Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 26 września 2022 roku, wydanym w sprawie z powództwa Związku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej
w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi:

1. zasądził od (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Związku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 6 444,14 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a. 3 679,72 zł od dnia 18 lutego 2018 roku do dnia zapłaty;

b. 2 764,42 zł od dnia 10 października 2018 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu – wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Apelację złożył pozwany, który zaskarżył wyrok w części, to jest w zakresie rozstrzygnięć z punktów 1 i 3. Skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, to jest art. 233 § 1 k.p.c. w związku z błędnym ustaleniem, że powód jest czynnie legitymowany, mimo że dochodzi należności z nieważnej umowy cesji wierzytelności, a także naruszenie prawa materialnego w postaci art. 58 k.c., który powinien zostać zastosowany z uwagi na nieważność umowy cesji wierzytelności. Na tych podstawach skarżący wniósł o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa także w uwzględnionej części oraz o zasądzenie na jego rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny, co umożliwia Sądowi odwoławczemu uznanie tej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia za własną.

Skarżący zarzucił naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którym sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Wyrażona
w tym przepisie zasada swobodnej oceny dowodów dotyczy sposobu oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie pod kątem ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Tymczasem skarżący kwestionuje ocenę prawną ustalonych faktów. Zarówno zagadnienie legitymacji czynnej powoda, jak i podstaw do stwierdzenia nieważności umowy należą do sfery prawa materialnego. Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należało uznać za błędnie postawiony.

Kwestia legitymacji czynnej powoda została prawidłowo zinterpretowana przez Sąd Rejonowy, w świetle art. 353 ¹ k.c. oraz art. 509 i nast. k.c.
w związku z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U z 2019 r. poz. 1083 ze zm.). Wywody te są bardzo rozbudowane i wielowątkowe, zasługują na pełną akceptację Sądu Odwoławczego. Argumentacja Sądu I instancji dotyczy także sposobu interpretacji art. 58 § 2 k.c., ale w tym zakresie wymaga uzupełnienia pod kątem zarzutów apelacji.

Zgodnie z art. 58 § 2 k.c. nieważna jest czynność prawna sprzeczna
z zasadami współżycia społecznego. Czynność prawna jest sprzeczna
z zasadami współżycia społecznego, jeśli w wyniku jej dokonania powstanie uprawnienie lub obowiązek, którego wykonanie spowoduje powstanie stanu sprzecznego z zasadami współżycia społecznego. Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zaistniała. Z żadnego przepisu ustawy nie wynika, że konsument nie może zbyć swoich uprawnień. Co więcej, model ochrony praw konsumenta nie wyklucza poszukiwania ochrony w drodze zbycia roszczenia na rzecz przedsiębiorcy, który zawodowo zajmuje się dochodzeniem roszczeń, zaś zasada swobody umów, uregulowana w art. 353 ¹ k.c. tezę tę wzmacnia. Odnosząc się do akcentowanego przez apelację braku ekwiwalentności świadczeń, która miałaby przesądzać o nieważności cesji, trzeba podkreślić, że skarżący skupia się na tym, że kredytobiorca mógł uzyskać świadczenie bez potrzeby występowania na drogę sądową. Twierdzenie to jest gołosłowne i wątpliwe, jeśli weźmie się pod uwagę początkowy brak jednolitości orzecznictwa w zakresie wykładni art. 49 u.k.k. i jego stosowania. Sporna cesja została zawarta zanim pojawiło się przywołane przez Sąd Rejonowy orzeczenie (...) z 11 września 2019 roku (w sprawie C-383/18), które rozpoczęło praktykę dochodzenia świadczeń, takich jak te zgłoszone
w niniejszej sprawie. A jeszcze przez wiele kolejnych miesięcy banki kwestionowały uprawnienia klientów do dochodzenia zwrotu świadczeń jednorazowo uiszczonych przy zawarciu umowy kredytu. Bank – mimo manifestowanej woli ochrony praw konsumenta – nie zmierzał z własnej inicjatywy zwrócić klientowi nadpłaconych przez niego środków. Z zeznań świadka wynika, że kredytobiorca w ogóle nie miał świadomości, że ma jakiekolwiek roszczenie wobec pozwanego. Dowiedział się o tym od powoda. Powód wypłacił kredytobiorcy część roszczenia i wziął na siebie ryzyko oraz koszty związane z dochodzeniem spornych roszczeń. Cedent uzyskał od razu konkretną kwotę, niezależnie od rezultatów dalszych działań podejmowanych wobec banku. Trudno w tak ustalonych w sprawie okolicznościach przyjąć pełną zasadę ekwiwalentności świadczeń jako wyznacznik nieważności umowy cesji. Należy także dodać, że przywołany wyrok (...) z dnia 11 września 2019 r., C-383/18 zapadł właśnie na gruncie sporu pomiędzy przedsiębiorcą będącym nabywcą wierzytelności a przedsiębiorcą udzielającym pożyczek, kredytów. Trybunał wskazał, że zbycie wierzytelności konsumenckiej na rzecz przedsiębiorcy nie stanowi przeszkody dla stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r., bowiem nie decyduje o tym tożsamość stron sporu, lecz status stron umowy kredytu. Kwestia proporcji ceny za zbywaną wierzytelność przez konsumenta w stosunku do kwoty obecnie dochodzonej należności nie może mieć przesądzającego znaczenia dla stwierdzenia, że badane umowy przelewu wierzytelności naruszają zasady współżycia społecznego.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął
w oparciu o art. 98 § 1 w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.), zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.