Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

C. W. został oskarżony o to, że w dniu 11 września 2015 roku w miejscowości Ż. woj. (...) prowadził pojazd mechaniczny w postaci ciągnika rolniczego m-ki U. o nr rej. (...) w ruchu lądowym znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym 0,63 mg/l, 0,61 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu mając orzeczony przez Sąd Rejonowy w Łowiczu wyrok łączny sygn. akt II K 19/11 zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerowych w ruchu lądowym na okres 7 lat,

tj. o czyn z art. 178a § 1 i § 4 k.k.

Wyrokiem z dnia 08 kwietnia 2016 roku, w sprawie o sygn. akt II K 442/15, Sąd Rejonowy w Łowiczu:

1.  oskarżonego C. W. w miejsce czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia uznał za winnego tego, że w dniu 11 września 2015 roku w miejscowości Ż. w woj. (...) prowadził pojazd mechaniczny w postaci ciągnika rolniczego m-ki U. o nr rej. (...) w ruchu lądowym znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym 0,63 mg/l, 0,61 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu będąc uprzednio prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Łowiczu z dnia 22 stycznia 2010 roku w sprawie o sygn. akt II K 855/09 pochłoniętym wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Łowiczu w sprawie o sygn. akt II K 19/11 za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości oraz w okresie obowiązywania orzeczonego wyrokiem w sprawie II K 855/09 zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 7 lat co wyczerpuje dyspozycję art. 178a § 1 i § 4 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 4 k.k.w. zw. z art. 37 a k.k. i w zw. z art. 34 § 1a pkt 1 k.k. wymierzył mu karę 1 roku i 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywaniem nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;

2.  na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego dożywotnio środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych;

3.  na podstawie art. 43a § 2 k.k. orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 10.000 złotych ;

4.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 452,10 złotych z tytułu części kosztów sądowych w pozostałym zakresie kosztami obciążając Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku apelacje wnieśli prokurator oraz obrońca oskarżonego C. W. .

Prokurator , na podstawie art. 425 § 1 i 2 k.p.k. i art. 444 k.p.k. i art. 447 § 2 k.p.k., zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych na niekorzyść oskarżonego C. W..

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 4 k.p.k. prokurator wyrokowi powyższemu zarzucił rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary, poprzez orzeczenie wobec niego przy zastosowaniu art. 37a k.k. jedynie kary 1 roku i 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, podczas gdy prawidłowa ocena stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, a także uprzednia jego karalność za podobne rodzajowo przestępstwo, jak również wzgląd na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa oraz realizację wobec oskarżonego celów wychowawczych i zapobiegawczych, powinny stanowić podstawę do orzeczenia surowszej kary.

Podnosząc powyższy zarzut, w oparciu o przepisy art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i 2 k.p.k. prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec C. W. kary 1 roku pozbawienia wolności.

Obrońca oskarżonego C. W. , na podstawie art. 444 k.p.k., zaskarżył powyższy wyrok w części, tj. w zakresie pkt. 1 na korzyść oskarżonego.

Na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. obrońca oskarżonego zarzucił powyższemu rozstrzygnięciu rażącą niewspółmierność orzeczonej kary ograniczenia wolności określonej w pkt. 1 przedmiotowego wyroku w wymiarze jednego roku i trzech miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, która w okolicznościach niniejszej sprawy jest karą nazbyt surową, nieuwzględniającą w sposób właściwy osobowości oskarżonego, jego wieku, chęci poprawy, a także krytycznego stosunku do popełnionych przestępstw.

W konkluzji apelacji obrońca oskarżonego C. W., na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę orzeczenia w zaskarżonej części na korzyść oskarżonego i orzeczenie wobec niego kary ograniczenia wolności w wymiarze 3 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym, z ostrożności procesowej, na mocy art. 437 § 1 k.p.k. obrońca oskarżonego alternatywnie wniósł o uchylenie orzeczenia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje.

Obie apelacje – zarówno obrońcy oskarżonego C. W., jak i prokuratora nie zasługują na uwzględnienie.

Przeprowadzając kontrolę instancyjną przedmiotowej sprawy należało stwierdzić, że sąd rejonowy w sposób rzetelny i kompetentny zebrał materiał dowodowy, wnikliwie go rozważając i słusznie dochodząc do przekonania o sprawstwie i winie oskarżonego C. W. w zakresie zarzuconego mu czynu przestępczego.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w niniejszej sprawie tego rodzaju uchybień, które skutkowałyby koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie rozmiaru kary orzeczonej wobec C. W. (o co wnosili obaj skarżący) albo koniecznością uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania (o co wnosił obrońca oskarżonego).

Również orzeczenie o karze zawarte w zaskarżonym wyroku, w ocenie sądu odwoławczego jest prawidłowe i nie wymaga zmiany. Sąd rejonowy w sposób wnikliwy i rzetelny rozważył wszystkie okoliczności niniejszej sprawy i wymierzył oskarżonemu karę jednego roku i trzech miesięcy ograniczenia wolności, która nie nosi znamion kary ani rażąco niewspółmiernie łagodnej, ani rażąco niewspółmiernie surowej w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. i która odpowiada dyrektywom wymiaru kary określonym w art. 53 k.k.

W utrwalonym orzecznictwie wskazuje się, że „rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych przez sąd pierwszej instancji a karą jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. Ma to miejsce zatem wówczas, gdy orzeczona kara nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej społecznego oddziaływania i celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do skazanego. Praktycznie zachodzi zaś wtedy, gdy orzeczona kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy - innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 września 2010 roku, sygn. akt II AKa 266/10, opubl. LEX nr 686862).

Kontrola instancyjna skarżonego rozstrzygnięcia pozwoliła natomiast na stwierdzenie, iż w niniejszej sprawie sąd pierwszej instancji kierował się i w pełni uwzględnił zasady i dyrektywy sędziowskiego wymiaru kary określone w art. 53 k.k., nie naruszając przy tym granic swobodnego uznania sędziowskiego. Sąd w sposób właściwy uzasadnił swój pogląd dotyczący prawidłowej reakcji karnej na popełnione przez oskarżonego przestępstwo. Za słuszne należy przy tym uznać stanowisko sądu rejonowego, zgodnie z którym orzeczenie wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności jest adekwatną reakcją karnoprawną na popełnione przez niego przestępstwo. Należy przy tym zauważyć, iż wymierzając oskarżonemu karę w takim kształcie sąd pierwszej instancji zastosował nową instytucję prawa karnego, statuowaną w art. 37a k.k., która pozwala na wymierzenie kary ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności, w sytuacji gdy ustawa przewiduje za dane przestępstwo zagrożenie karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat. Czyn zarzucony C. W. zagrożony jest karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, nie było zatem przeszkód by wymierzyć oskarżonemu karę z zastosowaniem instytucji z art. 37a k.k.

W uzasadnieniu wniesionej przez oskarżyciela publicznego apelacji znajduje się szereg argumentów mających uzasadniać wniosek o wymierzenie oskarżonemu C. W. kary w wyższym wymiarze, podobnie, jak w apelacji obrońcy oskarżonego znajduje się szereg argumentów mających przemawiać za wymierzeniem mu karę łagodniejszej. Wskazać jednakże należy, iż argumenty te mają jedynie charakter polemiczny. Wszystkie bowiem podnoszone okoliczności zostały wnikliwie rozważone przez sąd pierwszej instancji.

Za niesłuszne uznać należy zdanie prokuratora, iż „przyznanie się oskarżonego do winy wynika z niepodważalnych, obciążających dowodów, jakie zgromadzono w toku postępowania i nie powinno to być przeceniane przy wyrokowaniu”. W orzecznictwie wskazuje się, iż przyznanie się sprawcy do popełnienia przestępstwa należy oceniać jako najpoważniejszą – po czynnym żalu i przebaczeniu ofiary – okoliczność łagodzącą wymiar kary. Przyznanie bowiem sprawia, że cele postępowania zostają osiągnięte jeszcze przed wydaniem wyroku, bo przyznając się, oskarżony sam siebie potępia i żałuje swojego czynu, co jest symptomem dążenia do poprawienia się, a to z kolei stanowi jeden z prewencyjnych celów postępowania (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 24 czerwca 2009 roku, sygn. akt II AKa 116/09, opubl. KZS 2009/7-8/56). Oskarżony zrozumiał naganność swojego postępowania i wyraził skruchę, co prowadzić musi do wniosku, że osadzenie go w zakładzie karnym jest w niniejszej sprawie zbędne.

Z kolei odnosząc się do zarzutów obrońcy oskarżonego C. W., iż orzeczona kara jest zbyt wysoka i że sąd pierwszej instancji nie uwzględnił przy jej wymiarze wszystkich okoliczności, zwłaszcza zaś stanu zdrowia oskarżonego, wskazać należy, iż również one są chybione. Sąd pierwszej instancji rozważył wszystkie okoliczności sprawy, w tym wiek i stan zdrowia oskarżonego i słusznie wskazał, iż orzeczona kara ograniczenia wolności ma polegać na nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne, która – jak zasadnie wskazał sąd meriti – zwykle polega na wykonywaniu lekkich prac o charakterze porządkowym, nie przekracza zatem możliwości fizycznych oskarżonego. Nie ma przy tym również racji obrońca oskarżonego C. W., iż sąd rejonowy wymierzył oskarżonemu karę w jej górnej granicy – zgodnie z treścią art. 34 § 1 k.k. karę ograniczenia wolności wymierza się w rozmiarze od miesiąca do 2 lat. Wymierzona oskarżonemu C. W. kara 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności oscyluje zatem raczej wokół połowy możliwego jej wymiaru, nie zaś w górnej jego granicy.

Zatem wbrew twierdzeniom tak prokuratora, jak i obrońcy oskarżonego C. W., wymierzając oskarżonemu karę jednego roku i trzech miesięcy ograniczenia wolności, sąd pierwszej instancji w dostatecznym stopniu uwzględnił ujawnione w toku sprawy okoliczności dotyczące popełnionego czynu oraz jego sprawcy. Orzeczona wobec oskarżonego kara stanowi właściwą odpłatę za popełnione przestępstwo oraz uwzględnia potrzebę kształtowania właściwych postaw społecznych, jest przy tym karą, która nie nosi znamion rażąco niewspółmiernej w rozumieniu przepisu art. 438 pkt 4 k.p.k.

W tym stanie rzeczy, mając na względzie podniesione wyżej okoliczności, Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając obie wniesione apelacje za bezzasadne.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy w Łodzi zwolnił oskarżonego C. W. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając że w świetle jego obecnej sytuacji rodzinnej i majątkowej oraz okoliczności, że ma on do zapłacenia świadczenie pieniężne w znacznej kwocie, uiszczenie tych kosztów byłoby dla niego zbyt uciążliwe; zaś kosztami sądowymi związanymi z apelacją prokuratora obciążył Skarb Państwa.