VIII Pa 26/19 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-10-24
Sygn. akt VIII Pa 26/19
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z 12.10.2018 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, po rozpoznaniu sprawy X P 1381/17 z powództwa sprawy z powództwa T. H., A. D. (1), L. I., N. Y., V. K., P. K., V. V., D. P. (1) i Y. H. przeciwko (...) Spółce z o.o. spółce komandytowej w K. o ustalenie istnienia stosunku pracy, wynagrodzenie i wydanie świadectwa pracy
I. ustalił, że:
1. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
2. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
3. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
4. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
5. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
6. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
7. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
8. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony,
9. (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. w okresie od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. łączył stosunek pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony;
II. zobowiązał pozwaną (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. do:
1. wydania T. H. świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
2. wydania A. D. (1) świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
3. wydania L. I. świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
4. wydania N. Y. świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
5. wydania V. K. świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
6. wydania P. K. świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
7. wydania V. V. świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
8. wydania D. P. (1) świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
9. wydania Y. H. świadectwa pracy obejmującego okres zatrudnienia w ramach stosunku pracy od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r.,
III. zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. na rzecz:
1. T. H. 5 147,87 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
2. A. D. (1) 5 303,60 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
3. L. I. 3 067,72 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
4. N. Y. 5 382,09 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
5. V. K. 5 271,01 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
6. P. K. 5 544,08 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
7. V. V. 5 264,95 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
8. D. P. (1) 5 551,39 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
9. Y. H. 3 899,65 zł brutto tytułem zaległego wynagrodzenia z odsetkami ustawowymi od dnia 10 maja 2017r. do dnia zapłaty,
IV. nadał wyrokowi w punkcie III. 1. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
V. nadał wyrokowi w punkcie III. 2. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
VI. nadał wyrokowi w punkcie III. 3. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
VII. nadał wyrokowi w punkcie III. 4. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
VIII. nadał wyrokowi w punkcie III. 5. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
IX. nadał wyrokowi w punkcie III. 6. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
X. nadał wyrokowi w punkcie III. 7. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
XI. nadał wyrokowi w punkcie III. 8. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
XII. nadał wyrokowi w punkcie III. 9. rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2 000 zł brutto;
XIII. zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. solidarnie na rzecz T. H., A. D. (1), L. I., N. Y., V. K., P. K., V. V., D. P. (1) i Y. H. 4 320 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powodów;
XIV. obciążył i nakazał pobrać od pozwanego (...) Sp. z o.o. Sp. k. w K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi 2 222 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu, od której powodowie byli ustawowo zwolnieni.
Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:
W dniu 8.12.2016 r. w K. została zawarta pomiędzy T. H. a (...) Sp. z o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności pomocniczych przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 9.12.2016r. do 30.04.2017r.
W oświadczeniu z 9.02.2017r. pozwana (...) Sp. z o.o. wskazała, iż zamierza powierzyć wykonywanie pracy A. D. (1) w okresie od 16.02.2017r. do 30.06.2017r. na stanowisku pracownika produkcji – pakowacza w Ł..
W dniu 8.12.2018 r. w K. została zawarta pomiędzy L. I. a (...) Sp. z o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności pomocniczych przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 9.12.2016 r. do 30.04.2017 r.
W dniu 17.02.2017 r. w K. została zawarta pomiędzy N. Y., a H. Q. Sp. o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności pomocniczych przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 23.02.2017 r. do 30.06.2017 r.
W dniu 8.12.2016 r. w K. została zawarta pomiędzy V. K. a (...) Sp. z o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 9.12.2016 r. do 30.04.2017 r.
W dniu 8.12.2016 r. w K. została zawarta pomiędzy Y. H. a (...) Sp. z o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 9.12.2016 r. do 30.04.2017 r.
W dniu 16.12.2016 r. w K. została zawarta pomiędzy V. V. a (...) Sp. z o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 16.12.2016 r. do 30.04.2017 r.
W dniu 31.12.2016 r. w K. została zawarta pomiędzy P. K. a (...) Sp. z o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności pomocniczych przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 8.12.2016 r. do 30.04.2017r.
W dniu 17.02.2017 lutego w K. została zawarta pomiędzy D. P. (2) a (...) Sp. z.o.o. umowa zlecenia do wykonywania czynności pomocniczych przy pakowaniu i czynności pomocniczych przy operowaniu maszyną na okres od 23.02.2017 r. do 2.05.2017 r.
Pozwana (...) Sp. z o.o. z siedzibą w K. jako przeważający przedmiot działalności miała wskazaną działalność agencji pracy tymczasowej.
V. K., N. Y., L. I., A. D. (2) i T. H. nie figurowały jako zgłoszone do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w 2017r. u płatnika składek (...) Sp. z o.o. V. K., L. I., A. D. (2) i T. H. według zapisów w systemie ZUS figurowały jako zgłoszone z tytułu wykonywania umowy zlecenia w 2017r. u płatnika (...) Sp. z o.o. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
P. K., V. V. i Y. H. nie figurowały jako zgłoszone do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w 2017r. u płatnika składek (...) Sp. z o.o. V. V. i Y. H. według zapisów w systemie ZUS figurowały jako zgłoszone z tytułu wykonywania umowy zlecenia w 2017r. u płatnika (...) Sp. z o.o. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.
Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że wszyscy powodowie wykonywali czynności zawodowe na rzecz (...) Sp. z o.o. w Ł. przy ul. (...). Praca polegała na pakowaniu ciastek – herbatników. Nie było możliwości przysłania nikogo na zastępstwo. Powodowie mieli możliwość nie wykonywania pracy przez 1 dzień z uwagi na złe samopoczucie. Jeśli kogoś nie było w pracy, pozostałe osoby musiały wykonywać jego czynności.
Powodowie musieli stawić się do pracy na określoną godzinę. Pracowali po 12 godzin, na zmianę, jeden tydzień w godzinach 6.00 – 18.00, a kolejny tydzień w godzinach 18:00 – 6:00. Zdarzało się, przy zwiększonej ilości zamówień, że przychodzili do pracy również w niedziele. Powodowie podpisywali listę obecności przychodząc do pracy, a jeśli tego nie zrobili, to była podpisywana przez nich przy wyjściu z pracy. Żaden z powodów nie miał własnych narzędzi pracy – wszyscy korzystali z narzędzi obecnych w zakładzie pracy, nie była również wydawana odzież robocza. W trakcie każdego dnia pracy następowały zmiany czynności wykonywanych przez poszczególne osoby, co było im tłumaczone koniecznością uniknięcia monotonii w pracy.
Lista obecności znajdowała się w posiadaniu M. R. – osoby zajmującej się kontaktem między (...) Sp. z o.o., a (...) Sp. z o.o. M. R. nadzorowała stale pracę wszystkich powodów i dokonywała rozliczenia ich czasu pracy. Wydawała ona również polecenia wszystkim osobom pracującym. Czasami w miejscu pracy pojawiali się również M. S. – współwłaściciel (...) Sp. z o.o. oraz J. S. – prezes zarządu (...) Sp. z o.o.
Dzień 10.04.2017r. był ostatnim dniem, w którym powodowie świadczyli pracę w zakładzie w Ł. przy ul. (...). W dn. 11.04.2017r. żaden z powodów nie został dopuszczony do miejsca, w którym wcześniej świadczyli pracę. Powodowie udali się do biura do M. R. celem wyjaśnienia sytuacji i ustalenia kiedy otrzymają wypłatę zaległych wynagrodzeń. M. R. kazała powodom stawić się w biurze w Ł. przy ul. (...) w dn. 12.04.2017r. celem wyjaśnienia sytuacji.
W dniu 12.04.2017r. wszyscy powodowie zebrali się i razem udali się do biura przy ul. (...). W biurze był obecny M. S.. Przygotował on listę z zaległymi płatnościami na rzecz osób pracujących w zakładzie przy ul (...) w Ł. i zobowiązał się do uregulowania należności do 20.05.2017r., co nie nastąpiło.
Zestawienie z 13.04.2017r. podpisane nazwiskiem S. i pieczęcią (...) Sp. z o.o. ul. (...), (...)-(...) Ł. obejmowało należności z tytułu wynagrodzenia netto na rzecz:
- T. H. w kwocie 3 853,08 zł,
- A. D. (1) w kwocie 3 969,84 zł,
- L. I. w kwocie 2 296,28 zł,
- N. Y. w kwocie 4 028,22 zł,
- V. K. w kwocie 3 945,52 zł,
- Y. H. w kwocie 2 919 zł,
- V. V. w kwocie 3 940,65 zł,
- P. K. w kwocie 4 150 zł,
- D. P. (1) w kwocie 4 155 zł.
Należności te obejmowały wynagrodzenia za cały miesiąc marzec 2017r. oraz 10 dni kwietnia 2017r.
Sąd Rejonowy ustalił także, że do powodów nikt nie dzwonił informując, że mają zaprzestać świadczenia pracy w zakładzie w Ł. przy ul. (...).
Strona pozwana pismem z 23.03.2017r. wypowiedziała (...) Sp. z o.o. w Ł. umowę o świadczenie usług outsourcingowych z 25.11.2016r. ze skutkiem natychmiastowym. Brak jest czytelnej informacji o dacie nadania niniejszego pisma do adresata oraz o ewentualnej dacie jego otrzymania przez adresata.
Pozwana spółka przed 1.03.2017 r. dokonywała wypłaty wynagrodzeń na rzecz wszystkich powodów na ich rachunki bankowe.
Wynagrodzenia za luty 2017r. powodom wypłacił pracodawca użytkownik (...) Sp. z o.o.
Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, których autentyczność nie była przez strony kwestionowana, a także w oparciu o zeznania powodów V. K. i D. P. (1). Zdaniem Sądu I instancji zeznania powodów są spójne, rzeczowe i w pełni ze sobą korespondują. Sąd Rejonowy argumentował, że z rzeczonych zeznań dokładnie wynika w jakich warunkach następowało wykonywanie czynności zawodowych przez powodów oraz okoliczności związane z ustaleniem należnego powodom wynagrodzenia. Sad Rejonowy zaznaczył, że ww. powodowie, a w szczególności V. K. potwierdzili, że wszyscy powodowie pracowali w zakładzie pracy w Ł. przy ul. (...) w tych samych warunkach i na tych samych zasadach.
Sąd I instancji nie dał wiary zeznaniom świadka V. T. w zakresie w jakim zeznał on, iż dzwonił do powodów informując o tym, że umowa zlecenia zawarta między nimi a (...) Sp. z o.o. zostaje wypowiedziana i żeby nie chodzili do pracy do zakładu w Ł. przy ul. (...) i nie świadczyli pracy na rzecz (...) Sp. z o.o., argumentując, że świadek ten wskazał, że dzwonił do V. K. ze wspomnianą informacją, czemu ta zdecydowanie zaprzeczyła, dodając, że również sposób składania zeznań przez tego świadka poddawał w wątpliwość wiarygodność jego słów.
W ocenie Sądu Rejonowego za niewiarygodne należało uznać również zeznania występującego w imieniu pozwanej spółki (...) w zakresie w jakim wskazywał on, iż umowy zlecenia dla powodów zostały wypowiedziane przez V. T., argumentując, że przeczą temu wiarygodne zeznania przede wszystkim V. K., która wskazała, że takie wypowiedzenie nie miało miejsca. Sąd I instancji uznał również, że nieprawdopodobnym jest, by już na koniec lutego 2017r. strona pozwana wypowiadała umowy zlecenia powodom i nakazywała im nie chodzenie do pracy do zakładu przy ul. (...) w Ł. i nie świadczenie pracy na rzecz (...) Sp. z o.o., a czynność związaną z wypowiedzeniem łączącej tą że spółkę z pozwaną podjęła dopiero pod koniec miesiąca marca 2017r. Sąd Rejonowy wskazał, że brak jest również dowodów, że wypowiedzenie z 23.03.2017r. zostało nadane do (...) Sp. z o.o. w Ł., a jeśli nawet zostało, to w jakiej dacie to nastąpiło, gdyż potwierdzenie nadania jest całkowicie nieczytelne, a składane było przez pełnomocnika profesjonalnego jako załącznik do odpowiedzi na pozew.
Sąd I instancji oddalił wnioski pełnomocnika strony pozwanej o przesłuchanie w charakterze świadków J. S. i M. S..
Sąd Rejonowy wyjaśnił, że w odniesieniu do J. S., po wcześniejszych nieskutecznych próbach doręczenia wezwania do stawienia się w sprawie w charakterze świadka (wezwania doręczane były przez awizo) i nie wskazywania przez profesjonalnego pełnomocnika strony pozwanej innego adresu do doręczeń dla tego świadka, Sąd postanowieniem do protokołu rozprawy z 13.06.2018r. oznaczył ostateczny termin przesłuchania tego świadka na dzień 24.08.2018r., jednak z uwagi na to, że na w/w termin rozprawy świadek J. S. również się nie stawił - Sąd oddalił wniosek o jego przesłuchanie kierując się upływem terminu zakreślonego w oparciu o art. 242 k.p.c. oraz tym, że dalsze wzywanie świadka prowadziłoby do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.
W odniesieniu do świadka M. S. Sąd Rejonowy wyjaśnił, że pełnomocnik strony pozwanej złożył wniosek o jego przesłuchanie dopiero na rozprawie 13.06.2018r. i zobowiązał się jednocześnie, iż w terminie 14 dni wskaże adres do doręczeń dla świadka. W postanowieniu wydanym na rozprawie 13.06.2018r. 01:30:52 w punkcie 6. pełnomocnik strony pozwanej został zobowiązany do podania w terminie 14 dni adresu do doręczeń dla M. S. pod rygorem oddalenia wniosku o przesłuchanie świadka. Do dn. 24.08.2018r pismo z adresem dla tego świadka nie wpłynęło do Sądu i dlatego Sąd oddalił na rozprawie 24.08.2018r. wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka M. S., uznając, że zmierza on wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.
W tak ustalonych okolicznościach faktycznych sprawy Sąd Rejonowy uznał powództwa za zasadne w całości.
Sąd I instancji wyjaśnił, że zgodnie z art. 189 k.p.c. żądać ustalenia przez sąd istnienia stosunku prawnego lub prawa może osoba, która ma w tym interes prawny, który zachodzi, gdy skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni ochronę prawnie chronionych interesów i definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu sporu w przyszłości. Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z powszechnie przyjętą wykładnią tego przepisu interes prawny jest to obiektywna (czyli rzeczywiście istniejąca), a nie tylko hipotetyczna (czyli w subiektywnym odczuciu strony) potrzeba uzyskania wyroku odpowiedniej treści występująca wówczas, gdy powstała sytuacja rzeczywistego naruszenia albo zagrożenia naruszenia określonej sfery prawnej. Niepewność stosunku prawnego lub prawa powinna zachodzić obiektywnie według rozumnej oceny sytuacji, a nie według odczucia powoda, który uważa, że nastąpiło naruszenie sfery jego uprawnień . Sąd Rejonowy dodał, że co do zasady, pracownik ma interes prawny w ustaleniu istnienia stosunku pracy choćby z tego powodu, że ustalenie takie warunkuje prawo do niektórych bieżących i przyszłych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, a także rzutuje, poprzez konstrukcję stażu ubezpieczenia, na ich wysokość. W rezultacie Sąd I instancji uznał, że wszyscy powodowie mieli interes prawny w tym, aby dochodzić ustalenia istnienia stosunku pracy zgodnie z art. 189 k.p.c.
Sąd Rejonowy wskazał, że w przedmiotowej sprawie powodowie wnosili o ustalenie, że w spornym okresie łączyła ich z pozwaną spółką umowa o pracę, a także wnosili o nałożenie na spółkę obowiązku wydania świadectwa pracy za sporny okres oraz zasądzenie określonych roszczeń wynikających ze stosunku pracy.
W związku z powyższym w pierwszej kolejności Sąd Rejonowy ustalił czy w okresie od 1.03.2017r. do 10.04.2017r. powodów i pozwaną spółkę (...) łączyła umowa o pracę, gdyż dokonanie oceny tego faktu stanowi podstawę dalszych rozstrzygnięć w sprawie.
Sąd I instancji przypomniał, że zatrudnienie nie musi mieć charakteru pracowniczego, ponieważ praca może być świadczona także na podstawie umów cywilnoprawnych. Sąd Rejonowy argumentował, że art. 353 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. daje stronom możliwość decydowania o rodzaju stosunku prawnego, a art. 22 §1 1 k.p. nie wprowadza ani domniemania zawarcia umowy o pracę, ani fikcji prawnej zawarcia umowy tego rodzaju, a zatem nie ogranicza woli stron w wyborze podstawy zatrudnienia, choć z pewnością daje pierwszeństwo zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę.
Sąd Rejonowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 22 §1 k.p. – zawierającym definicję legalną stosunku pracy – przez nawiązanie tego stosunku pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Sąd I instancji podkreślił, że zgodnie z art. 22 §1 1 k.p. nazwa umowy nie ma decydującego znaczenia dla oceny, czy jest to umowa o pracę, zaznaczając, że zawsze należy uznać, że jest to stosunek pracy, jeżeli praca jest wykonywana w warunkach przewidzianych w §1, tzn. jeżeli nawiązany stosunek pracy ma cechy wskazane w art. 22 § 1 k.p.
Sąd Rejonowy wskazał, że do najbardziej istotnych elementów stosunku pracy należą: dobrowolność zobowiązania, obowiązek spoczywający na pracowniku, a polegający na świadczeniu pracy osobiście, w sposób ciągły, podporządkowany poleceniom pracodawcy, natomiast pracodawca jest obowiązany do wynagrodzenia pracownika za świadczoną na jego rzecz pracę oraz do ponoszenie ryzyka gospodarczego, produkcyjnego i osobowego przez pracodawcę. Sąd I instancji wyjaśnił, że obowiązek osobistego świadczenia pracy oznacza, że pracownik nie może powierzyć realizacji czynności, jakie wynikają z umowy o pracę osobom trzecim, akcentując, że brak bezwzględnego obowiązku osobistego świadczenia pracy wyklucza możliwość zakwalifikowania stosunku prawnego jako umowy o pracę. Sąd Rejonowy zaznaczył też, że pracownik otrzymuje wynagrodzenie za wykonywanie pracy, za jej świadczenie, a nie za rezultat pracy – umowa o pracę nie jest bowiem umową rezultatu, ale starannego działania, dodając, że cechą charakterystyczną stosunku pracy jest też możliwość wymierzania przez pracodawcę kar wobec pracownika w ramach odpowiedzialności porządkowej.
Sąd I instancji podkreślił, że podporządkowanie pracownika pracodawcy jest szczególnie istotnym elementem, odróżniającym umowę o pracę od innych stosunków zobowiązaniowych, w ramach których istnieje obowiązek świadczenia pracy, wskazując, że dotyczy ono sposobu, miejsca i czasu wykonywania przez pracownika pracy, a także innych jego obowiązków objętych treścią stosunku pracy. Sąd Rejonowy dodał, że w ramach podporządkowania pracownika mieści się możliwość żądania przestrzegania ustalonych przez pracodawcę (zwłaszcza w ramach regulaminu pracy) reguł porządkowych oraz poddania się jego władztwu dyscyplinarnemu (karom porządkowym).
Następnie Sąd I instancji wskazał, że kolejnymi cechami stosunku pracy, które nie występują w umowie zlecenia, są: obowiązek pracownika do świadczenia pracy osobiście i w sposób ciągły, pozostawania do dyspozycji pracodawcy i wykonywanie jego poleceń, obowiązek przestrzegania czasu pracy i przestrzegania dyscypliny pracy oraz nieponoszenie ryzyka gospodarczego. Sąd Rejonowy zaznaczył, że niektóre cechy charakterystyczne dla stosunku pracy mogą występować przy świadczeniu pracy na podstawie umów prawa cywilnego, dodając, że w sytuacji gdy umowa wykazuje wspólne cechy dla umowy o pracę i umowy prawa cywilnego z jednakowym ich nasileniem, to wówczas o jej typie decyduje zgodny zamiar stron i cel umowy, który może być wyrażony także w nazwie umowy. Sąd I instancji zaznaczył, że przy kwalifikacji prawnej umowy należy uwzględnić okoliczności istniejące w chwili jej zawarcia, jednocześnie podkreślając, że zgodnie z art. 22 §1 2 k.p., nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1 tego przepisu.
Sąd I instancji wskazał, że elementem różniącym umowę o pracę od umowy zlecenia nie jest rodzaj wykonywanych czynności, gdyż dla obu tych umów przedmiotem świadczenia mogą być bowiem identyczne czynności, natomiast elementami istotnymi w umowie o pracę, które nie występują w umowie zlecenia, jest obowiązek pracownika osobistego świadczenia pracy, podporządkowania pracodawcy, obowiązek przestrzegania czasu pracy i przestrzegania dyscypliny pracy, choć niektóre cechy charakterystyczne dla stosunku pracy mogą występować przy świadczeniu pracy na podstawie umów prawa cywilnego . Sąd Rejonowy wyjaśnił, że umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na pozostawaniu w dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do jego potrzeb innych czynności zlecanych. Sąd I instancji wskazał, że tym samym umowa cywilnoprawna ogranicza się do realizowania konkretnych czynności, bez możliwości ich zmiany w ramach zawartego stosunku prawnego, natomiast w umowie o pracę pracownik zobowiązuje się do wykonywania różnych czynności jakie zawarte są w zakresie jego obowiązków, które mogą być niejednorodne rodzajowo.
Sąd I instancji zaznaczył, że elementem akcentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego jest ustalenie, czy dana relacja zobowiązaniowa jest stosunkiem pracy, czy też strony łączy inny stosunek prawny, zależy nie od nazwy zawartej umowy, a od oceny cech tej umowy, nie tylko zapisanych w samej umowie, ale przed wszystkim zawartych w sposobie jej wykonywania, wywodząc, że o przyjęciu istnienia stosunku pracy decyduje zatem sposób wykonywania pracy, a szczególnie realizowanie przez strony, nawet wbrew postanowieniom zwartej umowy – tych cech, które charakteryzują umowę o pracę i odróżniają tę umowę od innych umów o świadczenie usług. Sąd Rejonowy zaakcentował, że również zamiar zawarcia umowy o dzieło czy zlecenia, a także świadome podpisanie takiej umowy nie mogą zmienić charakteru zatrudnienia zainicjowanego takimi umowami, jeśli wykazuje ono w przeważającym stopniu cechy innego stosunku prawnego .
W efekcie Sąd Rejonowy stwierdził, że w niniejszej sprawie nie ma znaczenia to, jak nazwana została umowa łącząca strony postępowania, natomiast elementem istotnym jest to czy zawarta „umowa zlecenia” wykonywana była w sposób charakterystyczny dla stosunku pracy –albowiem w takiej sytuacji łączący strony stosunek oparty jest na umowie o pracę, i to nawet w przypadku odmiennych postanowień zawartych w samym oświadczeniu.
Sąd I instancji wskazał, że nie była sporną okoliczność, że wszyscy powodowie wykonywali pracę przy produkcji i pakowaniu ciastek, a ich praca miała charakter odpłatny.
W ocenie Sądu Rejonowego stosunek łączący powodów z pozwaną spełniał wszelkie przesłanki do zakwalifikowania go jako stosunku pracy.
Sąd I instancji wyjaśnił, że najważniejszą cechą stosunku pracy odróżniającą go od umów cywilnoprawnych jest bieżące podporządkowanie pracownika pracodawcy, które jest znacznie większe niż np. w umowie zlecenia, która z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na wykonywaniu czynności zlecanych na bieżąco. Zdaniem Sądu Rejonowego z materiału dowodowego wynika, że praca powodów była pracą podporządkowaną w sposób odpowiadający stosunkowi pracy, ponieważ powodowie każdego dnia musieli rejestrować swoją obecność, musieli podporządkować się ułożonemu przez wyznaczoną osobę harmonogramowi pracy zmianowej, a ponadto wszelkie zmiany w grafiku pracy, ewentualne nieobecności musiały być zaakceptowane lub dokonane właśnie przez nadzorującą M. R. – osobę z ramienia (...) – pracodawcy użytkownika, odpowiedzialnej za kontakty z pozwaną spółką.
Sąd Rejonowy wyjaśnił, że pracownicze podporządkowanie stanowi m.in. obowiązek osobistego wykonywania pracy w zespole zorganizowanym przez pracodawcę, w ściśle oznaczonym miejscu i czasie, wskazując, że osoba wyznaczona – M. R. układała grafiki pracy powodów, wyznaczała kiedy kto będzie pracował.
Sąd I instancji argumentował, że w czasie pracy – zgodnie z harmonogramem, powodowie pozostali do dyspozycji pracodawcy użytkownika, musieli wykonywać przydzielone czynności i nie mogli opuścić terenu zakładu pracy, a ponadto podlegali oni również doraźnej kontroli sposobu i jakości wykonywanych czynności, którą sprawowała M. R..
Sąd Rejonowy zaakcentował, że pracodawca użytkownik zapewniał zatrudnionym osobom wszelkie narzędzia niezbędne do wykonywania przez te osoby powierzonych zadań, podkreślając, że jest to charakterystyczne dla umowy o pracę, gdzie to pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi miejsca pracy i narzędzi niezbędnych do jej wykonywania.
W oparciu o poczynione w taki sposób ustalenia Sąd Rejonowy uznał, że wszystkich powodów z pozwaną spółką – agencją pracy tymczasowej, w okresie od 1.03.2017r. do 10.04.2017r. łączył stosunek pracy powstały na podstawie umów zlecenia zawartych przez strony, co w efekcie otworzyło możliwość rozstrzygania o pozostałych roszczeniach zgłoszonych przez powódki.
Sąd I instancji wyjaśnił, że zgodnie z art. 97 §1 k.p. w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy. Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. Sąd Rejonowy wskazał, że w dalszej kolejności art. 97 §2 k.p. określa jakie informacje winny być objęte treścią świadectwa pracy, co m.in. dotyczy danych niezbędnych do ustalania uprawnień ubezpieczeniowych pracownika związanych z okresami składkowymi i nieskładkowymi dla uprawnień emerytalno-rentowych określonych w ustawie z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 z późn. zm.).
Sąd Rejonowy wyjaśnił, że jeśli pracodawca nie wywiązuje się z obowiązku wydania świadectwa pracy - wówczas pracownikowi przysługuje roszczenie o wydanie tego dokumentu, którego może dochodzić przed sądem pracy. W sprawie o wydanie świadectwa pracy istotą sporu jest wykonanie obowiązku wynikającego ze stosunku pracy, którego istnienie nie jest sporne.
Sąd Rejonowy argumentował, że skoro wszystkich powodów od 1.03.2017r. do 10.04.2017r. łączył stosunek pracy w ramach pracy tymczasowej, przeto Sąd zobowiązał stronę pozwaną do wydania za ten okres wszystkim powodom świadectw pracy potwierdzających fakt ich zatrudniania.
Sąd I instancji zacytował treść art. 13 i 14 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z 9.07.2003 r. (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 594), wskazując, że obowiązki pracodawcy użytkownika względem pracownika są ściśle ograniczone, główne obowiązki leżące po stronie pracodawcy – agencji pracy tymczasowej, w tym również wypłata wynagrodzenia. Sąd Rejonowy podkreślił, że obowiązki pracodawcy użytkownika ograniczone są w zasadzie do kwestii związanych ze zorganizowaniem pracy, przepisami BHP oraz ewidencjonowania czasu pracy. Sąd I instancji wskazał, że wobec ustalenia, że wszystkich powodów łączył z pozwaną spółką – agencją pracy tymczasowej stosunek pracy, to zgodnie z w/w przepisami ponosiła ona również odpowiedzialność za wypłatę wynagrodzenia na rzecz wszystkich pracowników – powodów. Sąd Rejonowy dodał, że pracodawca użytkownik – (...) Sp. z o.o. prowadził ewidencję czasu pracy wszystkich powodów i w oparciu o te ewidencje H. Q. wypłacała wcześniej wynagrodzenia wszystkim powodom przelewając stosowne kwoty na ich rachunki bankowe. Zdaniem Sądu Rejonowego wypłata wynagrodzenia za luty 2017r. powodom przez pracodawcę użytkownika w żadnym stopniu nie znosi wynikającego z ustawy obowiązku jego wypłaty przez agencję pracy tymczasowej za okres od 1.03.2017r. do 10.04.2017r.
Sąd I instancji uznał, że przedłożone zestawienie należności zawiera wykaz zaległych wynagrodzeń, za których wypłatę, w oparciu o wyżej przytoczone przepisy, odpowiada pozwana spółka – agencja pracy tymczasowej, akcentując, że fakt, iż zestawienie to sporządził pracodawca użytkownik nie oznacza braku odpowiedzialności pozwanej spółki. Sąd Rejonowy argumentował, że to pracodawca użytkownik prowadził ewidencję czasu pracy wszystkich powodów i to był on również uprawniony do sporządzenia stosownego zestawienia należności za przepracowany czas. Również fakt, że pracodawca użytkownik zobowiązał się uregulować należności ze wspomnianego zestawienia do dnia 20 maja 2017r., czego ostatecznie nie zrobił, nie zwalnia, w ocenie Sądu I instancji, pozwanej spółki od odpowiedzialności za wypłatę wynagrodzenia powodom. Zdaniem Sądu Rejonowego przede wszystkim nie można przyjmować, iż jest to zwolnienie pozwanej spółki z długu w postaci wynagrodzenia należnego powodom uczynione przez osobę trzecią, bo takie postanowienie, w sytuacji gdy wiadomym było zarówno pozwanej spółce, jak i powodom, o trudnościach finansowych pracodawcy użytkownika, należałoby uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, skoro wprost prowadziłoby to do pokrzywdzenia pracowników, a ponadto taka umowa musiałaby być zawarta między pracodawcą użytkownikiem, a agencją pracy tymczasowej, co nie nastąpiło.
Zdaniem Sądu I instancji wskazane w zestawieniu kwoty muszą być uznawane za wartości netto, ponieważ wynika to z porównania wartości wskazanych w zestawieniu z rachunkami podpisywanymi wcześniej przez poszczególnych powodów w związku z umowami zlecenia, gdzie należności wskazane w zestawieniu wprost odpowiadają kwotom do wypłaty wskazanym w rachunkach.
W efekcie Sąd Rejonowy uznał, że zasadnym było zasądzenie na rzecz każdego z powodów kwot dochodzonych przez nich w pozwach w wartościach brutto wraz z odsetkami ustawowymi od 10.05.2017r. do dnia zapłaty.
O obowiązku uiszczenia przez stronę pozwaną odsetek od zasądzonego dodatku do wynagrodzenia i wyrównania wynagrodzenia Sąd Rejonowy orzekł w oparciu o art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., stanowiący – zgodnie z dyspozycją art. 359 § 1 k.c. – formalne, ustawowe źródło odsetek. Ustalając moment, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia Sąd Rejonowy przywołał art. 476 k.c. wskazując, że w niniejszej sprawie świadczenia związane z wynagrodzeniem za pracę były świadczeniami okresowymi, i wyjaśnił, że zarówno wynagrodzenie za marzec 2017r. jak i wynagrodzenie za okres 1-10.04.2017r. w związku z ustaniem zatrudnienia powodów w tym dniu, były płatne do 10.04.2017r. W efekcie Sąd I instancji przyznał odsetki zgodnie z treścią żądania pozwów w tym zakresie od 10.05.2017r. do dnia zapłaty.
Sąd Rejonowy nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty nieprzekraczającej wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia każdego powodów na podstawie art. 477 2 § 1 k.p.c.
O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu określoną w art. 98 k.p.c., wyjaśniając, że na koszty postępowania złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika wnioskodawcy, którego wysokość ustalono na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 i § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22.10.2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804), wobec czego Sąd u punkcie XIII wyroku zasądził solidarnie od pozwanej spółki na rzecz wszystkich powodów 4 320 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego powodów. Sąd Rejonowy pomnożył stawkę z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia przez liczbę 9 powodów oraz dodał do niej stawkę ustaloną w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia po zsumowaniu dochodzonych przez powodów należności pieniężnych.
O kosztach sądowych w postaci nieuiszczonej opłaty od pozwu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 300).
Przedmiotowe orzeczenie zaskarżył apelacją pozwany, będący reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, w całości, zarzucając mu:
1) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. przepisów art. 87 ust.3 w zw. z art. 88z ust. 1 pkt.3 lit. e w zw. z art.2 ust.14 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy poprzez ich niezastosowanie, i ustalenie w konsekwencji, że powodowe byli zatrudnieni przez pozwaną na podstawie umów o pracę, w sytuacji w której zgodnie z w/w przepisami powodowie mogli być legalnie zatrudnieni na terenie Polski wyłącznie na podstawie umowy zlecenia, a tym samym ustalenie istnienia stosunku pracy pomiędzy powodami a pozwaną sankcjonuje stan prawny sprzeczny z przepisami ustawy;
2) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 13 ustawy o zatrudnieniu pracowników tymczasowych, poprzez jego błędne zastosowanie i w konsekwencji przyjęcie zawarcia pomiędzy pozwaną a powodami umowy o pracę tymczasową i odpowiedzialności pozwanej za zapłatę wynagrodzenia powodów za okres objęty żądaniem pozwu, w sytuacji gdy umowy te nie zawierały elementów wskazanych w treści w/w ustawy oraz brak było możliwości legalnego zatrudnienia pozwanych na podstawie umowy o pracę;
3) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu Rejonowego z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie oceny dowodów:
a) w sposób niewszechstronny tj. dokonanie oceny dowodu z zeznań świadka V. T. z pominięciem korespondujących z tymi zeznaniami przedstawiciela strony powodowej oraz bez okoliczności bezspornych tj: (i) faktem bezpośredniej wypłaty wynagrodzeń powodów za luty przez (...) sp. z o.o., (ii) faktem wypowiedzenia umowy łączącej powódkę i G. B. F. sp. z o.o, ( (...)) faktem podpisania zobowiązania do wypłaty wynagrodzeń przez przedstawiciela (...) sp. z o.o., nie zaś przez pozwaną lub upoważnioną przez nią osobę (iv) faktem, iż doszło do wyrejestrowania powodów z ZUS i w konsekwencji nie danie wiary zeznaniom w/w świadka co do wypowiedzenia umów łączących powodów i pozwaną;
b) w sposób niewszechstronny polegający na przyjęciu, że zgromadzony materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, iż powodowe pozostawali w relacji podporządkowania pozwanej (jako pracodawcy) w sytuacji, w której prawidłowa ocena materiału dowodowego nakazuje przyjąć, iż przedstawiciele pozwanej nie sprawowali bieżącego nadzoru nad powodami, zaś o braku podporządkowania przez pozwaną świadczą także okoliczności bezsporne w postaci wypłaty wynagrodzenia pozwanych za luty 2017 r. bezpośrednio przez (...) sp. z o.o. oraz podpisania zobowiązania do wypłaty wynagrodzeń przez przedstawiciela (...) sp. z o.o., których to dowodów sąd nie wziął pod uwagę względnie dokonał ich wadliwej interpretacji;
c) w sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania, albowiem skoro bezsprzecznie wyrażoną wolą stron było związanie się umową zlecenia, co wynika tak z treści umowy oraz okoliczności związanych z jej zawarciem (w tym w kontekście woli zawarcia umowy zlecenia wyrażonej w opisanych w powyżej oświadczeniach o zamiarze powierzenia wykonywania pracy) to brak jest podstaw do przyjęcia, że wiążące strony umowy były umowami o pracę.
W konkluzji do tak sformułowanych zarzutów apelacyjnych skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za obie instancje, według norm przepisanych, ewentualnie zaś o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz orzeczenie o zasądzeniu na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.
Ponadto apelant wniósł o dopuszczenie dowodów z :
1) dokumentów w postaci oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy dotyczącego powodów: H., H., V., Y., K., I., H. – wyjaśniając, że oświadczenia dotyczące pozostałych powodów zostały przedstawione przez pełnomocnika powodów w załącznikach do pozwów, na okoliczności ich treści, braku możliwości legalnego zawarcia (a w konsekwencji i ustalenia istnienia) stosunku pracy, braku woli zawarcia umowy o pracę, wskazując zarazem, że potrzeba ich powołania wynikła na obecnym etapie postępowania wobec braku uwzględnienia przez Sąd przy ocenie dowodów treści tych oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy, które znajdowały się w aktach sprawy jako załączone do pozwów;
2) druków (...) P (...)/wyrejestrowanie z ubezpieczeń/ dotyczące powodów: H., V., na okoliczność ich treści oraz rozwiązania umów zlecenia, wskazując zarazem, że potrzeba powołania w/w dowodów wynikła dopiero obecnie wobec wadliwej interpretacji pisma z ZUS przywołanego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i możliwego w konsekwencji błędnego przyjęcia co do faktycznego dokonania rozwiązania umów zlecenia.
W odpowiedzi na apelację strony pozwanej powodowie, będący reprezentowanymi przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wnieśli o oddalenie apelacji w całości i o zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.
Na rozprawie apelacyjnej w dniu 3.10.2019 r. pełnomocnik strony pozwanej poparł apelację i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych, a pełnomocnik powodów wniósł o oddalenie apelacji. /e-prot. z 3.10.2019 r.: 00:05:55, 00:11:45/.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja podlega oddaleniu.
Sąd pierwszej instancji wydał prawidłowe rozstrzygnięcie znajdujące oparcie zarówno w obowiązujących przepisach prawa, jak i w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.
Sąd II instancji aprobując i przyjmując ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, jako własne, jednocześnie stwierdził, że nie zachodzi obecnie potrzeba powielania w tym miejscu tych ustaleń (por. wyrok SN z 5.11.1998r., I PKN 339/98, OSNAPiUS 1999/24/).
Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd II instancji nie dopatrzył się żadnego naruszenia przepisów postępowania i prawa materialnego, skutkujących koniecznością - zgodnie z żądaniem apelacji - zmiany tegoż orzeczenia, ani też jego uchyleniem i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Zarzuty procesowe odwołującego sprowadzają się do polemiki i wykazywania twierdzeń przeciwnych (korzystnych dla apelanta) od wynikających z bezbłędnych ustaleń sądu pierwszej instancji, które poprzedziła poprawnie przeprowadzona wszechstronna analiza całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z poszanowaniem wszystkich zasad o jakich mowa w art. 233 k.p.c.
Zdaniem Sądu II instancji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. okazał się w całości nietrafny przede wszystkim dlatego, że apelant powinien był wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, albowiem jedynie to może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów, nie zaś ograniczenie się do przedstawienia własnej, alternatywnej do ustalonej w toku postępowania pierwszoinstancyjnego wersji wydarzeń.
Jednocześnie należy podkreślić, że strona apelująca może tylko wykazywać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że sąd naruszył ustanowione w art. 233 § 1 k.p.c. zasady oceny wiarygodności oraz mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (por. postanowienie SN z 14.01.2000 r., I CKN 1169/99, OSNC 2000/7-8/139 oraz wyrok SN z 7.01.2005 r., IV CK 387/04, Lex nr 1771263).
Przepis art. 233 § 1 k.p.c. reguluje bowiem jedynie kwestię oceny wiarygodności i mocy dowodowej przeprowadzonych w sprawie dowodów, a nie poczynionych ustaleń faktycznych, czy wyprowadzonych z materiału dowodowego wniosków. Uchybienia w tym zakresie winny się skonkretyzować w zarzucie sprzeczności ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym.
Z uwagi na argumentację przytoczoną na poparcie apelacji w niniejszej sprawie, zaakcentować w tym miejscu należy, że ocena sądu nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów, jeżeli z zebranego materiału dowodowego wyprowadza on wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, bo takie działanie mieści się w przyznanych mu kompetencjach swobodnego uznania, którą z możliwych wersji przyjmuje za prawdziwą. Oznacza to, że nawet jeżeli na podstawie zebranego materiału dowodowego można wywnioskować inną wersję wydarzeń, zgodną z twierdzeniem skarżącego, ale jednocześnie wersji przyjętej przez Sąd I instancji nie można zarzucić rażącego naruszenia szeroko pojętych reguł inferencyjnych, to stanowisko skarżącego będzie stanowić tylko i wyłącznie polemikę ze słusznymi i prawidłowymi ustaleniami Sądu (por. wyrok SA w Krakowie z 5.09.2012 r., I ACa 737/12, LEX nr 1223204).
Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd II instancji po samodzielnym zapoznaniu się i przeanalizowaniu całego materiału dowodowego w sprawie oraz pisemnych motywów skarżonego rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, doszedł do wniosku, że procesowe zarzuty strony skarżącej dotyczące naruszenia art. 233 k.p.c., sprowadzają się w zasadzie do polemiki z niewadliwym stanowiskiem Sądu I instancji i interpretacją dowodów przezeń dokonaną a jako takie, nie mogą się ostać. Apelujący przeciwstawia w istocie ocenie dokonanej przez Sąd pierwszej instancji jedynie swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego i własny pogląd na sprawę.
W szczególności, zdaniem Sądu II instancji, w sposób przekonujący Sąd Rejonowy przedstawił motywy, którymi kierował się odmawiając wiary zeznaniom świadka V. T. w zakresie w jakim zeznał on, iż dzwonił do powodów informując o tym, że umowa zlecenia zawarta między nimi a (...) Sp. z o.o. zostaje wypowiedziana i żeby nie chodzili do pracy do zakładu w Ł. przy ul. (...) i nie świadczyli pracy na rzecz (...) Sp. z o.o. Słusznie Sąd I instancji wskazał, że zeznaniom w/w świadka jakoby dzwonił on do V. K. ze wspomnianą informacją, powódka zdecydowanie zaprzeczyła. Sąd II instancji po samodzielnym przeanalizowaniu zawartości akt sprawy podzielił także ocenę Sądu meriti, że sposób składania zeznań przez tego świadka nakazywał poddać w wątpliwość wiarygodność jego słów. Sąd Odwoławczy podziela także argumentację Sądu Rejonowego, traktując ją w całości jako własną, że zeznania występującego w imieniu pozwanej spółki (...) w zakresie w jakim wskazywał on, że umowy zlecenia dla powodów zostały wypowiedziane przez V. T. są niewiarygodne, skoro V. K. w swoich zeznaniach zaprzeczała temu, że takie wypowiedzenie miało miejsce, tym bardziej, że zasady logicznego rozumowania i doświadczenie życiowe nakazują uznać za Sądem meriti, że nie jest prawdopodobnym, ażby już na koniec lutego 2017r. strona pozwana wypowiadała umowy zlecenia powodom i kazała powodom zaprzestać chodzenia do pracy do zakładu przy ul. (...) w Ł. i świadczenia pracy na rzecz (...) Sp. z o.o., podczas, gdy czynność związaną z wypowiedzeniem łączącej tą spółkę z pozwaną podjęła dopiero pod koniec marca 2017r. Należy zgodzić się z Sądem Rejonowym, że brak jest również dowodów, że wypowiedzenie z 23 marca 2017r. zostało nadane do (...) Sp. z o.o. w Ł., a jeśli nawet, to w jakiej dacie to nastąpiło, skoro złożone wraz z odpowiedzią na pozew przez profesjonalnego pełnomocnika pozwanego pracodawcy potwierdzenie nadania jest całkowicie nieczytelne. Sąd II instancji zważył także, że bezpośrednia jednorazowa wypłata wynagrodzenia przez (...) sp. z o.o. na rzecz powódek nie oznacza, wbrew twierdzeniom apelanta, że pracodawca użytkownik przejął odpowiedzialność wypłaty wynagrodzeń za agencje pracy tymczasowej. Sąd Odwoławczy zważył analizując zarzut naruszenia art. 233 k.p.c., że Spółka (...) nie została przypozwana do udziału w sprawie (art.84 k.p.c.), a nadto Sąd II instancji badając dodatkowo dopuszczone na wniosek apelanta dowody zważył, że w/w spółka użytkownik nie wykazywała ubezpieczenia ZUS żadnego z powodów, natomiast pozwana spółka wykazywała i m.in. złożyła dowody wyrejestrowania powódek z ZUS z dniem 16 marca 2017 r. Argumentacja strony skarżącej przedstawiona na poparcie stawianego zarzutu naruszenia prawa procesowego w analizowanym zakresie jest wyłącznie polemiką z właściwie przeprowadzoną oceną całokształtu materiału dowodowego przez Sąd I instancji, której apelant nie podważył skutecznie w postępowaniu drugoinstancyjnym.
Oceny poprawnie odtworzonych faktów na podstawie wszechstronnie ocenionego z poszanowaniem zasad wynikających z art. 233 k.p.c. całego dostępnego materiału dowodowego nie zmienia to, że Sąd Okręgowy dopuścił też dowód ze złożonych przez apelanta dokumentów w postaci oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy dotyczącego powodów: H., H., V., Y., K., I., z których wynika, że zezwolenia w sprawie zatrudnienia na terenie Rzeczypospolitej Polskiej także i tych powodów dotyczyły umowy zlecenia. Sąd II instancji zważył bowiem, że nie ma racji apelant twierdząc, iż powyższe dokumenty łącznie z oświadczeniami pozostałych powodów, które zostały złożone do akt sprawy w postępowaniu pierwszoinstancyjnym świadczą o tym, że Sąd Rejonowy wydał zaskarżony wyrok z naruszeniem przepisów prawa materialnego, tj. przepisów art. 87 ust.3 w zw. z art. 88z ust. 1 pkt.3 lit. e w zw. z art.2 ust.14 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy poprzez ich niezastosowanie, w wyniku czego – zdaniem apelanta – Sąd meriti błędnie ustalił, że powodowe byli zatrudnieni przez pozwaną na podstawie umów o pracę, w sytuacji w której zgodnie z w/w przepisami powodowie mogli być legalnie zatrudnieni na terenie Polski wyłącznie na podstawie umowy zlecenia.
Wstępnie Sąd II instancji zważył, że od 1.01.2018 r. zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8.12.2017 r. w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, państwami , których obywatele mogą wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, wpisanego do ewidencji oświadczeń, są obywatele sześciu państw, tj. Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej oraz Ukrainy. Jednakże w/w regulacja nie ma zastosowania na gruncie badanej sprawy, albowiem spór dotyczy okresu wcześniejszego od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r., a zatem sprzed wejścia w życie w/w rozporządzenia.
Sąd Okręgowy badając przedmiotowy zarzut zważył więc, że problematyka podejmowania i wykonywania pracy przez cudzoziemców w Polsce jest uregulowana ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.), a także, że kwestii tych dotyczy również w pewnym zakresie ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 128, poz. 1175 z późn. zm.) i te właśnie przepisy należało zastosować w sprawie. Cudzoziemiec, którego ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nie traktuje pod względem pracy na równi z obywatelem polskim, uzyskuje prawo do wykonywania pracy w Polsce na mocy zezwolenia na pracę, wydawanego przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy. Prowadzone postępowanie w sprawie wydania przyrzeczenia i zezwolenia na pracę cudzoziemca jest postępowaniem administracyjnym. Mimo braku wyraźnego ustawowego odesłania do ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) toczy się ono według tych przepisów, z uwzględnieniem regulacji zawartych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 1 pkt 1 k.p.a.), a wydawane w tych sprawach rozstrzygnięcia są niewątpliwie decyzjami administracyjnymi. Z przepisu art. 87 ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wynika, że zezwolenie na pracę nie jest wymagane w przypadku cudzoziemca, będącego obywatelem państwa określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2, który wykonuje pracę poza zakresem działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9 przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu. W przepisie art. 87 ust. 3 ww. ustawy, mowa jest o pracy na warunkach oświadczenia, co koresponduje z art. 88z ust. 1 pkt 3 lit e) tej ustawy, w którym postanowiono, że w oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, podlegającym wpisaniu do ewidencji oświadczeń, podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi zamieszcza wśród danych dotyczących pracy oferowanej cudzoziemcowi m.in. rodzaj umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy. Sąd II instancji analizując przedmiotowy zarzut apelacyjny zważył, że wskazanie w oświadczeniu jako rodzaju umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy przez powodów umowy zlecenia jest jednak jedynie warunkiem formalnym w postępowaniu administracyjnym. Równie dobrze pracodawca mógłby podać jakąkolwiek inną umowę cywilnoprawną w rzeczonym oświadczeniu, np. umowę o dzieło, a oświadczenie i tak byłoby zatwierdzone, mimo iż praca wykonywana na podstawie zawartej umowy nie byłaby dziełem. Z całą mocą należy podkreślić, że wbrew twierdzeniom apelanta, umieszczenie w oświadczeniu informacji, że powodowie będą zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia wcale nie oznacza, że tylko umowa zlecenia była jedyną legalną formą ich zatrudnienia w Polsce i nie można było powodów zatrudnić w związku z tym legalnie na umowy o pracę. Takie twierdzenie stoi w opozycji do treści art. 88z ust. 12 ww. ustawy zgodnie z którym nowy wpis nie jest wymagany wówczas, gdy podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi i cudzoziemiec zawarli umowę o pracę, zamiast umowy cywilnoprawnej, a także nowy wpis nie jest wymagany, gdy cudzoziemiec jest pracownikiem tymczasowym, skierowanym przez pracodawcę do innego pracodawcy użytkownika niż określony w oświadczeniu, jeżeli dane dotyczące pracy oferowanej cudzoziemcowi określone w oświadczeniu, z wyjątkiem miejsca wykonywania pracy, nie uległy zmianie. Z literalnej wykładni art. 88z ust. 12 ww. ustawy wynika zatem, że apelant błędnie w złożonych oświadczeniach o zamiarze zatrudnienia powodów na umowę zlecenie upatruje przeszkody prawnej do zatrudnienia powodów na umowę o pracę. Powyższe czyni całkowicie chybionymi zarzuty apelacyjne dotyczące naruszenia przepisów art. 87 ust.3 w zw. z art. 88z ust. 1 pkt.3 lit. e w zw. z art.2 ust.14 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy oraz naruszenia art. 13 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, których to naruszeń apelant błędnie upatrywał w braku możliwości legalnego zatrudnienia powodów na umowę o pracę ze względu na wskazanie w oświadczeniach stanowiących podstawę zatrudnienia powodów jako rodzaju wykonywanej pracy umów zlecenia, albowiem powierzenie wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, która zastąpiła umowę cywilnoprawną nie jest nielegalne i nie wymaga w takim przypadku nowego wpisu oświadczenia.
Sąd II instancji podkreśla, że podstawową formą zatrudniania także cudzoziemców w Polsce jest stosunek pracy, który – zgodnie z art. 22 § 1 k.p. – polega na zobowiązaniu się pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę oraz na zobowiązaniu się pracodawcy do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Formą nawiązywania stosunku pracy jest umowa o pracę. W sytuacji, gdy praca nie ma charakteru pracowniczego podporządkowania, dopuszczalne jest powierzanie cudzoziemcom pracy na podstawie umów prawa cywilnego. Ten rodzaj zatrudnienia regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Podkreślić także należy, że nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, z obowiązkiem wypłaty wynagrodzenia (zob. art. 22 § 1 2 w zw. z art. 22 § 1 k.p.). Wszystkie te istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestie bezbłędnie dostrzegł Sąd Rejonowy, zbadał je ustalając rzeczywistą podstawę zatrudnienia powodów w Polsce w spornym okresie i starannie odniósł się do każdego z tych zagadnień w pisemnych motywach swojego rozstrzygnięcia. Sąd II instancji w całości aprobuje rozważania prawne Sądu Rejonowego w tym zakresie, które uznać należy za pełne i właściwie wsparte stosownym, bardzo bogatym, orzecznictwem Sądu Najwyższego. Rozważania te nie wymagają ponownego przytaczania ani też rozbudowywania, a Sąd Okręgowy uznając je za własne jednocześnie czyni je integralną częścią swoich własnych rozważań w tym przedmiocie, wobec czego nie ma potrzeby powtarzać w całości trafnego wywodu prawnego sądu meritii (por. wyroki SN z 16.02.2006 r., IV CK 380/05, z 16.02.2005r., IV CK 526/04).
Sąd Odwoławczy pragnie jedynie podkreślić, mając na uwadze treść zarzutów apelacyjnych, że jak słusznie wskazał SN w wyroku z 26.3.2008 r. (I UK 282/07 – publ. portal orzeczeń SN), o rodzaju zawartej umowy decyduje nie tylko jej nazwa, ile cel i zgodny zamiar stron. Przepisy nie kreują domniemania prawnego zawarcia umowy o pracę w każdym przypadku świadczenia pracy, a fakt zawarcia umowy o pracę a nie np. umowy zlecenia, trzeba dopiero wykazać, co słusznie dostrzegł Sąd meriti badając jaki rzeczywiście łączył strony stosunek prawny.
Sąd II instancji zważył, że słusznie Sąd Rejonowy uznał, że najistotniejszą cechą umowy o pracę nie jest pozostawanie w dyspozycji pracodawcy - może ono bowiem występować również w umowach cywilnoprawnych - lecz wykonywanie pracy pod kierownictwem pracodawcy, czyli wykonywanie pracy podporządkowanej i zazwyczaj powtarzalnej w odróżnieniu od umów cywilnych które powinny mieć charakter jednorazowy a nawet incydentalny.. Wskazane cechy mają charakter konstrukcyjny dla istnienia stosunku pracy i stanowią decydujące kryterium odróżniającym umowę o pracę od innych umów. Dla stwierdzenia, że występuje ona w treści stosunku prawnego z reguły wskazuje się na takie elementy, jak: określony czas pracy i miejsce wykonywania czynności, podpisywanie listy obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa, co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek przestrzegania norm pracy, obowiązek wykonywania poleceń przełożonych, wykonywanie pracy zmianowej, stała dyspozycyjność czy dokładne określenie miejsca i czasu realizacji powierzonego zadania oraz ich wykonywanie pod nadzorem kierownika (por. wyrok SN z 25 listopada 2005 roku, I UK 68/05, Wokanda 2006/4/26). W odróżnieniu od umów o charakterze cywilnoprawnym, charakterystyczną cechą umowy o pracę jest również to, że ryzyko przedsięwzięcia ciąży na podmiocie zatrudniającym, w konsekwencji czego niemożność wykonywania pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy nie pozbawia pracownika roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 1999 r. (I PKN 307/99 – publ. portal orzeczeń SN) stwierdził, że przy ocenie charakteru stosunku prawnego łączącego strony (umowa o pracę, umowa zlecenia) należy uwzględniać specyfikę funkcjonowania podmiotu zatrudniającego. Umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na pozostawaniu przez zleceniobiorcę w dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do potrzeb zlecającego czynności zlecanych na bieżąco. Bowiem przedmiot umowy zlecenia jak i warunki jego wykonania, zasadniczo, muszą być ustalone w chwili zawarcia umowy cywilnej. W takiej sytuacji pracownik musi mieć wiedzę w chwili zawarcia umowy zlecenia jaki zakres czynności będzie zobowiązany wykonać. Kiedy więc brak tego elementu i zatrudniony o swoich obowiązkach dowiaduje się każdego dnia od swojego przełożonego wtedy istnieje uzasadniona wątpliwość czy rzeczywiści zawarta została umowa cywilna.
W konsekwencji, Sąd II instancji odnosząc się do wprost do argumentacji przytoczonej przez apelanta na poparcie stawianego zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., zważył, że zatrudnienie na podstawie treści art. 22 § 1 k.p., mające cechy opisane wyżej, jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoich orzeczeniach podkreślał, że nie nazwa umowy, ale jej treść i sposób wykonywania decydują o zakwalifikowaniu danej umowy jako umowy o pracę (por. np. wyrok z 11 kwietnia 1997 r., I PKN 89/97; wyrok z 11 września 1997 r., II UKN 232/97; wyrok z 7 kwietnia 1999 r., I PKN 642/98 – publ. portal orzeczeń SN). W sytuacji, gdy te same zadania mogły być wykonywane zarówno w ramach umowy o pracę, jak i w ramach umowy cywilnoprawnej, kwalifikacji prawnej umowy łączącej strony należy dokonać za pomocą metody typologicznej, tj. przez rozpoznanie i wskazanie jej cech dominujących. Ustalenie, że przeważały elementy umowy o pracę prowadzi do oceny – nawet wbrew nazwie umowy zawartej przez strony i wbrew treści jej poszczególnych postanowień, że strony łączył stosunek pracy. Z kolei w razie ustalenia, że zawarta przez strony umowa wykazuje cechy wspólne dla umowy o pracę i umowy prawa cywilnego z jednakowym ich nasileniem, rozstrzygający o jej typie powinien być zgodny zamiar stron i cel umowy (art. 65 k.c. w związku z art. 300 k.p.), który może być także wyrażony w nazwie umowy (por. wyrok SN z 18 czerwca 1998 r., I PKN 191/98 – publ. portal orzeczeń SN). Dopiero w przypadku, gdy w stosunku prawnym nie można ustalić przeważających cech stosunku pracy, o jego charakterze powinna decydować, wszystkie inne towarzyszące okoliczności, w tym formalna nazwa umowy lub sposób realizowania zobowiązania cywilnoprawnego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 2 września 1998 r., I PKN 293/98 – publ. portal orzeczeń SN).
Całkowicie chybiony okazał się także zarzut apelacyjny dotyczący naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 13 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, poprzez jego błędne zastosowanie i w konsekwencji przyjęcie zawarcia pomiędzy pozwaną a powodami umowy o pracę tymczasową i odpowiedzialności pozwanej za zapłatę wynagrodzenia powodów za okres objęty żądaniem pozwu, w sytuacji gdy umowy te nie zawierały elementów wskazanych w treści w/w ustawy. Badając przedmiotowy zarzut Sąd II instancji zważył, że przepisy ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych muszą być wykładane ściśle, jako regulujące tzw. nietypowe formy zatrudnienia. Nietypowość owa wynika przede wszystkim z tego, że w zatrudnieniu na podstawie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych pracodawcę użytkownika nie łączy żadna umowa z osobą wykonującą u niego pracę tymczasową. Taką umowę (takie umowy) pracownik zawiera tylko z agencją pracy tymczasowej w celu wykonywania pracy na rzecz pracodawcy użytkownika. Pracodawca użytkownik nie jest pracodawcą pracownika tymczasowego, choć pracownik ten wykonuje pracę nie tylko na rzecz, ale i pod jego kierownictwem. Wynika to z art. 2 pkt 2 ustawy. To zatem pracodawca użytkownik wyznacza pracownikowi skierowanemu do niego przez agencję do pracy tymczasowej zadania i kontroluje ich wykonanie. Mają to być jednak zadania wykonywane w ramach pracy tymczasowej w rozumieniu ustawy, a więc, zgodnie z jej art. 2 pkt 3, zadania: o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe, lub których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika.
Zdaniem Sądu II instancji w świetle bezbłędnej oceny całego zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że powodów i pozwaną łączyła umowa o pracę tymczasową. To, że w umowie nie był wskazany pracodawca użytkownik i że nie miała ona cech umowy o pracę tymczasową z art. 13 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, wcale nie znaczy, że umowy zawarte z powodami przez pozwaną spółkę nie miały cech takiej umowy o pracę. Pozwana spółka jako przedsiębiorca-zawodowiec w zakresie zatrudniania powinna zawierać umowy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, które wymagają w przypadku skierowania pracownika do wykonywania pracy u pracodawcy użytkownika, takowego wskazywać w umowie (art. 13 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych). Sąd Odwoławczy stoi na stanowisku, że okoliczność, że zawarte umowy nazwane umowami zlecenia nie zawierały cech z art. 13 w/w ustawy nie mają decydującego znaczenia, gdyż było to obowiązkiem strony pozwanej jako podmiotu profesjonalnie zajmującego się zatrudnieniem, było zadbanie o prawidłową formalną podstawę zatrudnienia powódek. Pozwana nie może skutków własnego niedbalstwa przerzucać na powódki, tym bardziej, że z dowodów wynika, że powódki od samego początku faktycznie wykonywały pracę w Ł. przy ul. (...), gdzie (...) sp. z o.o. była najemcą hali produkcyjnej. Sąd Okręgowy zważył, że spółka (...) nie została przez pozwanego przypozwana do udziału w sprawie, a także, że w/w spółka użytkownik nie wykazywała ubezpieczenia ZUS żadnego z powodów, natomiast pozwana – taki obowiązek wykonywała, m.in. złożyła dowody wyrejestrowania powódek z ZUS. Ponadto Sąd Odwoławczy zważył, że żaden z powodów nie świadczył pracy ani w K., ani w jakimkolwiek innym miejscu podczas obowiązywania zawartych przez powodów umów nazwanych umowami zlecenia z pozwaną, a nadto na wielu z załączonych do pozwu oraz do apelacji kserokopiach oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy powódkom jako miejsce wykonywania pracy wskazana jest Ł..
W ocenie Sądu II instancji słusznie Sąd Rejonowy uznał, że to pozwana zgodnie z powyższą ustawą o zatrudnianiu pracowników tymczasowych jako strona umowy oraz jako agencja pracy tymczasowej ponosi odpowiedzialność za wypłatę wynagrodzenia powódkom. Obowiązkiem pozwanej jako przedsiębiorcy zawodowo zajmującego się pośrednictwem w dziedzinie zatrudnienia była znajomość przepisów regulujących zatrudnienie i ich stosowanie. Z prawidłowych ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że pozwana musiała wiedzieć na jakich warunkach powódki wykonywały pracę u pracodawcy użytkownika. Okolicznością pozostającą poza sporem w przedmiotowej sprawie było to, że wszyscy powodowie wykonywali pracę przy produkcji i pakowaniu ciastek, a ich praca miała charakter odpłatny. Sąd II instancji badając zasadność apelacji co do naruszenia art. 13 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, zważył, że powódki faktycznie świadczyły pracę na rzecz trzeciego podmiotu – spółki użytkownika na podstawie umów zawartych z pozwaną spółką – tej okoliczności nie zaprzeczała w zdecydowany prawnie sposób pozwana. Należy podkreślić, że umowa o pracę tymczasową zakłada istnienie trzech stron: agencję pracy tymczasowej, pracowników oraz pracodawcy użytkownika, u którego pracownicy faktycznie wykonują pracę. Wbrew wywodom apelanta z samej specyfiki umowy o pracę tymczasową wynika, że jeżeli występuje element podporządkowania, to jedynie pomiędzy pracownikami a pracodawcą użytkownikiem, co zostało ustalone prawidłowo przez Sąd meriti w niniejszej sprawie. W myśl art.1 ust 2 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych pracownik tymczasowy jest zatrudniany przez agencje pracy tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika. Jednocześnie można przyjąć, że skierowanie pracowników przez agencje pracy tymczasowej do pracodawcy-użytkownika stanowi przejaw władczego zachowania i jest poleceniem wiążącym dla pracowników. W szczególności Sąd II instancji po zapoznaniu się z całym materiałem dowodowym w sprawie doszedł do przekonania, że Sąd meriti bezbłędnie ustalił, że powódki wykonywały pracę w określonym miejscu (w wynajętej hali przy ul. (...) w Ł.), czasie (miały ściśle określone godziny pracy i podpisywały listy obecności) i przy ścisłym podporządkowaniu przełożonym (powódki nie miały możliwości powierzenia wykonywania pracy osobom trzecim i podlegały wiążącym poleceniom kierowników). Sąd meriti bezbłędnie ustalił w oparciu o cały dostępny materiał dowodowy, że praca powodów była pracą podporządkowaną w sposób odpowiadający stosunkowi pracy, skoro powodowie każdego dnia musieli rejestrować swoją obecność, musieli podporządkować się ułożonemu przez wyznaczoną osobę harmonogramowi pracy zmianowej, a wszelkie zmiany w grafiku pracy, ewentualne nieobecności musiały być zaakceptowane lub dokonane przez nadzorującą M. R. – osobę z ramienia (...) – pracodawcy użytkownika, odpowiedzialnej za kontakty z pozwaną spółką. Jak trafnie argumentował Sąd Rejonowy pracownicze podporządkowanie stanowi m.in. obowiązek osobistego wykonywania pracy w zespole zorganizowanym przez pracodawcę, w ściśle oznaczonym miejscu i czasie, co w realiach niniejszej sprawy niewątpliwie miało miejsce skoro osoba wyznaczona – M. R. układała grafiki pracy powodów, wyznaczała kiedy kto będzie pracował, a powodowie w czasie pracy – zgodnie z harmonogramem - pozostali do dyspozycji pracodawcy użytkownika, musieli wykonywać przydzielone czynności i nie mogli opuścić terenu zakładu pracy, a nadto podlegali również doraźnej kontroli sposobu i jakości wykonywanych czynności, którą także sprawowała M. R.. Słusznie także Sąd Rejonowy argumentował, że pracodawca użytkownik zapewniał zatrudnionym osobom wszelkie narzędzia niezbędne do wykonywania przez te osoby powierzonych zadań, co jest charakterystyczne dla umowy o pracę. Wskazać w tym miejscu należy, że pracodawca użytkownik – (...) Sp. z o.o. prowadził ewidencję czasu pracy wszystkich powodów. W oparciu o te ewidencje H. Q. wypłacała wcześniej wynagrodzenia wszystkim powodom przelewając stosowne kwoty na ich rachunki bankowe. Fakt, iż wynagrodzenie za luty 2017r. zostało powodom wypłacone przez pracodawcę użytkownika w żadnym stopniu nie znosi wynikającego z ustawy obowiązku jego wypłaty przez agencję pracy tymczasowej za okres od 1 marca 2017r. do 10 kwietnia 2017r. Bowiem dla pracownika ani dla wypełnienia obowiązków pracodawcy nie ma decydującego znaczenia sposób ustalenia technicznych kwestii wypłaty wynagrodzenia za pracę.
Wobec powyższego Sąd II instancji stwierdził, że Sąd Rejonowy dokonał właściwej subsumpcji tak ustalonych faktów uznając, że stosunek łączący strony spełniał znamiona stosunku pracy z § 1 art. 22 k.p. i w efekcie bezbłędnie uznał, że zgodnie z art. 22 § 1 (1) oraz § 1 (2) k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy, słusznie podkreślając z odwołaniem się do właściwego orzecznictwa, że nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1. Sąd II instancji zważył, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2017 r., I PK 358/16, (LEX nr 2433081), zasadnicze znaczenie w procesie sądowego badania, czy dany stosunek prawny jest stosunkiem pracy, ma ustalenie, czy praca wykonywana w ramach badanego stosunku prawnego faktycznie posiada cechy wymienione w art. 22 § 1 k.p. Z art. 22 § 11 k.p. wynika bowiem, że sąd w pierwszej kolejności bada, czy dana praca jest zatrudnieniem w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p., a art. 22 § 12 k.p. stanowi dla pełnej jasności, że w razie wykonywania pracy w warunkach określonych w § 1 tego artykułu nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną. Istotnym sensem regulacji zawartej w w tym artykule kodeksu pracy w § 11 i § 12 jest więc przeniesienie ciężaru badania charakteru stosunku prawnego, w ramach którego praca jest świadczona, z ustalania i wykładni treści umowy zawartej przez strony na ustalenie faktycznych warunków jej wykonywania. Gdy umowa faktycznie jest wykonywana w warunkach wskazujących na stosunek pracy, to takie ustalenie, a nie treść oświadczeń woli złożonych przy jej zawieraniu, decyduje o charakterze łączącego strony stosunku prawnego". Mając na uwadze powyższe Sąd II instancji doszedł do przekonania, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustaliwszy istotne w sprawie fakty, dokonał poprawnej wykładni prawidłowo zastosowanych przepisów czego efektem jest bezbłędna subsumpcja okoliczności faktycznych pod właściwie interpretowane normy prawne i w rezultacie poprawna ocena jurydyczna roszczeń powódek.
Mając na uwadze powyższe wyrok sądu pierwszej instancji odpowiada prawu, a apelacja jako pozbawiana uzasadnianych podstaw podlega oddaleniu z mocy art. 385 k.p.c.
O kosztach postępowania w drugiej instancji - stosownie do jego wyników – orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z§10 ust. 1 pkt 1 w zw. § 9 ust. 1 pkt 2 i 3 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804), zasądzając od pozwanego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję na rzecz T. H., A. D. (1), N. Y., V. K., P. K., V. V. i D. P. (1) kwoty po 795 zł oraz rzecz L. I. i Y. H. kwoty po 457,50 zł.
SSO Zofia Falkowska SSO Ireneusz Łaski SSO Barbara Kempa
A.P.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: Ireneusz Łaski, Barbara Kempa , Zofia Falkowska
Data wytworzenia informacji: