Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 5 stycznia 2016 r., skierowanym do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi powód J. O., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o zasądzenie od pozwanego Fabryki (...) Spółki Akcyjnej w Ł. kwoty 49.000 zł tytułem części zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty, kwoty 1.078 zł tytułem części odszkodowania za koszty opieki i pomocy osób trzecich wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych i zwolnienie powoda od kosztów sądowych w całości. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 28 czerwca 2012r. doszło do zdarzenia, w którym poszkodowany doznał obrażeń ciała w postaci urazu głowy, tłuczonej rany głowy w okolicy ciemieniowej lewej, złamania lewej kości ciemieniowej z wgłobieniem odłamów, a konsekwencji niedowładu połowicznego prawostronnego. Wypadek nastąpił w trakcie wykonywania, przez powoda obowiązków służbowych. J. O. wskutek obrażeń, powstałych w wyniku wypadku, doznał utrudnień w wykonywaniu codziennych czynności i funkcjonowaniu, w konsekwencji czego wymagał pomocy osób trzecich w wymiarze co najmniej 5 godzin dziennie w okresie od 21 lipca 2012r do 16 sierpnia 2012r tj. przez okres 26 dni. Średnia cena usług opiekuńczych za jedna roboczogodzinę według stawek Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ł. w 2012r. wynosi natomiast 9,50 zł. Pismem z dnia
31 kwietnia 2015r. powód dokonał zgłoszenia szkody pozwanemu, wzywając go do zapłaty kwoty 200 000 zł tytułem zadośćuczynienia i kwoty 17.280 zł tytułem odszkodowania - w terminie 14 dni. Wobec czego zasadne jest zdaniem powoda żądanie zasądzenia odsetek od dnia 17 kwietnia 2015r. Podniesiono także, że powód uzyskał jednorazowe odszkodowanie w związku z wypadkiem przy pracy - z tytułu ustalenia przez Lekarza Orzecznika ZUS - 20% stałego uszczerbku na zdrowiu.

Powód wniósł także o zwolnienie go od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, wskazując, iż nie jest ponieść jakichkolwiek kosztów sądowych, bez uszczerbku w koniecznych kosztach swego utrzymania.

/pozew – k. 2 – 3/

Postanowieniem z dnia 8 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zwolnił J. orłowskiego od kosztów sądowych.

/postanowienie – k.35/

W odpowiedzi na pozew pozwana Fabryka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł., wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej spółki kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że 20 % uszczerbek na zdrowiu, utrzymywał się u powoda jedynie bezpośrednio po zdarzeniu z dnia 28 czerwca 2012r., a w krótkim czasie uległ tak znacznemu obniżeniu, iż powód odzyskał zdolność do pracy i powrócił do pracy w przedsiębiorstwie. Nadto podniesiono, że powód nie wykazał spełnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej, opartych na przepisach prawa cywilnego (w tym art. 444 k.c. i art. 445 k.c.). Pozwana wskazała także, że powód odbywał liczne i regularne szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym jedno w dniu
23 maja 2012r., tj. blisko miesiąc przed wypadkiem, został wówczas powiadomiony o ryzyku zawodowym, związanym z wykonywaną pracą, zakresie swoich obowiązków oraz został wyposażony w środki ochrony indywidualnej. Nadto podniosła, że powód wraz z towarzyszącym mu pracownikiem, wykonywali prace, podczas której doszło do wypadku, bez wyraźnego polecenia przełożonego i dokonywali tego bez właściwej organizacji pracy oraz bez zachowania zasad bhp, wobec czego przyczynił się on do powstania szkody, czego konsekwencją jest uwolnienie pozwanego od odpowiedzialności. Strona pozwana dodała nadto, że dochodzone przez powoda kwoty pomocy i opieki nie są usprawiedliwione rozmiarem szkody. Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 k.c. obejmuje wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jednak tylko w sytuacji, kiedy są one konieczne i celowe. Natomiast powód korzystał z pomocy żony i nie wykazał, ze straciła ona w związku z tym jakikolwiek zarobek. Pozwana spółka podniosła również, że żądanie kwoty zadośćuczynienia jest wygórowane, gdyż stan zdrowia oraz sprawność powoda poprawiły się po wypadku na tyle szybko, że już w październiku 2012r. wrócił do pracy u pozwanego na stanowisko magazyniera w pełnym wymiarze czasu pracy.

/odpowiedź na pozew – k. 54 – 57/

W piśmie procesowym z dnia 23 sierpnia 2017 r. powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika rozszerzył powództwo do kwoty 126 400 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty oraz do kwoty 3.439 zł tytułem odszkodowania ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty.

/pismo procesowe – k. 369-370/

Postanowieniem z dnia 5 września 2017 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 174 pkt.4 kpc przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łodzi VIII Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

/postanowienie – k.372/

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2017 roku Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

1.  zasądził od Fabryki (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz J. O.:

a)  kwotę : 1140 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 2 lutego 2016 roku tytułem odszkodowania;

b)  kwotę: 25 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 2 lutego 2016 roku tytułem zadośćuczynienia;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  nie obciążył J. O. kosztami procesu;

4.  nakazał pobrać od Fabryki (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzez Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Łodzi kwotę (...) tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej oraz kwotę 492 złote tytułem nieuiszczonej kosztów sądowych.

/wyrok k. 401/

Po rozpoznaniu apelacji złożonej przez obie strony postępowania, Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie sygn. akt III APa 11/18:

1. oddalił apelację pozwanego oraz zasądził od Fabryki (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz J. O. kwotę 2700 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego,

2. uchylił zaskarżony wyrok w punkcie drugim i przekazał sprawę w tym zakresie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu swego stanowiska Sąd Apelacyjny podniósł, iż apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż w okolicznościach sprawy z uwagi na niezapewnienie powodowi środków ochrony indywidualnej – kasku: rękawic, stabilnego podestu, brak jest podstaw do uznania, iż do wypadku, a co za tym idzie powstania szkody doszło z wyłącznej winy powoda. Z kolei apelacja powoda jest skuteczna o tyle, iż prowadziła do uchylenia zaskarżonego orzeczenia w pkt. 2 i przekazania sprawy w tym zakresie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, gdyż wyrok w tej części nie nadaje się do kontroli instancyjnej. W ocenie Sądu Apelacyjnego zaskarżone rozstrzygnięcie nie zawiera oceny, ani w zakresie wysokości pełnego należnego powodowi zadośćuczynienia, jak również wielkości przyczynienia się powoda do szkody, poprzez określenie procentowe przyjęte przez Sąd, co nie pozwala na dokonanie kontroli instancyjnej rozstrzygnięcia i weryfikacji ocen zarówno przyjętego przyczynienia, jak i należnego świadczenia. W ocenie sądu rozpoznając ponownie sprawę, Sąd I instancji powinien poczynić ustalenia co do wysokości uszczerbku na zdrowiu powoda, doznanych przez niego cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywności, czasu trwania i innych czynników pozwalających na ustalenie wysokości zadośćuczynienia należnego apelującemu. Sąd winien również zażądać od pozwanego akt osobowych powoda oraz instrukcji bhp, z której miał wynikać wymóg jednoosobowego układania detali na półkach i w świetle tych dokumentów oraz pozostałego materiału dowodowego, dokonać ponownej oceny, czy powód przyczynił się, a jeżeli tak, to w jakim stopniu do powstałej szkody.

/wyrok Sądu Apelacyjnego k. 468, wraz z uzasadnieniem k.472 -485/

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy powód będąc reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika, pismem procesowym z dnia 27 maja 2019 r. mając na uwadze rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 maja 2018 r., sygn.. akt: III APa 11/18, wniósł o:

1/ zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszego zadośćuczynienia w kwocie 76.400,- zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

2/zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda ustawowych odsetek od kwoty 25.000,- zł tytułem zadośćuczynienia za okres od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

3/ zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda 19 zł z tytułu dalszego odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

4/zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda ustawowych odsetek od kwoty 1.140,- zł tytułem odszkodowania za okres od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

5/ zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm prawem przepisanych przy uwzględnieniu również postępowania apelacyjnego przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi zakończonym wyrokiem tegoż Sądu z dnia 30 maja 2018 r. (sygn.. akt: III Pa 11/18 ).

/pismo procesowe k. 496-497/

Na rozprawie w dniu 11 września 2019 r. poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik powoda poparł powództwo i wniósł o sprostowanie omyłki w pkt. 1 pisma z dnia 27 maja 2019 r., tj. wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszego zadośćuczynienia w kwocie 101 400 zł z odsetkami tak jak w piśmie. Ponadto wniósł o sprostowanie punktu 2 i 4 w zakresie odsetek w ten sposób, że wniósł o ich zasądzenie od kwot zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego nie do dnia zapłaty, tylko do dnia 1 lutego 2016 roku. W pozostałym zakresie podtrzymał dotychczasowe stanowisko domagając się ponadto zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej stawce w zakresie postępowania przed Sądem I instancji oraz kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem II instancji według norm przepisanych.

/stanowisko procesowe strony powodowej protokół z rozprawy z dnia 11 września 2019 r. - 00:02:16 00:07:45/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Fabryka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł., funkcjonuje w obrocie gospodarczym i prawnym od 16 lipca 2001r. Przedmiotem działania jest produkcja pierścieni tłokowych. Fabryka jest wyposażona w maszyny, za pomocą których, pracownicy wykonują obróbkę pierścieni. W okresie zatrudnienia u pozwanego powód pracował w magazynie.

/wypis z KRS k. 36-40, zeznania powoda - e-protokół rozprawy z dnia 11.12.2017r. – 00:03:46 – 00:11:21 - płyta CD k. 396/

J. O. urodził się (...) Ma wykształcenie zawodowe, z zawodu jest monterem instalacji wodno-kanalizacyjnych i ogrzewania. W dniu 16 marca 1987r. zawarł z pozwanym umowę o prace na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy .

/okoliczności bezsporne/

W dniu 5 grudnia 2011r. uzyskał zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku wydawcy narzędzi.

/kserokopia zaświadczenia lekarskiego k. 62/

Powód w dniu 22 kwietnia 2004r. uzyskał zaświadczenie potwierdzające odbycie instruktażu wstępnego-ogólnego i stanowiskowego BHP oraz ochrony przeciwpożarowej i adaptacji zawodowej.

/kserokopia zaświadczenia potwierdzającego odbycie instruktażu wstępnego-ogólnego w stanowiskowego bhp i p-poż oraz adaptacji zawodowej. 64/

W dniu 23 maja 2012r. powód ukończył szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – w celu doskonalenia zawodowego.

/kserokopia zaświadczenia ukończeniu szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy k. 63/

W dniu 28 czerwca 2012r. powód rozpoczął pracę o godzinie 5.30 na stanowisku – wydawcy narzędzi. Wykonywał w tym dniu czynności wynikające z jego zakresu obowiązków – tj.wydawanie narzędzi pomiarowych, oprzyrządowania maszyn. Około godziny 13.00, zatem pod koniec dnia pracy, zmiennik powoda S. D., mając na rękach cienkie rękawice bawełniane przystąpił do układania na górnej półce regału w wypożyczalni narzędzi - sześciu tulei żeliwnych o średnicy zewnętrznej 100 mm i ciężarze jednostykowym 5,5 kg. Uprzątnięcie tulei – ułożenie ich na półkach tj. w miejscu do tego przeznaczonym leżało zarówno w obowiązkach powoda, jak i S. D.. S. D., nie posiadając kasku ochronnego na głowie, rozstawił domową, aluminiową drabinę, wykonaną z cienkiej blachy, między regałem 7A i 9A i wszedł na jej trzeci stopień. Po każdą następną tuleję, schodził z drabiny, podnosił tuleje i układał na półce. Półka była na wysokości 2,5 m. Powód, dostrzegając, że jest to męczące dla kolegi, zadeklarował pomoc w postaci podawania tulei S. D., który - miał je układać na półce. Powód nie miał kasku na głowie, ani rękawic na rękach. Wyżej wymienionego sprzętu ochrony indywidualnej nie było na wyposażeniu zakładu pracy. Po podaniu czwartej tulei, powód schylił się po następną, w tym momencie S. D. wypuścił z ręki trzymaną tuleję, która, spadając, odbiła się od krawędzi jednej z półek regału, po czym uderzyła powoda w głowę. Powód doznał krwotoku, ale nie stracił przytomności. Zostało powiadomione pogotowie ratunkowe i przełożony powoda S. W.. Powód został przewieziony do Wojewódzkiego Szpitala (...) – Curie w Z., a stamtąd do Wojewódzkiego Szpitala im. (...). We wcześniejszym okresie pracownicy magazynu wielokrotnie pomagali sobie w układaniu elementów na wyższych półkach, gdyż samodzielne układanie tych elementów z uwagi na ich gabaryty było utrudnione, a czasami nawet niemożliwe.

/protokół wypadku k. 23, zakres obowiązków k. 389, zeznanie świadka S. D. e-protokół rozprawy z dnia 18.10.2016r. – 00:06:41 – 00:15:18, zeznania świadka P. M. e-protokół rozprawy z dnia 30.06.2016r. – 00:06:48 – 00:15:29, zeznania powoda e-protokół rozprawy z dnia 11.12.2017r. - 00:03:46 – 00:11:21 - płyta CD k. 396 w związku z e- protokół rozprawy z dnia 11.09.2019 r. – 00:07:45-00:24:56 – płyta CD k.515 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z 22.07.2019 r.- 00:08:10-00:30:49 – płyta CD k.508/

W wyniku wypadku powód doznał urazu głowy, złamania lewej kości ciemieniowej z wgłobieniem odłamów, tłuczoną ranę głowy w okolicy ciemieniowej lewej, stłuczenia mózgu w okolicy czołowo-ciemieniowej lewej. W Wojewódzkim Szpitalu im. (...) przebywał od 28 czerwca 2012r. do 10 lipca 2012r.

/ kserokopia karty informacyjnej z Wojewódzkiego Szpitala im. (...) k. 27/

W okresie od 17 sierpnia 2012 r. do 18 września 2012 r. powód przebywał w Klinice (...) z rozpoznaniem: niedowład połowiczny prawostronny po urazie czaszkowo-mózgowym, złamanie lewej kości ciemieniowej z wgłobieniem odłamów, stłuczenie mózgu w okolicy czołowo-ciemieniowej lewej. Powód został poddany konsultacji logopedycznej z konkluzją: pacjent w prawidłowym kontakcie słowno-logicznym, nie wymaga terapii logopedycznej, oraz konsultacji psychologicznej ze stwierdzeniem: zachowana sprawność procesów poznawczych, nastrój w granicach normy, stabilny. Epikryza była następująca: przyjęty do Kliniki w celu rehabilitacji. Po zastosowanym leczeniu uzyskano poprawę siły mięśniowej kończyn lewych z poprawą sprawności kończyn lewych – chory porusza się wydolnie bez pomocniczego sprzętu ortopedycznego, w pełni samodzielny w czynnościach życia codziennego.

/kserokopia karty informacyjnej z (...) Szpitala (...) – k. 28, kserokopia karty indywidualnej pielęgnacji pacjenta k. 105-112/

W dniu 25 października 2012r. powód zawarł z pozwanym porozumienie zmieniające nr 1 do umowy o pracę z dnia 16 marca 1987r., na mocy którego został zatrudniony od dnia
1 października 2012r. na stanowisku magazyniera w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem 2000 zł brutto plus premia uznaniowa do 20%. Powód w dniu 28 listopada 2012r. uzyskał zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku magazyniera do wysokości 3 m, od dnia 29 listopada 2012r., bez wyznaczenia następnego badania okresowego.

/ kserokopie: porozumienia zmieniającego nr 1 k.59, informacja o zmianie stanowiska pracy k. 60 , zaświadczenia lekarskiego k. 61/

Umowa o pracę zawarta z pozwanym została rozwiązana w czerwcu 2013r.

/ zeznania powoda e-protokół rozprawy z dnia 11.12.2017r. - 00:03:46 – 00:11:21 - płyta CD k. 396 w związku z e- protokół rozprawy z dnia 11.09.2019 r. – 00:07:45-00:24:56 – płyta CD k.515 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z 22.07.2019 r.- 00:08:10-00:30:49 – płyta CD k.508 /

Po wypadku powoda, który miał miejsce w dniu 28 czerwca 2012r., pracownicy otrzymali na wyposażenie stanowisk pracy: kaski ochronne i gumowane rękawice, ponadto do użytku w magazynie zamienione zostały drabiny na bardziej stabilne podesty .

/ zeznania świadka P. M. e-protokół rozprawy z dnia 30.06.2016r. – 00:06:48 – 00:15:29, zeznania powoda e-protokół rozprawy z dnia 11.12.2017r. - 00:03:46 – 00:11:21 - płyta CD k. 396 w związku z e- protokół rozprawy z dnia 11.09.2019 r. – 00:07:45-00:24:56 – płyta CD k.515 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z 22.07.2019 r.- 00:08:10-00:30:49 – płyta CD k.508/

Orzeczeniem z dnia 5 lutego 2013r., Lekarz Orzecznik ZUS ustalił uszczerbek na zdrowiu powoda, spowodowany skutkami wypadku z dnia 28 czerwca 2012r. na: 10% wg pozycji tabeli: 3b, 10% - wg pozycji tabeli 5d, łącznie 20%.

/kserokopia orzeczenia z dnia 5.02.2013r. lekarza Orzecznika ZUS k. 25/

Decyzją z dnia 25 lutego 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 20 października 2012 r. przyznał powodowi jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu, będącego następstwem wypadku przy pracy, jakiemu uległ powód w dniu 28 czerwca 2012 r. w wysokości 20% i wypłacił odszkodowanie w wysokości 13 600 zł (20% x 680 zł).

/decyzja – k. 26/

W okresie do 20 kwietnia 2016 roku do 27 kwietnia 2016r. powód przebywał w Wojewódzkim Szpitalu (...) na Oddziale Neurochirurgii w celu wykonania plastyki ubytku kości czaszki. Po wykonanej plastyce ubytku kości czaszki – protezą C., u powoda nie wystąpiły powikłania. Opuścił szpital chodząc sprawnie bez niedowładów, z raną zagojoną prawidłowo i usuniętymi szwami.

/kserokopia karty informacyjnej ze szpitala k. 157/

Po wyjściu ze szpitala w dniu 20 lipca 2012 roku w codziennych czynnościach pomagała powodowi żona U. O., która w tym czasie nie pracowała, otrzymywała świadczenie przedemerytalne, przyznane przez ZUS do dnia 28 grudnia 2017r. Żona przygotowywała powodowi posiłki, robiła zakupy, pomagała wstawać z łóżka, zaprowadzała do łazienki.

/ zeznania świadka U. O. e-protokół rozprawy z dnia 18.10.2016r. – 00:18:04 – 00:26:31, informacja ZUS - k. 17, zeznania powoda e-protokół rozprawy z dnia 11.12.2017r. - 00:03:46 – 00:11:21 - płyta CD k. 396 w związku z e- protokół rozprawy z dnia 11.09.2019 r. – 00:07:45-00:24:56 – płyta CD k.515 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z 22.07.2019 r.- 00:08:10-00:30:49 – płyta CD k.508/

Powód w wyniku wypadku przy pracy doznał urazu czaszkowo- mózgowego ze złamaniem i wgłobieniem kości czaszki i stłuczenia mózgu, co wymagało pilnego zabiegu neurochirurgicznego. W wyniku tego uszkodzenia pojawił się nasilony niedowład połowiczny prawostronny, który w trakcie dalszej rehabilitacji uległ zmniejszeniu i poprawie. Niedowład prawych kończyn stopniowo ulegał poprawie w trakcie rehabilitacji, co umożliwiło powrót do pracy powodowi po kilku miesiącach zwolnienia lekarskiego. Uszczerbek na zdrowiu po wypadku powoda wynosi 20% tj. 10 % z pkt 2 załącznika A złamania i wgłobienia czaszki i 10 % z powodu niedowładu połowicznego z załącznika A punkt 5d. W pierwszym miesiącu po operacji powód wymagał pomocy w wymiarze 5 - 6 godzin dziennie. Po rehabilitacji w szpitalu (...) sprawność prawych kończyn uległa poprawie, powód mógł pisać, choć niewyraźnie, mógł ogolić się, wziąć kubek do ręki. Stopniowo zakres opieki ulegał zmniejszeniu i w drugim miesiącu wynosił 3-4 godziny dziennie. W trzecim miesiącu wynosił ok. 2 godzin dziennie, a następnie w 4,5 miesiącu wynosił 3-4 godziny tygodniowo.

/opinie biegłego neurologa k. 236- 240, k. 259-261, uzupełniająca k. 294-295 /

U powoda stwierdzono po wypadku cechy niewielkiego osłabienia koncentracji uwagi i pamięci bezpośredniej, tempa uczenia się, ale te objawy nie mają istnego wpływu na funkcjonowanie powoda w społeczeństwie. Powód jest w pełni samodzielny , wszechstronnie zorientowany, krytyczny wobec swojego stanu psychicznego, z określonymi planami życiowymi, stan emocjonalny jest także stabilny. Powód nie ma żadnych ograniczeń w podejmowaniu aktywności zawodowej.

/opinia biegłego neuropsychologa k. 219-220/

Po wypadku powód poza dyskretną niesprawnością i niewielkim osłabieniem siły prawej kończyny górnej i dolnej, nie odczuwa dolegliwości ze strony narządów ruchu. W prawej kończynie górnej i dolnej oraz w kręgosłupie, zakres ruchomości w normie, bez dysfunkcji. Powód ubiera, rozbiera się sprawnie, samodzielnie, chodzi sprawnie, bez trudu pokonuje dystans 2 km. Stwierdzone zaburzenia prawej ręki nie stanowią przeciwwskazań do wykonywania pracy zawodowej, zgodnie z poziomem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Nie wymaga pomocy osób trzecich. Aktualnie nie stwierdza się u niego żadnych ograniczeń ruchomości stawów kończyn i kręgosłupa. Perspektywy zdrowotne powoda są dobre. Jeśli dojdzie w odległej przyszłości do spastycznego napięcia mięśni, czego nie można obecnie przewidzieć, to nie można wykluczyć, że dojdzie do przykurczów stawów i narastającej dysfunkcji kończyn, ale biorąc pod uwagę upływ czasu od zaistniałego urazu i obecny bardzo dobry stan powoda – jest to wątpliwe. Z ortopedycznego punktu widzenia decyzja ZUS o przyznaniu 20 % uszczerbku na zdrowiu jest uzasadniona.

/opinie biegłego ortopedy k. 269-270, k. 320/

Powód po wypadku i po powrocie ze szpitala wymagał pomocy lub opieki w czynnościach życia codziennego np. przy przygotowywaniu posiłków, czynnościach higienicznych, sprzątaniu, ubieraniu się, transporcie do lekarza, czy rehabilitacji przez około 2-3 godziny dziennie. Z punktu widzenia neurochirurga uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 20% wg zał. A tabeli pkt 3b - 10 %, zał. A pkt 5d -5 % i wg zał. A pkt 10 a - 5% Wskazany uszczerbek na zdrowiu ma charakter trwały. Rokowania na przyszłość są dobre, obecnie nie ma podstaw do uznania, że istnieje jakiekolwiek prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości i ograniczeń wywołanych swastyką mięśni dotkniętych wcześniej porażeniem połowicznym.

/opinie biegłego neurochirurga k. 307-310, k. 332 /

Po wypadku u powoda stwierdzono obecność blizny pooperacyjnej głowy w okolicy ciemieniowo-skroniowej lewej o długości 124 mm i szerokości 6 mm, biało odbarwionej, pozbawionej owłosienia i prześwitującej przez owłosienie głowy. Powód nie miał żadnych potrzeb związanych z minimalizacją zaistniałych blizn, gdyż do ich pielęgnacji nie stosował żadnych maści, ani żadnych zabiegów, więc nie ponosił kosztów z tym związanych. Blizny mają charakter trwały i nieodwracalny, dlatego takie rokowanie dotyczące blizn jest niepomyślne, ale to rokowanie nie ma żadnego negatywnego wpływu na pomyślne rokowanie na przyszłość co do ogólnego, dobrego stanu zdrowia powoda. Z punktu widzenia chirurga plastycznego stały trwały uszczerbek na zdrowiu powoda spowodowany blizną pourazowo –pooperacyjną ocenia się na 10 % wg par. 1 A załącznika do rozporządzenia M. P. i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. i jest to ocena odrębna od wcześniej dokonanych.

/ opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej k. 337-338/

Powód nie zgłasza skarg związanych z funkcjonowaniem psychicznym. Jego stan psychiczny nie stanowi żadnych ograniczeń w podejmowaniu aktywności zawodowej, choć powód cierpi na uporczywe i stałe bóle głowy oraz ma ograniczony proces koncentracji uwagi i pamięci bezpośredniej, co skutkuje 30% trwałym uszczerbkiem na zdrowiu – zgodnie z punktem 9c załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2012r. Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego ma charakter stały i nieodwracalny, doznany uraz będzie skutkował większą podatnością ośrodkowego układu nerwowego na procesy neurodegeneracyjne.

/opinia biegłego psychiatry k. 350-353/

Obecnie powód cierpi na zaniki pamięci, sprzedał samochód, ponieważ mylił pedały. Boi się biegać, jeździć na rowerze. Przed wypadkiem nie był ograniczony ruchowo. Często występują u niego bóle głowy, w związku z czym zmuszony jest do pobierania leków przeciwbólowych.

/zeznania powoda e-protokół rozprawy z dnia 11.12.2017r. - 00:03:46 – 00:11:21 - płyta CD k. 396 w związku z e- protokół rozprawy z dnia 11.09.2019 r. – 00:07:45-00:24:56 – płyta CD k.515 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z 22.07.2019 r.- 00:08:10-00:30:49 – płyta CD k.508/

W dniu 2 kwietnia 2015r. pozwana spółka otrzymała wezwanie do zapłaty na rzecz powoda: zadośćuczynienia w kwocie 200 000 zł i kosztów opieki w kwocie 17 280 zł w terminie 14 dni.

/ wezwanie do zapłaty k. 30, zwrotne potwierdzenie odbioru k. 32 /

Przed Sądem Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie XI Po 55/15 pomiędzy stronami toczyło się postępowanie pojednawcze w ramach, którego doręczono pozwanej spółce wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, w którym powoływano się na wcześniejsze wezwanie do zapłaty z dnia 2 kwietnia 2015 r. Do ugody pomiędzy stronami nie doszło.

/akta XI Po 55/15 załączone do akt sprawy/

Powód nie występował z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego , ani prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Obecnie jest bezrobotny od dnia 3 marca 2015r. Powód początkowo pobierał zasiłek dla bezrobotnych, przyznany przez Prezydenta Miasta Ł. w dniu 15 lipca 2016r. Zgłosił gotowość udziału i tworzeniu Indywidualnego Planu Działania pod kątem aktywizacji zawodowej.

/kserokopia pisma o przyznaniu zasiłku dla bezrobotnych Prezydenta Miasta Ł. k. 19, kserokopia raportu k. 398, 399; zeznania powoda e-protokół rozprawy z dnia 11.12.2017r. - 00:03:46 – 00:11:21 - płyta CD k. 396 w związku z e- protokół rozprawy z dnia 11.09.2019 r. – 00:07:45-00:24:56 – płyta CD k.515 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z 22.07.2019 r.- 00:08:10-00:30:49 – płyta CD k.508/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty załączone do akt sprawy, opinie biegłych: neuropsychologa, psychiatry, ortopedy, neurologa, neurochirurga, chirurga plastyka oraz zeznania powoda oraz świadków: S. D., który, wspólnie z powodem, wykonywał pracę w dniu 28 czerwca 2012r., U. O. - żony powoda, która pomagała mężowi po wypadku i po opuszczeniu szpitala w czynnościach dnia codziennego, nadto częściowo w oparciu o zeznania P. M., który u pozwanego sprawuje funkcję specjalisty z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Sąd nie dał wiary zeznaniom ww świadka w zakresie, w jakim twierdził, iż w dniu zdarzenia powód naruszył obowiązujące procedury BHP wynikające z obowiązującej u pozwanego instrukcji bhp – nakazującej samodzielne (jednoosobowe) umieszczanie tulei na półkach, nadto iż powód układając ze świadkiem S. D. tuleje na półkach nie wykonywał obowiązków służbowych – poleceń pracodawcy. Podnieść należy, iż wskazanej okoliczności nie potwierdza żaden dowód przedstawiony w procesie. W ocenie Sądu znamiennym jest, iż strona pozwana dwukrotnie wzywana do przedstawienia wyżej wskazanej instrukcji - także pod rygorem pominięcia dowodu z dokumentu, ze wskazanego obowiązku się nie wywiązała. Tym samym Sąd doszedł do przekonania, iż zeznania świadka w tym przedmiocie były całkowicie niewiarygodne, a wyżej wymieniony świadek będąc nadal zatrudnionym u pozwanej i będąc odpowiedzialnym za poszanowanie zasad i przepisów bhp w pozwanym zakładzie pracy zeznawał w tym przedmiocie tak, by uniknąć negatywnych skutków procesowych dla pozwanej. Na obowiązek utrzymania magazynu w porządku wskazuje zaś bezpośrednio zakres obowiązków obowiązujący powoda. Podnieść należy również, iż przy ponownym rozpoznaniu sprawy wezwano ww świadka na rozprawę celem ewentualnego uzupełnienia i wyjaśnienia złożonych przez niego w tym przedmiocie zeznań i określenia na jaką szczegółowo instrukcję BHP pozwanego się powoływał. Świadek pomimo prawidłowego wezwania nie stawił się na wezwanie sądu. Wobec tego Sąd pominął dowód z jego uzupełniających zeznań, który zamierzał przeprowadzić z urzędu.

Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje:

Powództwo jest częściowo zasadne.

W pierwszej kolejności podnieść należy iż na tym etapie sporu wobec uprawomocnienia się wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi VIII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 grudnia 2017 roku w zakresie pkt 1, tj. zasądzenia na rzecz powoda kwoty 1140 złotych tytułem odszkodowania oraz kwoty 25 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 2 lutego 2016 roku tytułem zadośćuczynienia; bezspornym pozostaje, iż pozwany zgodnie z treścią art. 435 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., który stanowi że prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności – ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku przy pracy jakiego doznał powód w dniu 28 czerwca 2012r.

Otwartą jednak pozostaje kwestia ustalenia zakresu jego odpowiedzialności, wobec konieczności poczynienia ustaleń, czy powód przyczynił się, a jeżeli tak to w jakim stopniu do powstałej szkody oraz ustaleń w zakresie wysokości uszczerbku na zdrowiu powoda, doznanych przez niego cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywności, czasu trwania tych czynników pozwalających na oszacowanie wysokości zadośćuczynienia należnego powodowi. Znamiennym jest również, iż powód przy ponownym rozpoznaniu kwestionował choć tylko do 19 zł - prawidłowość przyznanego mu odszkodowania, nadto termin i zakres przyznanych mu odsetek od zasądzonych świadczeń. Tym samym i w tym zakresie koniecznym jest rozpoznanie przedstawionych zarzutów.

Poprzedzając bardziej szczegółowe rozważania skonstatować trzeba, że powód w niniejszym procesie dochodzi tzw. roszczeń uzupełniających z tytułu wypadku przy pracy. Zgodnie z art. 237 ¹ § 1 k.p. pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy lub zachorował na chorobę zawodową określoną w wykazie, o którym mowa w art. 237 § 1 pkt 3, przysługują świadczenia z ubezpieczenia społecznego, określone w odrębnych przepisach. Regulacja ta w swoim literalnym brzmieniu wyraża ogólną regułę istnienia odpowiedzialności gwarancyjnej z ubezpieczenia społecznego. Takowa odpowiedzialność nie wyczerpuje jednak możliwości dochodzenia dodatkowych roszczeń od pracodawcy. Taką interpretację wspomnianego przepisu prezentuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 lipca 2005 r. (I PK 293/04, Pr.Pracy 2005/11/35) wskazując, że: „dopuszczalne jest dochodzenie przez pracownika od pracodawcy roszczeń uzupełniających z tytułu wypadków przy pracy, opartych na przepisach prawa cywilnego (art. 415, art. 444 i art. 455 k.c.).” Chodzi tu o przepisy o odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych, a zwłaszcza art. 415-417, 430, 435, 436, 444, 445, 448 k.c. (tak też Sąd Apelacyjny w Szczecinie, wyrok z dnia 26 marca 2013 r., I ACa 864/12). Odpowiedzialność deliktowa pracodawcy za wypadek przy pracy doznany przez pracownika jest zatem odpowiedzialnością subsydiarną w stosunku do odpowiedzialności instytucji ubezpieczeniowej, która odpowiada w razie spełnienia warunków (przesłanek) z ustawy o wypadkach przy pracy (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2010 r., II PK 132/09, LEX nr 584733).

W niniejszym postępowaniu powód dochodzi roszczeń odszkodowawczych, których podstawy prawnej należy poszukiwać w art. 435 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. w zw. z art. 444 § 1 i 445 § 1 k.c. Odpowiedzialność pozwanego, co w chwili obecnej jest bezsporne -osadzona jest na zasadzie ryzyka, a ten wobec naruszenia zasad BHP (brak kasku rękawic ochronnych i stabilnych podestów) i braku wyłącznej winy powoda jako przyczyny zdarzenia odpowiada za skutki wypadku pracownika.

Pozwany podnosił jednak, iż powód przyczynił się swoim zachowaniem do powstania szkody. Zgodnie z art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Przepis art. 362 k.c. daje sądowi uprawnienie do odpowiedniego zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody, gdy poszkodowany przyczynił się do jej powstania lub zwiększenia rozmiarów stosownie do okoliczności, a zwłaszcza stopnia winy obu stron. O przyczynieniu można mówić wtedy, gdy zachowanie poszkodowanego pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Przyczynienie się do zdarzenia występuje wówczas, gdy badanie okoliczności stanu faktycznego prowadzi do wniosku, że bez udziału poszkodowanego szkoda hipotetycznie nie powstałaby lub nie przybrała rozmiarów, które ostatecznie w rzeczywistości osiągnęła. Przyjęcie przyczynienia jest pozostawione kwalifikacji i ocenie sądu, co jednak nie oznacza dowolności tej oceny, której kryteria muszą mieć związek z konkretnymi okolicznościami sprawy, przy czym decyzja o ewentualnym zmniejszeniu obowiązku naprawienia szkody podejmowana w procesie sędziowskiego wymiaru odszkodowania jest uprawnieniem sądu, zaś rozważenie wszystkich okoliczności przypadku, w wyniku indywidualnej oceny, jest dla sądu powinnością (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r., IV CSK 241/09, LEX nr 677896, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 grudnia 2014 roku I ACa 902/14 LEX nr 1602972).

Nie w każdym jednak przypadku stwierdzenie przyczynienia musi prowadzić do korekty rozmiaru obowiązku naprawienia szkody. Prawidłowe rozumienie normy art. 362 k.c. oznacza, że wstępną przesłanką podlegającą badaniu jest przyczynienie się poszkodowanego do samego powstania lub zwiększenia szkody. Jeśli nie stwierdzi się tego warunku, to oczywiście nie może być zmniejszony obowiązek naprawienia szkody. Dodać jeszcze należy, że interpretacji art. 362 k.c. nie można dokonywać w oderwaniu od podstawy prawnej, z jakiej wywodzone są roszczenia odszkodowawcze. Jeśli zobowiązany do naprawienia szkody odpowiada na zasadzie ryzyka to do zastosowania art. 362 k.c., obok adekwatnego związku przyczynowego, wystarczy obiektywna nieprawidłowość zachowania się poszkodowanego, gdy zaś odpowiedzialność za szkodę zasadza się na winie, to nieodzowną przesłanką stwierdzenia przyczynienia jest zawinione zachowanie się poszkodowanego ( tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 września 2014 roku III APa 30/13 LEX nr 1527041).

Zgodnie z art. 94 pkt 4 k.p pracodawca jest obowiązany w szczególności zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Uszczegółowienie tego obowiązku zawiera art. 207 kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Jak więc z tego wynika, warunki bhp pełnią rolę służebną wobec generalnego obowiązku pracodawcy ochrony zdrowia i życia, jako dóbr osobistych pracownika. Treść art. 207 k.p. pozwala określić charakter odpowiedzialności pracodawcy za stan bhp. Jest to odpowiedzialność uprzednia, bezwarunkowa, niepodzielna i bezwzględna Uprzedniość tej odpowiedzialności wynika z art. 207 § 1 zdanie drugie k.p., w świetle którego na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bhp. Należy to rozumieć w ten sposób, że odpowiedzialność pracodawcy w sferze bhp jest uprzednia wobec zobowiązań pracowników w tej dziedzinie. Zanim bowiem pracodawca będzie mógł egzekwować od pracowników stosowne powinności przewidziane w art. 211 k.p., określającym podstawowe obowiązki pracowników w sferze bhp, w pierwszej kolejności sam jest zobligowany zapewnić im bezpieczne środowisko pracy oraz bezpieczeństwo zindywidualizowane (w szczególności poprzez profilaktyczne badania wstępne i szkolenie bhp). Tak rozumiana uprzedniość zobowiązań pracodawcy w sferze bhp wobec zobowiązań pracowników w tej dziedzinie świadczy dobitnie o szczególnym miejscu i roli tych obowiązków w stosunku pracy. Inną konsekwencją unormowania, że na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bhp, jest bezwarunkowy charakter tej odpowiedzialności. Oznacza to, że pracodawca nie może się od niej uwolnić zarzutem, że również pracownik nie dopełnił obowiązków z zakresu bhp. Generalny obowiązek pracodawcy ochrony zdrowia i życia pracowników ma podwójnego adresata. Jest nim pracownik, który w razie niezapewnienia mu dostatecznego bezpieczeństwa i ochrony zdrowia może wywodzić określone wyżej skutki prawne, jak i odmówić wykonywania pracy niebezpiecznej (por. komentarz do art. 210 k.p.) czy nawet rozwiązać umowę o pracę w trybie niezwłocznym (art. 55 § 1 i 11 k.p.).

W ocenie Sądu na gruncie rozpoznawanego przypadku, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego o żadnym przyczynieniu się powoda do powstania szkody nie może być mowy. W ocenie pozwanego powód w chwili wypadku nie wykonywał poleceń pracodawcy, ponadto nie przestrzegał obowiązujących u pozwanej norm bhp – instrukcji wewnętrznej nakazującej wykonywanie czynności na stanowisku wydawcy narzędzi – magazyniera jednoosobowo. Zdaniem Sądu brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania twierdzeń pozwanego w tym zakresie za uzasadnione. Po pierwsze podnieść należy, iż do podstawowych obowiązków powoda jako pracownika w świetle zakresu jego obowiązków należało wydawanie i przyjmowanie oprzyrządowania i narzędzi kontrolno - pomiarowych pracownikom, utrzymanie w czystości i porządku oraz prawidłowego opisu szaf i regałów, pobieranie oprzyrządowania handlowego z magazynów. Tym samym porządkowanie magazynu i umieszczanie towaru – tulei na odpowiednich przeznaczonych do tego półkach - zgodnie z opisem wprost należało do obowiązków powoda. Tym samym dokonywanie przez niego wskazanych czynności nie może być przedmiotem jakiegokolwiek stawianego mu zarzutu. Ponadto podnieść należy, że pracownicy magazynu nie mogli wykonywać tych czynności jednoosobowo. Pozwana spółka w żaden sposób nie udowodniła, iż powoda obowiązywała jakakolwiek instrukcja w zakresie BHP - nakazująca układanie tulei na półkach jednoosobowo. Pomimo wezwań Sądu w tym przedmiocie nie przedstawiła żadnego dokumentu potwierdzającego te okoliczności. Zeznania świadka P. M. specjalisty pozwanego do BHP – z przyczyn podanych już powyżej, których Sąd nie będzie ponownie przytaczał, uznać należy zaś za niewiarygodne i niewystarczające do wykazania wskazanej okoliczności. Podnieść ponadto należy że nawet w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego uznać trzeba, iż pracownicy umieszczający znaczny ciężar na wysokości winni być asekurowani przez inna osobę. To, że czynności te były wykonywane z naruszeniem zasad bezpieczeństwa, obciąża tylko i wyłącznie pozwaną spółkę, która zmuszając pracowników do umieszczania ciężarów na półce znajdującej się na znacznej wysokości – zgodnie z oznaczeniem nie zapewniła im ani kasków ani rękawic antypoślizgowych, ani też stabilnego podestu.

Sąd stoi na stanowisku, że gdyby pracodawca prawidłowo stosował zasady bezpieczeństwa oraz higieny pracy i wymagał konsekwentnie ich przestrzegania przez pracowników, nie zaistniałaby sytuacja, w której poszkodowany mógł pracować w warunkach zagrażających jego bezpieczeństwu i z bardzo dużym prawdopodobieństwem do wypadku w takich okolicznościach by nie doszło. Zachowanie pracodawcy, który nie zapewnił bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz nie przestrzegał przepisów w tym zakresie jest o wiele bardziej naganne, niż zachowanie powoda, który ewentualnie nie zastosował się do wymagań pracy jednoosobowej. Mając na uwadze wszystkie te okoliczności, a w szczególności naruszenie przez pozwanego zasad bhp w zakresie organizacji pracy, jednego z podstawowych obowiązków pracodawcy (generujących uprzednią i bezwarunkową odpowiedzialność pracodawcy) Sąd uznał, iż nawet względne przyczynienie się powoda do wypadku nie może prowadzić do korekty rozmiaru obowiązku naprawienia szkody w myśl art. 362 k.c.

Stosownie do treści art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zgodnie zaś z art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo niezdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub widoki powodzenia na przyszłość może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Powództwo wytoczone przez powoda reprezentowanego w procesie przez profesjonalistę w jego ostatecznym, zmodyfikowanym kształcie, przy uwzględnieniu rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 maja 2018 r., sygn.. akt: III APa 11/18, obejmowało żądanie zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kwoty:

1/ dalszego zadośćuczynienia w kwocie 76.400,- zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty ,

2/zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda ustawowych odsetek od kwoty 25.000,- zł tytułem zadośćuczynienia za okres od dnia od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

3/ zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda 19 zł z tytułu dalszego odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty,

4/zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda ustawowych odsetek od kwoty 1.140,- zł tytułem odszkodowania za okres od dnia 17 kwietnia 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty.

Przy tym Sąd nie traci z pola widzenia, iż na rozprawie w dniu 11 września 2019 r. poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik powoda poparł powództwo i wniósł o sprostowanie omyłki z pkt. 1 pisma z dnia 27 maja 2019 r., tj. wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszego zadośćuczynienia w kwocie 101 400 zł z odsetkami tak jak w piśmie. Ponadto wniósł o sprostowanie z punktu 2 i 4 odsetek w ten sposób, że wniósł o ich zasądzenie od kwot zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego nie do dnia zapłaty, tylko do dnia 1 lutego 2016 roku. Niemniej jednak wskazanego sprostowania omyłki nie sposób uznać za dopuszczalne zgodnie bowiem z art. 193 § 2 ¹ kpc zmiana powództwa w tym zmiana kwoty dochodzonego roszczenia może być dokonana jedynie w piśmie procesowym I PZ 3/17 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 27-04-2017, VI ACa 1483/15 - wyrok SA Warszawa z dnia 10-11-2015/.

Odnośnie żądania zapłaty zadośćuczynienia, podnieść należy, iż zgodnie z przepisem art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Dzięki niemu winna zostać przywrócona równowaga, zachwiana wskutek popełnienia przez sprawcę czynu niedozwolonego. Ma ono charakter całościowy i winno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. Rozmiar zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy, w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości czy nieodwracalnego charakteru. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto, ze względu na swoją wysokość, represję majątkową (tak: Sąd Najwyższy w uchwale pełnego składu Izby Cywilnej SN z dnia 8 grudnia 1973 roku, OSNCP 1974, poz. 145).

Zasada umiarkowanej wysokości zadośćuczynienia nie może oznaczać przyzwolenia na lekceważenie takich bezcennych wartości, jak zdrowie czy integralność cielesna, a okoliczności wpływające na określenie tej wysokości, jak i kryteria ich oceny muszą być zawsze rozważane indywidualnie w związku z konkretną osobą poszkodowanego i sytuacją życiową, w której się znalazł (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 13 grudnia 2007 roku, I CSK 384/07, Lex nr 351187).

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy, takich jak: wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa oraz inne czynniki podobnej natury (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 roku, V CSK 245/07, Biul. SN 2008/4/11).

Pamiętać należy, że w ramach art. 445 § 1 k.c. uwzględnione są okoliczności, które składają się na pojęcie krzywdy i jej rozmiar. Stąd posługiwanie się tabelami procentowego uszczerbku na zdrowiu i stawkami za każdy procent trwałego uszczerbku dla rozstrzygnięcia zasadności roszczenia o zadośćuczynienie i jego wysokości, znajduje jedynie orientacyjnie zastosowanie i nie wyczerpuje oceny. Nietrafne jest zatem przy określaniu wysokości zadośćuczynienia operowanie jedynie odpowiednimi „jednostkami przeliczeniowymi” w postaci np. określonego stopnia uszczerbku, czy wysokości wynagrodzenia pracowniczego. Ogólnie wysokość zadośćuczynienia nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy i stosunków majątkowych społeczeństwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia
11 października 2002 roku, I CKN 1065/00, Lex nr 332901; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 18 lutego 1998 roku, I ACa 715/97, OSA 1999/2/7).

Na skutek przedmiotowego wypadku z dnia 28 czerwca 2012r. powód doznał złamania kości czaszki z wgłobieniem odłamów kostnych, stłuczenia mózgu, co było powodem jego połowicznego niedowładu. Powód bezpośrednio po wypadku przeszedł zabieg operacyjny usunięcia wgłębionych fragmentów czaszki, zaś w 2016r. przeszedł kolejny zabieg operacyjny plastyki ubytku kości czaszki okolicy ciemieniowej lewej protezą C.. Po wypadku na skutek doznanego urazu utrzymywał się niedowład prawostronny. Powód na nowo uczył się chodzić, jeść, pisać. W wyniku wypadku doszło u powoda do nieodwracalnego uszkodzenia (...), który będzie skutkował większą podatnością (...) na procesy neurodegeneracyjne. U powoda w dalszym ciągu utrzymują się nieznaczne objawy niedowładu, przez co zrezygnował on z prowadzenia samochodu, ponieważ mylił pedał gazu i hamulca. Występuje także u niego osłabienie koncentracji, pamięci bezpośredniej, tempa uczenia się. Ponadto powód odczuwa okresowo zaburzenia równowagi, osłabienie ruchów precyzyjnych prawej ręki, osłabienie siły chwytu globalnego. Przy ocenie rozmiaru krzywdy doznanej przez powoda nie można również pominąć rozległej blizny w okolicy skroniowo-ciemieniowej długości ponad 12 cm i szerokości 6 mm, której istnienie ma trwały charakter. Przy czym nie należy tracić z pola widzenia, iż rokowania na przyszłość są dobre. Niedowład prawych kończyn stopniowo ulegał poprawie w trakcie rehabilitacji , co umożliwiło powrót do pracy po kilku miesiącach zwolnienia lekarskiego (od 1 października 2012 r.). W pierwszym miesiącu po operacji, powód wymagał pomocy w wymiarze 5 - 6 godzin dziennie. Po rehabilitacji w szpitalu (...) sprawność prawych kończyn uległa poprawie, powód mógł pisać, choć niewyraźnie, mógł ogolić się, wziąć kubek do ręki. Stopniowo zakres opieki ulegał zmniejszeniu i w drugim miesiącu wynosił 3-4 godziny dziennie. W trzecim miesiącu - ok. 2 godzin dziennie. Obecnie nie ma podstaw do uznania, że istnieje jakiekolwiek prawdopodobieństwo wystąpienia dolegliwości i ograniczeń wywołanych swastyką mięśni dotkniętych wcześniej porażeniem połowicznym.

Uszczerbek na zdrowiu powoda na skutek obrażeń doznanych w czasie wypadku przy pracy w zakresie złamania kości czaszki oraz niedowładu prawostronnego w świetle opinii biegłych sądowych w zakresie neurologii, ortopedii, neurochirurgii, jest stały i wynosi 25 % oceniony na podstawie pkt 3b, 5d, 10 a rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2002 roku, biegłego chirurga plastycznego 10% wg pkt 1a Rozporządzenia, biegłego psychiatry 30% z pkt 9c rozporządzenia - łącznie 65 %.

W ocenie Sądu w świetle opinii biegłych zakres cierpień fizycznych powoda w związku z doznanymi w dniu 28 czerwca 2012r. początkowo w związku z doznanym urazem i niedowładem odczuwanym bólem i unieruchomieniem był znaczny, po czym na skutek skutecznej rehabilitacji ulegał stopniowemu zmniejszeniu. Powód szybko odzyskał zdolność do pracy, a uszczerbek na zdrowiu, jakiego doznał, choć skutkuje utratą możliwości prowadzenia pojazdu, nieznacznie ograniczoną zdolnością ruchową i wiąże się zaburzeniami pamięci, ma pomyślne rokowanie na przyszłość co do ogólnego stanu zdrowia.

W ocenie Sądu, przytoczone okoliczności uzasadniają przyznanie powodowi zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w rozmiarze większym niż wynikający z prawomocnej części wyroku Sądu Okręgowego z dnia 21 grudnia 2017 r. Ustalając jego wysokość Sąd zważył na rozmiar trwałego uszczerbku na zdrowiu, będącego następstwem wypadku (65 %), duży rozmiar cierpień fizycznych związanych ze dolegliwościami bólowymi i niedowładem szczególnie w pierwszym okresie po wypadku, konieczność leczenia i rehabilitacji, pogorszenie się sprawności, ograniczenia w życiu codziennym w pierwszym okresie po wypadku, ale również pozytywne rokowania na przyszłość oraz fakt, że powód w związku z urazem już w kilka miesięcy po wypadku odzyskał zdolność do pracy.

Rozważając omówione okoliczności Sąd uznał, że odpowiednim dla powoda zadośćuczynieniem będzie dodatkowo oprócz kwoty 25.000 zł już przyznanej wspomnianym wyrokiem z dnia 21 grudnia 2017 r. kwota 75.000 złotych. Wyrządzona powodowi krzywda przy pozytywnych rokowaniach ma charakter znaczny, poważny, a łączny uszczerbek wynosi 65%, zatem łączna kwota 100.000zł jest odpowiednia i uzasadniona okolicznościami, co w praktyce orzeczniczej – przy uwzględnieniu cen i relacji społeczno-gospodarczych – jest całkowicie akceptowalne. Ustalenie zadośćuczynienia w tej wysokości uwzględnia jego kompensacyjny charakter, przedstawiając ekonomicznie odczuwalną wartość, a zarazem nie jest nadmierne w stosunku do aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa.

Określając wysokość zadośćuczynienia, Sąd uwzględnił również fakt otrzymania przez powoda jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w kwocie
13 600 zł złotych. Należy przy tym podkreślić, że jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy wypłacone pracownikowi nie podlega odliczeniu od zadośćuczynienia pieniężnego, przysługującego poszkodowanemu na podstawie art. 445 k.c. Odszkodowanie to powinno natomiast być wzięte pod uwagę przy określaniu wysokości zadośćuczynienia, co nie jest jednoznaczne z mechanicznym zmniejszeniem sumy zadośćuczynienia o kwotę tego odszkodowania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2003 r., I CK 410/02, Lex nr 82269).

Dodatkowo przyznana kwota 75000 zł w ocenie Sądu Okręgowego rekompensuje więc dostatecznie doznane cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich doznał J. O. w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 28 czerwca 2012 r. Tym samym z uwagi na wskazane okoliczności przyznanie zadośćuczynienia - zgodnie z żądaniem powoda przy ponownym rozpoznaniu sprawy w zakresie przenoszącym tą wartość nie jest dopuszczalne.

Powód dochodził również odszkodowania, którego podstawę prawną stanowi art. 444 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Roszczenie powoda z tego tytułu przy ponownym rozpoznaniu sprawy opiewało na kwotę
19 zł - ponad sumę przyznaną prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 21 grudnia 2017 r.

Jak podkreśla się w orzecznictwie Sądu Najwyższego korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu tych kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę nad nim (osoba bliska, np. żona lub osoba inna) ( tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 roku II CSK 474/06), przy tym prawo poszkodowanego do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności korzystania z opieki osoby trzeciej, nie zależy od wykazania, że poszkodowany efektywnie wydatkował odpowiednie kwoty na koszty opieki ( tak wyrok SN z dnia 26 lipca 1977 roku I CR 143/77)

Powód w tym zakresie wywodzi, iż przy uwzględnieniu wymiaru niezbędnej mu opieki określonej na podstawie opinii biegłych sądowych, z pominięciem okresów jego pobytu w szpitalu, wysokość jego odszkodowania z tego tytułu winna wynosić łącznie
1.159 zł ( 122 h x 9,50 zł)/. Tymczasem wyrokiem z dnia 21 grudnia 2017 r. zasądzono na jego rzecz tylko i wyłącznie kwotę 1.140 zł.

W istocie powód przebywał w szpitalu: od 28 czerwca 2012r. do 20 lipca 2012r., następnie – na rehabilitacji – 17 sierpnia 2012r. do 18 września 2012r., a jak wynika z dokonanych ustaleń od 1 października 2012r. powrócił do pracy. Wobec tego powód wymagał, po urazie i w okresie pooperacyjnym, przez okres:

-lipiec (od 21 do 31.07.2012) codziennej pomocy osób trzecich, średnio 5 godz. dziennie, czyli 10 dni x 5 godzin dzienne, czyli 50 h x 9,50 zł za godzinę,

- sierpień (od 1 do 16.08.2012r.) - średnio 3 godz. dziennie, czyli 16 dni x 3 godziny dziennie, czyli 48 h x 9,50 zł,

- w okresie od 18.09. do 30.09. 2012r.- 2 godziny dziennie, czyli 12 dni x 2 godziny dziennie. czyli 24 x 9,50 zł.

Łączny czas sprawowanej nad powodem opieki wynosi więc 122 x 9,50 zł. Tym samym żądanie zwiększenia zasądzonego na rzecz powoda w tym zakresie odszkodowania jest w pełni uzasadnione.

O odsetkach od zasądzonego zadośćuczynienia i odszkodowania, zarówno przedmiotowym orzeczeniem, jak i wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 21 grudnia 2017 r. w sprawie VIII P 36 /17 uznając zasadność żądań powoda w tym zakresie - Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w związku z art. 300kp i art. 455 k.c., z tym, że zasądzono je w przypadku kwot już zasądzonych powyższym wyrokiem do dnia 1 lutego 2016 roku.

Datą sprecyzowania żądań powoda co do wysokości oraz wezwania pozwanego do ich spełnienia jest wyznaczony pozwanemu termin do zapłaty zadośćuczynienia oraz odszkodowania i milcząca odmowa ich zapłaty przez pozwanego, wynikająca z faktu braku realizacji świadczenia w wyznaczonym terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Pozwany pozostaje zatem w opóźnieniu w zapłacie od dnia 17 kwietnia 2015 roku. Wskazać należy, iż fakt wezwania pozwanego do zapłaty tych świadczeń we wskazanym terminie został w toku procesu wykazany przez powoda i nie był przez pozwanego pracodawcę negowany. Należy także podkreślić, iż orzeczenie Sądu przyznające zadośćuczynienie, odszkodowanie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, a nie konstytutywnego. Zobowiązane do zapłaty zadośćuczynienia (art. 445 § 1 k.c.), odszkodowania ( art. 444 § 1 kpc) ma charakter zobowiązania bezterminowego, toteż przekształcenie go w zobowiązanie terminowe może nastąpić w wyniku wezwania wierzyciela (pokrzywdzonego) skierowanego wobec dłużnika do spełnienia świadczenia (art. 455 k.c.). Zasądzenie odsetek ustawowych od daty wskazanej w wyroku i zgodnej z żądaniem, a następnie odsetek ustawowych za opóźnienie zarówno w zakresie kwot przyznanych w niniejszym postępowaniu, jak i na mocy wyroku z dnia 21 grudnia 2017 r. znalazło więc podstawę w art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. i art. 300 kp.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji. W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt. 2 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. obciążając pozwanego obowiązkiem poniesienia kosztów w zakresie w jakim zostały uwzględnione roszczenia. Wobec tego, że roszczenia powoda obejmujące kwotę 101 419 zł (w zakresie uchylonym przez Sąd II instancji) okazały się zasadne co do kwoty 75.019 zł, powód wygrał proces w 74%, natomiast pozwana w 26%. Koszty pełnomocnika powoda stanowiły kwotę łącznie 11.137,50 złotych obliczoną na podstawie § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt.6 i § 15 ust.3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.) za postępowanie przed sądem okręgowym, uznając, że nakład pracy pełnomocnika powoda, rodzaj i zawiłość sprawy uzasadniał przyznanie tych kosztów w podwójnej stawce minimalnej oraz kwotę 3037,50 zł na podstawie § 10 ust. 1 pkt 2 w związku z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt.6 za postępowanie przed sądem apelacyjnym. Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 8.241,75 złotych.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U.2019, poz. 785 ze zm.). Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, Sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Na koszty te złożył się wydatki związane z wydaniem opinii przez biegłych łącznie na kwotę 1415,48 zł złotych oraz opłata od pozwu w kwocie 3.750,95 zł, której obowiązku nie miał uiścić powód, z uwzględnieniem wartości zasądzonych roszczeń. Łączna kwota poniesionych wydatków w niniejszej sprawie, na którą złożyły się koszty opinii biegłych stanowiła kwotę 2.384,35 zł. Biorąc pod uwagę, że łącznie na rzecz powoda zasądzono od pozwanej tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia 101.159 zł należy uznać, że w całym postępowaniu (uwzględniając kwoty zasądzone wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 21 grudnia 2017 roku) pozwana przegrała sprawę w wysokości około 80%, a zatem winna w takim procencie ponieść koszty związane z wydatkami sądowymi, przy czym zasądzając kwotę z tego tytułu na rzecz Skarbu Państwa należał uwzględnić, iż pozwana już w wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 21 grudnia 2017 roku została obciążona tymi wydatkami w kwocie 492,00 zł. O taką więc kwotę należało pomniejszyć kwotę wydatków zasądzonych od pozwanej spółki.

Natomiast Sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. w zakresie kwoty odpowiadającej jednomiesięcznemu wynagrodzeniu pracownika.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda

14.10.2019r.