Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 października 2022 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powoda K. J. kwotę 5.670 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 285,49 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienie się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu, oddalił powództwo w pozostałej części, a nadto nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi - Widzewa w Łodzi tytułem zwrotu wydatków: od powoda kwotę 102,21 zł zaś od pozwanego kwotę 90,63 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając rozstrzygnięcie w części oddalającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach procesu.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił:

naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

przyjęcie, że pozwany przedstawił poszkodowanemu ofertę wynajmu pojazdu zastępczego w sytuacji, gdy pozwany żadnej propozycji poszkodowanemu nie złożył;

błędne przyjęcie, że pozwany wykazał możliwość wynajmu pojazdu z wskazaną kwotę w podanych przez siebie firmach, w sytuacji, gdy w oparciu o ustalenia zawarte w treści opinii biegłego wynikało, że za najem pojazdów podobnej klasy, firmy wskazane przez pozwanego stosują stawki zdecydowanie wyższe, niż podawał to pozwany;

naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

art. 363 § 1 k.c. poprzez uznanie, iż w sytuacji, wyboru przez poszkodowanego sposobu naprawienia szkody to jego roszczenie ogranicza się wyłącznie do prawa refundacji tej usługi według stawek rynkowych określonych przez stronę pozwaną, a nie ma on prawa domagać się zwrotu kosztów faktycznie poniesionych;

art. 415 k.c. w zw. z art. 822 k.c. poprzez uznanie, że pozwany nie jest obowiązany do pokrycia szkody poniesionej przez powoda w pełnej jej wysokości;

art. 66 § 1 k.c. poprzez uznanie, że informacja przekazana przez pozwanego o możliwości organizacji najmu pojazdu była ofertą najmu.

Wobec podniesionych zarzutów apelujący wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty 6.288,30 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 grudnia 2018 roku do dnia zapłaty;

2) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w pierwszej instancji z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i obciążenie pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi;

3) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że do rozpoznania wywiedzionej w sprawie apelacji zastosowanie znajdują przepisy o postępowaniu uproszczonym. W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 510 ¹⁰ § 1 k.p.c. orzekł w składzie jednego sędziego.

Idąc dalej wskazać trzeba, że w myśl art. 505 ¹³ § 2 k.p.c., jeżeli sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, to uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Wreszcie zaznaczyć trzeba, że apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter ograniczony, a celem postępowania apelacyjnego nie jest tu ponowne rozpoznanie sprawy, ale wyłącznie kontrola wyroku wydanego przez sąd I instancji w ramach zarzutów podniesionych przez skarżącego. Innymi słowy mówiąc, apelacja ograniczona wiąże sąd odwoławczy, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co zarzuci w apelacji skarżący. Wprowadzając apelację ograniczoną, ustawodawca jednocześnie określa zarzuty, jakimi może posługiwać się jej autor i zakazuje przytaczania dalszych zarzutów po upływie terminu do wniesienia apelacji – co w polskim porządku prawnym wynika z art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c. (tak w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC Nr 6 z 2008 r., poz. 55). Tym samym w ramach niniejszego uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów apelacji, bez dokonywania analizy zgodności zaskarżonego rozstrzygnięcia z prawem w pozostałym zakresie.

Wobec faktu zaś, że ani w apelacji ani w odpowiedzi na apelację strony nie złożyły wniosku o przeprowadzenie rozprawy, Sąd Okręgowy uznając, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, rozpoznał apelację na posiedzeniu niejawnym (art. 374 k.p.c.).

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy znajdują oparcie w zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym, zatem Sąd odwoławczy przyjmuje je za własne, podzielając również ich ocenę jurydyczną, przeprowadzoną w zgodzie z dyrektywami zawartymi w art. 233 § 1 k.p.c..

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wskazać należy, że jest on nietrafny.

Formułując zarzut uchybienia art. 233 k.p.c., odnoszący się do błędów w ocenie materiału dowodowego, konieczne jest wskazanie, który dowód został nieprawidłowo oceniony przez niezasadne danie mu wiary czy przypisanie mocy dowodowej bądź też przez bezpodstawną odmowę obdarzenia go przymiotem wiarygodności, czy mocy dowodowej. Zarzut ten mógłby zostać uwzględniony tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając, a także w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 maja 2022 r., I ACa 107/21, Legalis nr 2712599, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 czerwca 2022 r., I ACa 771/21, Legalis nr 2712624).

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., podniesione w apelacji, stanowią jedynie polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu Rejonowego.

Przechodząc do zarzutów podniesionych w apelacji należy wskazać, że powód ma rację o tyle, że istotnie pozwany nie złożył propozycji wynajmu pojazdu zastępczego bezpośrednio poszkodowanemu a dokonał tego meilowo do rąk samego powoda, jako pełnomocnika poszkodowanego. Świadczy o tym treść wiadomości meilowej z dnia 12 września 2018 roku. O otrzymaniu tego meila przesądza dalsza korespondencja meilowa powoda z pozwanym dotycząca pojazdu zastępczego.

Wbrew przekonaniu skarżącego, Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że pozwany podjął realne działania związane z przedstawieniem poszkodowanemu propozycji organizacji najmu pojazdu zastępczego. To, że powód nie przekazał powyższych propozycji poszkodowanemu, obciążać może jedynie powoda, a nie pozwanego.

Pozwany przedstawił rzetelną informację o możliwości nieodpłatnego najmu pojazdu zastępczego u partnera. Powód otrzymał jasną informację, iż najem pojazdu zastępczego za pośrednictwem współpracującego z ubezpieczycielem partnera będzie dla poszkodowanego bezkosztowy.

Pomimo tego powód podjął arbitralną decyzję o nie przekazaniu powyższej informacji poszkodowanemu, choć to właśnie poszkodowany był jedyną osobą uprawnioną do podjęcia decyzji o najmie pojazdu. Pomimo udzielonych przez pozwanego informacji powód nie przekazał ich poszkodowanemu, czym uniemożliwił mu porównanie warunków najmu oferowanych przez powoda i współpracujące z pozwanym wypożyczalnie.

Trudno oceniać, iż po stronie poszkodowanego istniały jakiekolwiek okoliczności, dla których nie skorzystał z oferty ubezpieczyciela, bowiem poszkodowany nie otrzymał nawet od powoda informacji o możliwości najmu pojazdu za pośrednictwem ubezpieczyciela, powód zaś bezpodstawnie założył, że z najmem tym będą się wiązały dodatkowe koszty, choć w przesłanej przez pozwanego informacji wyraźnie wskazano, że ubezpieczyciel może zorganizować nieodpłatny wynajem auta. Tym samym nie można przyjąć, jak chce tego powód, że przyczyną nieskorzystania z oferty pozwanego były niekorzystne dla poszkodowanego warunki najmu pojazdu oferowanego przez pozwanego.

Wbrew zapatrywaniu powoda, ustalenie wszystkich warunków najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Okoliczność ta miałaby bowiem znaczenie dopiero w przypadku ustalenia, iż poszkodowany współdziałał z pozwanym w toku likwidacji szkody, zapoznał się ze złożoną mu propozycją najmu pojazdu zastępczego, jednakże z niej nie skorzystał, gdyż była mniej korzystna. Tymczasem poszkodowany nie porównał warunków najmu, bowiem na skutek działań powoda nawet o niej nie wiedział. Skoro zatem poszkodowany nie zapoznał się z warunkami najmu oferowanego przez pozwanego, jego decyzja o najmie pojazdu u powoda nie była podyktowana korzystniejszymi warunkami, zatem badanie warunków zawartej umowy najmu nie było istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia.

Niezrozumiałym jest powoływanie się przez apelującego w kwestii wysokości stawki najmu na opinię biegłego. Skarżący nie dostrzegł, że kwestia ta nie była objęta tezą opinii dowodowej zakreślonej biegłemu i biegły na tę okoliczność się nie wypowiadał. Z wniosków opinii biegłego wynika, że przedmiotem jego opinii był jedynie uzasadniony czas naprawy przedmiotowego pojazdu.

Idąc dalej należy wskazać, że Sąd Rejonowy nie naruszył również przepisów prawa materialnego.

Przede wszystkim Sąd Rejonowy nie mógł naruszyć art. 415 k.c. w zw. z art. 822 k.c. w sposób wskazany w apelacji, gdyż przepis art. 415 k.c. nie znajduje w niniejszej sprawie zastosowania. Podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowił bowiem przepis art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 822 k.c..

Chybionym jest zarzut naruszenia art. 363 § 1 k.c..

Przepis ten określa bowiem sposób naprawienia i datę ustalenia wysokości odszkodowania pieniężnego, Sąd Rejonowy nie mógł więc go naruszyć w sposób wskazywany przez apelującego.

Niezależnie od tego należy przypomnieć, że jak trafnie wskazał Sąd Apelacyjny w Poznaniu w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 maja 2019 r., I ACa 830/18 (Legalis nr 2366254), „nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c., art. 362 k.c. i 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych”.

Brak zainteresowania się ofertą ubezpieczyciela i brak weryfikacji oferty cenowej firmy niewspółpracującej z pozwanym ubezpieczycielem stanowi przyczynienie się poszkodowanego do zwiększenia rozmiarów szkody. Poszkodowany powinien wynajmować pojazd po stawce, za którą ubezpieczyciel był w stanie taki najem zorganizować, a wybór rażąco wyższej oferty powoda stanowi zatem naruszenie treści art. 354 § 2 k.c..

Mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, wskazać należy, że poszkodowany nie współdziałał z pozwanym, przez co przyczynił się do zwiększenia szkody. Pozwany przedstawił powodowi propozycję najmu pojazdu zastępczego, która została zignorowana. Poszkodowany nie skontaktował się z pozwanym, choć powód został poinformowany, że najem ten będzie odbywał się bez żadnych kosztów, jednocześnie mając wiedzę o ograniczeniach w stawce za dzień najmu przyjętych i akceptowanych przez ubezpieczyciela. Jednocześnie należy podkreślić, iż powód nie przedstawił żadnych okoliczności, które usprawiedliwiały rezygnację z propozycji pozwanego i najem pojazdu przez poszkodowanego u innego podmiotu. Wskazać bowiem należy, że choć powód podnosi, iż najem pojazdu proponowany przez pozwanego nie odbywał się na tak korzystnych dla poszkodowanego zasadach jak proponowany przez powoda, okoliczność ta stanowiła jedynie domniemanie po stronie powodowej, bowiem poszkodowany nie dokonał porównania warunków najmu proponowanych przez ubezpieczyciela. Bezpośrednio po zgłoszeniu szkody poszkodowany nie znał szczegółowych warunków najmu proponowanego przez ubezpieczyciela, pomimo udzielenia stosownych informacji nie poczynił w tym zakresie żadnych kroków, a jedynie poczynił założenie, że najem za pośrednictwem ubezpieczyciela będzie wiązał się z dodatkowymi opłatami, choć w informacji od pozwanego wyraźnie wskazano, iż mogą zorganizować nieodpłatny wynajem auta. Nie można również przyjąć, iż najem pojazdu od partnera pozwanego wiązał się z niedogodnościami dla poszkodowanego.

Powód bezpodstawnie założył, że najem pojazdu za pośrednictwem pozwanego będzie dla poszkodowanego mniej korzystny i nie skorzystał z przedstawionej mu propozycji. Tym samym wybranie droższej oferty powoda i związane z tym koszty nie pozostawały w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym.

Nie naruszył wreszcie Sąd Rejonowy przepisu art. 66 § 1 k.c.. Wbrew bowiem tezie apelującego Sąd Rejonowy w żadnym miejscu swych rozważań nie przyjął aby propozycja pozwanego zakładu ubezpieczeń była ofertą w rozumieniu przepisu art. 66 § 1 k.c..

Jednocześnie należy z całą stanowczością podkreślić, że dla swej skuteczności propozycja ubezpieczyciela zorganizowania najmu pojazdu zastępczego nie musi spełniać przesłanek oferty w rozumieniu przepisu art. 66 § 1 k.c..

Wobec powyższego apelacja podlegała oddaleniu jako nieuzasadniona, na podstawie art. 385 k.p.c..

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.. Koszty wygrywającego postępowanie apelacyjne pozwanego stanowi wynagrodzenie pełnomocnika procesowego, ustalone na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1935). O odsetkach ustawowych za opóźnienie od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.