Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

R. M. został oskarżony o to , że :

1. w okresie czasu od stycznia 2012r. do 7 lipca 2013r. w miejscowości T. , województwo (...) , znęcał się nad swoją żoną A. M. w ten sposób , że znajdując się w stanie nietrzeźwości bezpodstawnie wszczynał awantury domowe w czasie których bił pokrzywdzoną rękoma po całym ciele , wyzywał słowami powszechnie uznanymi za obelżywe grożąc przy tym pozbawieniem życia i pobiciem zaś w dniu 26 czerwca 2013r. pobił pokrzywdzoną po głowie i kopnął w okolice lewego kolana powodując krwiak , czego następstwem było targnięcie się przez pokrzywdzoną na własne życie w dniu 27 czerwca 2013r. , natomiast w dniu 7 lipca 2013r. ponownie pobił żonę pięściami po głowie i ciele oraz kopał powodując stłuczenie lewego oczodołu , stłuczenie lewego ramienia i obu stawów kolanowych

to jest o czyn z art. 207 § 1 k.k. w zw. z art. 207 § 3 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

2. w dniu 23 kwietnia 2012r. w R. , działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej , groźbami pozbawienia życia doprowadził teściową J. R. do rozporządzenia cudzym mieniem zmuszając ją do zaciągnięcia pożyczki poprzez zawarcie umowy nr (...) z Euro Bankiem o pożyczkę w wysokości 21.309,57 złotych działając na szkodę J. R.

to jest o czyn z art. 282 k.k.

Wyrokiem z dnia 24 marca 2016r. , wydanym w sprawie II K 45/15 , Sąd Rejonowy w Rawie Mazowieckiej :

I.  uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu w punkcie 2 aktu oskarżenia czynu z art. 282 k.k. i koszty sądowe w tej części przejął na rachunek Skarbu Państwa ,

II.  uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu w punkcie 1 aktu oskarżenia czynu, przy zastosowaniu art. 4 §1 k.k. i za to na podstawie art. 207 § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył oskarżonemu karę 2 lat pozbawienia wolności ,

III.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. , art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 5 lat ,

IV.  na podstawie art. 73 §1 k.k. oddał oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego ,

V.  na podstawie art. 72 §1 pkt 5 k.k. zobowiązał oskarżonego w okresie próby do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu ,

VI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. K. kwotę 1.505,52 złote , w tym 281,52 złote podatku VAT , tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu ,

VII. zwolnił oskarżonego w całości od ponoszenia kosztów sądowych .

Apelację od wyroku , na niekorzyść oskarżonego , wniósł Prokurator .

Prokurator zaskarżył wyrok w części dotyczącej czynu z art. 282 k.k. oraz kary wymierzonej za pierwszy czyn zarzucany oskarżonemu - w całości na niekorzyść oskarżonego. Prokurator podniósł zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść i wyrażający się w przyjęciu , że postawa oskarżonego , jego właściwości i warunki osobiste , dotychczasowy sposób życia oraz postawa po popełnieniu przestępstwa uzasadniają przekonanie , że cele kary zostaną osiągnięte pomimo zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, podczas gdy prawidłowa analiza wykazanych wyżej okoliczności prowadzi do wniosku oczywiście przeciwnego oraz w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu w punkcie drugim - obrazę art. 410 k.p.k. i art. 4 k.p.k. mających wpływ na treść orzeczenia poprzez nie oparcie rozstrzygnięcia na całokształcie materiału dowodowego ujawnionego na rozprawie głównej podczas , gdy uwzględnienie go w całości również w zakresie przemawiającym na niekorzyść oskarżonego doprowadziłoby do uznania , że zachowanie oskarżonego w ramach tego czynu wyczerpuje znamiona art. 286 § 1 k.k.

W konkluzji Prokurator wniósł o uchylenie wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Rawie Mazowieckiej oraz o uchylenie wyroku w części zawierającej rozstrzygnięcie w przedmiocie warunkowego zawieszenia wykonania kary 2 lat pozbawienia wolności na okres próby 5 lat , oddania oskarżonego pod dozór kuratora sądowego i zobowiązania oskarżonego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu .

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył , co następuje:

Apelacja Prokuratora jest bezzasadna .

Odnosząc się do zarzutów podnoszonych w apelacji oraz jej uzasadnienia w zakresie zastosowania przez sąd instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności należy podnieść , że sąd I instancji prawidłowo ocenił i przyjął , że wobec oskarżonego zachodzi pozytywna prognoza kryminologiczna , uzasadniająca skorzystanie przez oskarżonego z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia kary pozbawienia wolności.

Należy w tym miejscu podkreślić , że podstawową przesłanką stosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary jest pozytywna prognoza , wyrażająca się w przekonaniu sądu , że sprawca wykona nałożone obowiązki próby i nie powróci do przestępstwa , a zatem wykonanie wymierzonej mu kary nie jest konieczne . O pozytywnej prognozie , uzasadniającej zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary , decyduje całościowa ocena przesłanek wskazanych w art. 69 § 2 k.k. (por. wyrok SN z dnia 21 listopada 2013r. , IX Ka 1428/13 , LEX nr 1717621)

Biorąc pod uwagę , podkreślany przez Prokuratora w apelacji , fakt wcześniejszej karalności oskarżonego , który , w ocenie oskarżyciela publicznego , nie pozwala na warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary należy podnieść , że nie każdy przypadek wcześniejszej karalności powinien automatycznie przesądzać o bezskuteczności dotychczasowej resocjalizacji . Istotne jest bowiem chociażby to kiedy oskarżony dopuścił się czynów za które został już skazany , czy wcześniejsze skazania dotyczyły czynów tożsamych rodzajowo oraz ich stopień społecznej szkodliwości. W tym miejscu należy podnieść , że faktycznie oskarżony był karany w latach 2012 i 2013 , ale za czyny rodzajowo inne , a jeden z tych czynów w obecnym stanie prawnym stanowi wykroczenie . Istotne jest również to , że oskarżony co najmniej od sierpnia 2013r. do marca 2016r. nie wchodził w konflikt z prawem , tym samym zachodzą podstawy do przyjęcia , że cele kary zostaną wobec oskarżonego osiągnięte bez konieczności stosowania kary izolacyjnej . Prawidłowo sąd I instancji ustalił także , że warunki osobiste oskarżonego dają podstawę do przyjęcia , że oskarżony zrozumiał naganny charakter swojego zachowania . Oskarżony , co wynikało z zeznań świadka- kuratora K. P. mieszkał razem ze swoimi dziećmi , opiekował się nimi , podjął także terapię odwykową . W kontekście stanu zdrowia oskarżycielki posiłkowej należy podkreślić , że ma to istotne znaczenie w zakresie dalszej opieki nad małoletnimi . Orzeczenie w takim przypadku bezwzględnej kary pozbawienia wolności skutkowałoby bowiem ciężkimi konsekwencjami dla dzieci oskarżonego i nie poprawiłoby sytuacji małoletnich . W takim wypadku zarówno w interesie jak i w odczuciu społecznym nie jest odbywanie przez oskarżonego kary bezwzględnej pozbawienia wolności . Te wszystkie okoliczności powodują , że wykonanie wymierzonej kary nie będzie konieczne dla wdrożenia oskarżonego do przestrzegania porządku prawnego, a sam fakt postępowania karnego i poniesionych konsekwencji skłoni oskarżonego do refleksji nad własnym życiem i zmiany dotychczasowego postępowania . Istotne jest także to , że zastosowany wobec oskarżonego okres próby ma maksymalny wymiar – 5 lat , a oskarżony został oddany w okresie próby pod dozór kuratora, co niewątpliwie pozwoli na zweryfikowanie postawy oskarżonego . Nadto został na oskarżonego nałożony obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu . W tych okolicznościach warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności znalazło swoje uzasadnienie w przesłankach o których mowa w art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności będzie wystarczającą, a zarazem konieczną karą dla osiągnięcia wobec oskarżonego wszystkich celów kary .

Odnosząc się do zarzutu apelacji w zakresie dotyczącym czynu z art. 282 k.k. należy podnieść , że Sąd Rejonowy w sposób rzetelny i kompletny zebrał materiał dowodowy , należycie i wnikliwie go rozważył , a stanowisko swoje szczegółowo i wyczerpująco uzasadnił . Sąd pierwszej należycie rozważył wszystkie okoliczności sprawy jakie zostały ujawnione , zgodnie z prawem procesowym w toku rozprawy oraz ocenił je zgodnie z wymogami przepisów postępowania . ( art. 4 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k.) Co istotne jednak należy tutaj podnieść , że uznanie przez sąd I instancji , iż zachowanie oskarżonego w ramach zarzucanego mu czynu z art. 282 k.k. wyczerpuje znamiona art. 286 § 1 k.k.- tak jak to zostało podniesione w zarzucie apelacji - stanowiłoby , w ocenie sądu odwoławczego , przekroczenie granic zawartych w akcie oskarżenia . Oskarżonemu bowiem zarzucono , że w dniu 23 kwietnia 2012r. w R. , działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej groźbami pozbawienia życia doprowadził teściową J. R. do rozporządzenia cudzym mieniem zmuszając ją do zaciągnięcia pożyczki poprzez zawarcie umowy z Euro Bankiem o pożyczkę w wysokości 21.309,57 złotych działając na szkodę J. R. . Zgodnie z orzecznictwem SN (por. wyrok SN z dnia 27 stycznia 2006r. , WK 27/05 , OSNwSK 2006/1/234 ) kodeks postępowania karnego dopuszcza inne określenie (opisanie) przez sąd zarzucanego oskarżonemu czynu , ale nowo opisany czyn nie może przekraczać określonych aktem oskarżenia granic , dotyczących konkretnego zdarzenia faktycznego . Granice te zaś wyznacza podmiot przestępstwa , przedmiot ochrony prawnej , a w jego ramach także rodzaj przestępstwa , przedmiot czynności wykonawczej , miejsce i czas działania , osoba oskarżonego i pokrzywdzonego . Opis czynu może być niekiedy modyfikowany przez sąd , stwierdzić jednak trzeba , iż wspomniana modyfikacja nie może naruszać istoty zarzucanego oskarżonemu przestępstwa ujętego w akcie oskarżenia . Biorąc pod uwagę powyższe , działanie przestępcze , o którym mowa w art. 282 k.k. , podjęte przez sprawcę w celu osiągnięcia korzyści majątkowej polega na doprowadzeniu innej osoby do rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym w ten sposób , że sprawca używa przemocy , grozi zamachem na życie lub zdrowie albo gwałtownym zamachem na mienie . W przypadku zaś występku z art. 286 §1 k.k. od strony przedmiotowej tego przestępstwa wymagane jest :wprowadzenie w błąd , wyzyskanie błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania pokrzywdzonego i doprowadzenie tymi sposobami do niekorzystnego rozporządzenia mieniem . Inny jest zatem przedmiot czynności wykonawczej, Działanie oskarżonego opisane w zarzucanym przez oskarżyciela publicznego czynie , a polegające na doprowadzeniu groźbami pozbawienia życia J. R. do rozporządzenia cudzym mieniem nie może być uznane przez sąd za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. , gdyż nie może ono odpowiadać kategorii zachowań opisanych w art. 286 § 1 k.k. Ponadto w przypadku ustalenia , że oskarżony zrealizował znamiona art. 286 § 1 k.k., biorąc pod uwagę strony umowy pożyczki, należałoby przyjąć , że oskarżony doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez Euro Bank, a zatem działał na szkodę Euro Banku , a nie na szkodę J. R. , inna jest zatem osoba pokrzywdzonego .

Biorąc powyższe pod uwagę sąd odwoławczy , na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. , utrzymał w mocy zaskarżony wyrok .

Oskarżonemu , na etapie postępowania odwoławczego , została udzielona pomoc prawa z urzędu . W związku z tym , w oparciu o § 2 , § 4 ust. 1 i 3 , § 17 ust. 2 pkt 4 i § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2015.1801) przyznano obrońcy z urzędu kwotę 720,22 złotych tytułem nieopłaconych w całości kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu w postępowaniu przed sądem drugiej instancji . Koszty te obejmują dwa terminy rozprawy odwoławczej , podatek VAT oraz uzasadnione wydatki obrońcy w postaci kosztów dojazdu na termin rozprawy apelacyjnej – zgodnie z wnioskiem obrońcy.

Z uwagi na to , że w sprawie z oskarżenia publicznego środek odwoławczy został wniesiony wyłącznie przez oskarżyciela publicznego , na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. , kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążono Skarb Państwa.