Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Z. B. był oskarżony o to, że w dniu 2 sierpnia 2013 roku w Ł., będąc uprzednio skazanym za podobne przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy tej kary, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim wprowadzeniu w błąd co do zamiaru zapłaty za zakupiony olej rzepakowy w ilości 23,82 ton doprowadził A. Ł., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 104 010,13 zł z tytułu braku zapłaty za dostarczony towar tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2016 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi uznał Z. B. za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu z tą zmianą, że doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 104.010,03 złote, tj. czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego A. Ł. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w Ł. kwoty 104.010,03 złotych. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. P. (1) kwotę 1.033,20 złotych tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu oraz zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400 złotych tytułem częściowego zwrotu kosztów sądowych, przejmując je w pozostałym zakresie na rachunek Skarbu Państwa.

Wyrok ten zaskarżył w całości obrońca oskarżonego. Zarzucił wyrokowi:

1. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia poprzez dokonanie przez Sąd dowolnej oceny materiału dowodowego a w konsekwencji naruszenie naczelnej zasady procesu karnego wyrażonej w art. 7 k.p.k. oraz fundamentalnej zasady domniemania niewinności oskarżonego wynikającej z art. 5 k.p.k. a polegającej na przyjęciu, iż oskarżony obejmował swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim kierunkowym wprowadzenie w błąd innej osoby (A. Ł.) oraz doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem pomimo braku dowodów, iż to oskarżony osobiście dokonywał transakcji z pokrzywdzonym,

2. nieuprawnionym dezawuowaniu wyjaśnień oskarżonego i przyjęciu, iż stanowią one jedynie linię obrony oskarżonego, podczas gdy oskarżony od samego początku postępowania niezmiennie podkreślał, iż nie decydował o prowadzeniu działalności pod nazwą (...) Z. B. i podejmowanych w jej ramach czynnościach, a jedynie firmował ją swoim nazwiskiem dopełniając na polecenie koordynatora koniecznych formalności,

3. niewłaściwe określenie wysokości przyznanego obrońcy z urzędu wynagrodzenia i dokonanie tego w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu pomimo, iż zgodnie z § 21 tegoż rozporządzenia do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, a zatem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Obrońca wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego Z. B. od przypisanego mu czynu,

2. zasądzenie na rzecz obrońcy z urzędu wynagrodzenia za udzieloną oskarżonemu przed Sądem I-ej instancji pomoc prawną zgodnie z obowiązującym w tym zakresie rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu z uwzględnieniem wynagrodzenia za udział obrońcy również w postępowaniu przygotowawczym,

3. zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, nieopłaconych w całości ani w części,

4. na wypadek utrzymania zaskarżonego wyroku w mocy - o nieobciążanie Z. B. kosztami postępowania, albowiem jego trudna sytuacja materialna nie pozwala na pokrycie dodatkowych zobowiązań finansowych bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy w przeważającym zakresie nie zasługiwała na uwzględnienie, ponieważ kontrola odwoławcza zaskarżonego wyroku nie doprowadziła do stwierdzenia podniesionych przez skarżącego zarzutów ani uchybień uwzględnianych z urzędu przez sąd drugiej instancji, poza zarzutem obrońcy związanym z wynagrodzeniem za obronę z urzędu. Sąd Rejonowy nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a wnioski wyciągnięte przez ten sąd znajdują uzasadnienie w zebranych dowodach, które dają podstawę do przypisania oskarżonemu czynu określonego w wyroku. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy, zgodnie z zasadami wiedzy, doświadczeniem życiowym, logiką przeprowadził wywód prowadzący do uznania sprawstwa oskarżonego opierając się przy tym na wszystkich istotnych dowodach, prawidłowo przeprowadzonych w toku przewodu sądowego, nie pomijając w swych rozważaniach żadnych istotnych okoliczności korzystnych jak i niekorzystnych dla oskarżonego, a następnie logicznie swoje stanowisko uzasadnił. Wywody Sądu Rejonowego są szczegółowe, odnoszą się do wszystkich kwestii istotnych dla wyrokowania. Zdaniem sądu odwoławczego ustalenia i oceny sądu meriti zasługują zatem na akceptację, a argumenty podnoszone w apelacji mają charakter polemiczny w stosunku do nich. Sąd nie dopuścił się przy tym obrazy art. 5 § 2 k.p.k., ponieważ trafnie nie powziął żadnych wątpliwości, które należałoby rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego.

Zarzuty obrońcy sprowadzały się do kwestionowania ustalenia przez sąd meriti, iż Z. B. był osobą, która utrzymywała kontakt z A. Ł., zamówiła olej rzepakowy i nie zapłaciła za ten towar. W ocenie Sąd Okręgowego argumentacja skarżącego w tym zakresie była całkowicie nieprzekonująca i nie mogła podważyć szczegółowych i logicznych wywodów sądu pierwszej instancji zawartych w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Sąd Rejonowy ustalił na podstawie zeznań A. Ł., że mężczyzna kontaktujący się z nim w sprawie zakupu oleju przedstawiał się jako Z. B. i trafnie sąd uznał, że materiał dowodowy nie dostarczył podstaw do ustalenia, że osoba ta jedynie podawała się za oskarżonego, który nie miał związku z transakcją. Stwierdzić trzeba, ze sąd meriti trafnie uznał za niewiarygodne wyjaśnienia Z. B., że w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej (...) B. nie wykonywał żadnych czynności, w szczególności dotyczących zakupu towaru od pokrzywdzonego. Z zeznań A. P. (2), który także sprzedawał olej Z. B., jasno wynikało bowiem, że miał kontakt handlowy właśnie z oskarżonym i jego zastał w siedzibie firmy w czasie swojej wizyty przed upływem terminu płatności za towar. Ponadto to oskarżony dokonywał osobistych wypłat kwot z rachunku bankowego, którego był posiadaczem, w szczególności kwoty wpłaconej przez K. S. za olej, który oskarżony nabył od pokrzywdzonego, a która została wypłacona w tym samym dniu, w jakim wpłynęła na konto. Nie było ustanowione pełnomocnictwo do tego rachunku. Słusznie podnosił sąd pierwszej instancji, że wyjaśnienia Z. B. były w tym zakresie wysoce niekonsekwentne, gdyż początkowo zaprzeczał on wykonywaniu jakichkolwiek czynności związanych z zarejestrowaną przez niego działalnością gospodarczą oraz wykonywaniu operacji wypłat pieniędzy z rachunku bankowego. W późniejszej fazie przewodu sądowego oskarżony zmienił swoje wyjaśnienia przyznając, że dobywał wypłat pieniędzy, w szczególności kwoty za olej nabyty od A. Ł.. Skoro zatem wyjaśnienia oskarżonego, iż to nie on dokonywał transakcji z A. Ł., lecz mężczyzna podający się za niego, nie mogły zasługiwać na wiarę, nie było podstaw do uznania, że wydarzenia przebiegały zgodnie z wyjaśnieniami Z. B.. Trudno zgodzić się z obrońcą, że wypłacenie przez Z. B. z rachunku bankowego otwartego przez oskarżonego kwoty 90.600 zł, która tego samego dnia została przelana przez K. S. za olej nabyty przez oskarżonego i sprzedany K. S., mogło nastąpić bez świadomości oskarżonego, że pieniądze te nie zostają przekazane pokrzywdzonemu jako zapłata za towar. Nie sposób przyjąć w zgodzie z całokształtem wspomnianych tu okoliczności i doświadczeniem życiowym, że oskarżony nieświadomy tych faktów wykonał jedynie polecenie M. U. i wykonał czynność, którą musiał dokonać osobiście posiadacz rachunku bankowego.

W związku z tym że oskarżony w toku przewodu sądowego przyznał, że osobiście wypłacał pieniądze ze wskazanego rachunku bankowego, nie było potrzeby dowodzenia tego faktu innymi środkami dowodowymi, w szczególności dokumentacją bankową dotyczącą wypłat, jak to postulował oskarżony w piśmie procesowym wniesionym w postępowaniu odwoławczym. Sąd Rejonowy nie dopuścił się również obrazy art. 167 k.p.k. przez zaniechanie przesłuchania w charakterze świadka T. S., agenta handlowego A. Ł., gdyż we wspomnianym piśmie Z. B. nie podał, jakie okoliczności miałyby udowodnić zeznania tej osoby, a sam nie wnosił o jego przesłuchanie przez sąd pierwszej instancji.

W zakresie rozstrzygnięcia o karze należało stwierdzić, że zaskarżony wyrok nie nosi cech rażącej surowości, przy uwzględnieniu kwoty rozporządzenia mieniem oraz dotychczasowej karalności oskarżonego i działania w warunkach recydywy.

Apelacja okazała się natomiast zasadna jedynie co do kosztów obrony z urzędu. Rację miał skarżący, że sąd pierwszej instancji błędnie zastosował przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Akt oskarżenia w sprawie został wniesiony do sądu 20 marca 2015 r. Rozporządzenie to weszło w życie 1 stycznia 2016 r. a zatem znajdował zastosowanie przepis § 22, według którego do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, a więc przepisy rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 461). Na mocy § 14 ust. 1 pkt. 2 tego ostatniego rozporządzenia stawka minimalna w sprawie objętej śledztwem wynosi 300 zł. Przy uwzględnieniu podatku VAT w wysokości 23 % wynagrodzenie dla obrońcy z urzędu należało powiększyć o kwotę 369 zł do kwoty 1402,20 zł względem zasądzonego w zaskarżonym wyroku, zgodnie z wnioskiem skarżącego zawartym w środku odwoławczym o uwzględnienie wynagrodzenia za udział obrońcy w postępowaniu przygotowawczym.

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, aby zmienić albo uchylić zaskarżony wyrok i na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymał go w mocy.

Na podstawie § 4 ust. 1 i 3, 17 ust. 2 pkt.4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. poz. 1801) Sąd zasądził na rzecz adw. A. P. (1) koszty nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. wobec tego, iż apelacja została w części uwzględniona, Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w związku z utrzymaniem wyroku w mocy w pozostałej części, gdyż działalność gospodarcza oskarżonego jest zawieszona.