Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

Formularz UK 1

Sygnatura akt

IV K 112/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

A. K. (1), K. G. (1)

art. 286 §1 k.k. i art. 297 §1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. i art. 12 k.k. i art. 4 §1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Decyzją nr (...) z dnia 30 grudnia 2004 roku W. (...) nadał (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. status zakładu pracy chronionej z tytułu zatrudnienia przez w/w Spółkę osób niepełnosprawnych co było podstawą do otrzymywania przez (...) Sp. z o.o. od lutego 2005 roku do czerwca 2005 roku dofinansowania do wynagrodzeń z PFRON-u.

decyzja

51

Decyzją nr (...) z 11 stycznia 2006 roku W. (...) stwierdził utratę przez (...) Sp. z o.o. statusu zakładu pracy chronionej od 21 lutego 2005 roku z powodu licznych nieprawidłowości ujawnionych w toku kontroli przez PFRON w okresie 10-13 października 2005 roku.

Pełnomocnikiem w/w Spółki był A. K. (1), osobą odpowiedzialną za kontakty z PFRON oraz kwestie rozliczeniowe z pracownikami K. G. (1) ( kadrowa).

Dowody KP wystawiane były na kwotę stanowiącą różnicę między kwotą faktycznie wypłaconą, a wskazaną na liście płac. Np. jeśli osoba miała około 700 zł to KP wystawiane było na kwotę 550 zł, przy wypłacie rzeczywistej 150 zł - dla utrzymania zgodności w kasie.

decyzja

52

zeznania G. S. (1)

4-6, (...)- (...) tom I sądowy

protokoły kontroli

53-61,353 -358,615-625

626-640

(...)- (...)

(...)- (...)

(...) i następne

pełnomocnictwo dla A. K. od 21 lipca 2004 roku,

formularz zgłoszeniowy

62

145

zeznania J. W.

326v

zeznania M. K. (1)

(...)

częściowo wyjaśnienia oskarżonego A. K.

(...)-2270 tom I sądowy

zeznania K. P.

2291v- (...)

W okresie 2005 roku spółka (...) zatrudniała łącznie kilkadziesiąt osób niepełnosprawnych (ponad 80), w tym osoby posiadające grupę inwalidzką decydującą o lekkim, umiarkowanym lub znacznym stopniu ich niepełnosprawności. W roku tym zawarto 52 umowy, rozwiązano 32. Wszystkie zatrudnione osoby miały pracować w charakterze pracowników nakładczych. Z pracownikami podpisywane były umowy o pracę, w których wskazywano czy pracownik zatrudniany był na cały etat, czy też na pół etatu. Spółka nie prowadziła ewidencji faktycznie przepracowanych godzin przez zatrudnione osoby.

Większość niepełnosprawnych pracowników: A. A., Z. C., J. F., J. J., G. L., M. M., D. M. (1), J. O., B. P. (1), M. W. (1), D. G., K. G. (2), B. J., W. K. (1), C. K., W. M. (1), J. B. (1), D. P., W. R., A. S. (1), R. S. (1), R. Ś., H. U. (1), A. Z., E. B., T. B., M. C., J. C., D. F., A. G. (1), A. G. (2), H. J., M. J., H. K., J. K. (1), E. K., J. K. (2), D. O., B. P. (2), A. P. (1), H. S. (1), H. S. (2), E. P., I. P., G. R., A. S. (2), H. S. (1), A. S. (3), G. S. (2), M. W. (2), J. Ż., A. K. (3), M. R. nie świadczyła na rzecz Spółki (...) jakiejkolwiek pracy, niektórzy jedynie kopertowali ulotki, kleili koperty. Nie otrzymywali należnego wynagrodzenia wynikającego z listy płac. Otrzymywali kwoty 50 zł, 80 zł, 150 zł, czy 200 zł. Już w momencie zatrudnienia byli informowani, że pracy dla nich nie ma i dlatego nie otrzymują całości wynagrodzenia wskazanego w umowie, a jedynie tzw. postojowe lub jak to też określano w spółce płacono im za "gotowość". Osoby te podpisywały dokumenty identyfikowane przez nich jako listy płac oraz dowody KW. Otrzymywali do ręki kwoty niezgodne z podpisanymi dokumentami zwykle nie przekraczające 150 zł.

Pracownicy godzili się na taki proceder, z uwagi na fakt, iż otrzymywana kwota- jakkolwiek niska- w ich ogólnie złej sytuacji finansowej i w sytuacji gdy nie wymagano od nich wykonywania żadnej pracy lub minimalnej pracy, stanowiła dla nich istotną wartość. Podobnie jak istotną wartością był dla nich sam fakt posiadania statusu osoby zatrudnionej. Odmowa podpisu na podkładanych im dokumentach ( listy płac, dowody KW) oznaczała rozwiązanie umowy i utratę świadczenia w minimalnej, aczkolwiek otrzymywanej co miesiąc kwocie. Wielokrotnie pracownicy nakładczy w trakcie prowadzonych przesłuchań podkreślali wagę tej kwoty dla ich budżetu domowego.

Pracownicy nic nie wiedzieli o istnieniu funduszu pracowniczego w Spółce, o którym wyjaśniał oskarżony. Fundusz działał od stycznia 2005 roku, a wpłaty miały być dobrowolne. Żadna jednak z osób ( za wyjątkiem M. W. (1)) nie potwierdziła realizacji dobrowolnych wpłat na fundusz z żadnych środków pieniężnych, a w szczególności z wynagrodzeń wynikających z zawartych przez nich umów o pracę. Co więcej wynagrodzeń wskazanych w umowach nigdy zresztą nie otrzymali do ręki. O funduszu pracowniczym słyszeli jeszcze A. G. (1) i A. G. (2). Należy też podnieść, że nakładcy często nie wiedzieli, że ich wynagrodzenie było refundowane z PFRON.

zeznania G. S. (2) + umowa

31-34, 37-38, (...) tom I sądowy

zeznania A. G. (1) + umowa

74-75, 76, (...)- (...) tom I sądowy

zeznania J. O. + umowa

k.83-84, 85-86, 1462, 2301 tom I sądowy

zeznania E. K. + umowa

88-89, 90-93, 2253v- (...) tom I sądowy

zeznania D. F. + umowa

97v, 99, 2317v tom I sądowy

zeznania T. B. +umowa

k.104v, 106-107,2240v-2241 tom I sądowy

zeznania D. G. + umowa

120-121,122, 125,126,131-134

zeznania E. B.

173-174, (...)-2240 tom I sądowy

zeznania J. K. (1) + umowa

175v, 177,180, 2252v- (...) tom I sądowy

zeznania K. G. (2) + umowa

182-183, 184-185

zeznania świadka A. G. (2)

186-187, 2245v- (...) tom I sądowy

zeznania J. K. (2) + umowa

188-189, 190-195, 879-880, 882, (...) tom I sądowy

zeznania B. P. (2)

139-140, 141, (...) tom I sądowy

zeznania A. K. (3) + umowa

k.204v- 206

zeznania W. K. (1) + umowa

207-208, 209

zeznania B. J.

210 -211

zeznania M. M. + umowa

212-213, 214, k.512-513, 886-887, 2255v tom I sądowy

zeznania W. M. (1) + zaświadczenia

216-217, 218

zeznania J. B. (2) + umowa

219-220, 221

zeznania J. F. + umowa

222-223,224-228,528-529, 976

zeznania G. L. + umowa

230-231, 232,520-521, 977, 2300 tom I sądowy

zeznania H. K. + umowa

247-248,249,514-515, 888-889, 2251v- (...) tom I sądowy

zeznania J. J. + umowa

271-272, 273

zeznania M. W. (2) + umowa

372-373,374-377,538-539, 1480, (...) tom I sądowy

zeznania R. S. (1) + umowa

398-399,401-402

zeznania J. Ż. + umowa

404-406, 407-408,522-523,876-877, (...)- (...) tom I sądowy

Zeznania H. S. (1) i H. S. (2)

435-436

2150- (...), 2270v- (...) tom I sądowy

zeznania M. C.

437-438, 2241v tom I sądowy

zeznania G. R.

439-440, (...), (...) tom I sądowy

zeznania M. R.

441-442

zeznania A. S. (1)

443v

zeznania M. J.

445v, 2246v- (...) tom I sądowy

zeznania I. P.

447-448, 2260 tom I sądowy

zeznania A. Z.

449-450, (...)

zeznania W. R.

451v-452

zeznania A. S. (3)

455v-456, (...) tom I sądowy

zeznania D. P.

485-486, (...)

zeznania A. S. (2)

500-501, (...), (...) tom I sądowy

zeznania D. M. (1)

379- 382, 502-503, (...) tom I sądowy

zeznania K. K.

508

częściowo wyjaśnienia A. K.

324-325,

342-343,500-501

regulamin funduszu pracowniczego + aneks

regulamin pracy

937-939

(...) i następne

opinia biegłego z zakresu księgowości wraz z załącznikami

(...) i następne tom VI

(...)-1890 tom X

2330 i następne tom I sądowy

(...) i następne, 2524v- (...) tom II sądowy

zeznania J. C.

(...)- (...), (...) tom I sądowy

zeznania A. P. (1) + umowa

(...)- (...), (...)- (...), (...) tom I sądowy

zeznania H. J.

(...)- (...), (...)- (...) tom I sądowy

zeznania D. O.

(...)- (...), (...), (...) tom I sądowy

zeznania B. P. (1)

(...)

zeznania E. P. + umowa

(...), (...)- (...), (...), (...) -2260 tom I sądowy

zeznania A. S. (3)

(...)

zeznania świadka R. S. (2)

(...)- (...)

zeznania H. U. (1)

(...)- (...)

Pracownicy: E. J., A. P. (2), K. B., J. A., C. G., M. K. (2), E. M., K. H., K. M., Z. N., T. S., E. W., J. M., D. M. (2), S. M., W. M. (2), Z. S., H. U. (2) świadczyli prace zgodnie z umową i otrzymywali należne im wynagrodzenie ( łącznie na kwotę 24 843,60 zł. )

zeznania: E. J. + umowa

A. P. (2) + umowa

K. B. + umowa

J. A. + umowa

C. G. +umowa

M. K. (2) + umowa

E. M. + umowa

K. H. + sw. pracy

K. M. +umowa

Z. N.+ umowa

T. S.

E. W.

J. M.

D. M. (2)

S. M.

W. M. (2)

Z. S.

H. U. (2)

94-95, 96,524-525

108v, 110, 510-511, 2280v tom I sądowy

100-101, 102-103

113v, 115-116,526-527

117, 119

199- 200, 201-203, 2258v tom I sądowy

196-197, 198,516

289-290, 291,518, (...)- (...) tom I sądowy

309-310,311

(...)- (...)

385-387, 397

k.453-454

457v-458, (...)

504-505, 1460- (...)

506-507, (...)-1450

1240

(...)- (...)

(...)-1470

(...)- (...)

Pracownik M. W. (1) otrzymywał pełne wynagrodzenie z czego 150 zł zatrzymywał dla siebie, a 580 zł przekazywał na specjalny fundusz pracowników. Jak zeznał podobał mu się pomysł budowy sali rehabilitacyjnej stąd wspierał tą ideę.

Spółka (...) wypłaciła wynagrodzenie w pełnej wysokości pokrzywdzonemu A. G., który pozwał przedmiotową firmę. Pieniądze zwrócono także G. S. (2), który sprawę nagłośnił.

zeznania M. W. (1)

459-460, (...), 2272v- (...) tom I sądowy

kopia akt XP 1296/06

1916-1926, 1940 i następne

zeznania G. S. (2)

(...)- (...) tom I sądowy

A. K. (1) został zatrzymany 3 marca 2006 roku, złożył wyjaśnienia, w których nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

W/w nie był karany.

protokół zatrzymania

322

wyjaśnienia

324-325,

342-343,561, 1810, 2267v- 2270 tom I sądowy

karta karna

(...) tom II sądowy

K. G. (1) została zatrzymana 3 marca 2006 roku, złożyła wyjaśnienia, w których nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu.

W/w nie była karana.

protokół zatrzymania

328

wyjaśnienia

331,568, (...)

karta karna

(...), 2540 tom II sądowy

PFRON odmówił wypłaty Spółce (...) za lipiec i sierpień 2005 roku oraz kolejne miesiące tytułem dofinansowania do wynagrodzeń dla niepełnosprawnych pracowników.

W okresie luty 2005- czerwiec 2005 roku (...) wypłacił Spółce dofinansowanie w łącznej kwocie 72 096,17 zł.

Kwota zaś szkody wyrządzonej PFRON wynosi 47252,57 zł. Obejmuje ona pracowników zatrudnionych w (...) w okresie 02-06 2005 rok, którym nie wypłacono wynagrodzenia zgodnie z zawartą umową na piśmie.

decyzja

1990-1993

1986-1989

1982-1985

zeznania K. P. plus pismo z PFRON-u

2291v - (...)

2310 tom I sądowy

opinia biegłego z zakresu księgowości wraz z załącznikami

2330 i następne tom I sądowy

2374v- (...) tom I sądowy

(...) i następne, (...), (...) tom II sądowy

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

A. K. (1), K. G. (1)

czyn II - art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Materiał dowodowy nie potwierdził przestępstwa oszustwa względem pracowników zatrudnionych przez Spółkę (...).

zeznania świadków - pracowników

jak wyżej

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

co do wszystkich faktów

Zeznania świadka G. S. (1) należy uznać za wiarygodne. W czasie prowadzonego śledztwa była przedstawicielem (...) w Ł.. Opisała kontrole przeprowadzone w przedmiotowej spółce oraz zaistniałe nieprawidłowości. Wskazała także na podstawy do wypłaty dofinasowania. Brak podstaw do kwestionowania.

Świadek M. K. (1) pracowała w spółce jako księgowa w latach październik 2004 roku do sierpnia 2006 roku. Wiedziała, że w spółce istniał w 2005 roku fundusz pracowniczy. Księgowała wpłaty na w/w fundusz na podstawie KP. Wskazała, iż rozliczeniami kasowymi zajmowała się J. W.. Zeznania te sąd uznał za prawdziwe, zbieżne z zeznaniami świadka J. W..

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka J. W.. Pracowała ona wówczas jako kasjer w Spółce (...). Wiedziała, że pracownikom jest wypłacane zaniżane wynagrodzenie, niezgodnie z listą płac. W razie pytań o to pracowników odsyłała do kadr do K. G. (1). Polecenia zaś otrzymywała od A. K. (1). Jej zeznania korespondują z depozycjami pokrzywdzonych pracowników w tej sprawie. Wspomnieć można choćby Z. C., J. F., czy J. J..

Zeznania świadków: A. A., Z. C., J. F., J. J., K. K., G. L., M. M., D. M. (1), J. O., B. P. (1), M. W. (1), D. G., K. G. (2), B. J., W. K. (1), C. K., W. M. (1), J. B. (2), D. P., W. R., A. S. (1), R. S. (1), R. S. (2), H. U. (1), A. Z., E. B., T. B., M. C., J. C., D. F., A. G. (1), A. G. (2), H. J., M. J., H. K., J. K. (1), E. K., J. K. (2), D. O., B. P. (2), A. P. (1), E. P., I. P., G. R., A. S. (2), H. S. (1), H. S. (2), A. S. (3), G. S. (2), M. W. (2), J. Ż., A. K. (3), M. R. zasługują na wiarę. Świadkowie opisali m.in. okoliczności zatrudnienia w Spółce (...), braku wypłaty całości wynagrodzenia zgodnie z zawartą umową na piśmie, braku pracy. Otrzymywali pieniądze tzw. postojowe, o czym byli informowani ( umowa ustna). Ich zeznania wzajemnie się pokrywają i uzupełniają.

Zeznania świadków E. J., A. P. (2), K. B., J. A., C. G., M. K. (2), E. M., K. H., K. M., Z. N., T. S., E. W., J. M., D. M. (2), S. M., W. M. (2), Z. S., H. U. (2) Sąd uznał za wiarygodne. Zeznania te są ze sobą zbieżne. Pracownicy ci świadczyli pracę na rzecz Spółki (...) i otrzymywali stosowne wynagrodzenie zgodnie z zawartą umową na piśmie.

Sąd nie miał powodów aby odmówić wiary zeznaniom M. W. (1). Jak jedyny z zatrudnianych pracowników wiedział i dobrowolnie wpłacał pieniądze na fundusz pracowniczy. Poza nim o funduszu wiedzieli tylko A. G. (1) i A. G. (2).

Jako wiarygodne sąd ocenił zeznania K. P. – pracownika PFRON. Świadek opisał zasady przyznawania dofinasowania, wskazał na powody wstrzymywania wypłaty środków dla Spółki (...) w Ł. oraz podał rzeczywiście wypłaconą kwotę znacznie niższą niż wyliczył początkowo biegły. Jego zeznania są jasne i spójne.

Walor wiarygodności Sąd przypisał opiniom (pisemnym i ustanym) z zakresu księgowości albowiem zostały one sporządzone zgodnie z posiadaną przez biegłego wiedzą specjalistyczną, mają charakter jasny, spójny i pełny. Biegły weryfikował przedłożone dokumenty i opiniował kilkukrotnie. W związku z nowymi dokumentami dotyczącymi wypłat przesłanych przez PFRON biegły wyliczył rzeczywistą kwotę dofinansowania w okresie luty – czerwiec 2005 roku na 72 096,17 zł.

W całości przymiot wiarygodności posiadają także pozostałe środki dowodowe o charakterze nieosobowym zgromadzone w sprawie ( jak choćby decyzje, protokoły kontroli ), albowiem zostały zebrane zgodnie z przepisami prawa i nie były kwestionowane przez żadną ze stron w toku postępowania.

Wyjaśnienia oskarżonej K. G. (1) w zasadzie zasługują na wiarę. Oskarżona przyznała, że pracowała w przedmiotowej spółce jako pracownik do spraw kadr i płac. Nadto była upoważniona do kontaktów z PFRON. Zatrudniała osoby niepełnosprawne oraz informowała je, że mogą być postoje i wtedy spółka będzie płaciła po 150 zł. Sporządzała listę prac i przekazywała do kasy. Zaznaczyła jednak, że wykonywała polecenia A. K. (1). Oskarżona nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu co Sąd traktuje jako przyjętą linię obrony. Oskarżona wiedziała, że pracownicy nie otrzymują należnego im wynagrodzenia, że nie ma ewidencji czasu pracy, że nie wszyscy zatrudnieni świadczą pracę, a mimo to nigdzie tego nie zgłosiła. Rozmowa jaką nagrał A. S. (4) ( k.461 i następne tom III) dobitnie świadczy o tym, że oskarżona o wszystkich nieprawidłowościach wiedziała i nie tylko pomagała A. K. ale z nim współdziałała. Odpowiedzialna była bowiem za sporządzanie dokumentów związanych z zatrudnieniem pracowników, sporządzaniem deklaracji do ZUS, PIT-ów 4, 11 i 8B, a także wniosków do PFRON o dofinansowanie. I nie tylko G. S. (2) skarżył się na wypłaty niezgodne z listą płac, ale również inni pracownicy o czym mówiła J. W..

Oskarżony A. K. (1) także nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, co w świetle poczynionych ustaleń należy uznać za przyjętą linię obrony. Jego wyjaśnienia w zakresie daty powstania spółki, czy też tego kto jest prezesem, zatrudnianych pracowników w tym K. G. (1) w zasadzie są prawdziwe. Pozostałe dotyczące wypłaty dofinasowania z PFRON, wypłaty wynagrodzeń niegodnie z listami płac, dobrowolnych wpłat pracowników na rzecz funduszu pracowniczego( o którym wiedziało zaledwie 3 osoby, a jedna jedyna tylko dobrowolnie płaciła mowa tu o M. W. (1)) nie zasługują na danie im wiary. Oskarżony o tych nieprawidłowościach wiedział, gdyż wydawał polecenia by przygotowywać odpowiednie dokumenty, o czym zeznawała K. G. (1) jak i J. W.. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych było fikcją, osobami tymi posłużono się by uzyskać dofinasowanie z PFRON.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Zeznania G. W.

W. K. (2)

Zeznania te sąd uznał za wiarygodne. Nie wnoszą jednak nic do sprawy. W. K. (2) zaprzeczyła by pracowała w Spółce (...).

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1.

A. K. (1), K. G. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W przypadku przestępstwa oszustwa określonego w art. 286 § 1 k.k. wymaganym jest, aby sprawca w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego zachowania. W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że konstrukcja oszustwa przez wykorzystanie znamienia "doprowadza", jako charakteryzującego właściwą czynność sprawczą, która może być realizowana przez wprowadzenie w błąd, wyzyskanie błędu lub wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, zakłada istnienie związku przyczynowego między zachowaniem sprawcy a zachowaniem pokrzywdzonego i rezultatem w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez tego ostatniego. Właściwe znamię czynnościowe "doprowadza" przesądza, że oszustwo jest przestępstwem materialnym, jego skutkiem zaś - niekorzystne rozporządzenie mieniem (por. wyrok SN z dnia 7 lutego 2001 r., IV KKN 496/00, LEX nr 51425). Przesądza to, że między zachowaniem sprawcy, polegającym na wprowadzeniu w błąd, wyzyskaniu błędu lub wyzyskaniu niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, a niekorzystnym rozporządzeniem mieniem musi zachodzić związek przyczynowy (por. wyrok SN z dnia 15 listopada 2002 r., IV KKN 618/99).

Zgodnie natomiast z treścią art. 297 § 1 kk karze podlega ten, kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia. Przestępstwo to jest przestępstwem formalnym, nie jest zatem konieczne, aby na skutek przestępnego działania wystąpiła jakakolwiek szkoda (post. SN z 1.10.2014 r., III KK 103/14, OSNKW 2015, Nr 2, poz. 16, s. 28; zob. także T. O. , Oszustwo kredytowe, s. 37). Do jego popełnienia nie jest konieczne wystąpienie skutku w postaci np. uzyskania kredytu (zob. wyr. SA w Warszawie z 24.6.2013 r., II AKa 188/13, L.; wyr. SA we Wrocławiu z 27.9.2017 r., II AKa 242/17, L.), a dokonanie następuje z chwilą przedłożenia fałszywych lub stwierdzających nieprawdę dokumentów (wyr. SN z 13.3.2014 r., WA 5/14, L.; zob. także wyr. SA w Szczecinie z 6.4.2017 r., II AKa 10/17, L.; wyr. SA w Katowicach z 13.4.2017 r., II AKa 59/17, Prok. i Pr. – wkł. 2018, Nr 3, poz. 29, s. 15; wyr. SA w Szczecinie z 4.7.2019 r., II AKa 56/19, Prok. i Pr. – wkł. 2020, Nr 1, poz. 38, s. 14) i uniezależnione jest od treści decyzji kredytowej ( J. K. , W., s. 128; zob. także wyr. SA w Gdańsku z 13.12.2017 r., II AKa 385/17, L.). Zatem przestępstwo jest popełnione także wtedy, gdy bank podjął negatywną decyzję kredytową lub decyzja co do udzielenia kredytu jeszcze nie została podjęta (zob. J. Karaźniewicz, Art. 286 k.k. i art. 297 k.k., s. 327–328).

W świetle poczynionych ustaleń w sprawie należy przyjąć, iż oskarżeni A. K. (1) i K. G. (1) dokonali zarzucanego im czynu. Przedkładając wnioski do PFRON otrzymywali dofinasowanie do wynagrodzeń zatrudnianych osób niepełnosprawnych, którego to im nie wypłacali. Wprowadzili w błąd w/w Instytucję, że zatrudniają osoby niepełnosprawne, a w rzeczywistości było to zatrudnienie fikcyjne, ukierunkowane jedynie na otrzymanie dopłat. Pracownicy nie wykonywali żadnej pracy ( nie było ewidencji czasu pracy), czasem jedynie dawano niektórym kopertowanie ulotek, albo klejenie kopert. Oskarżeni wypłacali pokrzywdzonym kwoty nie przekraczające 150 zł, oświadczając, że to postojowe bo pracy nie ma. Pozostałą część wynagrodzenia im przypadającą wpłacali na fundusz pracowniczy ( powstały w 2005 roku), o którym mało kto z pracowników wiedział, nie byli o tym informowani. Należy też podkreślić, że Spółka nie posiadała do 7 października 2005 roku rachunku bankowego środków zfron ( nastąpiło to później tuż przed kontrolą przez Oddział (...) PFRON ) Oskarżeni osiągnęli zatem korzyść majątkową poprzez wprowadzenie w błąd PFRON w zakresie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, i doprowadzili tę Instytucję do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 47252,57 zł bowiem przekazane środki finansowe nie zostały wykorzystane przez (...) zgodnie z ich przeznaczeniem. Oskarżeni działali wspólnie i w porozumieniu, oskarżony A. K. (1) wydawał polecenia, a K. G. (1) je realizowała. Bez jej udziału do tego przestępstwa by nie doszło. Była znaczącym ogniwem. Tłumaczenia A. K., że nie był Prezesem Spółki, że był zarząd nie mają żadnego znaczenia bo w/w wykonywał wszystkie czynności w spółce, miał pełnomocnictwo, podpisywał dokumenty. A fakt ten potwierdzają zarówno K. G. (1) jak i J. W..

Oskarżeni wykorzystali w sposób nikczemny osoby schorowane, często nieporadne.

Mając na względzie poczynione ustalenia, Sąd ograniczył datę czynu, jak też wskazał osoby zatrudnione w przedmiotowej Spółce w okresie luty- czerwiec 2005 roku biorąc pod uwagę zeznania K. P. oraz opinię biegłego z zakresu księgowości.

Ponieważ zachowanie oskarżonych wyczerpało znamiona określone w dwóch przepisach ustawy karnej, sąd zastosował art. 11 §2 k.k..

W kontekście zmiany normatywnej dotyczącej odpowiedzialności za czyn ciągły, tj. art. 12 § 1 k.k. i zaostrzenia tej odpowiedzialności z dniem 24 czerwca 2020 r. (poprzez wprowadzenie do kodeksu art. 57b k.k., zgodnie z którym skazując za przestępstwo określone w art. 12 § 1 sąd wymierza karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia do podwójnej wysokości górnej granicy ustawowego zagrożenia), obowiązujący do tego czasu - a zatem w chwili czynu oskarżonych - stan prawny był niewątpliwie względniejszy dla oskarżonych, przez co zgodnie z dyspozycją art. 4 § 1 k.k. należało stosować przepisy ustawy karnej obowiązującej w chwili popełnienia czynu.

Oskarżeni są osobami dorosłymi. W toku postępowania sądowego nie ujawniły się żadne okoliczności, które wyłączałyby lub ograniczały w stopniu znacznym u oskarżonych zdolność rozpoznania znaczenia przypisanego im czynu i pokierowania postępowaniem. Oskarżeni mieli możność prawidłowej oceny sytuacji zarówno w aspekcie fizycznym jak i prawnym. W chwili dokonania przypisanego im czynu mieli niczym nie skrępowaną wolną wolę i mogli zachować się zgodnie z normami prawnymi. Biorąc pod uwagę wskazania art. 115 § 2 k.k., należy stwierdzić, że czyny oskarżonych charakteryzuje większa niż znikoma społeczna szkodliwość. W sprawie nie zaistniały również żadne szczególne okoliczności, które wyłączałyby bezprawność czynu oskarżonych i tym samym usprawiedliwiały zachowanie niezgodne z prawem. W konsekwencji, oskarżonych należy uznać za winnych dokonania czynu bezprawnego, karalnego i karygodnego.

Wymierzając oskarżonym karę Sąd miał na uwadze dyrektywy art. 53 § 1 i § 2 k.k. Na niekorzyść oskarżonych Sąd poczytał :

⚫

naruszenie praw majątkowych, uczciwego i rzetelnego obrotu gospodarczego

⚫

działanie wspólnie i w porozumieniu

⚫

wykorzystywanie osób niepełnosprawnych

⚫

kwotę wyłudzonego mienia.

Na korzyść:

⚫

uprzednią niekaralność

⚫

upływ czasu.

Biorąc pod uwagę wskazane powyżej okoliczności Sąd wymierzył każdemu z oskarżonych karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Kary wymierzone oskarżonym w swej dolegliwości nie przekraczają stopnia winy, a jako adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości spełnią swe cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa oraz w zakresie indywidualnego oddziaływania na oskarżonych, nadto są zgodne z dyrektywami z art. 53 §1 i § 2 k.k. Swoim dotychczasowym zachowaniem oskarżeni jednoznacznie okazali lekceważący stosunek dla porządku prawnego.

A. K. (1) i K. G. (1) nie byli dotychczas karani, a ich sposób życia przed popełnieniem czynu zabronionego, jak i po, właściwości i warunki osobiste uprawniają do przypuszczenia, że ich dalsze postępowanie cechować będzie poszanowanie dla podstawowych zasad porządku prawnego. Dodatkowym bodźcem, który będzie powstrzymywał ich od „łamania prawa” będzie grożąca im możliwość zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary. Nadto okres próby oznaczony przez Sąd jest adekwatny do wdrożenia oskarżonych do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Dodatkowo Sąd orzekł obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5. Uniewinnienie

2.

A. K. (1), K. G. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Oskarżeni nie mogą jednak ponosić odpowiedzialności za czyn opisany w punkcie II aktu oskarżenia. Ogólne uwagi teoretyczne dotyczące znamion występku oszustwa – poczynione powyżej - zachowują aktualność. Treść aktu oskarżenia wskazuje, że prokurator skonstruował zarzut uznając, iż niewypłacenie pracownikom firmy (...) wynagrodzenia za świadczoną pracę w wysokości, która była wskazana w zawartych na piśmie umowach o pracę jest równoznaczne z popełnieniem przez oskarżonych występku oszustwa. Rozumieć należy, uwzględniając znamiona przestępstwa z art. 286 §1 k.k., że wprowadzenie w błąd pracowników miało polegać na zapewnianiu, że będą otrzymywać wyższe wynagrodzenie ( zgodne z umowami pisemnymi) przez co miało dojść do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pracowników.

Z samego założenia, uwzględniając w sprawie materiał dowodowy, który został zgromadzony nie może być mowy o tym, aby pracownicy: M. K. (2), T. S., E. W. ( wymienieni w a/o – zarzut II) zostali wprowadzeni w błąd przez oskarżonych i w jakikolwiek sposób niekorzystnie rozporządzili mieniem. Jak wskazano wcześniej nie może budzić wątpliwości fakt, iż w/w osoby świadczyły pracę zgodnie z umową i otrzymywały za nią należne wynagrodzenie. Analogicznie wygląda sytuacja M. W. (1) aczkolwiek odbierając wynagrodzenie każdorazowo wpłacał określoną sumę na Fundusz Pracowniczy. Działał jednak dobrowolnie, co w sposób jednoznaczny wskazał w swoich zeznaniach. ). Byli również inni pracownicy jak E. J., A. P. (2), K. B., J. A., C. G., E. M., K. H., K. M., Z. N., J. M., D. M. (2), S. M., W. M. (2), Z. S. czy H. U. (2), którzy także otrzymywali należne wynagrodzenie za pracę. Te osoby nie były objęte aktem oskarżenia.

Inna sytuacja dotyczy pracowników A. A., Z. C., J. F., J. J., K. K., G. L., M. M., D. M. (1), J. O., B. P. (1), M. W. (1), D. G., K. G. (2), B. J., W. K. (1), C. K., W. M. (1), J. B. (2), D. P., W. R., A. S. (1), R. S. (1), R. S. (2), H. U. (1), A. Z., E. B., T. B., M. C., J. C., D. F., A. G. (1), A. G. (2), H. J., M. J., H. K., J. K. (1), E. K., J. K. (2), D. O., B. P. (2), A. P. (1), E. P., I. P., G. R., A. S. (2), H. S. (1), H. S. (2), A. S. (3), G. S. (2), M. W. (2), J. Ż., R. S. (2), M. R. oraz A. K. (3). Rzeczywiście w tych przypadkach wysokość otrzymywanych przez nich wynagrodzeń odbiegała w znaczący sposób od kwot, które były wymieniane w umowach o pracę. Nie oznacza to jednak, że w/w osoby w jakikolwiek sposób zostały wprowadzone w błąd przez oskarżonych co jest jednym z warunków koniecznych odpowiedzialności za przestępstwo oszustwa. Rzecz w tym, że od samego początku byli informowali, że pracy dla nich nie będzie i nie otrzymają wynagrodzenia zgodnie z umową, a wypłata będzie obejmować tzw. postojowe czy też wyrażoną gotowość do podjęcia pracy. Ta okoliczność nie może budzić żadnych wątpliwości dlatego, że nawet nie wskazują na nią oskarżeni ale zainteresowani pokrzywdzeni, którzy z oczywistych względów nie mają żadnego interesu aby składać zeznania korzystne dla A. K. (1) i K. G. (1). Wprowadzenie w błąd w rozumieniu art. 286 §1 k.k. musi polegać na tym, że sprawca podejmuje podstępne zabiegi prowadzące do wywołania u pokrzywdzonego mylnego wyobrażenia o rzeczywistości . Nie można zatem powiedzieć aby doszło do wprowadzenia w błąd, bowiem oskarżeni nie podejmowali żadnych podstępnych zabiegów informując od samego początku, że pieniądze będą wypłacane w znacznie niższej wysokości niż zawarto w umowach, a pokrzywdzeni na to się zgadzali i akceptowali. Tym samym nie doszło do wypełnienia znamion przestępstwa oszustwa popełnionego na szkodę pracowników (...). Podkreślić w tym miejscu należy, że oczywiście działania oskarżonych nie były przypadkowe i jak wskazano we wcześniejszej części uzasadnienia wykorzystali oni osoby niepełnosprawne - by otrzymać dofinansowanie z PFRON- dla których nawet drobne sumy pieniędzy były istotne i mogły poprawić ich sytuację materialną. Oczywiście nie było przypadku w tym, że umowy o pracę w swojej treści w zakresie wynagrodzenia zawierały wskazania w znaczący sposób zawyżające wynagrodzenia, które faktycznie nie było wypłacane w większości pracownikom. Doszło zatem do wprowadzenia w błąd ale nie pracowników tylko PFRON, co znalazło odzwierciedlenie w skazaniu oskarżonych za popełnienie czynu przypisanego im w punkcie 1. Chodziło przez cały czas o to, aby uzyskać od PFRON-u nienależne dofinansowanie. Nie można jednak mylić wprowadzenia w błąd podmiotu, który przekazywał dofinasowanie z ewentualnym wprowadzeniem w błąd pracowników gdyż ci byli informowali od samego początku jak rzeczywiście będzie wyglądała ich praca i jakie wynagrodzenie otrzymają. Pracownicy zatem nie mieli mylnego wyobrażenia o rzeczywistości co jest warunkiem koniecznym do tego aby osoba, która ewentualnie doprowadziłaby ich do takiego stanu mogła ponosić odpowiedzialność karną za oszustwo.

W związku z powyższym rozważanie innych znamion koniecznych dla zaistnienia oszustwa stało się zbędne.

Dodać też należy, że szczególna sytuacja dotyczy następujących osób, które zostały wskazane przez oskarżyciela w zarzucie II aktu oskarżenia. Chodzi o C. P., J. K. (4), W. N., T. C., T. P. i A. S. (5). Te osoby zmarły ( bądź też jak J. K. (4) znajdowały się w stanie uniemożliwiającym przesłuchanie ). W konsekwencji nie można było poczynić ustaleń co do ich zatrudnienia i faktycznie otrzymywanego wynagrodzenia. I tym samym wykluczone było czynienie ustaleń faktycznych na niekorzyść oskarżonych.

Uwzględniając powyższe okoliczności należało uniewinnić oskarżonych od popełnienia czynu opisanego w punkcie II.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. K. (1) K. G. (1)

1.

1.

jak wyżej

A. K. (1) K. G. (1)

3.

1.

jak wyżej

A. K. (1) K. G. (1)

4.

1.

Stosownie do treści art. 46 §1 k.k. i wniosku oskarżyciela posiłkowego Sąd zasądził na rzecz Państwowego funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Oddział w Ł. kwotę 47 252,57 złotych. Żądana przez oskarżyciela kwota została pomniejszona o kwotę 24 843,60 zł tj. dotyczącą pracowników, którzy otrzymali pełne wynagrodzenie w okresie luty-czerwiec 2005 roku.

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. K. (1) K. G. (1)

5.

Stosownie do treści art. 627 k.p.k. zasądzono wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego - PFRON.

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.

Mając na względzie treść art. 627 k.p.k. Sąd zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa kwoty po 6 326,43 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

7.  Podpis

Edyta Markowicz