III Ca 2630/19 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2021-06-21
Sygn. akt III Ca 2630/19
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 11 lipca 2019 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt III Ns 600/15 z wniosku R. S. (1) z udziałem R. S. (2) o podział majątku wspólnego:
I. ustalił, że w skład majątku dorobkowego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2), których związek małżeński został rozwiązany wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2014 roku, prawomocnym od dnia 7 maja 2014 roku, w sprawie o sygn. akt XII C 1289/13, wchodzą:
1. stanowiący odrębną własność lokal mieszkalny nr (...), położony w Ł. przy ul. (...), składający się z czterech pokoi, kuchni, łazienki, ubikacji i przedpokoju oraz pomieszczenia przynależnego – piwnicy nr 42, o ogólnej powierzchni użytkowej 68,58m 2, dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...) wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem wynoszącym (...) części w częściach wspólnych budynku i innych urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali oraz w prawie własności działki gruntu nr (...) – o wartości 249.000 zł,
2. samochód osobowy marki P. (...) BREAK/SW, nr rej (...) – o wartości 12.000 zł,
3. telewizor nabyty w dniu 18 listopada 2013 roku – o wartości 5.088,89;
II. dokonał podziału majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w ten sposób, że wszystkie składniki majątku dorobkowego, wyszczególnione w punktach I.1, I.2 i 1.3 sentencji o wartości łącznej 266.088,89 zł przyznał na wyłączną własność uczestniczki R. S. (2);
III. zasądził tytułem spłaty od R. S. (2) na rzecz R. S. (1) kwotę 133.044,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, płatnych w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;
IV. oddalił wniosek R. S. (2) o zarządzenie sprzedaży licytacyjnej ruchomości;
V. umorzył postępowanie w zakresie wniosku o rozliczenie kwoty 21.000 zł uzyskanej przez wnioskodawcę tytułem ceny sprzedaży udziału w nieruchomości położonej w M. gminy C.;
1. ustalił, że R. S. (1) poniósł w okresie po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku odrębnego nakład na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w wysokości 3.916,84 zł tytułem spłaty należności zasądzonej prawomocnym wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 20 czerwca 2017 roku, w sprawie o sygn. akt XVIIII C 4471/16 i zasądził z tego tytułu od R. S. (2) na rzecz R. S. (1) kwotę 1.958,42 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty
2. oddalił wnioski R. S. (1) o rozliczenie nakładów w pozostałym zakresie;
VII. ustalił, iż:
1. R. S. (2) poniosła w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku odrębnego nakład na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w wysokości 40.000 zł tytułem odstępnego w związku z zamianą mieszkań w 2011 roku i zasądzić z tego tytułu od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) kwotę 40.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,
2. R. S. (2) poniosła w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku odrębnego nakład na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w wysokości 12.496,16 tytułem kaucji mieszkaniowej, ceny nabycia lokalu określonego w punkcie I.1 postanowienia oraz wyceny tegoż lokalu w związku z jego nabyciem, i zasądzić z tego tytułu od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) kwotę 12.496,16 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;
3. R. S. (2) poniosła w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku odrębnego nakład na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w wysokości 70.000 zł tytułem remontu przeprowadzonego w lokalu opisanym w punkcie I.1 postanowienia i zasądzić z tego tytułu od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) kwotę 70.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,
4. R. S. (2) poniosła w okresie po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku odrębnego nakład na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w wysokości 5.420 zł tytułem spłat rat kredytu zaciągniętego przez małżonków na zakup pojazdu opisanego w punkcie I.2 postanowienia i zasądzić z tego tytułu od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) kwotę 2.710 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,
5. R. S. (2) poniosła w okresie po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku odrębnego nakład na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w wysokości 3.495,60 tytułem ubezpieczenia OC pojazdu opisanego w punkcie I.2 postanowienia i zasądzić z tego tytułu od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) kwotę 1.747,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty
6. oddalając wnioski R. S. (2) o rozliczenie nakładów w pozostałym zakresie;
VIII. nie obciążył stron obowiązkiem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa;
IX. oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawcy o zasądzenie kosztów postępowania od uczestniczki;
X. określił i przyznał na rzecz adw. A. Ł. kwotę 4.428 zł złotych brutto tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestniczce R. S. (2) z urzędu i kwotę powyższą nakazuje wypłacić wskazanemu pełnomocnikowi ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi i oddalił wniosek pełnomocnika z urzędu uczestniczki w pozostałym zakresie.
Apelację od opisanego orzeczenia złożyły obie strony postępowania. Uczestniczka zaskarżyła je w części, co do pkt. II, III, IV, VII ppkt.6, zarzucając postanowieniu naruszenie prawa materialnego, tj.:
1. art. 46 k.r.o., art. 1035 k.c. i art. 212 § 2 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie polegające na przyznaniu uczestniczce postępowania samochodu osobowego marki P. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i wartości 12 000,00 zł oraz telewizora nabytego w dniu 18 listopada 2013 r. o wartości 5 088,89 zł w sytuacji, gdy R. S. (2) nie wyrażała na to zgody,
2. art. 45 § 1 i 2 k.r.o. poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji uznanie, że opłaty czynszowe wnoszone wyłącznie przez uczestniczkę za podlegający podziałowi lokal mieszkalny nr (...) przy ul. (...) w części przewyższającej jej udział w prawie do tego lokalu, nie stanowią nakładów uczestniczki z majątku osobistego na majątek wspólny, a w konsekwencji ich nierozliczenie przez Sąd.
W oparciu o zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w punkcie II., III. i IV. oraz dokonanie podziału majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) poprzez:
a) przyznanie na wyłączną własność uczestniczki postępowania R. S. (2) składnika majątku dorobkowego opisanego w punkcie 1.1. zaskarżonego postanowienia o wartości 249.000 zł i zasądzenie z tego tytułu od uczestniczki postępowania R. S. (2) na rzecz wnioskodawcy R. S. (1) kwoty 124.500 zł płatnej w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności,
b) zarządzenie sprzedaży licytacyjnej ruchomości opisanych w punkcie 1.2. i 3. zaskarżonego postanowienia i podziału uzyskanej ze sprzedaży ceny po 1/2 jej części na rzecz wnioskodawczyni i uczestniczki postępowania,
1. zmianę zaskarżonego postanowienia w punkcie VII.6. poprzez ustalenie, że R. S. (2) poniosła w okresie po ustaniu ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku osobistego na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) nakład w wysokości 31.800,30 zł tytułem opłat czynszowych za lokal mieszkalny nr (...) przy ul. (...) i zasądzenie z tego tytułu od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) kwoty 15.900,15 wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,
2. zasądzenie od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi na rzecz adwokata A. Ł. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej uczestniczce postępowania R. S. (2) w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych wraz z podatkiem VAT według stawki obowiązującej w dacie orzekania o tych kosztach i oświadczam, że koszty te nie zostały uiszczone ww. adwokatowi ani w części ani w całości.
Wnioskodawca zaskarżył postanowienie w części co do pkt. I, II, III, VI ppkt.2, zarzucając:
1. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:
a) art. 43 § 1, art. 45 § 1 i art. 46 k.r.o. w zw. z art. 1035 k.c. i w zw. z art. 212 § 1 k.c. oraz art. 567 § 1 i 3 k.p.c. przez ich błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że małżonek, który w wyniku podziału majątku wspólnego nie otrzymał przedmiotu majątkowego jest zobowiązany do zwrotu całości nakładów poniesionych przez drugiego małżonka w czasie trwania małżeństwa z jego majątku odrębnego na majątek wspólny nie zaś tylko części odpowiadającej jego udziałowi w majątku wspólnym;
b) art. 45 § 1 k.r.o. przez błędną jego wykładnie i niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji uznanie, że telewizor o wartości 5088,89 zł wszedł do majątku wspólnego byłych małżonków a w związku z powyższym podlega podziałowi, podczas gdy został zakupiony ze środków pieniężnych pochodzących z zaciągniętego i spłaconego przez wnioskodawcę kredytu i stanowił nakład wnioskodawcy na majątek wspólny.
2. naruszenie przepisów postępowania tj.:
a) art. 233 § 1 k.p.c. w. zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów dokonaną wbrew doświadczeniu życiowemu i regułom logiki, co doprowadziło do sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego istotnych dla sprawy ustaleń Sądu, a w szczególności wadliwego przyjęciu, iż kwota 12.496,16 zł uiszczona tytułem kaucji, ceny wykupu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...) i jego wyceny pochodziła z majątku odrębnego uczestniczki, a w konsekwencji stanowiła podlegający rozliczeniu nakład na majątek wspólny, podczas gdy środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym uczestniczki i z których dokonano zapłaty pochodziły również z wynagrodzenia wnioskodawcy, a zatem stanowiły majątek wspólny;
b) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów dokonaną wbrew doświadczeniu życiowemu i regułom logiki, co skutkowało nieuwzględnieniem jako przedmiotów majątku wspólnego ruchomości w postaci mebli w sypialni, szaf oraz mebli w pokoju dzieci uznając, iż wnioskodawca nie sprecyzował o rozliczenie jakich ruchomości wnosi, podczas gdy zostały one wskazane już na etapie składania wniosku a następnie skonkretyzowane w piśmie z dnia 12 grudnia 2016 roku;
c) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz dowolną, a nie swobodną ocenę dowodu w postaci opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego M. B. sprowadzającą się do przyjęcia, że ruchomości stanowiące wyposażenie lokalu nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...) stanowią stały i nierozerwalny element mieszkania i zostały uwzględnione w procesie jego wyceny, a ich wartość znalazła odzwierciedlenie w określonej przez biegłego wartości nieruchomości, co z kolei doprowadziło Sąd do nieuwzględnienia zgłoszonych przez wnioskodawcę ruchomości jako przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego, podczas gdy w sporządzonej przez biegłego wycenie brak jakiegokolwiek odniesienia się do wyposażenia mieszkania, a tym bardziej danych pozwalających na przyjęcie, iż miały one wpływ na ustaloną wartość mieszkania;
d) art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. w zw. art. 13 § 2 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. polegające na błędnej i wybiórczej ocenie materiału dowodowego skutkującej uznaniem, że wnioskodawca nie wykazał by kwota 21.000 zł pochodząca z kredytu zaciągniętego w dniu 14 listopada 2013 roku została przeznaczona na cele wspólne a w konsekwencji stanowiła ona nakład wnioskodawcy z majątku odrębnego na majątek wspólny, co skutkowałoby koniecznością rozliczenia powyższej kwoty, w sytuacji gdy z przedłożonych Sądowi meriti potwierdzeń przelewów jak również wyjaśnień wnioskodawcy wynika, że środki te zostały przeznaczone na remont i wyposażenie wspólnego mieszkania;
e) art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. w. zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez przyjęcie, że uczestniczka sprostała ciężarowi dowodu i wykazała, że kwota 12.496,16 zł pochodziła z jej majątku osobistego tj. otrzymanego spadku podczas gdy uczestniczka nie przedstawiła żadnego obiektywnego dowodu pozwalającego na stwierdzenie, że kwota ta nie obejmowała wynagrodzenia wnioskodawcy a więc nie pochodziła z majątku wspólnego;
f) art. 328 § 2 k.p.c. w.zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez brak dostatecznego wyjaśnienia podstaw do ustalenia przez Sąd, iż telewizor nabyty za środki pieniężne pochodzące z kredytu zaciągniętego i spłaconego przez wnioskodawcę wszedł do majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2);
g) art. 233 § 1 k.p.c., art. 567 § 1 i 3 k.p.c. i art. 684 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. polegające na błędnym wyliczeniu wartości nakładów wnioskodawcy jak również uczestniczki postępowania, a w konsekwencji błędzie rachunkowym w obliczeniu spłaty i dopłaty z tytułu zwrotu poniesionych przez małżonków nakładów na majątek wspólny.
W związku z zarzutami skarżący wniósł o zmianę postanowienia w następujący sposób:
1. ustalenie, że w skład majątku dorobkowego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2), których związek małżeński został rozwiązany wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2014 roku, prawomocnym od dnia 7 maja 2014 roku, w sprawie o sygn. akt XII C 1289/13, wchodzą:
a) stanowiący odrębną własność lokal mieszkalny nr (...), położony w Ł. przy ul. (...), składający się z czterech pokoi, kuchni, łazienki, ubikacji i przedpokoju oraz pomieszczenia przynależnego - piwnicy nr 42, o ogólnej powierzchni użytkowej 68,58m2, dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XVI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...) wraz ze związanym z własnością tego lokalu udziałem wynoszącym (...) części w częściach wspólnych budynku i innych urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali oraz w prawie własności działki gruntu nr (...) - o wartości 249.000 zł,
b) samochód osobowy marki P. (...) BREAK/SW, nr rej (...) - o wartości 12.000 zł,
c) ruchomości stanowiące wyposażenie lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w Ł. o wartości 10.000 zł;
d) podwyższenie w pkt. II sentencji postanowienia kwoty 266.088,89 zł do kwoty 271. 000 zł i dokonanie podziału majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w ten sposób, że wszystkie składniki majątku dorobkowego o wartości łącznej 271.000 zł przyznać na wyłączną własność uczestniczki R. S. (2);
e) zasądzenie tytułem spłaty od R. S. (2) na rzecz R. S. (1) kwoty 135.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, płatnych w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;
f) ustalenie, że R. S. (1) poniósł w okresie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej z majątku odrębnego nakład na rzecz majątku wspólnego byłych małżonków R. S. (1) i R. S. (2) w wysokości 24.249,24 zł tytułem zaciągniętego kredytu i zasądzić od R. S. (2) na rzecz R. S. (1) kwotę 24.249,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;
g) obniżenie w pkt. VII. 1 sentencji postanowienia kwoty 40.000 zł zasądzonej od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) do kwoty 20.000 zł;
h) uchylenie pkt. VII. 2 sentencji postanowienia;
i) obniżenie w pkt. VII. 3 sentencji postanowienia kwoty 70.000 zł zasądzonej od R. S. (1) na rzecz R. S. (2) do kwoty 35.000 zł;
ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Skarżący wniósł ponadto o zmianę i zasądzenie od uczestniczki postępowania na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm prawem przepisanych przed sądem I instancji w tym kosztów postępowania odwoławczego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja uczestniczki nie zasługiwała na uwzględnienie, natomiast apelacja wnioskodawcy okazała się zasadną w części i w takim zakresie skutkowała zmianą zaskarżonego postanowienia.
W pierwszej kolejności odnieść się należy do zarzutów z apelacji uczestniczki. Upatruje ona naruszenia art. 46 k.r.o. i art. 1035 k.c. w błędnym przyznaniu na jej rzecz pojazdu marki P. (...) i telewizora w sytuacji gdy nie była zainteresowana tymi składnikami majątku. W dalszej części skarżąca zarzuca obrazę art. 45 § 1 i 2 k.r.o. poprzez jej zdaniem błędne przyjęcie, iż opłaty czynszowe za lokal przy ul. (...) w części przewyższającej jej udział nie stanowią nakładu uczestniczki na majątek wspólny. Zarzuty skarżącej nie mogło wywołać oczekiwanego rezultatu, bowiem jak trafnie zauważył Sąd Rejonowy po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej spłacała ona kredyt zaciągnięty na zakup pojazdu marki P., co więcej była jego faktycznym wyłącznym posiadaczem i samodzielnie podejmowała decyzje związane z jego eksploatacją, wreszcie samodzielnie pokrywała koszty ubezpieczenia OC w związku z czym nie było podstaw aby samochód ten przyznać na rzecz wnioskodawcy skoro nie miał on już z opisanym pojazdem żadnych związków. Przychylenie się z kolei do wniosku o zarządzeniu sprzedaży pojazdu w drodze licytacji w obliczu gdy pojazd ten na moment wyrokowania nie posiadał ważnych badań technicznych, ani nie był w związku z tym eksploatowany miałby nikłe szanse na uzyskanie z jego sprzedaży sumy odzwierciedlającej jego wartość rynkową, a więc jawiło się jako mało racjonalne.
Co się tyczy kwestii przyznania uczestniczce telewizora, to także tu Sąd słusznie odnotował, iż biorąc pod uwagę, iż stanowi on wyposażenie lokalu mieszkalnego, który został jej przyznany, a który to telewizor strony nabyły w 2013 r., zatem przyznawanie go po tylu latach wnioskodawcy również nie miało racjonalnych podstaw, ani tym bardziej nie miała sensu zarządzenie sprzedaży tego składnika w drodze licytacji, mając na względzie między innymi ogromną utratę wartości używanych urządzeń elektronicznych.
Zarzut nierozliczenia połowy kosztów utrzymania lokalu w szczególności kosztów czynszu nie mógł okazać się skuteczny. Uczestniczka w przedmiotowym lokalu mieszkała logicznym zatem jest, że ponosiła koszty związane z mieszkaniem w szczególności, iż od początku postępowania działowego wnosiła o przyznanie jej tego składnika majątkowego na wyłączną własność, była więc zainteresowana w regulowania należności za lokal. Sąd nie mógł również tracić z pola widzenia okoliczności, iż po wyprowadzce, która zgodnie z zeznaniami uczestniczki nastąpiła już na miesiąc po rozwodzie wnioskodawca został wymeldowany przez uczestniczkę oraz na skutek zmiany przez nią zamków w drzwiach nie miał dostępu do mieszkania, pomimo iż był nadal współwłaścicielem opisanej nieruchomości. W takich okolicznościach zasądzenie obowiązku spłaty wedle wysokości udziału wnioskodawcy w nieruchomości w sytuacji gdy nie miał on nawet fizycznej możliwości realizacji swoich uprawnień właścicielskich na skutek działań uczestniczki (art. 206 k.c.) jawi się jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i stanowi nadużycie prawa w rozumieniu art. 5 k.c. i z tego względu nie zasługuje na ochronę.
Powyższe względy prowadzą do konkluzji o bezzasadności apelacji uczestniczki, którą Sąd oddalił w myśl art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Przechodząc do apelacji wnioskodawcy, na wstępie zaznaczyć należy, że Sąd Okręgowy podziela w całości ustalenia Sądu I instancji dokonane na podstawie zgromadzonego i ocenionego przez ten Sąd materiału dowodowego, uznając je za własne.
Brak jest podstaw do przyjęcia, iż Sąd Rejonowy uchybił jakimkolwiek przepisom procesowym dotyczącym gromadzenia i oceny materiału dowodowego lub w sposób nieprawidłowy ustalił stan faktyczny sprawy. Zarzuty apelacji są w tym zakresie całkowicie chybione, nie można zgodzić się z apelującym, iż Sąd Rejonowy błędnie przyjął, że powinna podlegać podziałowi koszty związane z zamianą lokalu przy ul. (...) na lokal przy ul. (...) na którą złożyła się cena nabycia w kwocie 8.880,56 zł, kaucja w kwocie 3.295, 80 oraz wycena lokalu 319,80zł. Niezasadne okazało się również kwestionowanie ustaleń poczynionych w odniesieniu do nieuwzględnienia ruchomości znajdujących się na wyposażeniu lokalu. Skarżący wskazuje na pismo w którym sprecyzował, iż chodzi mu o meble, łózko w sypialni, szafy oraz meble pokoju dziecięcego jednak tak ogólnikowo określone składniki nie pozwalają ustalić, jakich konkretnie składników mienia skarżący domagał się rozliczenia, a tym bardziej niemożliwe w tym stanie rzeczy było ustalenie wartości tak opisanych składników mienia. W rezultacie nie można czynić Sądowi zarzutu, iż nie zdecydował się o uwzględnieniu ich do majątku wspólnego stron. Podobnie jeśli chodzi o zarzut w odniesieniu do opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego, który w opinii miał błędnie przyjąć, że ruchomości stanowiące wyposażenie lokalu stanowią trwały i nierozerwalny element mieszkania i zostały uwzględnione w procesie wyceny, co w ocenie skarżącego doprowadziło do nierozliczenia tych ruchomości w postępowaniu działowym. Powyższe uwagi nie znajdują aprobaty Sądu. Idąc dalej zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. przedmioty nabyte w trakcie trwania wspólności majątkowej wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków, zatem podnoszona okoliczność, iż kupna telewizora dokonano z środków pochodzących z kredytu spłacanego przez wnioskodawcę jest przy tym bez znaczenia, gdyż uzyskane z kredytu środki nie stanowią majątku odrębnego. Co więcej przyjmując zaprezentowane rozumowanie samochód P. także nie wszedłby do majątku wspólnego, bowiem także ten przedmiot został zakupiony na kredyt, który spłacała uczestniczka, co jednoznacznie obrazuje absurdalność stanowiska skarżącego, w szczególności iż z jakichś przyczyn nie kwestionuje on aby sporny pojazd wchodził w skład majątku wspólnego.
Zasadny okazał się jednak inny zarzut błędnego wyliczenia nakładów jakie uczestniczka poniosła z majątku odrębnego na majątek wspólny. Sąd ustalił iż nakłady te obejmowały kwoty 40.000 zł z tytułu odstępnego związaną z zamianą mieszkania, kwotę 12.496,16 zł tytułem kaucji mieszkaniowej i ceny nabycia oraz wyceny mieszkania oraz kwotę 70.000 zł za remont lokalu. Rozstrzygniecie to stanowi naruszenia art. 45 § 1 k.r.o. w zw. z art. 43 § 1 k.r.o. skarżący słusznie podniósł, że zapatrywanie zgodnie z którym małżonek który w wyniku podziału majątku nie otrzymał żadnego przedmiotu majątkowego ma być zobowiązany do zwrotu całości nakładów poniesionych przez drugiego małżonka, a nie ich części odpowiadającej jego udziałowi w majątku wspólnym jest błędne. Przekładając to na realia kontrolowanej sprawy wszystkie składniki majątkowe przyznano uczestniczce o oszacowanej wartości 266.088,89 zł należało, więc ustalić kwotę jaką w majątku wspólnym posiada każda ze strona jest nią połowa tek wartości czyli 133.044,44 zł. Skoro łączna wartość nakładów uczestniczki wyniosła 122.496,16 zł, a cały majątek przyznano jej więc uczestniczce przysługuje zwrot nakładów, ale w wysokości połowy wyliczonych przez Sąd kwot. Wyliczenie Sądu Rejonowego prowadzi do wniosku, iż oprócz przyznanego uczestniczce majątku przysługiwać jej miał zwrot nakładów, które powiększyły majątek wspólny, który na mocy postanowienia w całości przypadł jej. W rezultacie od połowy majątku wspólnego brutto 133.044,44 zł należy odjąć połowę wartości nakładów w kwocie 61.248,08 zł co daje kwotę 71,796,37 zł która przysługuje wnioskodawcy od uczestniczki tytułem spłaty. W tym stanie rzeczy porównując wartość majątku po podziale który kształtuje się następująco uczestniczka (194.292,52 zł), wnioskodawca (71.796,37 zł), więc różnica tych kwot daje wartość całości nakładów poczynionych na majątek wspólny (194.292,52zł - 71.796,37zł = 122.4965,16zł). Tak więc przedstawiając sprawę bardziej obrazowo połowę wartości nakładu uczestniczka otrzymuje w wyniku przyznania na jej rzecz całości majątku wspólnego, a drugą uzyskuje w formie spłaty od wnioskodawcy, w rezultacie uzyskując całość poczynionego przez siebie nakładu. Sąd Rejonowy nie uwzględnił, że uczestniczka do połowy – co świadczyła była zobowiązana z uwagi na swój udział we współwłasności.
Na marginesie wskazać należy, że nie doszłoby do tego błędnego rozliczenia gdyby Sąd Rejonowy po ustaleniu wartości majątku wspólnego pomniejszył tę kwotę o sumy nakładów z majątków odrębnych a wyliczoną kwotę podzielił przez dwa uzyskując tym samym kwotę spłaty. Skoro jednak Sąd Rejonowy postąpił odmiennie, zasądzając w punkcie III. spłatę w połowie wartości majątku wspólnego to winien konsekwentnie zasądzić na rzecz uczestniczki połowę z tytułu odstępnego, kaucji i remontu.
Z powołanych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w oparciu o art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalając apelację wnioskodawcy w pozostałej części na podstawie art. 385 k.p.c.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono zgodnie z art. 520 § 1 k.p.c.
Wynagrodzenie dla pełnomocnika przydzielonego uczestniczce z urzędu w kwocie 369 zł ustalono w myśl § 8 pkt.3 w zw. z § 16 ust.1 pkt.1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2019.18)
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Data wytworzenia informacji: