w tej samej kwocie, ponieważ suma hipoteki nie musi odpowiadać sumie zabezpieczonej wierzytelności.

Skargę na powyższe orzeczenie Referendarza sądowego złożyła w ustawowym terminie Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., zaskarżając je
w całości i wnosząc o dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem. Skarżąca wskazała, że nie zgadza się ze stwierdzeniem, że oświadczenie banku nie stanowi dostatecznej podstawy do dokonania wpisu. Zaznaczyła, że z niniejszej sprawie ma miejsce subrogacja ustawowa z art. 828 § 1 k.c.

Postanowieniem z dnia 27 września 2023r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi oddalił wniosek.

Powyższe rozstrzygnięcie oparte zostało na następujących ustaleniach stanu faktycznego:

Księga wieczysta (...) prowadzona jest dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...) o powierzchni 70,56 m2, a pozostającego w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...) w Ł.. Jako uprawniony w dziale II ujawniony jest T. W.. W dziale IV wpisana jest hipoteka umowna do kwoty 356.400 zł ustanowiona na rzecz (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na zabezpieczenie kredytu, odsetek, należności ubocznych, w tym opłat i prowizji związanych z umową nr (...) z dnia 18 stycznia 2017 roku.

W dniu 23 marca 2023 roku w imieniu (...) Bank Spółki akcyjnej z siedzibą w W. zostało złożone oświadczenie, w treści którego stwierdzono, że Towarzystwo (...) Spółka akcyjna z siedzibą we W. wypłaciło bankowi w oparciu o postanowienia Generalnej Umowy ubezpieczenia niskiego wkładu własnego z dnia 24 lipca 2009 roku odszkodowanie w kwocie 2.666,44 zł z tytułu ubezpieczenia kredytu udzielonego T. W. na podstawie umowy kredytu (...) z dnia 18 stycznia 2017 roku, która to wypłata odszkodowania w części zaspokoiła wierzytelność banku z tytułu udzielonego kredytu. Powyższa kwota obejmuje zadłużenie z kwoty niespłaconego i wymagalnego kapitału kredytu na ostatni dzień okresu wypowiedzenia umowy kredytu w wysokości 2.666,44 zł. W związku z powyższy (...) Bank Spółka akcyjna oświadcza, że w związku z zaspokojeniem w części roszczeń banku z tytułu w. w kredytu wierzytelność banku w kwocie 2.666,44 zł na mocy art. 828 k.c. przeszła na Towarzystwo (...) Spółka akcyjna z siedzibą we W.

Przy takich ustaleniach stanu faktycznego Sąd I instancji oddalił wniosek.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd I instancji podniósł, że załączony do wniosku o wpis dokument nie stanowi podstaw do dokonania żądanego wpisu.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożył wnioskodawca zaskarżając je
w całości i wnosząc o dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem. Skarżący wskazała, że nie zgadza się ze stwierdzeniem, że oświadczenie banku nie stanowi dostatecznej podstawy do dokonania wpisu. Zaznaczył, że z niniejszej sprawie ma miejsce subrogacja ustawowa z art. 828 § 1 k.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające. Ustaleni stanu faktycznego jak i rozważania poczynione przez Sąd I instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne bez konieczności ponownego ich przytaczania.

Zgodnie z art. 626 ⁸ § 2 k.p.c., rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej.

W rozpoznanej sprawie Sąd I instancji dokonał prawidłowej analizy zarówno treści księgi wieczystej, treści wniosku jak i załączonego do wniosku dokumentu, w oparciu o który wnioskodawca żądał dokonania wpisu.

Zgodzić należy się w pełni z Sądem I instancji, że przedstawiony przez skarżącego dokument nie mógł stanowić podstaw żadnego wpisu, co skutkowało oddaleniem wniosku.

Jak trafnie zauważył Sąd I instancji, zgodnie z dyspozycją art. 68 ¹ ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece ( tj. Dz.U. Z 2023r. poz. 147 ze zm.) wierzyciel hipoteczny może podzielić hipotekę. Oświadczenie o podziale hipoteki należy złożyć właścicielowi nieruchomości. Podział hipoteki staje się skuteczny z chwilą wpisu w księdze wieczystej. Podział hipoteki na podstawie przywołanego przepisu następuje w wyniku jednostronnej, rozporządzającej czynności prawnej, która składa się z dwóch elementów: 1) oświadczenia woli wierzyciela hipotecznego skierowanego do właściciela nieruchomości oraz 2) konstytutywnego wpisu podziału hipoteki w księdze wieczystej. Jeżeli wierzycielem hipotecznym jest bank, a hipoteka zabezpiecza wierzytelności wynikające z czynności bankowych materialnoprawne oświadczenie dotyczące podziału hipoteki, które bank doręcza właścicielowi nieruchomości, nie wymaga formy szczególnej pod rygorem nieważności. Podstawą konstytutywnego wpisu do księgi wieczystej jest wówczas pisemne oświadczenie banku, że doszło do określonego podziału hipoteki. Oświadczenie woli wierzyciela powinno wskazywać hipotekę, która ma ulec podziałowi, oraz określać sposób, w jaki się ona dzieli.

W niniejszej sprawie wnioskodawca domagał się ujawnienia w dziale IV księgi wieczystej (...) podziału hipoteki umownej w związku wypłatą odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia kredytu. Jako podstawę wpisu powołał oświadczenie (...) Bank Spółki akcyjnej z siedzibą w W. z dnia 23 marca 2023 roku. W treści przedmiotowego oświadczenia wierzyciela hipotecznego brak jest jakikolwiek wzmianki o hipotece umownej ujawnionej w dziale IV księgi wieczystej (...). Nie sposób również doszukać się oświadczenia wierzyciela, że dokonuje podziału wierzytelności hipotecznej, a jeśli tak – to w jaki sposób. Brak jest także wzmianki, że takie oświadczenie zostało złożone dłużnikowi.

Stosownie art. 68 ust. 2 powołanej ustawy o księgach wieczystych i hipotece hipoteka zabezpiecza wierzytelność do oznaczonej sumy pieniężnej. Hipoteka zabezpiecza mieszczące się w sumie hipoteki roszczenia o odsetki oraz przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia o świadczenia uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu (art. 69 u.k.w.h.). Ujawniona w dziale IV hipoteka umowna zabezpiecza kredyt w kwocie 356.400 zł, nadto zaś odsetki i należności uboczne. Potwierdzona przez wierzyciela spłata określonej kwoty nie musi oznaczać, nabycia hipoteki w dokładnie tej samej kwocie, ponieważ suma hipoteki nie musi odpowiadać sumie zabezpieczonej wierzytelności.

Rację ma również Sąd I instancji i w tym zakresie, że rozważania skarżącego na temat zastosowania art. 828 § 1 k.c. w niniejszej sprawie nie zmieniają również oceny zasadności wniosku. W załączonym oświadczeniu brak jest określenia zakresu, w jakim doszło do przejścia wierzytelności na wnioskodawcę tj., czy tylko w zakresie należności głównej czy odsetek.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowe oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.