Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 grudnia 2015 roku, w sprawie o sygn. akt IV K 1018/14 Sąd Rejonowy dla Łodzi - Widzewa w Łodzi uznał S. D. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu polegającego na tym, że w dniu 24 sierpnia 2014 r. w Ł. przy ul. (...) wdarł się do mieszkania A. K. (1), po czym wbrew żądaniu A. K. (1) mieszkania tego nie chciał opuścić tj. przestępstwa z art. 193 k.k. i na podstawie art. 193 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego S. D. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 1 roku, na podstawie art. 71 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego grzywnę w wysokości 30 stawek dziennych po 10 zł każda, na podstawie art. 41a § 1 i § 4 k.k., art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego S. D. zakaz osobistego kontaktowania się z pokrzywdzoną A. K. (1) oraz zakaz zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość nie mniejszą niż 8 metrów na okres 3 lat. Zasądził od oskarżonego S. D. na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. K. (1) kwotę 936 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, orzekł o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu oraz zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych.

Wyrok Sądu Rejonowego został zaskarżony w całości apelacjami przez obrońców oskarżonego S. D. oraz przez oskarżonego.

Obrońca oskarżonego ustanowiony z wyboru zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu:

1. obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 193 k.k. poprzez jego błędną wykładnię, a w szczególności uznanie, że zachowanie oskarżonego polegające na wejściu do mieszkania, niebędące wdarciem się, w celu zobaczenia dziecka i dania mu prezentu, a następnie opuszczenie mieszkania na pierwsze żądanie osoby uprawnionej wypełnia znamiona wskazanego czynu zabronionego;

2. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 5 § 2 k.p.k., poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego niedających się usunąć wątpliwości powstałych w sprawie oraz art. 7 k.p.k. poprzez dowolną ocenę przeprowadzonych w sprawie dowodów;

3. błąd w ustaleniach faktycznych, mogący mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, polegający na uznaniu, iż oskarżony S. D. dopuścił się popełnienia zarzucanego mu przestępstwa, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy, zwłaszcza w postaci wyjaśnień oskarżonego, w których nie przyznał się do jego popełnienia oraz wzajemnie sprzecznych zeznań świadków, które nie dają dostatecznych podstaw do uznania oskarżonego za winnego popełnienia przedmiotowego czynu.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie S. D. od popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Obrońca oskarżonego wyznaczona z urzędu zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:

1. obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 i § 2 k.p.k. polegającą na:

- poprzestaniu w ocenie materiału dowodowego na wybranych fragmentach poszczególnych dowodów, zdyskwalifikowanie wyjaśnień oskarżonego i jego stanowiska, a także wybiórczą ocenę zeznań A. K. (1), K. K., A. K. (2) i B. R. i poprzestanie na powierzchniowej ocenie dowodów w kontekście umyślności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu i przyjęciu do wyrokowania własnych i hipotetycznych tez w wersji niekorzystnej dla oskarżonego;

- pominięcie części dowodów przy ustalaniu stanu faktycznego i nie przeprowadzenie wszechstronnej analizy zebranych dowodów, mających istotne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia, które stało się rażąco niesprawiedliwe, skutkiem błędnych ustaleń stanu faktycznego, a w szczególności wskutek pominięcia dowodów w zakresie motywu, celu i zamiaru oskarżonego oraz stanu emocjonalnego i fizycznego oskarżonego, jego rzeczywistego zakresu działania w dniu przypisanego mu czynu oraz skutku jakiego oczekiwała pokrzywdzona po zgłoszeniu zdarzenia;

- sumaryczne powołanie dowodów do poszczególnych faktów, niewskazanie w pisemnej motywacji dlaczego Sąd I instancji nie uznał okoliczności wynikających z całokształtu materiału dowodowego i przyjął do wyrokowania wersję niekorzystną dla oskarżonego oraz przez przyjęcie wewnętrznie sprzecznych tez w zakresie motywu działania jak i celów orzeczonej sankcji i niewyjaśnienie, które z dowodów stanowiły faktyczną podstawę wyroku;

2. rażącą niewspółmierność kar i środków karnych wymierzonych oskarżonemu w wysokości nieadekwatnej do prawidłowo ustalonych okoliczności faktycznych, warunków osobistych, zdrowotnych i materialnych i brak dostatecznego uwzględnienia okoliczności z art. 53 § 2 k.k. wskutek przewartościowania w ocenie zamiaru oskarżonego i dowolnej ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz niedostatecznym uwzględnieniu okoliczności łagodzących, że było to zdarzenie jednorazowe, że oskarżony przeprosił pokrzywdzoną przy jednoczesnym prawidłowym ustaleniu pozytywnej prognozy kryminologicznej na przyszłość, co skutkuje niezasadnym przewartościowaniem okoliczności obciążających;

3. naruszenie § 14 ust 2 pkt l i 3 oraz § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej urzędu oraz art. 618 § 2 w zw. z § 3 k.p.k. poprzez błędne ustalenie kwoty wynagrodzenia w wyniku niezasadnego przyjęcia, że wysokość i zasady wynagrodzenia za obronę z urzędu nie regulują odrębne przepisy i że w tej sytuacji o przyznanej kwocie decyduje Sąd, podczas gdy ustalone stawki minimalne regulują przepisy cytowanego wyżej rozporządzenia, a stawka minimalna dla rozprawy w trybie zwyczajnym nie została uwzględniona i przyjęta do podstawy prawidłowego ustalenia wysokości wynagrodzenia, w tym za terminy dodatkowe, co skutkuje, że błędną jest zasądzona za obronę z urzędu kwota 1151,28 zł, w tym VAT przy błędnym przyjęciu stawki minimalnej w kwocie 360,00 zł i tejże do jednego terminu dodatkowego, podczas gdy kwota ta z zastosowaniem norm rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości wskazanego wyżej winna wynosić 1239,84 zł (420 zł plus 20% z kwoty 420 zł tj. 84 zł x 7 terminów dodatkowych tj. 588,00 zł) 420 zł +588,00 tj. 1.008,00 zł plus 23% VAT tj. 231,84 zł, co stanowi kwotę brutto 1239,84 zł.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie zmianę zaskarżonego wyroku i warunkowe umorzenie postępowania na okres próby I-go roku, ewentualnie orzeczenie kary grzywny w najniższej wysokości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz o zmianę pkt. 6 zaskarżonego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu kwoty 1239,84 zł wraz z podatkiem VAT w miejsce kwoty 1151,28 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Oskarżony w osobiście wniesionej apelacji kwestionował zeznania świadków K. K., A. K. (2), A. K. (1) i B. S. wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od zarzucanego mu czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniesione apelacje okazały się o tyle zasadne, iż inicjując kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku doprowadziły do jego zmiany. Analiza przedmiotowej sprawy potwierdziła prawidłowość dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych. Zgromadzony w postępowaniu pierwszoinstancyjnym materiał dowodowy jest kompletny, nie wymagał uzupełnienia i dawał w pełni podstawę do dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych. W sporządzonym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy prawidłowo wykazał w oparciu o jakie dowody przyjął swoje ustalenia oraz z jakich przyczyn uwzględnił określone dowody bądź też odmówił im wiarygodności. Ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych jest kompleksowa. Opiera się na zasadzie swobodnej oceny dowodów przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera żadnych błędów natury faktycznej i logicznej. Nie można uznać, iż w przedmiotowej sprawie doszło do naruszenia zasady in dubio pro reo, albowiem po przeprowadzeniu wnikliwej analizy zgromadzonego materiału dowodowego nie zaistniały w sprawie żadne wątpliwości, które należałoby rozstrzygać w oparciu o tę zasadę.

Podnoszone przez obrońców oskarżonego jak i S. D. zarzuty dotyczące błędu w ustaleniach faktycznych oraz obrazy przepisów prawa procesowego nie znajdują żadnego potwierdzenia. Obrońcy jak i oskarżony swoje stanowiska opierają na wybiórczej analizie materiału dowodowego, który miałby doprowadzić do uniewinnia oskarżonego od zarzucanego mu czynu.

Sąd Rejonowy w sposób w pełni uzasadniony wskazał na zasadniczą rolę, jaką odegrały dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy zeznania A. K. (1). Jednocześnie Sąd meriti nie stracił z pola widzenia faktu, iż oskarżony oraz pokrzywdzona są skonfliktowani, a tłem konfliktu są m.in. kontakty oskarżonego z córką i z pokrzywdzoną. Przy ocenie wartości dowodowej zeznań pokrzywdzonej Sąd Rejonowy miał na uwadze fakt, iż występuje ona w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy, a oskarżonym jest jej były konkubent i biologiczny ojciec dziecka. Przywołane okoliczności mogły mieć wpływ na relacje pokrzywdzonej jak i jej rodziców. Odnośnie analizowanego zdarzenia z dnia 24 sierpnia 2014 roku zeznania A. K. (1), K. K. oraz A. K. (2) skonfrontowano jednak z zeznaniami obiektywnego świadka B. R., a nadto z załączonym wykazem połączeń telefonicznych pokrzywdzonej z tego dnia.

Analiza zebranych dowodów pozwoliła na ustalenie przebiegu zdarzenia, jakie rozegrało się w mieszkaniu pokrzywdzonej w dniu 24 sierpnia 2014 roku potwierdzając ustalenia odnośnie czasu, miejsca i osób biorących udział w zdarzeniu.

Zasadnie Sąd I instancji zakwalifikował zachowanie oskarżonego jako naruszenie miru domowego. Bezsprzecznie oskarżony stawił się w mieszkaniu A. K. (1) bez zaproszenia, bez wcześniejszego umówienia zaskakując pokrzywdzoną, która wraz z dzieckiem szykowała się do wyjścia z domu. Obiektywny świadek potwierdziła, iż doszło do awantury między stronami, w trakcie której dziecko płakało. Pokrzywdzona wypraszała oskarżonego, który wtargnął do jej mieszkania bez zaproszenia. Słychać było podniesione głosy kobiety i mężczyzny.

Dobrem chronionym przez przepis art. 193 k.k. jest mir domowy, a stronę przedmiotową tego występku wyczerpuje każde zachowanie się sprawcy polegające na przedostaniu się do miejsca określonego w tym przepisie (cudzego domu, mieszkania, lokalu) wbrew wyraźnej lub dorozumianej woli gospodarza albo na nieopuszczeniu takiego miejsca wbrew żądaniu osoby uprawnionej.

W analizowanej sprawie nie ulega wątpliwości, iż oskarżony nie był zaproszony przez pokrzywdzoną do mieszkania i jego obecność nie była oczekiwana. Oskarżony mimo zamykania przez pokrzywdzoną przed nim drzwi wdarł się do mieszkania A. K. (1) wbrew jej woli i wbrew jej żądaniu nie chciał go opuścić.

Powyższe ustalenie jest w pełni prawidłowe i nie może być zakwestionowane tylko dlatego, iż apelujący nie zgadzają się z tak poczynionymi ustaleniami, prezentując własną wersję zdarzenia. Na żadnym etapie postępowania nie ujawniła się taka okoliczność czy dowód, z którego wynikałoby, że oskarżony został zaproszony do mieszkania pokrzywdzonej i był tam oczekiwany oraz aby niezwłocznie po wezwaniu go opuścił mieszkanie.

Mając na uwadze powyższe należało przyjąć, iż swoim zachowaniem oskarżony naruszył mir domowy A. K. (1) w dniu 24 sierpnia 2014 roku.

Sąd Okręgowy nie podzielił natomiast ustaleń Sądu Rejonowego dotyczących oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu oraz stopnia winy oskarżonego.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy w sposób nader restrykcyjny dokonał oceny stopnia społecznej szkodliwości oraz stopnia jego winy czynu oskarżonego, co miało bezpośredni wpływ na ocenę jego zachowania także w płaszczyźnie wymiaru kary. Nie można stracić z pola widzenia faktu, iż stosunki między oskarżonym, a pokrzywdzoną nie były dobre także z uwagi na nieuregulowane kontakty oskarżonego z córką. Oskarżony podawał, iż poprzednio także bez wyraźnego zaproszenia odwiedzał pokrzywdzoną i córkę w mieszaniu pokrzywdzonej. Czasami był wpuszczany, a czasami nie. W dniu zdarzenia przyszedł odwiedzić córkę i dać jej prezent. W jego zachowaniu nie można dopatrywać się próby odwetu za to, że pokrzywdzona nie chciała kontynuować z nim związku, jak przyjął Sąd Rejonowy. Sąd Rejonowy nadmiernie wyeksponował także fakt obawy, jaką miał wzbudzić u pokrzywdzonej swoją wizytą oskarżony. A. K. (1) nie zgłosiła się na policję w dniu zdarzenia, a zawiadomienie złożyła dopiero po upływie pewnego czasu. Oznacza to, iż w dniu zdarzenia jej poczucie zagrożenia nie było tak realne i duże jak opisywała w późniejszych relacjach. W końcu należało także uwzględnić fakt, iż oskarżony po tym jak pokrzywdzona dała mu do zrozumienia, iż nie jest oczekiwany choć nie natychmiast, ale opuścił jej mieszanie, a czas w jakim rozegrało się całe zdarzenie nie był długi.

Sąd Okręgowy uznał, iż stopień społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu oraz stopień jego winy nie są znaczne. Oskarżony nie był także nigdy karany. Wobec takich ustaleń należało rozważyć możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego.

Zgodnie z treścią przepisu art. 66 § 1 k.k. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu nie budzą wątpliwości. Zostały one prawidłowo ustalone przez Sąd Rejonowy i zaakceptowane przez Sąd Okręgowy. Postawa, warunki i właściwości osobiste oskarżonego wykazują, że nie jest on osobą zdemoralizowaną. Jest on osobą, która, jak wskazał biegły, działa impulsywnie, bardziej emocjonalnie niż rozsądnie, co w żaden sposób nie wyłącza jego winy, ale powinno być poczytane za okoliczność ją ograniczającą. Można także przyjąć, że działanie oskarżonego miało charakter incydentalny.

Ustalone okoliczności dają podstawy do przyjęcia, że mimo warunkowego umorzenia postępowania karnego oskarżony będzie w przyszłości przestrzegał porządku prawnego. Nadto czyn przypisany oskarżonemu zagrożony jest karą nieprzekraczającą 1 roku pozbawienia wolności, co jest również istotne i pozwala na zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania.

Sąd Okręgowy uznał zatem, iż w stosunku do oskarżonego zachodzą przesłanki uzasadniające zastosowanie środka probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania karnego. Ustalony okres próby pozwoli na ukształtowanie wychowawczego oddziaływania warunkowego umorzenia postępowania, a także na weryfikację postawionej prognozy kryminologicznej i powstrzyma S. D. od popełniania czynów zabronionych w przyszłości.

Sąd Okręgowy uznał za zasadne orzeczenie wobec oskarżonego świadczenia pieniężnego w kwocie 300 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Orzeczenie tego środka w sposób realny zaakcentuje wychowawcze oddziaływanie warunkowego umorzenia postępowania i będzie stanowiło konkretną dolegliwość dla oskarżonego. Pozwoli także na pozytywne ukształtowanie świadomości oskarżonego odnośnie naganności jego postępowania. Okręcając wysokość świadczenia pieniężnego Sąd Okręgowy miał na uwadze trudną sytuację majątkową oskarżonego.

Nie był trafny zarzut podniesiony przez obrońcę oskarżonego z urzędu dotyczący błędnego wyliczenia kosztów obrony z urzędu przed Sądem I instancji. Sąd Rejonowy dwukrotnie tj. w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a później w postanowieniu z dnia 28 stycznia 2016 roku odniósł się do sposobu wyliczenia i wysokości stawek uwzględnionych przy ustaleniu kosztów obrony oskarżonego przed sądem I instancji. Powyższe wyliczenie, jako prawidłowe, jest w pełni akceptowane przez Sąd Okręgowy i nie ma potrzeby ponownego dokonywania rozliczenia tych samych kosztów. Na marginesie jedynie należy wskazać, iż terminy rozprawy z dnia 5 lutego 2015 roku i 23 kwietnia 2015 roku były prowadzone w trybie uproszczonym, dopiero trzeci termin w dniu 12 czerwca 2015 roku został rozpoznany w trybie zwyczajnym.

W pozostałej części Sąd Okręgowy utrzymał wyrok w mocy uznając, iż jest on w pełni prawidłowy.

Z uwagi na fakt, iż oskarżycielka posiłkowa w postępowaniu odwoławczym była reprezentowana przez pełnomocnika ustanowionego z wyboru i mając na uwadze wynik postępowania odwoławczego tj. nieuwzględnienie wniosków apelacji o uniewinnienie oskarżonego, należało zasądzić od oskarżonego S. D. na rzecz oskarżycielki posiłkowej zwrot wydatków związanych z udziałem pełnomocnika z wyboru w postępowaniu odwoławczym. Uwzględniając stawki z § 11 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800) Sąd Okręgowy zasądził na rzecz A. K. (1) kwotę 840 złotych.

W postępowaniu odwoławczym oskarżony był reprezentowany przez obrońcę wyznaczonego z urzędu, która wniosła o zasądzenie kosztów obrony oświadczając jednocześnie, iż nie zostały one opłacone ani w całości, ani w części. Na podstawie art. § 4 ust. 1 i 3 i § 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 1801) Sąd Okręgowy zasądził na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 516,60 zł tytułem nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu przed sądem drugiej instancji.

Z uwagi na trudną sytuację materialną i zdrowotną oskarżonego Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił S. D. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.