Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 maja 2017r. M. K. zażądał od Towarzystwa (...) S.A. w W. zapłaty kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za śmierć ojca K. K..

Pismem z dnia 4 marca 2019r., które wpłynęło do Sądu Rejonowego w Brzezinach w dniu 15 marca 2019r. pełnomocnik powoda rozszerzył powództwo o dalszą kwotę 30.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lutego 2017r. ( pismo –k. 124).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Zarzucił przyczynienie się zmarłego do własnej śmierci przez jazdę w pojeździe pięcioosobowym w 6 osób i niezapięcie pasów bezpieczeństwa.

Wyrokiem z dnia 18 września 2019r. Sąd Rejonowy w Brzezinach zasądził od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz M. K. kwotę 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lutego 2017r. do dnia zapłaty, jak również kwotę 3600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd I instancji nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Brzezinach kwotę 4300 zł z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych.

Powyższe rozstrzygnięcie oparte zostało o następujące ustalenia stanu faktycznego:

W dniu 2 października 2007r. K. K. jechał jako pasażer samochodem osobowym kierowanym przez J. O.. Podczas wykonywania manewru wymijania prowadzący samochód skręcił w prawo i wjechał do wyrwy na prawym poboczu, co spowodowało uszkodzenie opony i zejście powietrza. W wyniku tego kierowca stracił panowanie nad pojazdem i uderzył w drzewo. W wyniku uderzenia zmarł K. K., ojciec M. K..

M. K. był silnie związany z ojcem, który nie tylko go utrzymywał, ale również wypełniał jego wolny czas, starając się osobiście wychowywać syna. Po wypadku, a przed śmiercią ojca, odwiedzał go w szpitalu. Po śmierci ojca przejściowo opuścił się w nauce, przeżywając silną traumę. Przeżycia te doprowadziły do przejściowego rozstroju zdrowia psychicznego M. K.. Aktualnie zaburzenia spowodowane śmiercią ojca już nie występują.

Nie sposób stwierdzić, aby zmarły K. K. przyczynił się w jakikolwiek sposób do własnej śmierci. Nie sposób również wskazać, czy samochód, pomimo jazdy w nim przez ponadnormatywną liczbę osób, był przeciążony. Nie sposób również uznać, że zapięcie przez zmarłego pasów bezpieczeństwa w czymkolwiek by mu pomogło, ponieważ odkształcenia pojazdu w wyniku wypadku były tak znaczne, że pasy w niczym by nie pomogły. Najbardziej prawdopodobną przyczynę śmierci K. K. stanowiło bardzo znaczące przekroczenie dozwolonej prędkości przez kierującego pojazdem.

Towarzystwo (...) S.A. w W., które ubezpieczało odpowiedzialność cywilną J. O. za ruch pojazdu, którym kierował, odmówiło przyznania M. K. zadośćuczynienia.

Przy takich ustaleniach stanu fatycznego Sąd I instancji wywiódł, że podstawę prawną żądania odszkodowania stanowi art. 436 §1 k.c., na mocy którego samoistny posiadacz środka komunikacji wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody odpowiada na zasadzie ryzyka za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną przez ruch pojazdu. W przedmiotowej sprawie szkoda została wyrządzoną w mieniu przez ruch ubezpieczonego pojazdu.

Zdaniem Sądu I instancji, niewątpliwie powód miał prawo domagać się od pozwanego zadośćuczynienia za śmierć osoby najbliższej, i to pomimo tego, że śmierć tej osoby nastąpiła przed wejściem w życie przepisu art. 446 §4 w obecnym jego brzmieniu.

Rozważając wysokość żądania pozwu Sąd I instancji uznał, że właściwym zadośćuczynieniem za śmierć ojca jest dla powoda kwota nie mniejsza od żądanych 50.000,- złotych.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosły obie strony.

Powód w apelacji wskazał wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 30.000 zł. i oświadczył, że zaskarża wyrok w części, co do nieuwzględnionej części powództwa w zakresie kwoty 30.000 zł wraz z ustawowymi od dnia 1 lutego 2017r.

Skarżący zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie prawa materialnego, tj. art. 24 § 1 k.c. w zw. z art.448 k.c. poprzez uznanie, że zasądzona na rzecz powoda kwota 50.000 zł za śmierć osoby najbliższej jest kwotą odpowiednią, podczas gdy rozmiar krzywdy powoda, czas trwania bólu, cierpienia i traumy uzasadniał zasądzenie na rzecz powoda dochodzonej kwoty 80.000 zł.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty 30.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 lutego 2017r. do dnia zapłaty. Nadto, skarżący wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Pozwany złożył apelację od tego wyroku w części tj. w zakresie punktu 1. wyroku co do kwoty 30.000 zł, tj. ponad kwotę 20.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz w zakresie punktu 2 i 3 w całości.

Skarżący zarzucił rozstrzygnięciu:

1.naruszenie prawa procesowego mające znaczenia dla rozstrzygnięcia tj.:

a. art. 233§1k.p.c. poprzez dowolną wybiórczą i sprzeczną z zasadami logicznego rozumowania ocenę materiału dowodowego zebranego w sprawie, polegającą w szczególności na pominięciu i nienadaniu odpowiedniej rangi wnioskom wypływającym z opinii biegłego psychologa, tj. że :

- powód na skutek śmierci ojca nie musiał podjąć leczenia psychiatrycznego / psychologicznego,

- na skutek śmierci ojca nie doszło do trwałego załamania funkcjonowania powoda,

- powód przeszedł prawidłowo proces żałoby, która nie przybrała charakteru patologicznego,

- w chwili obecnej nie stwierdza się u powoda zaburzeń psychicznych stanowiących reakcje ani śmierć ojca,

- u powoda na skutek śmierci ojca nie doszło do powstania uszczerbku na zdrowiu, w szczególności brak jest oznak zaburzeń nerwicowych i adaptacyjnych

Co w ocenie skarżącego, miało znaczenie dla rozstrzygnięcia, albowiem przyczyniło się do nieprawidłowego ustalenia rozmiaru krzywdy powoda i w konsekwencji zasądzenia rażąco zawyżonej sumy zadośćuczynienia;

2.naruszenie prawa materialnego, tj.:

a. art. 448k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na ustaleniu krzywdy powoda i wysokości sumy odpowiedniej w sposób nieprawidłowy, wyłącznie na podstawie orzeczeń zapadłych w sprawach analogicznych, bez wzięcia pod uwagę unikalnych okoliczności przedmiotowej sprawy, co skutkowało zasądzeniem kwoty rażąco zawyżonej;

b. art. 362 k.c. przez jego niezastosowanie pomimo, że poszkodowany decydując się na podróżowanie w sześcioro samochodem, którym maksymalnie może podróżować pięć osób, postąpił obiektywnie nieprawidłowo, albowiem zgodził się na jazdę w warunkach obniżonego bezpieczeństwa i przyczynił się w ten sposób do szkody.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1.zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa;

2.rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, w tym o kosztach zastępstwa procesowego w zakresie postępowania w I instancji, stosownie do wyniku postępowania i zasady odpowiedzialności stron za wynik sprawy;

3.zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postepowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powoda strona pozwana wniosła o jej odrzucenie, jako niedopuszczalnej, z uwagi na brak substratu zaskarżenia, z ostrożności procesowej strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji powoda, jako bezzasadnej. Nadto strona pozwana wniosła o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlega odrzuceniu, jako niedopuszczalna.

Zgodzić należy się z powodem w tym zakresie, że w istocie po rozszerzeniu powództwa pismem dnia 4 marca 2019r. powód dochodził w niniejszej sprawie łącznie kwoty 80.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Wyrokiem z dnia 18 września 2019 r. Sąd Rejonowy Brzezinach zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 50.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 lutego 2017r. do dnia zapłaty.

W wyroku tym Sąd I instancji nie orzekł o całości roszczenia – brak rozstrzygnięcia o oddaleniu powództwa w pozostałej części.

Powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wystąpił o uzupełnienie wyroku Sądu I instancji – stosownie do art. 351 § 1 k.p.c.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu Okręgowego, powód w istocie wywiódł apelacje od nieistniejącego orzeczenia, co skutkuje odrzuceniem apelacji, jako niedopuszczalnej na podstawie art. 373 § 1 k.p.c.

Apelacja strony pozwanej nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom skarżącego podniesionym w apelacji Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające.

Sąd Okręgowy przyjmuje ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji za własne bez konieczności ponownego ich przytaczania.

Nie znajduje żadnego uzasadnienia zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 233 §1 k.p.c.. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji jest swobodna, lecz na pewno nie dowolna, nie jest sprzeczna z zasadami doświadczenia życiowego, czy logicznego rozumwanai.Dokonując ustaleń stanu faktycznego, Sad I instancji wskazał dowody na podstawie, których dokonał oparł te ustalenia. Sąd I instancji odwołał się także do opinii biegłego psychologa.

Jak wynika ze zebranego w sprawie materiału dowodowego, powód w chwili śmierci ojca miał 9 lat i mieszkał z rodzicami. Powód był silnie związany emocjonalnie z ojcem, którego obecność wprowadzała stabilizację w jego życiu, dawała mu poczucie bezpieczeństwa. Ojciec wspierał powoda, pomagał w pokonywaniu codziennych trudności, pomagał w nauce.

Jak wynika z opinii biegłego psychologa, zaistniałe zdarzenie, nagła śmierć ojca, niewątpliwie negatywnie wpłynęła na funkcjonowanie powiada w sferze psychicznej, doprowadzając do chwilowego rozstroju jego zdrowia psychicznego. Ból i cierpienie utrzymywały się przez kilka miesięcy, a największe nasilenie odczuwane było w ciągu pierwszych miesięcy po śmierci ojca.

Mimo, że od śmierci ojca upłynęło kilkanaście lat, to pamięć o ojcu nadal wywołuje u powoda przykre emocje, poczucie krzywdy i żalu. Wszystkie te okoliczności zostały wskazane przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Nie znajduje także żadnego uzasadnienia zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego, w szczególności art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy prawidłowa ustalił zarówno rozmiar krzywdy powoda jak również wysokość zadośćuczynienia.

Jakkolwiek Sąd I instancji w samych rozważaniach w przedmiocie wysokości należnego powodowie zadośćuczynienia, w istocie w sposób lapidarny uzasadnił rozstrzygniecie w tym przedmiocie, niemniej jednak Sąd Okręgowy, dokonując kontroli instancyjnej orzeczenia Sądu I instancji, wziął pod uwagę całokształt okoliczności rozpoznawanej sprawy – między innymi wiek powoda w dacie śmierci ojca, silny związek emocjonalny powoda z ojcem, który był dla niego oparciem i zapewnił stabilizację w jego życiu, pomagał w pokonywaniu trudności.

Śmierć ojca praktycznie na początku drogi życiowej powoda, była traumą dla powoda, mimo, że od śmierci ojca minęło kilkanaście lat, pamięć o ojcu nadal wywołuje u powoda przykre emocje poczucia krzywdy i żalu.

Powód w wieku 9 lat utracił wsparcie jakiego mógł udzielić mu ojciec na etapie dalszego rozwoju.

Zarzut skarżącego, że Sąd I instancji nie wziął po uwagę okoliczności przedmiotowej sprawy, co skutkowało zasądzeniem kwoty rażąco zawyżonej, jest całkowicie gołosłowny i nie znajduje oparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Nie znajduje żadnego uzasadnienia zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 362 k.c.

Jak wynika z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, techniki samochodowej inż. J. C., przyczyną wypadku w następstwie, którego zmarł ojciec powoda była nadmierna prędkość samochodu osobowego, w którym znajdował się poszkodowany, przy czym jest okolicznością bezsporną, że ojciec powoda nie prowadził tego pojazdu. W samochodzie w chwili wypadku w istocie znajdował się sześć osób zamiast pieciu, ale materiał dowodowy zebrany w sprawie nie pozwala na stwierdzenie, że została przekroczona maksymalna masa całkowita 1960 kg, a więc, że samochód został przeciążony ( opinia –k. 151).

Strona pozwana, podnosząc zarzut przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody, nie zdołała udowodnić, że na skutek podróżowania tym pojazdem w chwili wypadku sześciu osób zamiast pięciu, samochód był przeciążony. Tym samym brak jest podstaw do twierdzenia, że ojciec powoda przyczynił się do powstania szkody, gdyż zgodził się na jazdę w warunkach obniżonego bezpieczeństwa.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił apelację, jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., znosząc je wzajemnie między stronami.