Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 28 września 2012 roku (złożonym w dniu 24 października 2012 roku) uzupełnionym na wezwanie Sądu pismem z dnia 3 grudnia 2012 roku, pełnomocnik Wnioskodawcy Z. W. – wniósł o zasadzenie na jego rzecz kwoty 500 000 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne tymczasowe aresztowanie.

W tej kwocie 300 000 złotych to zadośćuczynienie za krzywdę związaną z pobytem przez 166 dni w warunkach tymczasowego aresztowania i doznanym uszczerbkiem na zdrowiu, zaś 200 000 złotych to odszkodowanie na sumę którego składała się: kwota 89 100 złotych utraconego wynagrodzenia w dotychczasowym miejscu pracy, 50 000 złotych utraconego wynagrodzenia po opuszczeniu aresztu przez Wnioskodawcę, 5000 złotych stanowiącą różnicę ceny sprzedanego samochodu a jego ceną rynkową, 37 486,92 złotych odsetek od zaległości płatniczych, 18 414 złotych kosztów leczenia schorzeń nabytych w areszcie ( vide: wniosek o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie k. 2 – 7, pismo w wykonaniu wezwania k. 16 – 18).

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. W. do dnia 25 września 2000 roku zarządzał kilkoma globalnymi firmami. Była to m.in. Giełda (...) S.A., gdzie pełnił funkcję na początku Prezesa Rady Nadzorczej, a później Prezesa Zarządu.

Wcześniej był m.in. Prezesem Zakładu (...) na Życie (...) L..

W pierwszym kwartale 2000 roku Z. W. otrzymał propozycję objęcia stanowiska prezesa zarządu w spółce (...), którą to propozycję przyjął (zeznania Z. W. k. 189 – 192, 195 – 199 odw., 275 – 277 odw., k. 397, 449 – 450, 470 – 470 odw.). I w dniu 18 maja 2000 roku Z. W. zawarł umowę o pracę na pełny etat, na czas nieokreślony, w (...) spółce z o.o. we W., jako prezes zarządu, z wynagrodzeniem miesięcznym 24 600 złotych (kopia umowy o pracę z dnia 14 kwietnia 2000 roku k. 80, k. 511).

W dniu 21 września 2000 roku Prokurator Okręgowy w Łodzi wydał zarządzenie o zatrzymaniu i przymusowym doprowadzeniu osoby podejrzanej Z. W., aby przedstawić mu zarzuty w sprawie sygn. akt VI Ds. 17/00 (załącznik – tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 1, k. 512).

W wykonaniu tego zarządzenia Z. W. został zatrzymany we wczesnych godzinach rannych w dniu 25 września 2000 roku w R., kiedy jechał do pracy do W. (załącznik – tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 2, k. 512, zeznania Z. W. k. 189 – 192, 195 – 199 odw., k. 397).

Po zatrzymaniu Z. W. został przewieziony do swojego domu, skąd po przeszukaniu odwieziono go na przesłuchanie do siedziby (...) w Ł. (załącznik tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 21, k. 512, zeznania Z. W. k. 189 – 192, 195 – 199 odw., k. 397).

Uchwałą nr 4/2000 Walnego Zgromadzenia Wspólników odwołano Z. W. z dniem 26 września 2000 roku ze stanowiska Prezesa Zarządu Spółki (kopia uchwały spółki z o.o. (...) z dnia 26 września 2000 roku k. 81, k. 511).

Na wniosek Prokuratora Okręgowego w Łodzi, postanowieniem Sądu z dnia 27 września 2000 roku Z. W. został tymczasowo aresztowany na okres do dnia 14 grudnia 2000 roku.

Podstawą jego tymczasowego aresztowania był art. 249 § 1 k.p.k. i art. 258 § 1 pkt 2 i § 2 k.p.k. Po złożeniu zażalenia przez obrońcę podejrzanego, Sąd Okręgowy w Łodzi postanowieniem z dnia 18 października 2000 roku utrzymał w mocy to postanowienie, ale za podstawę tymczasowego aresztowania przyjął jedynie art. 258 § 2 k.p.k. (załącznik tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 31, 73, k. 512, kopia wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania z dnia 26 września 2000 roku k. 108 – 111, k. 511).

W dniu 9 października 2000 roku Z. W. został ponownie przesłuchany (załącznik nr 1 tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 48, k. 512).

Sąd Rejonowy uwzględnił również wniosek Prokuratora o przedłużenie okresu trwania tymczasowego aresztowania Z. W. (oraz dwóch innych osób) i postanowieniem z dnia 11 grudnia 2000 roku przedłużył czas trwania jego tymczasowego aresztowania do dnia 14 marca 2001 roku (kopia wniosku o przedłużenie tymczasowego aresztowania z dnia 30 listopada 2000 roku k. 112 – 117, k. 511, załącznik tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 91, 126, k. 512).

W czasie kolejnych przesłuchań w dniach 8 grudnia 2000 roku i 27 lutego 2001 roku, Z. W. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia (załącznik tom II/12/1 sygn.akt VI Ds.2/11 k.107,149,k. 512).

Postanowieniem z dnia 9 marca 2001 roku Prokurator prowadzący to śledztwo zdecydował o uchyleniu tymczasowego aresztowania wobec Z. W. i zastosował wobec tego podejrzanego dozór i zakaz opuszczania kraju (załącznik tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 161, k. 512).

Tego dnia Z. W. został zwolniony z Aresztu Śledczego w Ł. (załącznik tom II/12/1 sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 171, k. 512).

Osiem lat później Prokurator wydał postanowienie o zamknięciu śledztwa w sprawie sygn. akt VI Ds. 17/00 i w dniu 30 stycznia 2009 roku skierował w tej sprawie akt oskarżenia m.in. przeciwko Z. W. zarzucając mu popełnienie w 1999 roku przestępstw: z art. 258 § 1 k.k. (zarzut I), z art. 270 § 1 k.k. w związku z art. 271 § 1 k.k. w związku z art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. w związku z art. 12 k.k. w związku z art. 65 § 1 k.k. (zarzut XXXI) oraz z art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 56 § 1 k.k.s. w związku z art. 62 § 2 k.k.s. w związku z art. 76 § 1 k.k.s. w związku z art. 7 § 1 k.k.s. w związku z art. 6 § 2 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1,2,5 k.k.s. (zarzut XXXII) (kopia postanowienia o zamknięciu śledztwa z dnia 28 stycznia 2009 roku w sprawie sygn. akt VI Ds. 17/00 k. 131, k. 511, wypis z kopii aktu oskarżenia z dnia 30 stycznia 2009 roku w sprawie sygn. akt VI Ds. 17/00 k. 148 – 153, 159 – 165, k. 511 odw.)

Prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Łodzi, z dnia 31 marca 2009 roku zwrócono sprawę Prokuraturze Okręgowej w Łodzi celem usunięcia istotnych braków postępowania przygotowawczego (kopia postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 31 marca 2009 roku w sprawie sygn. akt IV K 25/09 k. 166 – 173, k. 511 odw., kopia postanowienia Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 maja 2009 roku w sprawie sygn. akt II AKz 288/09 k. 154 – 158, k. 511 odw.).

Śledztwo w sprawie sygn. akt VI Ds. 2/11, dotyczące m.in. Z. W., postanowieniem Prokuratora Okręgowego w Łodzi z dnia 31 marca 2011 roku, zostało umorzono.

Podstawą umorzenia śledztwa przeciwko Z. W. była okoliczność, że nastąpiło przedawnienie karalności (zarzuty z art. 258 § 1 k.k. oraz z art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 56 § 1 k.k.s. w związku z art. 62 § 2 k.k.s. w związku z art. 76 § 1 k.k.s. w związku z art. 7 § 1 k.k.s. w związku z art. 6 § 2 k.k.s. w związku z art. 37 § 1 pkt 1,2,5 k.k.s.) oraz fakt, że czyn nie zawierał znamion przestępstwa (zarzut z art. 270 § 1 k.k. w związku z art. 271 § 1 k.k. w związku z art. 18 § 2 k.k. w związku z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. w związku z art. 12 k.k. w związku z art. 65 § 1 k.k.) (wypis z kopii postanowienia o umorzeniu śledztwa z dnia 31 maja 2011 roku w sprawie sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 132 – 139, k. 511 odw.).

Na uzasadnienie tego postanowienia Z. W. złożył zażalenie domagając się dania mu „możliwości wykazania, że nigdy nie popełnił przestępstwa i tym samym oczyszczenia ( jego) nazwiska z rzucanych ( na niego) podejrzeń i oskarżeń”.

Zażalenie nie zostało uwzględnione (kopia zażalenia Z. W. z dnia 5 lipca 2011 roku w sprawie sygn. akt VI Ds. 2/11 k. 140 – 143, 144 – 147, k. 511 odw., zeznania Z. W. k. 189 – 192, 195 – 199 odw., 275 – 277 odw., k. 397).

Podczas pobytu w Areszcie Śledczym w Ł. w dniu 17 października 2000 roku, Z. W. doznał złamania trzonu kości prawego śródstopia.

W związku z wypadkiem zastosowano wobec Wnioskodawcy unieruchomienie gipsowe na okres 6 tygodni (zeznania Z. W. k. 189 – 192, 195 – 199 odw., 275 – 277 odw., k. 397, opinia biegłego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej k. 349 – 353, k. 511 odw., zeznania biegłego A. W. (1) k. 402 odw. – 403, załącznik koperta z dokumentacją lekarską k. 512).

Ponadto przyjmował tzw. leki przeciwwrzodowe, w związku ze zdiagnozowaną u niego już wcześniej chorobą wrzodową, oraz – po stwierdzeniu nadciśnienia tętniczego – leki mające w swoim działaniu mechanizm obniżania ciśnienia (opinia biegłego z zakresu gastroenterologii i chorób wewnętrznych k. 293 – 295, k. 511 odw., zeznania biegłego K. G. k. 393 odw. – 396).

U Z. W. w czasie pobytu w Areszcie Śledczym pojawiły się dolegliwości w obszarze zdrowia psychicznego (objawy przewlekłych zaburzeń dezadaptacyjnych z elementami zaburzeń depresyjnych), które ze zmiennym nasileniem utrzymują się nadal i wymagają dalszego leczenia farmakologicznego psychiatrycznego (opinia sądowo – psychiatryczna biegłego psychiatry dr E. W. (1) k. 301 – 304, 305 – 308, k. 511 odw.).

Po zwolnieniu z Aresztu Z. W. kontynuował leczenie w szpitalach i w poradniach: kardiologicznej, psychiatrycznej i endokrynologicznej.

(kopie dokumentacji lekarskiej złożone przez wnioskodawcę k. 19 – 78, k. 511, zeznania Z. W. k. 189 – 192, 195 – 199 odw., 275 – 277 odw., k. 397).

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Materiał dowodowy w tej sprawie to dwa tomy akt sprawy sygn. VI Ds. 22/11 Prokuratury Okręgowej w Łodzi (załącznik – dwa tomy nr II/12/1,2 akt głównych prokuratora w sprawie sygn. akt VI Ds. 2/11 (poprzednia sygn. akt VI Ds. 17/00), k. 512), zeznania wnioskodawcy Z. W. (zeznania Z. W. k. 189 – 192, 195 – 199 odw., 275 – 277 odw., k. 397, 449 – 450, 470 – 470 odw.) i świadków: W. K. (zeznania W. K. k. 88 – 89, k. 396 odw.), M. K. (1) (zeznania M. K. (1) k. 89 – 89 odw., k. 396 odw.), M. Z. (zeznania M. Z. k. 90, k. 396 odw.), E. W. (2) (zeznania E. W. (2) k. 90 – 94, k. 396 odw.), A. W. (2) (zeznania A. W. (2) k. 94 – 95, k. 396 odw.) i M. K. (2) (zeznania M. K. (2) k. 188 odw., k. 396 odw.), opinie biegłych oraz zeznania biegłych K. G. (zeznania biegłego K. G. k. 393 odw. – 396) i A. W. (1) (zeznania biegłego A. W. (1) k. 402 odw. – 403), kopie dokumentów złożone przez wnioskodawcę (zaliczenie k. 511 – 512) oraz dokumentacja lekarska nadesłana z Aresztu Śledczego w Ł. (załącznik – koperta z dokumentacją lekarską k. 512).

Sąd dał wiarę wszystkim tym dowodom jako że są one logiczne, spójne, niesprzeczne ze sobą, a przedstawiają okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie.

Wniosek Z. W. zawiera roszczenie o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania i zadośćuczynienia w związku z wykonaniem wobec niego tymczasowego aresztowania w sprawie sygn. akt sygn. akt VI Ds. 17/00 (kolejna sygn. akt VI Ds. 2/11).

Odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania (art. 552 § 4 k.p.k. w brzmieniu sprzed dnia 1 lipca 2015 roku) opiera się na zasadzie ryzyka. Niewątpliwie niesłusznym, w rozumieniu tego przepisu jest więc takie tymczasowe aresztowanie, które było stosowane z obrazą przepisów rozdziału 28 k.p.k. oraz tymczasowe aresztowanie oskarżonego powodujące dolegliwość, której nie powinien doznać, w świetle całokształtu okoliczności ustalonych w sprawie, a w szczególności, prawomocnego jej rozstrzygnięcia (tak uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1999 roku w sprawie sygn. akt I KZP 27/99).

Jeżeli więc z tego punktu widzenia okazuje się, że pozbawienie wolności, w tym trybie, nie było uzasadnione, także ze społecznego punktu widzenia, to odpowiedzialność za poniesioną szkodę i doznaną krzywdę, wynikłą ze stosowania tymczasowego aresztowania wobec osoby, której w tym okresie dotyczyło domniemanie niewinności – właśnie na zasadzie słuszności – ponosić musi Skarb Państwa.

Materialnoprawną przesłanką przyznania odszkodowania i zadośćuczynienie jest wykonanie wobec wnioskodawcy tymczasowego aresztowania, które było niewątpliwie niesłuszne.

W tej sprawie „niewątpliwa niesłuszność” tymczasowego aresztowania Z. W. nie budzi wątpliwości, gdyż było to tymczasowe aresztowanie oskarżonego (podejrzanego), powodujące dolegliwość, której nie powinien doznać w świetle całokształtu okoliczności ustalonych w sprawie, a w szczególności, prawomocnego jej rozstrzygnięcia.

Tym rozstrzygnięciem było umorzenie postępowania karnego wobec Z. W. z powodu stwierdzenia przedawnienie karalności (zarzuty z art. 258 § 1 k.k. oraz z k.k.s.) oraz stwierdzenia, że czyn nie zawierał znamion przestępstwa (zarzut z art. 270 § 1 k.k. i innych z k.k.).

Jednocześnie w tej sprawie nie wystąpiły żadne okoliczności eksoneracyjne z art. 553 k.p.k.

Na skutek wykonania wobec niego niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania Z. W. poniósł szkodę i doznał krzywdy.

Z takim poglądem (również w głosach stron) zgodził się także Prokurator Okręgowy w Łodzi uznając wniosek co do zasady.

Prokurator Okręgowy zgodził się również z tezą przedstawioną we wniosku (uzupełnianym w toku przewodu sądowego), że Z. W. z tego tytułu należy się odszkodowanie i zadośćuczynienie.

Co do wysokości tego odszkodowania i zadośćuczynienia, po zakończeniu postępowania dowodowego, Wnioskodawca poparł w całości swój wniosek, zaś Prokurator wniósł o zasądzenie odszkodowania „w zakresie udowodnionym”, a zadośćuczynienia „w kwocie adekwatnej do wyrządzonej Wnioskodawcy krzywdy”.

Odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu odszkodowania powstaje tylko wówczas, gdy osoba pozbawiona wolności, rzeczywiście poniosła szkodę określoną jako różnicę między stanem majątkowym jaki byłby gdyby wnioskodawcy nie uwięziono a stanem rzeczywistym.

Ponadto szkoda ta powinna w sposób bezpośredni wynikać z takiego pozbawienia wolności.

Niewątpliwym jest, iż wskutek pozbawienia wolności Z. W. poniósł szkodę w postaci utraty zarobków, które otrzymałby, gdyby owej wolności nie został pozbawiony.

Wnioskodawca był tymczasowo aresztowany w okresie od dnia 25 września 2000 roku do dnia 9 marca 2001 roku.

Przed zatrzymaniem Z. W. był zatrudniony na czas nieokreślony, a jego wynagrodzenie miesięczne wynosiło 24 600 złotych.

Już w dniu 26 września 2000 roku odwołano Z. W. ze stanowiska Prezesa Zarządu Spółki i tym samym przestał on otrzymywać wynagrodzenie za pracę. Powodem tego odwołania było zatrzymanie Z. W. i jego tymczasowe aresztowanie. Tak więc gdyby nie jego aresztowanie, umowa o pracę z Z. W. nie zostałaby rozwiązana i nie utraciłby zarobków wynikających z tej umowy o pracę za okres ponad 5 miesięcy.

Wnioskodawca wniósł o przyjęcie, że szkoda jaką w związku z tym poniósł, wynosiła 89 100 złotych. Biorąc pod uwagę wysokość miesięcznego wynagrodzenia za pracę jaką uzyskiwał Z. W. przed zatrzymaniem, zasadne jest uwzględnienie roszczenia w tej części właśnie w takiej kwocie.

Odpowiedzialność Skarbu Państwa za poniesioną szkodę wchodzi w grę, gdy osoba pozbawiona wolności w tym trybie, rzeczywiście poniosła szkodę, która w sposób bezpośredni wynikała z tego pozbawienia wolności.

Nie można jednak wykluczyć powstania szkody będącej bezpośrednim następstwem utraty wolności, po odzyskaniu wolności przez osobę tej wolności czasowo pozbawioną orzeczeniem sądu. Jednakże ustalenie bezpośredniości wymaga rozważania obiektywnych możliwości Wnioskodawcy po opuszczeniu zakładu karnego, w zakresie niwelowania związanych z tym zdarzeniem skutków, w czasie bezpośrednio po nim następującym (tak m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2012 roku w sprawie sygn. akt IV KK 278/11).

Jak wynika z zeznań Z. W. i jego żony A. W. (2), aż do stycznia 2002 roku Z. W. nie uzyskiwał żadnych dochodów, gdyż nie mógł znaleźć pracy, którą mógł by wykonywać ze swoimi kwalifikacjami, umiejętnościami i stanem zdrowia.

Niemożność podjęcia pracy była więc bezpośrednim skutkiem jego tymczasowego aresztowania.

Ta okoliczność wynika nie tylko z zeznań Wnioskodawcy i jego Żony, ale także zeznań innych świadków to jest M. K. (2) – według którego niemożność znalezienia pracy przez Z. W. wynikała „z nimbu jaki powstał wobec niego w związku z aresztowaniem”, M. K. (1), który uważał w 99 % informacje o aresztowaniu Z. W. (łącznie z publikacją jego zdjęcia w prasie jako członka „ośmiornicy”) zdecydowały o tym, ze nie mógł on znaleźć pracy oraz W. K., który odmówił przyjęcia do pracy Z. W., mimo że przed jego aresztowaniem popierał kandydaturę Wnioskodawcy na stanowisko dyrektora departamentu w (...).

Sąd przyjął, że niemożność znalezienia pracy przez Z. W. w okresie kolejnych miesięcy po opuszczeniu przez niego Aresztu, była bezpośrednim skutkiem jego tymczasowego aresztowania, które było niewątpliwie niesłuszne.

Z tego tytułu Wnioskodawca poniósł szkodę, za którą należy mu się odszkodowanie.

Wysokość wnioskowanego odszkodowania z tego tytułu to 50 000 złotych, którą to kwotą Z. W. na pewno by zarobił gdyby nie został pozbawiony wolności.

Tym samym, zdaniem Sądu, również ta część roszczenia jako w pełni udowodniona i zasadna, zasługuję na uwzględnienie.

Podczas pobytu w Areszcie Z. W. uległ wypadkowi, którego skutki odczuwa do chwili obecnej.

Stan jego zdrowia fizycznego uległ pogorszeniu co było związane z warunkami pobytu w Areszcie, brakiem specjalistycznego leczenia, a przede wszystkim stresem związanym z niesłusznym – jak wykazała przyszłość – jego tymczasowym aresztowaniem.

Po dniu 9 marca 2001 roku Z. W. leczył się, także farmakologicznie, a koszty tego leczenia są wydatkami jakie musiał ponieść (i nadal ponosi) jako skutki jego tymczasowego aresztowania.

Zasądzone odszkodowanie w kwocie wskazanej we wniosku i udokumentowanej opiniami biegłych, zeznaniami Z. W. i złożonymi przez niego dokumentami, winno obejmować również tą szkodę, co Sąd uwzględnił przy ustalaniu finalnej wysokości kwoty odszkodowania w wyroku.

W pozostałym zakresie Sąd nie uwzględnił wniosku co do wysokości odszkodowania, przede wszystkim ze względu na okoliczność, że Wnioskodawca tej części swojego wniosku nie uzasadnił co do konkretnych wartości liczbowych.

Bo z ustalonego przed Sądem stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że sytuacja materialna Z. W. i jego rodziny (żony i małoletniej córki) podczas jego pobytu w Areszcie, uległa znacznemu pogorszeniu.

M.in. powstało znaczne zadłużenie w spłacie kredytu w banku, a niepłacenie czynszu za mieszkanie spowodowało, że zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej rozważał wykluczenie małżonków W. ze Spółdzielni i eksmisję rodziny, czego udało się uniknąć. Z zeznań E. W. (2) złożonych w 2013 roku wynika, że długi jakie zostały zaciągnięte w tamtym okresie, spłacili „niedawno”.

Sąd nie uwzględnił tej części wniosku przy ustalaniu wysokości odszkodowania, ale ocenę warunków życia Wnioskodawcy i jego najbliższej rodziny w jakich znaleźli się na skutek wielomiesięcznego pozbawienia wolności Z. W., wziął pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia.

Bo orzeczenie w przedmiocie zasądzenia zadośćuczynienia za doznaną krzywdę muszą zawsze opierać się na czytelnych kryteriach zweryfikowanych potwierdzonymi dowodami oraz zasadami zakreślającymi granice subiektywnego odczucia krzywdy.

Zgodnie z treścią art. 445 § 1 k.c., który to przepis ma zastosowanie wprost w procesie karnym uregulowanym w rozdziale 58 k.p.k., zasądzone zadośćuczynienie powinno być „odpowiednie”. Z istoty tego unormowania i natury samej krzywdy wynika, iż kwota przyznana tytułem zadośćuczynienia musi stanowić ekwiwalent cierpień fizycznych i psychicznych, doznanych przez osobę niewątpliwie niesłusznie tymczasowo aresztowaną.

Na wysokość zadośćuczynienia składają się cierpienia pokrzywdzonego – tak fizyczne, jak i psychiczne – których rodzaj, czas trwania i natężenie należy każdorazowo określić w kontekście materiału dowodowego sprawy w odniesieniu do indywidualnego wnioskodawcy – człowieka, który nie ze swej winy doznał krzywdy, którą z oczywistych względów zadośćuczynienie może tylko częściowo złagodzić.

Wysokość zadośćuczynienia powinna także być odpowiednia czyli przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, nie będącą jednakże wartością nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy.

W niniejszej sprawie Z. W. ocenił swoją krzywdę na 300 000 złotych i Sąd uznał taką wielkość zadośćuczynienia za uzasadnioną.

Przy określaniu wysokości zadośćuczynienia Sąd wziął pod uwagę przede wszystkim stopień dolegliwości związanej z pozbawieniem wolności Wnioskodawcy, a więc przykrości i przeżycia natury moralnej z tego wynikające, konieczność poddania się rygorom związanym z życiem w izolacji, rozmiarem doznanych przez wnioskodawcę cierpień i ich intensywności ocenianej przez pryzmat jego osobowości, środowiska społecznego w jakim żył przed zatrzymaniem, w tym rodziny i osób z którymi był związany zawodowo oraz standardu życia Wnioskodawcy i jego rodziny.

W takim kontekście krzywda jaką doznał Wnioskodawca w związku ze swoim wielomiesięcznym pozbawieniem wolności, była znaczna.

Z. W. przed zatrzymaniem miał rodzinę, pracował, nie miał żadnych konfliktów z prawem, a wielomiesięczny pobyt w warunkach jednostki penitencjarnej, stanowił dla niego bardzo traumatyczne przeżycie.

Przed zatrzymaniem Z. W. był cenionym fachowcem, którego zdanie liczyło się w środowisku, rozwijał się zawodowo. Z zeznań świadków, przede wszystkim W. K., wynika, że Z. W. miał w nieodległej przyszłości objąć jeszcze bardziej odpowiedzialne stanowisko, co związane było także z zwiększonymi dochodami dla niego i tym samym jego rodziny.

Tymczasowe aresztowanie pozbawiło Wnioskodawcę tego wszystkiego.

W jednej chwili został pozbawiony dobrego imienia, co w środowisku społeczno – zawodowym którego dotychczas był członkiem, było równoznaczne z jego cywilną śmiercią. Informacje ze śledztwa (w tym zdjęcia Wnioskodawcy) jakie zostały przekazane prasie i osobom z otoczenia zawodowego Z. W., w kontekście jego osadzenia w Areszcie jako podejrzanego aresztowanego za udział w aferze gospodarczej – sprawiły, że Z. W. nie mógł kontynuować swojej kariery zawodowej (vide zeznania W. K., M. K. (1), M. Z. i M. K. (2)).

Jak wynika z opinii biegłego lekarza psychiatry w czasie pobytu w areszcie u Z. W. pojawiły się dolegliwości w obszarze zdrowia psychicznego.

Z analizy akt sprawy i zachowania Z. W. przed Sądem wynika, że poczucie niezasłużonej i niesprawiedliwej krzywdy jaką została mu wyrządzona tymczasowym aresztowaniem, a w odczuciu Wnioskodawcy fałszywym, niezgodnym z prawdą oskarżeniem, nadal, mimo upływu lat tkwi we Wnioskodawcy.

Tym bardziej, że przygotowanie aktu oskarżenia w sprawie, w której według Prokuratora w czasie tymczasowego aresztowania Z. W. dowody były tak mocne, że dawały podstawy do jego wielomiesięcznej izolacji – trwało dziewięć lat. Przez ten czas, aż do prawomocnego umorzenia śledztwa, Z. W. był podejrzanym w sprawie.

Przy obiektywnej analizie poczucia krzywdy przez Wnioskodawcę nie umknęła Sądowi okoliczność, iż wątek sprawy co do „głównego” zarzutu (fałszowania dokumentów) został umorzony (w 2011 roku) wobec stwierdzenia, iż czyn nie zawierał znamion przestępstwa.

Zatrzymanie Z. W., a przede wszystkim jego wielomiesięczne tymczasowe aresztowanie, spowodowało u niego znaczne cierpienie psychiczne, które zresztą odbiło się także na jego zdrowiu fizycznym.

Sam przebieg przymusowego zatrzymania Z. W., a w szczególności jego spektakularne zatrzymanie podczas drogi do pracy, wręcz ostentacyjne przywiezienie skutego Wnioskodawcy do jego miejsca zamieszkania, zachowanie funkcjonariuszy także w stosunku do żony i małoletniej córki Wnioskodawcy podczas ich pobytu w jego domu, informowanie o postawionych mu zarzutach prasy i osób związanych zawodowo z Wnioskodawcą – było okolicznościami, które napiętnowały dalsze życie Z. W. i jego rodziny.

Rozmiar doznanych przez Wnioskodawcę cierpień i ich intensywność została przez Sąd oceniona przez pryzmat jego osobowości, środowiska społecznego w jakim żył przed zatrzymaniem i jego poprzedniego trybu życia. I uwzględnione przy ustalaniu wysokości kwoty zasądzonego zadośćuczynienia.

Również status materialny i społeczny rodziny Z. W. bardzo się obniżył.

Dochody Z. W. były podstawowymi dochodami tej rodziny.

Gdy ich brakło pensja E. W. (2) zarabiającej mniej niż przeciętna pensja w tym okresie, nie wystarczała na zaspokojenie nawet podstawowych potrzeb, nie mówiąc już o płaceniu za czynsz, opłat za media, czy spłacaniu kredytów (vide dokumenty złożone przez Wnioskodawcę przez zamknięciem przewodu sądowego). To z kolei spowodowało narastanie zaległości płatniczych (a także karnych odsetek) oraz konieczność zaciągania przez E. W. (2) pożyczek na bieżące potrzeby. To również był bezpośredni skutek tymczasowego aresztowania Z. W..

Żona i 10 – letnia córka również psychicznie odczuły dotkliwie skutki aresztowania Męża i Ojca.

E. W. (2) od zatrzymania Męża była pod opieką poradni zdrowia psychicznego, a w październiku 2000 roku musiała być hospitalizowana ze względu na ciężki epizod depresyjny, reaktywny (kopie dokumentacji lekarskiej złożone przez wnioskodawcę k. 19 – 78, k. 511).

A. W. (2) – w czasie tymczasowego aresztowania Ojca – miała 10 lat.

Było to dla niej tak traumatyczne przeżycie, że wyparła to ze swojej pamięci. Jednak po kilku latach okazało się, że tymczasowe aresztowanie Z. W. zostało zapamiętane przez innych i A. W. (2) została „uświadomiona” przez „życzliwą koleżanką”, że jej ojciec przebywał przez wiele miesięcy w więzieniu (vide zeznania A. W. (2)).

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd określił wysokość zadośćuczynienia należnego Z. W. – człowiekowi, który nie ze swej winy doznał krzywdy, którą z oczywistych względów zadośćuczynienie może tylko częściowo złagodzić, na kwotę 300 000 złotych.

Na podstawie art. 554 § 2 k.p.k. koszty sądowe zostały przejęte na rachunek Skarbu Państwa.