Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 26.10.2023 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie sygn. akt X P 175/23 z powództwa P. G. (1) przeciwko Sądowi (...) o ustalenie przysługiwania praw i obowiązków służbowych, dopuszczenie do wykonywania praw i obowiązków służbowych, wynagrodzenie za pracę, wynagrodzenie dodatkowe, skapitalizowane odsetki za opóźnienie wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

1. umorzył postępowanie w zakresie roszczeń o ustalenie przysługiwania praw i obowiązków służbowych, dopuszczenie do wykonywania praw i obowiązków służbowych, wynagrodzenie za pracę i wynagrodzenie dodatkowe,

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. nakazał zwrócić ze Skarbu Państwa – kasy Sądu (...) w W. na rzecz powoda P. G. (1) kwotę 3.025 zł tytułem zwrotu części opłaty od pozwu zaksięgowanej pod pozycją 570009922625;

4. zniósł wzajemnie koszty zastępstwa procesowego między stronami.

Powyższe orzeczenie zapadło w następujących okolicznościach i w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Powód P. G. (1) został powołany do pełnienia urzędu sędziego Sądu (...) w W. postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 grudnia 2003 roku.

Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polski z dnia 13 marca 2012 roku P. G. (1) został powołany do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu (...).

Zgodnie z § 39 Regulaminu Pracy w Sądzie (...) wynagrodzenie za pracę wypłacane jest wszystkim pracownikom raz w miesiącu w terminie do 29-go dnia każdego miesiąca z dołu. Jeśli ten dzień jest wolny od pracy, wypłata odbywa się w poprzedzającym go dniu roboczym (ust. 1). Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaca się zgodnie z obowiązującymi przepisami (ust. 2). Wypłata wynagrodzenia następuje na rachunek bankowy wskazany pracodawcy przez pracownika (ust. 3); może też być wypłacane do rąk własnych Pracownika w kasie Sądu lub do rąk osoby uprzednio upoważnionej na piśmie przez Pracownika (ust. 4).

Zarządzeniem z dnia 13 września 2021 roku Prezes Sądu (...), na podstawie 130 § 1 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych, zarządził natychmiastową przerwę w czynnościach służbowych wobec sędziego (...) na okres miesiąca od dnia wydania ww. zarządzenia z uwagi na istotne interesy służby oraz powagę sądu, w związku z prowadzonymi przez rzecznika dyscyplinarnego w stosunku do sędziego czynnościami wyjaśniającymi oraz faktem, że odmówił on orzekania i nie wypełnił swoich obowiązków służbowych w dniu 13 września 2021 roku.

Postanowieniem z dnia 15 listopada 2021 roku sygn. RDSP.9011.9.2021 Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych wszczął postępowanie i przedstawił zarzuty dyscyplinarne z art. 107 § 1 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych P. G. (1), o to że:

- 6 września 2021 roku w W. jako funkcjonariusz publiczny, sędzia członek składu orzekającego w sprawie o sygn. akt XII K 71/21 Sądu (...), przekraczając swoje uprawnienia, podjął działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego Sądu (...) S. Z., skuteczność jego powołania i umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej jakim jest Krajowa Rada Sądownictwa, poprzez sporządzenie na piśmie i przedstawienie Prezesowi Sądu (...) oświadczenia o odmowie wykonania czynności orzeczniczych w jednym składzie Sądu razem z sędzią (...), w oparciu tylko o kwestionowanie istnienia stosunku służbowego sędziego (...), skuteczności jego powołania i umocowania konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej jakim jest Krajowa Rada Sądownictwa, działając w ten sposób na szkodę interesu publicznego w postaci prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, wyczerpując również znamiona umyślnego przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego z art. 231 § 1 k.k. to jest przewinienia dyscyplinarnego z art., 107 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku prawo o ustroju sądów powszechnych,

- 13 września 2021 roku w W. jako funkcjonariusz publiczny, sędzia członek składu orzekającego w sprawie o sygn. akt XII K 71/21 Sądu (...), przekraczając swoje uprawnienia, podjął działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego Sądu (...) S. Z., skuteczność jego powołania i umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej jakim jest Krajowa Rada Sądownictwa, poprzez niestawienie się na wyznaczonym terminie rozprawy i niewykonanie czynności orzeczniczych w jednym składzie Sądu razem z sędzią (...), w oparciu tylko o kwestionowanie istnienia stosunku służbowego sędziego organu Rzeczypospolitej Polskiej jakim jest Krajowa Rada Sądownictwa, działając w ten sposób na szkodę interesu publicznego w postaci prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, wyczerpując również znamiona umyślnego przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego z art. 231 § 1 k.k. to jest przewinienia dyscyplinarnego z art. 107 § 1 pkt 3 ustawy z dnia ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Uchwałą z dnia 24 listopada 2021 r., sygn. akt I DO 14/21, Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego zawiesiła P. G. (2) - sędziego Sądu (...) w czynnościach służbowych (pkt 1) i obniżyła wysokość jego wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia o 40% (pkt 2). Jako podstawę prawą uchwały wskazano art. 130 § 3 u.s.p. i art. 129 § 3 u.s.p. oraz art. 132 u.s.p.

W uzasadnieniu Sąd Najwyższy stwierdził, iż wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako (...)) z 15 lipca 2021 r. sygn. C-791/19 (Dz.U.UE. (...)) rozstrzygający, iż Polska poprzez uchwalenie ustaw o Sądzie Najwyższym i ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa w obowiązującym kształcie "uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej", nie stanowi formalnej przeszkody do rozpoznania przez Sąd Najwyższy - Izbę Dyscyplinarną sprawy. Podniesiono, iż dotąd, dopóki Polska władza ustawodawcza, albo polski Trybunał Konstytucyjny nie uchyli albo nie stwierdzi niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wskazanych w wyroku (...) sygn. C-791/19 przepisów regulujących właściwość, kształt i sposób procedowania I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, do tego momentu (o ile taki w ogóle nastąpi) przepisy te mają moc obowiązującą i polscy sędziowie na podstawie art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przepisom tym podlegają oraz zobligowani są do ich przestrzegania i stosowania.

Sąd Najwyższy wskazał, iż upływ terminu miesięcznego, o którym mowa w art. 130 § 1 p.u.s.p. który to przepis stanowi, że prezes sądu albo Minister Sprawiedliwości mogą zarządzić natychmiastową przerwę w czynnościach służbowych sędziego aż do czasu wydania uchwały przez sąd dyscyplinarny, nie dłużej niż na miesiąc”, nie stanowiły przeszkody uniemożliwiającej sądowi dyscyplinarnemu podjąć uchwałę w przedmiocie zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych. Wskazano, że termin miesiąca, o którym mowa w art. 130 § 1 p.u.s.p. nie jest bowiem terminem zawitym, po upływie którego sąd dyscyplinarny nie może wydać uchwały w sprawie zawieszenia sędziego w obowiązkach służbowych.

Wskazano, iż powinnością sędziego wynikającą z Konstytucji RP i roty ślubowania, jaką złożył, obejmując urząd, jest stanie na straży prawa. Zdaniem Sądu Najwyższego zachowania sędziego (...) wynikają niezwykle poważne, negatywne konsekwencje dla służby sędziego, służby, z którą przecież winien u każdego sędziego wiązać się szacunek dla obowiązującego prawa, w szczególności Konstytucji RP, dla Prezydenta RP jako najwyższego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej i gwaranta ciągłości władzy prezydenckiej oraz organu konstytucyjnego, którego zadaniem jest czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji RP (art. 126 ust. 1 i 2 Konstytucji) a także dla Trybunału Konstytucyjnego oraz Krajowej Rady Sądownictwa. Uznano, iż ciężar i charakter przewinień służbowych jakich dopuścił się sędzia Sądu (...) (...), uzasadniają zawieszenie go w czynnościach służbowych.

Pismem z dnia 25 listopada 2021 roku skierowanym do Prezesa Sądu (...) powód powołując treść orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 14 i 15 lipca 2021 roku wniósł o umożliwienie wykonywania czynności służbowych sędziego Sądu (...). W piśmie wskazał, iż w świetle treści ww. orzeczeń (...) zarówno decyzja wydana przez Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego w dniu 24 listopada 2021 roku (na posiedzeniu o którym nie był zawiadomiony i z jaskrawym pogwałceniem treści art. 130 § 3 Prawa o ustroju sądów powszechnych) nie może być uznane za orzeczenie sądowe, jak i sama Izba Dyscyplinarna nie może być uznana za sąd w rozumieniu prawa polskiego i europejskiego. Wskazał, że oba orzeczenia (...) są adresowane bezpośrednio do wszystkich organów władzy w Polsce. Uznanie decyzji I. Dyscyplinarnej za orzeczenie sądu Rzeczypospolitej Polskiej będzie oczywistym bezprawiem.

W piśmie z dnia 29 listopada 2021 roku, stanowiącym odpowiedź na powyższy wniosek, Prezes Sądu (...) poinformował powoda, że wobec obowiązywania uchwały Sądu Najwyższego – I. Dyscyplinarnej z 24 listopada 2021 roku sygn. akt II DO 14/21 o zawieszeniu powoda w czynnościach służbowych, przedmiotowy wniosek nie może zostać uwzględniony.

Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2022 roku w sprawie VI Po 39/22 Sąd (...) w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych udzielił zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych poprzez nakazanie Sądowi (...) na czas trwania postępowań opisanych w punkcie III postanowienia, dopuszczenia P. G. (1) do wykonywania wszystkich praw i obowiązków służbowych przysługujących P. G. (1) z tytułu pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu (...), w tym w szczególności:

1. uwzględniania P. G. (1) jako sędziego Sądu (...), w wyznaczaniu terminów posiedzeń oraz przydzielaniu spraw w (...) (...), zgodnie z ogólnymi zasadami,

2. zaniechanie aktów skutkujących niedopuszczeniem P. G. (1) jako sędziego Sądu (...), do wykonywania obowiązków służbowych, w tym szczególności wykonywania funkcji orzeczniczych w (...) (...) będących skutkiem wydania uchwały z dnia 24 listopada 2021 roku, w sprawie o sygnaturze I DO 14/21 przez Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego,

3. zaniechania wszelkich innych działań, które skutkowałyby pominięciem P. G. (1), jako sędziego, w wyznaczaniu terminów posiedzeń oraz przydzielaniu spraw w (...) (...), na zasadach ogólnych będących skutkiem wydania uchwały z dnia 24 listopada 2021 roku w sprawie o sygnaturze I DO 14/21 przez Izbę Dyscyplinarną Sądu Najwyższego.

W punkcie III postanowienia wyznaczono powodowi termin dwóch tygodni do złożenia pozwu przeciwko Sądowi (...) o:

1.ustalenie, że powodowi przysługują wszystkie prawa i obowiązki służbowe wynikające z powołania do pełnienia urzędu na stanowisku Sędziego Sądu (...), a uchwała I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 roku wydana w sprawie o sygnaturze akt: I DO 14/21 pozostaje bez wpływu na prawa i obowiązku służbowe P. G. (1) wynikające z zajmowanego stanowiska sędziego Sądu (...);

2. nakazanie Sądowi (...) dopuszczenia powoda do wykonywania wszystkich praw i obowiązków służbowych przysługujących z tytułu pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu (...), w szczególności do wykonywania funkcji orzeczniczych sędziego

- pod rygorem upadku zabezpieczenia udzielonego w punkcie I postanowienia.

W dniu 18 stycznia 2023 roku w sprawie o sygn. II ZZ 4/22 Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której:

1. stwierdzając niezasadność zarządzenia nr 470/2021 roku Prezesa Sądu (...) z dnia 13 września 2021 roku w sprawie zarządzenia natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych SSO (...), jak również niezasadność zaskarżonej uchwały i zawieszenia SSO (...) w czynnościach służbowych oraz obniżenia jego wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia, uchylił zaskarżoną uchwałę;

2. umorzył postępowanie sądowe w kwestii kontroli zarządzenia nr (...) Prezesa Sądu (...) z dnia 13 września 2021 roku oraz w przedmiocie zawieszenia SSO (...) w czynnościach służbowych i obniżenia mu wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu niniejszej uchwały podniósł, iż do zarządzenia przerwy w czynnościach służbowych sędziego doszło na skutek rażącego naruszenia art. 130 § 1 p.u.s.p., zgodnie, z którym zarządzenie natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego jest dopuszczalne jedynie w razie zatrzymania sędziego z powodu schwytania go na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa umyślnego albo jeżeli ze względu na rodzaj czynu dokonanego przez sędziego powaga sądu lub istotne interesy służby wymagają natychmiastowego odsunięcia go od wykonywania obowiązków służbowych. Wskazano, że za czyn godzący w powagę sądu lub istotne interesy służby w rozumieniu art. 130 § 1 u.s.p. nie może być uznane zachowanie sędziego polegające na rozważeniu prawidłowości składu orzekającego, w którym ma zasiadać w konkretnej sprawie. Przeprowadzenie takiej oceny przez pryzmat standardów wynikających z orzecznictwa organów sądowych, działających na podstawie ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, w rezultacie którego sędzia dochodzi do wniosku, że przystępując do orzekania spowoduje wydanie orzeczenia dotkniętego istotną wadą prawną a sąd orzekający z jego udziałem nie zapewni stronom prawa do sądu niezależnego, niezawisłego, ustanowionego ustawą, w żadnym razie nie może być uznane za powodujące potrzebę przerwania czynności służbowych sędziego.

Podkreślono, że działanie Sędziego SO (...) nie może być uznane za dotyczące kwestii "pozamerytorycznych, niezwiązanych z konkretnymi postępowaniami, jakie dany sędzia prowadzi", a tylko wówczas i po spełnieniu dodatkowych przesłanek, w myśl orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mogłoby to stanowić podstawę zarządzenia natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego.

Podkreślono, iż sędzia (...) złożył swoje oświadczenie Prezesowi Sądu (...) dnia 6 września 2021 roku w sytuacji, gdy w lipcu 2021 roku zapadły dwa istotne orzeczenia sądów europejskich dotyczące Polski. Dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie R. p. Polsce (skarga nr (...)) Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: (...)) stwierdził, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego orzekając w sprawie skarżącej nie stanowiła "sądu ustanowionego ustawą" w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji. Jednocześnie jako istotny powód swego stanowiska ETPCz wskazał, że rekomendacja kandydatów na sędziów do I. Dyscyplinarnej, która jest warunkiem koniecznym powołania kandydata przez Prezydenta RP na sędziego - została powierzona Krajowej Radzie Sądownictwa, czyli organowi, "który nie zapewnia wystarczającej gwarancji niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej". W rezultacie ETPCz stwierdził, że "procedura powoływania sędziów, która - jak w niniejszej sprawie - uwidacznia nadmierny wpływ władzy ustawodawczej i wykonawczej na powoływanie sędziów, jest per se niezgodna z art. 6 ust. 1 Konwencji i jako taka stanowi fundamentalną nieprawidłowość wpływającą negatywnie na cały proces i zagrażającą legitymacji sądu złożonego z tak powołanych sędziów". Trybunał uznał te uchybienia procedury powoływania sędziów za tak poważne, że naruszały samą istotę prawa do "sądu ustanowionego ustawą".

Jednoznaczne wskazanie w tym wyroku na wadliwość procesu powoływania sędziów przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa o składzie osobowym ukształtowanym nowelizacją z 2017 r., chociaż odnosiło się bezpośrednio do sędziów I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, to jednak mogło obiektywnie wspierać stanowisko, że także powołanie na stanowisko sędziego sądu powszechnego przy udziale tak ukształtowanej KRS może powodować, że sąd z udziałem takiego sędziego nie stanowi "sądu ustanowionego ustawą" w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji.

Podniesiono, że z powodu upływu terminu określonego w art. 130 § 3 u.s.p. wydanie tej uchwały nastąpiło z rażącym naruszeniem tego przepisu. Jedyną możliwością było wydanie uchwały o umorzeniu postępowania w przedmiocie zawieszenia sędziego, ewentualnie stwierdzenie, że zarządzenie natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego było zasadne lub niezasadne, ale bez możliwości zawieszenia sędziego. Wskazano, że zasadne okazały się także zarzuty sformułowane w obu zażaleniach, wskazujące na naruszenie art. 6 k.p.k. w zw. z art. 6 ust. 1 i ust. 3 lit. b Konwencji w zw. z art. 128 u.s.p. i art. 131 § 1 u.s.p. polegające na niezawiadomieniu powoda o terminie i miejscu posiedzenia w sytuacji, gdy o tym posiedzeniu został zawiadomiony rzecznik dyscyplinarny.

Sąd Najwyższy nie podzielił jednak stanowiska powoda, który modyfikując swój wniosek zawarty w zażaleniu wniósł o uznanie zaskarżonej uchwały za nieistniejącą. Sąd Najwyższy dostrzegł wyrażony w orzecznictwie pogląd wskazujący na możliwość potraktowania orzeczeń I. Dyscyplinarnej jako nieistniejących (por. m. in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2022 r., I KZP 7/22). Jednocześnie stwierdził, że w orzecznictwie Izby Karnej Sądu Najwyższego przeważa pogląd, iż orzeczenia te istnieją, natomiast jako dotknięte istotną wadą prawą powinny być uchylone a postępowanie, które doprowadziło do ich wydania powinno być powtórzone. Sąd Najwyższy przychylił się do tego właśnie poglądu. Uznanie zaskarżonej uchwały za nieistniejącą powodowałoby konieczność przyjęcia, że w tej sprawie, rozpoznając zażalenie na orzeczenie nieistniejące, Sąd Najwyższy orzeka w pierwszej instancji. Tym samym nie byłoby konieczności uchylenia wadliwej, zaskarżonej uchwały, skoro nie istnieje, zaś niniejsza uchwała z dnia 18 stycznia 2023 r., korzystna dla sędziego, byłaby wydana w pierwszej instancji. Pomimo niejednoznacznej redakcji art. 131 § 4 u.s.p., Sąd Najwyższy przyjął, że skoro rzecznikowi dyscyplinarnemu przysługuje zażalenie na uchwałę o uchyleniu zarządzenia o przerwie w wykonywaniu czynności (taka może zapaść tylko przed terminem, o którym mowa w art. 130 § 3 u.s.p.), to przysługuje mu też zażalenie na uchwałę kontrolującą zarządzenie o przerwie, stwierdzającą niezasadność zarządzenia natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego i umarzającą postępowanie. Sąd Najwyższy wskazał, iż uchylenie zaskarżonej uchwały i umorzenie postępowania, przy jednoczesnym stwierdzeniu niezasadności zarządzenia przerwy i późniejszego zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych oraz obniżenia jego wynagrodzenia, jest rozstrzygnięciem korzystnym dla sędziego a zarazem kończy prawomocnie długotrwałe postępowanie sądowe w tej sprawie, zainicjowane w październiku 2021 r. Mając na względzie powyższe argumenty, Sąd Najwyższy zdecydował o uchyleniu zaskarżonej uchwały po stwierdzeniu jej niezasadności, jak również niezasadności poprzedzającego ją zarządzenia Prezesa Sądu (...) i umorzył postępowanie sądowe w tej sprawie.

(uchwała SN k. 130-131, uchwała SN z uzasadnieniem opublikowana w LEX nr 3516289)

Wynagrodzenie powoda przed obniżeniem za listopad 2021 roku wynosiło 14.517,72 złotych brutto (9.770,13 złotych netto), za grudzień 2021 roku 14.517,72 złotych brutto (9.770,13 złotych netto), za styczeń 2022 złotych 15.151,44 złotych brutto (11.679,81 netto).

Wynagrodzenie wypłacone po obniżeniu o 40% za listopad 2021 wynosiło 13.065,95 złotych brutto (8.801,01 złotych netto), za grudzień 2021 roku 8.710,63 złotych brutto (5.894,68 złotych netto), za styczeń 2022 roku 9.090,86 złotych brutto (7.345 złotych netto)

Pismem z dnia 18 stycznia 2023 roku Prezes Sądu (...), poinformował powoda, że w związku z treścią uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2023 roku powód zostaje przywrócony do pracy na poprzednich warunkach.

W dniu 19 stycznia 2023 roku Sąd (...) wypłacił powodowi kwotę 63.519,10 zł oraz kwotę 487.47 złotych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody. Stan faktyczny istotny dla rozstrzygnięcia sprawy nie był sporny między stronami, gdyż spór sprowadzał się do kwestii stricte prawnych.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął zgłoszony przez stronę pozwaną wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. C. (Głównego Księgowego Sądu (...)), gdyż fakty, które miały zostać wykazane tym dowodem (k. 120), w istocie nie były sporne między stronami, a sposób wyliczenia skapitalizowanych odsetek (dokonany ta przez stronę pozwaną jak i stronę powodową) wynika ze złożonych wydruków z kalkulatora odsetek ustawowych (k. 136-143, k. 173-180). Podnieść w tym miejscu należy, iż strony różniły się w wyliczeniach skapitalizowanych odsetek, które według powoda pierwotnie winny wynieść kwotę 4.157,15 zł, a ostatecznie 4.138,98 zł, zaś według strony pozwanej kwotę 4.124,15 zł. Różnica w wyliczeniach stron wynikała jedynie z przyjęcia innej daty początkowej i końcowej naliczenia ustawowych odsetek za opóźnienie. Powód pierwotnie przyjął, iż winny one zostać naliczone zawsze od 28 danego miesiąca do 19 stycznia 2023 roku (k. 86). Z kolei strona pozwana przyjęła jako datę początkową odpowiednio dzień 27, 28 i 29 danego miesiąca dla wynagrodzeń i 31 marca dla wynagrodzenia rocznego, tzw. trzynastki, a jako datę końcową 18 stycznia 2023 roku (k. 136-143). Wskazana okoliczność nie wymagała dowodu z zeznań świadka, skoro obowiązujący u pozwanego termin wypłaty wynagrodzenia wynika z Regulaminu Pracy, a termin zapłaty wyrównanych powodowi świadczeń wynika z potwierdzeń przelewów.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne.

W niniejszym postępowaniu powód pierwotnie dochodził ustalenia, że przysługują mu wszystkie prawa i obowiązki służbowe wynikające z powołania do pełnienia urzędu na stanowisku Sędziego Sądu (...), a uchwała I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 roku pozostaje bez wpływu na jego prawa i obowiązki służbowe wynikające z zajmowanego stanowiska sędziego Sądu (...), nakazanie Sądowi (...) dopuszczenia do wykonywania wszystkich praw i obowiązków służbowych przysługujących z tytułu pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu (...) oraz zasądzenie kwoty 44.239,34 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie tytułem zapłaty pełnego wynagrodzenia za pracę od listopada 2021 roku do czerwca 2022 roku oraz zapłaty pełnego dodatkowego wynagrodzenia tzw. trzynastki za 2021 roku.

W toku postępowania powód zmodyfikował powództwo w związku z częściowym spełnieniem dochodzonych roszczeń w ten sposób, iż cofnął pozew w zakresie roszczenia o ustalenie oraz nakazania dopuszczenia powoda do wykonywania wszystkich obowiązków. Ponadto zmodyfikował roszczenie o zapłatę żądając zamiast dotychczasowego żądania zasądzenia skapitalizowanych odsetek za opóźnienie tytułem zapłaty pełnego wynagrodzenia za pracę od listopada 2021 roku do czerwca 2022 roku oraz dodatkowego wynagrodzenia tzw. „trzynastki” za 2021 rok ostatecznie w łącznej kwocie 4.138,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pisma.

Postępowanie podlegało umorzeniu w części w jakiej powód cofnął pozew. Zmiana powództwa polegająca na wystąpieniu z nowym roszczeniem zamiast pierwotnego zawiera w sobie dorozumiane częściowe cofnięcie pozwu w zakresie pierwotnie zgłoszonego żądania. Taka zmiana jest zatem czynnością procesową złożoną, obejmującą cofnięcie powództwa w zakresie dotychczasowego roszczenia oraz wniesienie innego powództwa zawierającego roszczenie nowe.

Stosownie do treści art. 355 k.p.c. Sąd Rejonowy umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew. W myśl natomiast art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Zgodnie z dyspozycją art. 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Zgodnie zaś z art. 469 k.p.c. Sąd uzna cofnięcie pozwu oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego. Wobec tego, że w toku niniejszego postępowania powód dokonał częściowego cofnięcia pozwu a nie wystąpiła żadna z przesłanek wymienionych w art. 203 § 4 k.p.c. i art. 469 k.p.c., postępowanie w zakresie cofniętych żądań na podstawie art. 355 k.p.c. podlegało umorzeniu.

Odnosząc się do pozostałego do rozstrzygnięcia roszczenia o zapłatę skapitalizowanych odsetek za opóźnienie należy Sąd wskazał , iż stan faktyczny sprawy jest niesporny. Powód jest sędzią Sądu (...). W następstwie uchwały I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 roku powód został zawieszony w czynnościach służbowych a jego wynagrodzenie od listopada 2021 roku zostało obniżone na czas trwania zawieszenia o 40%. Decydujące znaczenie w ocenie Sądu I instancji ma w niniejszej sprawie uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2023 roku sygn. akt II ZZ 4/22, mocą której usunięto skutki wywołane zawieszeniem. Uchwałą tą bowiem Sąd Najwyższy stwierdzając niezasadność zarządzenia Prezesa Sądu (...) z dnia 13 września 2021 roku w sprawie zarządzenia natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych powoda, jak również niezasadność zaskarżonej uchwały z 24 listopada 2021 roku i zawieszenia powoda w czynnościach służbowych oraz obniżenia jego wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia, dokonał jej uchylenia i umorzenia postępowania sądowego. Z ustaleń stanu faktycznego wynika, iż w związku z treścią uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2023 roku pozwany Sąd (...) od dnia 18 stycznia 2023 roku przywrócił powoda do pracy na poprzednich warunkach. W dniu 19 stycznia 2023 roku pozwany dokonał także zapłaty na rzecz powoda kwot stanowiących wyrównanie wszystkich składników wynagrodzenia obniżonych w następstwie podjęcia uchwały z 24 listopada 2021 roku.

Sąd I instancji podniósł, iż zniesienie sankcji nałożonej uchwałą z 24 listopada 2021 roku i umorzenie postępowania w kwestii kontroli zarządzenia Prezesa Sądu (...) z dnia 13 września 2021 roku oraz w przedmiocie zawieszenia powoda w czynnościach służbowych i obniżenia mu wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia powoduje niejako przywrócenie stanu uprzedniego i uznanie, że powód cały czas pozostawał w stosunku służby. Podstawę do wyrównania powodowi wszystkich składników wynagrodzenia za okres od listopada 2021 roku, w tym także dodatkowego rocznego wynagrodzenia za pracę, stanowi art. 129 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych. Przepis art. 129 § 4 ustawy reguluje prawo sędziego do wyrównania wszystkich składników wynagrodzenia (uposażenia) do pełnej wysokości w sytuacji gdy postępowanie dyscyplinarne zakończyło się umorzeniem lub uniewinnieniem. Dyspozycja tego przepisu nie ustanawia żadnych ograniczeń co do procedury prowadzącej do uniewinnienia sędziego lub też umorzenia postępowania. Dlatego też art. 129 § 4 ustawy ma zastosowanie do wszystkich wypadków umorzenia postępowania lub uniewinnienia sędziego.

Problem ten zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 lutego 2022 r. (...) 82/21 (opubl. Legalis nr 2701758) zaznaczając, iż budowa art. 129 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych opisuje dwa przypadki otwierające drogę do uzyskania zatrzymanego wynagrodzenia, a mianowicie sytuacje, w której doszło do umorzenia postępowania dyscyplinarnego lub uniewinnienia. Regulacja ta obejmuje nie tylko sytuację, w której „bieżąco prowadzone postępowanie dyscyplinarne” zostało umorzone lub zakończyło się uniewinnieniem, lecz należy ją rekonstruować dynamicznie, to jest do każdego stadium postępowania, w tym także prowadzonego wskutek wznowienia postępowania, doprowadzającego do rezultatu wskazanego w treści art. 129 § 4. Dopiero wówczas dana norma staje się pełna i obejmuje wszelkie sytuacje, jakie mogą powstać na gruncie odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziego, eliminując tym samym konieczność prowadzenia odrębnych postępowań naprawczych. Sąd Najwyższy doszedł do wniosku, iż zamiarem ustawodawcy, który zmodyfikował brzmienie art. 129 § 4 (poprzedni zwrot „sędziemu wypłaca się” zastąpiono bezosobową formą „dokonuje się wyrównania”), było usunięcie wątpliwości normatywnej, tak by nie tylko w drodze wykładni, lecz również wprost można było uniknąć rozwiązań sprzecznych ze standardem postępowania w odniesieniu do osoby, która utraciła – a nie powinna – urząd i związane z tym przychody. Podkreślono przy tym, iż nie inaczej rzecz widzi to piśmiennictwo (W. K.: Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, Komentarz 2005, s. 148), podkreślając, że skoro istnieje podstawa do zwrotu zatrzymanego wynagrodzenia, to tym bardziej powinien on mieć miejsce w sytuacji, w której w ogóle nie było podstaw do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.

Dlatego też bez wątpienia powodowi przysługiwało wyrównanie wszystkich obniżonych należności pracowniczych, w tym dodatkowego wynagrodzenia rocznego, do pełnej wysokości za cały okres zawieszenia w czynnościach służbowych, a okres ten należy traktować jako okres pracy sędziego. Pozwany ostatecznie sam dostrzegł taką konieczność, gdyż dzień po podjęciu przez Sąd Najwyższy uchwały z 18 stycznia 2023 roku, dokonał wypłaty powodowi wyrównania wszystkich należnych świadczeń do pełnej ich wysokości. Zapłata nastąpiła bez naliczonych ustawowych odsetek za opóźnienie, których powód w niniejszym postępowaniu ostatecznie dochodził od dnia 29 grudnia 2021 roku w przypadku wynagrodzenia za listopad i grudzień 2021 roku, od dnia 28 stycznia 2022 roku w przypadku wynagrodzenia za styczeń 2022 roku, od dnia 28 lutego 2022 roku w przypadku wynagrodzenia za luty 2022 roku, od dnia 29 marca 2022 roku w przypadku wynagrodzenia za marzec 2022 roku, od dnia 29 kwietnia 2022 roku w przypadku wynagrodzenia za kwiecień 2022 roku, od dnia 27 maja 2022 roku w przypadku wynagrodzenia za maj 2022 roku, od dnia 29 czerwca 2022 roku w przypadku wynagrodzenia za czerwiec 2022 roku, od dnia 31 marca 2022 roku w przypadku dodatkowego wynagrodzenie rocznego za 2021 rok. W sprawie ostatecznie zatem sporna była data wymagalności wyrównanego powodowi wynagrodzenia.

W zakresie żądania zasądzenia spornych odsetek Sąd I instancji zważył, iż stosownie do przepisu art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., stanowiącego – zgodnie z dyspozycją art. 359 § 1 k.c. – formalne, ustawowe źródło odsetek, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, którego przepisy znajdą odpowiednie zastosowanie w omawianej sytuacji, odsetki należą się dopiero od dnia wymagalności. Datą wymagalności wyrównanego wynagrodzenia zgodnie z dyspozycją art. 129 § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych jest data prawomocnego zakończenia postępowania dyscyplinarnego poprzez jego umorzenie lub wydanie wyroku uniewinniającego. Za wcześniejszy okres odsetki się nie należą, gdyż obniżenie wynagrodzenia wskutek uchwały o zawieszeniu w czynnościach oznacza, że w tej części wynagrodzenie nie było wymagalne (tak Gudowski Jacek (red.) „Komentarz do ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych”, opubl. LEX). Wypłata wynagrodzenia powinna zatem nastąpić z chwilą uprawomocnienia się wspomnianych rozstrzygnięć. Zwrotu dokonuje się z urzędu. Nie jest wymagany w tej kwestii wniosek ze strony sędziego (tak: Górski Antoni (red.) „Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz”, opubl. LEX). Wobec takich uregulowań, zdaniem Sądu I instancji jedyną możliwością skutecznego dochodzenia rekompensaty z tego tytułu jest roszczenie odszkodowawcze skierowane do Skarbu Państwa. Niewątpliwie bowiem kwota odsetek stanowi szkodę, poniesioną na skutek nie wypłacania części wynagrodzenia (np. przez kilka lat) (por. Świeczkowski Krzysztof Karol, Zawieszenie w czynnościach służbowych prokuratora i sędziego Opublikowano: Prokurator 2006/1/8-1, LEX).

Stanowisko, iż przepis art. 129 § 4 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych daje podstawę do zasądzenia odsetek dopiero od momentu uniewinnienia sędziego lub też umorzenia postępowania, poza wyżej przedstawionymi poglądami doktryny, jest wyrażane także w orzecznictwie sądowym (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 października 2019 r. III APa 12/19, opubl. LEX nr 3615393; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2022 r. II PSKP 82/21, opubl. Legalis nr 2701758).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy Sąd Rejonowy wskazał, iż uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 roku zawieszająca powoda w czynnościach służbowych i obniżająca jego wynagrodzenie o 40% została wydana z rażącym naruszeniem przepisów co jednoznacznie wyartykułował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 18 stycznia 2023 roku podjętej na skutek zażalenia powoda. Co istotne Sąd Najwyższy podzielając argumentację powoda o wadzie prawnej zaskarżonej uchwały jako wydanej przez organ, który, zgodnie z orzeczeniami Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Sądu Najwyższego nie gwarantował prawa do sądu niezależnego, niezawisłego, bezstronnego, ustanowionego ustawą, jednocześnie nie podzielił jednak stanowiska zgłoszonego przez obrońcę powoda, który wnosił o uznanie zaskarżonej uchwały za nieistniejącą. Sąd Najwyższy opowiedział się za poglądem, że orzeczenia takie, choć dotknięte istotną wadą prawną, istnieją natomiast winny zostać uchylone a postępowanie, które doprowadziło do ich wydania powinno być powtórzone.

Mając na uwadze ocenę dokonaną przez Sąd Najwyższy, który zdecydował o uchyleniu zaskarżonej uchwały po stwierdzeniu jej niezasadności i umorzył postępowanie sądowe w tej sprawie, jak również przedstawioną wyżej ocenę prawną, Sąd I instancji przyjął, iż roszczenie powoda o wyrównanie należnego wynagrodzenia stało się wymagalne z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania dyscyplinarnego. Objęte żądaniem pozwu roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie podlegało z tych względów oddaleniu jako nieuzasadnione gdyż pozwany wypłaty wyrównania wynagrodzenia i dodatkowego wynagrodzenia rocznego dokonał niezwłocznie następnego dnia po wydaniu przez Sąd Najwyższy uchwały umarzającej postępowanie.

O zwrocie części opłaty od pozwu uiszczonej przez powoda Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt. 1 lit. b w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2023 roku, poz. 1144). Uiszczona przez powoda opłata od pozwu, ustalona od pierwotnej wartości zgłoszonych roszczeń, wyniosła kwotę 3.425 zł. Po modyfikacji powództwa dokonanej przed wysłaniem odpisu pozwu stronie pozwanej wartość przedmiotu sporu wyniosła kwotę 4.158 zł. Opłata od pozwu od tak ustalonej wartości przedmiotu sporu, zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt. 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wyniosła 400 zł. Podlegająca zwrotowi różnica między opłatą pobraną a opłatą należną wyniosła wobec tego kwotę 3.025 zł (3.425 zł – 400 zł).

O kosztach postępowania obejmujących koszty zastępstwa procesowego Sąd orzekł zgodnie z zasadą określoną w art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którą w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Zasadą wynikającą z art. 203 § 2 k.p.c. jest, że w wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia. Jednakże, zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego, dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. II CZ 208/11, opubl. LEX nr 1214570, i przywołane w jego uzasadnieniu orzecznictwo).

W realiach przedmiotowej sprawy powód wykazał, że wystąpienie z powództwem przynajmniej co do zasadniczej części zgłoszonych roszczeń było niezbędne dla celowego dochodzenia praw. Powód wytaczając powództwo o ustalenie, że przysługują mu wszystkie prawa i obowiązki służbowe wynikające z powołania do pełnienia urzędu na stanowisku Sędziego Sądu (...), jak również o nakazanie pozwanemu dopuszczenia powoda do wykonywania wszystkich praw i obowiązków służbowych przysługujących z tytułu pełnienia urzędu na stanowisku sędziego, był związany wyznaczonym w trybie zabezpieczenia roszczenia terminem na wytoczenie powództwa. Istotne jest to, że ostatecznie cofnięcie pozwu w zakresie roszczeń o ustalenie, dopuszczenie do wykonywania praw i obowiązków służbowych oraz o zapłatę należności głównej nastąpiło z uwagi na zaspokojenie roszczeń powoda przez stronę pozwaną. Sąd miał też oczywiście na uwadze okoliczność, że zaspokojenie wymienionych roszczeń nastąpiło przed doręczeniem pozwu stronie pozwanej, ale nie bez znaczenia pozostaje tu wydłużony czas związany z koniecznością wyznaczenia właściwego sądu do rozpoznania sprawy. Pozew został nadany w dniu 5 lipca 2022 roku a wyznaczenie tut. Sądu do rozpoznania sprawy nastąpiło w dniu 9 lutego 2023 roku, czyli już po wydaniu przez Sąd Najwyższy uchwały w sprawie powoda.

Z tych wszystkich względów w ocenie Sądu I instancji w zakresie roszczeń cofniętych pozwanego należało uznać za stronę przegrywającą. Mając na uwadze przybliżoną proporcję wygranej do części przegranej usprawiedliwione jest wzajemne zniesienie kosztów poniesionych przez strony. Stwierdzając powyższe Sąd ma na uwadze, że przepis art. 100 k.p.c. nie wymaga arytmetycznie dokładnego rozdzielenia kosztów wg stosunku wygranej części do przegranej, zaś dzięki zasadzie słuszności pozwala oceniać zakres wygranej również w sytuacji wielości i różnorodności roszczeń (patrz „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz” pod red. prof. dr hab. Elwiry Marszałkowskiej-Krześ, dr hab. Izabelli Gil, rok 2023, wyd. 33, Legalis).

Apelację od powyższego orzeczenia w części, tj: co do pkt 2 oraz pkt 4 wniósł powód P. G. (1) reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika .

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

a) mogące mieć wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania, tj.:

- art. 233 § 1 KPC poprzez brak wszechstronnego rozważenia zgormadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci:

(i) Zarządzenia Prezesa Sądu (...) nr (...) z dnia 13 września 2021 r. (dalej jako: (...));

(ii) uchwały I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 r., sygn. I DO 14/21 (dalej jako: „uchwała (...)),

( (...)) uchwały I. Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. II ZZ 4/22 (dalej jako: „uchwała (...)) i wyciągnięcie z tych dowodów nielogicznych i niewynikających z nich wniosków, a skutkiem tego błąd w ustaleniach faktycznych polegający na:

i. ustaleniu niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, że Zarządzenie miało moc wiążącą;

ii. ustaleniu niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, że uchwała (...) była orzeczeniem istniejącym;

(...). ustaleniu niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, że Uchwała (...) została podjęta w terminie określonym w art. 130 § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (dalej jako: (...));

iv. ustaleniu niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy, że w realiach przedmiotowej sprawy decydujące znaczenie miała uchwała (...) mocą, której usunięto skutki wywołane zawieszeniem;

w sytuacji, w której wszechstronne rozważenie ww. dowodów winno prowadzić do konkluzji, że Zarządzenie utraciło swoją moc w związku z tym, że uchwała (...) nie została podjęta w terminie określonym w art. 130 § 3 (...); uchwała (...) jest orzeczeniem nieistniejącym a Powód cały czas pozostawał w stosunku służby, a nadto uchwała (...) nie ma decydującego znaczenia dla określenia momentu wymagalności zapłaty spornych odsetek ergo roszczenie o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie winno zostać uwzględnione.

- art. 98 § 1 KPC w zw. z art. 100 KPC w zw. art. 102 KPC poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie i niewłaściwe rozdzielenie kosztów postępowania pomiędzy stronami, a w konsekwencji zniesienie pomiędzy stronami kosztów procesu w sytuacji, gdy winny być one zostać stosunkowo rozdzielone, zgodnie z procentową wygraną każdej ze stron.

b) naruszenie prawa materialnego, tj.:

- art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (dalej jako „Konstytucja RP” lub (...)) w zw. z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP poprzez błędne uznanie, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego (dalej jako: (...)) jest Sądem w rozumieniu Konstytucji podczas gdy:

i. (...) poprzez jej nadzwyczajne uprawnienia, odrębność organizacyjną i finansową, a także specjalne dodatki płacowe dla osób tam zasiadających oraz zlecone jej zadania w zakresie polityki karania sędziów nie jest sądem w rozumieniu art. 45 Konstytucji RP w zw. z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP;

ii. członkowie (...) zostali wadliwie powołani;

(...). orzeczenia wydane przez (...) są orzeczeniami nieistniejącymi.

- art. 129 § 3 oraz § 4 oraz art. 130 § 3 (...) w zw. z art. 45 Konstytucji RP poprzez ich błędną wykładnie i uznanie, że (...) jest sądem w rozumieniu Konstytucji RP oraz sądem dyscyplinarnym o którym mowa w art. 129 § 3 (...), podczas gdy brak jest podstaw do uznania, że (...) jest sądem w świetle Konstytucji RP.

- art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: (...)) w zw. z art. 359 § 1 KC w zw. z art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej jako: (...)) poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym określeniu momentu wymagalności roszczenia odsetkowego.

- naruszenie art. 45 Konstytucji RP wzw. z art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (dalej jako: (...)) w zw. z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w zw. z art. 4 ust. 3 (...) w związku z wykładnią art. 19 ust. 1 (...) dokonaną w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: (...)) z dnia 13 lipca 2023 r. w sprawie C-615/20 Prokuratura Okręgowa w Warszawie przeciwko Yp I In.6, a także wyroku (...) z dnia 5 czerwca 2023 r. w sprawie C-204/21 Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej poprzez nie odstąpienie od stosowania uchwały (...), podczas gdy:

i. zgodnie z wyrokiem (...) C-615/20 sądy krajowe mają obowiązek odstąpić od stosowania wszelkiego orzecznictwa krajowego sprzecznego z tym postanowieniem prawa UE w jego wykładni dokonanej przez (...)uchwały (...);

ii. zgodnie z wyrokiem (...) C-204/21 art. 19 ust. 1 akapit drugi (...), interpretowany w świetle art. 47 karty praw podstawowych, nakłada na państwa członkowskie jasny i precyzyjny obowiązek osiągnięcia rezultatu, który jest bezwarunkowy, jeśli chodzi o niezawisłość i bezstronność sądów, do których należy dokonywanie wykładni i stosowanie prawa Unii, oraz o wymóg, ażeby sądy te były uprzednio ustanowione na mocy ustawy, wywołuje skutek bezpośredni, który wiąże się z odstąpieniem od stosowania wszelkich obowiązujących w prawie krajowym przepisów, orzecznictwa lub praktyki sprzecznych z tymi postanowieniami prawa Unii, zgodnie z ich wykładnią dokonaną przez (...).

ewentualnie na wypadek nieuwzględnienia ww. zarzutów naruszenia prawa materialnego zarzucam naruszenie art. 481 § 1 KC w zw. z art. 359 § 1 KC w zw. z art. 300 KP w zw. z postanowieniem z dnia 10 czerwca 2021 roku Sądu (...) w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sygn. VI Po 39/22 (dalej jako: (...)) udzielającym Powodowi zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych poprzez nakazanie Sądowi (...) na czas trwania postępowań opisanych w punkcie III Postanowienia, dopuszczenia Powoda do wykonywania wszystkich praw i obowiązków służbowych przysługujących Powodowi z tytułu pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu (...) poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym określeniu momentu wymagalności spornych odsetek, podczas gdy:

i. prawidłowe zastosowanie przepisów powinno prowadzić do wniosku, że udzielone Powodowi Postanowienie nakazujące Pozwanemu dopuszczenia Powoda do wykonywania wszystkich praw i obowiązków służbowych przysługujących Powodowi z tytułu pełnienia urzędu na stanowisku sędziego wpływa na określenie momentu wymagalności odsetek ergo roszczenie powoda jest wymagalne od momentu udzielenia zabezpieczenia.

Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części, tj.:

- w zakresie w jakim Sąd w I instancji oddalił powództwo w pozostałym zakresie poprzez uwzględnienie w całości zmodyfikowanego pismem z dnia 6 czerwca 2023 r. powództwa tj. zasądzenie od Pozwanego skapitalizowanych odsetek w łącznej wysokości 4.138,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

Nadto, o zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych oraz o ponowne rozstrzygnięcie o kosztach procesu za I instancję.

W odpowiedzi na apelację powoda pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie apelacji powoda jako bezzasadnej oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w postepowaniu odwoławczym w wysokości 75 % stawki minimalnej.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja okazała się uzasadniona, prowadząc do reformacji zaskarżonego wyroku.

Na wstępie wskazać należy, że postępowanie apelacyjne, jakkolwiek jest postępowaniem odwoławczym i kontrolnym, to jednak zachowuje charakter postępowania rozpoznawczego. Oznacza to, że sąd odwoławczy ma pełną swobodę jurysdykcyjną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia. Z tego też względu sąd odwoławczy może, a jeżeli je dostrzeże - powinien naprawić wszystkie stwierdzone w postępowaniu apelacyjnym naruszenia prawa materialnego popełnione przez sąd I instancji i to niezależnie od tego, czy zostały one podniesione w apelacji, jeśli tylko mieszczą się w granicach zaskarżenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13.04.2000 r., III CKN 812/98, LEX nr 40504). Przy czym wynikający z art. 378 kpc obowiązek Sądu II instancji rozpoznania sprawy w granicach apelacji nie oznacza konieczności osobnego omówienia przez sąd w uzasadnieniu wyroku każdego argumentu podniesionego w apelacji , wystarczające jest bowiem odniesienie się do sformułowanych w apelacji zrzutów i wniosków w sposób wskazujący na to , że zostały one przez sąd II instancji w całości rozważone przed wydaniem orzeczenia ( postanowienie SN z 1.06.2020 IV CSK 738/19 ).

W ocenie Sądu (...) dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego nie jest prawidłowa. Zarzuty skarżącego obnażają fragmentaryczną i wybiórczą ocenę materii sprawy sprzeczność poczynionych ustaleń z treścią zgromadzonego w sprawie materiału. Taka zaś nie może dać pełnego obrazu zaistniałych zdarzeń i zgodnie z dyrektywą art. 233 § 1 kpc nie może się ostać. Powyższe rzutuje też na poprawność zastosowania przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego.

Zdaniem Sądu (...), zgodnie z zapatrywaniem apelacji Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż Zarządzenie Prezesa Sądu (...) nr (...) z dnia 13 września 2021 r. (dalej jako: (...)) miało moc wiążącą; uchwała I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 r., sygn. I DO 14/21 (dalej jako: „uchwała (...)), była orzeczeniem istniejącym; a uchwała I. Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. II ZZ 4/22 (dalej jako: „uchwała (...)) miała kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia tj w przedmiocie oceny zasadności żądania powoda zasądzenia dochodzonych przez niego odsetek.

Na wstępie wskazać należy iż dnia 22 lipca 2021 r. w sprawie R. p. Polsce (skarga nr (...)) Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: (...)) stwierdził, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego orzekając w sprawie skarżącej nie stanowiła „sądu ustanowionego ustawą” w rozumieniu art. 6 ust. 1 Konwencji. Jednocześnie jako istotny powód swego stanowiska ETPCz wskazał, że rekomendacja kandydatów na sędziów do I. Dyscyplinarnej, która jest warunkiem koniecznym powołania kandydata przez Prezydenta RP na sędziego - została powierzona Krajowej Radzie Sądownictwa, czyli organowi, „który nie zapewnia wystarczającej gwarancji niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej”. W rezultacie ETPCz stwierdził, że „procedura powoływania sędziów, która - jak w niniejszej sprawie - uwidacznia nadmierny wpływ władzy ustawodawczej i wykonawczej na powoływanie sędziów, jest per se niezgodna z art. 6 ust. 1 Konwencji i jako taka stanowi fundamentalną nieprawidłowość wpływającą negatywnie na cały proces i zagrażającą legitymacji sądu złożonego z tak powołanych sędziów”. Trybunał uznał te uchybienia procedury powoływania sędziów za tak poważne, że naruszały samą istotę prawa do „sądu ustanowionego ustawą” (por. pkt 276 i 277 wyroku w sprawie R. p. Polsce).

Postanowieniem Wiceprezesa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 14 lipca 2021 r. (Komisja Europejska p. Rzeczypospolitej Polskiej, C-204/21 R, (...):EU:C:2021:593), Trybunał zobowiązał Rzeczpospolitą Polską m.in.: do „zawieszenia stosowania przepisów art. 107 § 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw i art. 72 § 1 pkt 1-3 ustawy o Sądzie Najwyższym, w zmienionym brzmieniu, zezwalających na pociągnięcie do odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów za badanie spełnienia wymogów niezawisłości i bezstronności sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy w rozumieniu art. 19 ust. 1 (...) w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej”. Postanowieniem tym wyraźnie wyłączono możliwość uznania za delikt dyscyplinarny zachowań opisanych w art. 107 § 1 pkt 2 i 3 PrUSP, tj.: „działań lub zaniechań mogących uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie organu wymiaru sprawiedliwości” oraz „działań kwestionujących istnienie stosunku służbowego sędziego, skuteczność powołania sędziego, lub umocowanie konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej”.

Jednocześnie nie należy pomijać, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej /Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 2019 r., C-585/18, C-624/18, C-625/18: postanowienie (...) z 08.04.2020 r., C- 791/19/ oraz Sąd Najwyższy / Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2019 r., III PO 7/18; uchwała połączonych IZB SN z 23.01.2020 r., (...) 1-4110-1/20; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2020 r./ nie tylko zakwestionowały prawidłowość działania I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, powołując się na nieprawidłowość działania I. Dyscyplinarnej, z uwagi na niewłaściwy tryb powoływania członków I. Dyscyplinarnej, czy istnienie ryzyka zależności I. Dyscyplinarnej od władzy ustawodawczej lub wykonawczej, ale wprost stwierdziły brak możliwości wydawania orzeczeń przez Izbę Dyscyplinarną w sprawach dyscyplinarnych sędziów polskich (postanowienie (...) w sprawie zastosowania środków tymczasowych z 8 kwietnia 2020 r., C-791/19), czy też w sprawach wszystkich kategorii przydzielonych do właściwości I. Dyscyplinarnej (tak SN w postanowieniu 11 sierpnia 2020r., I KK90/19).

Natomiast zgodnie z art. 180 ust. 2 w zw. z art. 45 Konstytucji RP zawieszenie sędziego w urzędowaniu może nastąpić wyłącznie na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu - przy czym musi to być sąd niezależny, bezstronny i niezawisły w toku sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy. (...) w świetle wskazanych orzeczeń nie posiada tej właściwości.

W uzasadnieniu postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 24 lutego 2021 r. sygn. akt II AKz 1394/20 wydanego w sprawie sędziego I. T.: wskazano pogląd - który Sąd Okręgowy w pełni podziela - iż Izba Dyscyplinarna, poprzez jej nadzwyczajne uprawnienia, odrębność organizacyjną i finansową, także specjalne dodatki płacowe dla osób tam zasiadających oraz zlecone jej zadania w zakresie polityki karania sędziów, nie jest sądem w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, a stanowić może rodzaj organu wyjątkowego, którego okresowe powołanie Konstytucja dopuszcza jedynie na czas wojny — art. 175 § 2. Organ nieposiadający cech sądu, tak w zakresie proceduralnych podstaw jego ustanowienia, jak też doboru i powołania jego członków oraz braku niezbędnej cechy sądu w postaci niezależności, jak też immanentnej cechy osób tam powołanych, czyli niezawisłości — nie jest sądem. Izba Dyscyplinarna nie może zatem rozstrzygać w sprawach dyscyplinarnych sędziów, a tym bardziej w sprawach o uchylenie immunitetu, zawieszenie w czynnościach sędziego, pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej czy wyrażenie zgody na pozbawienie wolności (tymczasowe aresztowanie) sędziego. Działania I. Dyscyplinarnej podejmowane w tym zakresie od początku jej powołania, a nasilone w ciągu ostatniego roku, są niedopuszczalne i stanowią dodatkowy dowód, że organ ten realizuje zadania polityki.

Przy tym podkreślenia wymaga, iż w świetle wspominanego już postanowienia Trybunału Sprawiedliwości z dnia 8 kwietnia 2020 r., C-791/19 Rzeczpospolita Polska zobowiązana została do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów art. 3 pkt 5, art. 27 i art. 73 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2018 r. poz. 5 ze zm.) stanowiących podstawę właściwości I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego w sprawach dyscyplinarnych sędziów w obu instancjach. W konsekwencji stwierdzono także uchybienie zobowiązaniom ciążącym na mocy art. 19 ust. 1 akapit drugi (...).

Nie należy też bezwzględnie tracić z pola widzenia, że wyrok (...) wiąże każdy sąd w Polsce, a także każdy organ władzy państwowej, wyrok (...) wyznacza jednoznaczny i precyzyjny standard oceny niezawisłości i bezstronności sądu, jaki obowiązuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce. Każdy sąd w Polsce, w tym Sąd Najwyższy, ma obowiązek z urzędu badać czy standard przewidziany w Wyroku (...) jest zapewniony w rozpoznawanej sprawie, a zatem czy sprawę rozpoznał lub ma rozpoznać organ będący sądem niezawisłym i niezależnym od władzy ustawodawczej i wykonawczej w rozumieniu prawa unijnego. Nazwanie organu sądem nie oznacza, że jest to sąd w rozumieniu prawa unijnego. Polska, przystępując do Unii Europejskiej, zgodziła się na zasadę pierwszeństwa prawa unijnego nad prawem krajowym, prymat prawa Unii skutkuje tym, że każdy organ państwa członkowskiego ma obowiązek zapewnić pełną skuteczność norm prawa Unii, aż do pomijania niezgodnych przepisów prawa krajowego. W konsekwencji powyższego powołując się na wskazane okoliczności w wyroku III PO 7/18 Sąd Najwyższy stwierdził że: Krajowa Rada Sądownictwa w obecnym składzie nie jest organem bezstronnym i niezawisłym od władzy ustawodawczej i wykonawczej, Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego nie jest sądem w rozumieniu prawa Unii Europejskiej, a przez to nie jest sądem w rozumieniu prawa krajowego.

Znamiennym jest także że w wyroku (...) z dnia 13 lipca 2023 r. C-615/20 i C 671/ 20 (YP i inni) wskazano, że zasadnym jest odstąpienie od stosowania uchwał organu, którego niezawisłość i bezstronność nie są zagwarantowane, a który zezwolił na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego oraz zawiesił go w czynnościach służbowych i obniżył jego wynagrodzenie w przypadku gdy jest to nieodzowne dla zagwarantowania pierwszeństwa prawa UE.

W świetle powyższego Sąd Okręgowy podziela zapatrywanie apelującego , że w sytuacji w której uchwala została podjęta przez organ niestanowiący niezawisłego bezstronnego sądu - jak to ma miejsce zgodnie z powołanym orzecznictwem w odniesieniu do I. Dyscyplinarnej, która orzekała w stosunku do powoda - nie można powoływać się na jakąkolwiek moc wiążącą takiej uchwały i koniecznym staje się odstąpienie od stosowania takiej uchwały. Wobec powyższego nie można podzielić zapatrywania Sądu I Instancji, że zarządzenie Prezesa Sądu (...) nr (...) z dnia 13 września 2021 r. i wydana w odniesieniu do niego uchwała I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 r., sygn. I DO 14/21 miały moc wiążącą.

Zasadnym wydaje się też być stanowisko skarżącego wskazujące na możliwość potraktowania uchwały I. Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2021 r. jako orzeczenia nieistniejącego. Możliwość potraktowania orzeczeń sądów jako rozstrzygnięć nieistniejących została potwierdzona w judykatach Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 listopada 2021 r., sygn. IV KO/86/21 przyjął możliwość uznania wyroków za sententia non existens. „Sąd Najwyższy, w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, nie widzi przeszkód do stosowania prawnej konstrukcji orzeczeń nieistniejących (sententia non existens), także do rozstrzygnięć wydanych przez Trybunał Konstytucyjny czy Europejski Trybunał Praw Człowieka. Przyjęcie tej konstrukcji pozwala sędziemu, działającemu w granicach wyznaczonych art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, na pominięcie w procesie orzekania, skutku wynikającego z art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, a w przypadku orzeczenia ETPCz konsekwencji ostatecznego wyroku ETPCz, wynikających z art. 46 ust. 1 EKPCz. Jakie bowiem racje miałyby przemawiać za tym aby w przypadku zaistnienia sytuacji, gdy orzeczenia tych Trybunałów wydane zostały z rażącym naruszeniem warunków nadającym im charakter i skutki rozstrzygnięcia wiążącego, miałyby one nadal istnieć w obrocie prawnym, zaś orzeczenia Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, sądów administracyjnych, sądów powszechnych czy sądów wojskowych, w przypadku takich samych wadliwości, uznawano za sententia non existens” / Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2021 r., sygn. IV KO 86/21, LEX nr 3251718/.

W tym stanie rzeczy należy skonstatować, że wbrew temu co przyjął Sąd I instancji - prawomocne zakończenie postępowania dyscyplinarnego uchwałą I. Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. II ZZ 4/22 o którym mowa w art. 129 § 4 (...), nie może w niniejszej sprawie określać daty wymagalności żądanych przez powoda odsetek. Nie można przyjąć, że (...) prowadziła jakiekolwiek postępowanie dyscyplinarne skoro nie była sądem w rozumieniu Konstytucji RP i prawa europejskiego. Nie należy także pomijać, że w stosunku do I. Odpowiedzialności Zawodowej w Sądzie Najwyższym, która zastąpiła Izbę D. S. w dużej mierze stawiane mogą być nadal zarzuty co do braku spełnienia wymogów niezależnego i niezawisłego sądu, a zatem i w tym przypadku istnieją uzasadnione wątpliwości co do legalności jej działań. ( por R. Bazczuk, W Marchwicki [w:] Prawo o adwokaturze Komentarz P.F. Piesiewicz Warszawa 2023).

Ponadto nawet gdyby dojść do wniosków przeciwnych i uznać za Sądem I instancji, iż orzeczenie - uchwała (...) jest orzeczeniem istniejącym to i tak powyższe żadną miarą nie wpływa na określenie daty wymagalności odsetek.

Nie należy pomijać, iż wydając uchwałę z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. II ZZ 4/22 - co wynika wprost z treści jej uzasadnienia Izba Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2023 r., sygn. II ZZ 4/22 stwierdziła niezasadność zaskarżonej uchwały i zawieszenia SSO (...) w czynnościach służbowych oraz obniżenia jego wynagrodzenia na czas trwania zawieszenia. Uznała, iż z uwagi na znaczące uchybienia proceduralne naruszenie art. 130 § 1 i 3 u.s.p. ( tj. także z uwagi na akcentowane w apelacji uchybienie terminu do jej wydania powodujące utratę mocy wiążącej zarządzenia ) naruszenie art. 6 k.p.k. w zw. z art. 6 ust. 1 i ust. 3 lit. b Konwencji w zw. z art. 128 u.s.p. i art. 131 § 1 u.s.p. orzeczenia wydane przez organ nie mający statusu niezależnego sądu powinny być usuwane z systemu prawa a postępowanie dyscyplinarne względem powoda nigdy nie powinno być wszczęte. Sąd Najwyższy w powyższej uchwale wskazał, iż uchylenie zaskarżonej uchwały i umorzenie postępowania, przy jednoczesnym stwierdzeniu niezasadności zarządzenia przerwy i późniejszego zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych oraz obniżenia jego wynagrodzenia, jest rozstrzygnięciem korzystnym dla sędziego (można przypuszczać, że w razie orzekania w tej sprawie przez Sąd Najwyższy pierwszoinstancyjnie, doszłoby do zaskarżenia wydanej uchwały na niekorzyść sędziego), a zarazem kończy prawomocnie długotrwałe postępowanie sądowe w tej sprawie, zainicjowane w październiku 2021 r. Mając na względzie powyższe argumenty, Sąd Najwyższy zdecydował o uchyleniu zaskarżonej uchwały po stwierdzeniu jej niezasadności, jak również niezasadności poprzedzającego ją zarządzenia Prezesa Sądu (...) i umorzył postępowanie sądowe w tej sprawie. Przy czym w ocenie Sadu II instancji wydanie wskazanego postanowienia o umorzeniu postepowania dyscyplinarnego z uwagi na słuszne interesy powoda w tym nadzwyczajnym stanie faktycznym, który niewątpliwie uzasadniał uchylenie orzeczenia nie stanowiło umorzenia jakie zakreślają przepisy określające postępowanie dyscyplinarne sędziów art. 114 § 10 i art. 128 ustawy o ustroju sądów powszechnych w odniesieniu do art. 17 k.p.k. Zatem i z tych względów uchwała (...) nie może determinować określenia daty wymagalności odsetek.

W ocenie Sądu II instancji powodowi należą się więc odsetki od bezprawnie obniżonego wynagrodzenia za czas nieuprawnionego zawieszenia w czynnościach. Stosownie do przepisu art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., stanowiącego – zgodnie z dyspozycją art. 359 § 1 k.c. – formalne, ustawowe źródło odsetek, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Przy tym odsetki należą się dopiero od dnia wymagalności.

W ocenie Sądu pozwany kwestionując sprecyzowane przez powoda w tym zakresie powództwo - pismo z dnia 6 czerwca 2023 r. i przedstawione przez niego wyliczenia także na etapie apelacji prezentując własne wyliczenia w tej materii /k. 319/ błędnie określił termin spełnienia świadczenia określając go jako dzień 18 stycznia 2023 r. Podnieść należy, iż w świetle zaoferowanego w sprawie materiału dowodowego (potwierdzenie transakcji z dnia 24.01.2023 r.) powód otrzymał świadczenie pieniężne w dniu 19 stycznia 2023 r.

W wyroku z dnia 14.01.2016 w sprawie I CSK 1094/14 Sąd Najwyższy kategorycznie wskazał, że długi pieniężne są długami oddawczymi art. 454 zd 2 w zw. z § 2 kc, spełnienie świadczenia ze skutkiem umorzenia długu w wypadku uzgodnienia przez strony rozliczenia bezgotówkowego następuje dopiero z chwila uznania rachunku bankowego wierzyciela (uchwala SN z 14.02.2022 r. III CZP 81/01 OSNC 2002/11/131 i powołane tam orzecznictwo) Wobec tego stwierdzić należy, że momentem spełnienia świadczenia było zaksięgowanie środków na koncie powoda w dniu 19.01.2023 r.

Zgodnie z § 39 Regulaminu Pracy w Sądzie (...) wynagrodzenie za pracę wypłacane jest wszystkim pracownikom raz w miesiącu w terminie do 29-go dnia każdego miesiąca z dołu. Jeśli ten dzień jest wolny od pracy, wypłata odbywa się w poprzedzającym go dniu roboczym (ust. 1). Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaca się zgodnie z obowiązującymi przepisami (ust. 2). Wypłata wynagrodzenia następuje na rachunek bankowy wskazany pracodawcy przez pracownika (ust. 3); może też być wypłacane do rąk własnych Pracownika w kasie Sądu lub do rąk osoby uprzednio upoważnionej na piśmie przez Pracownika (ust. 4).

Wobec powyższego kapitalizacja odsetek musi być też liczona z uwzględnieniem zapisów wskazanego regulaminu.

W świetle powyższego za zasadne uznać należy żądanie apelującego zasądzenia skapitalizowanych odsetek stanowiących łącznie kwotę 4.138 wraz z ustawowymi odsetkami, na które składają się poniższe kwoty:

a) 831,53 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 29 grudnia 2021 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 7.258,86 zł;

b) 656,18 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 28 stycznia 2022 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 6.060,58 zł;

c) 614,62 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 28 lutego 2022 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 6.060,58 zł;

d) 572,28 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 29 marca 2022 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 6.060,68 zł;

e) 522,13 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 29 kwietnia 2022 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 6.060,58 zł;

f) 472,90 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 27 maja 2022 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 6.060,58 zł;

g) 411,38 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 29 czerwca 2022 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 6.060,58 zł;

h) 57,96 zł stanowiąca skapitalizowane ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 31 marca 2022 roku do 19 stycznia 2023 roku od kwoty 617 zł za trzynaste dodatkowe wynagrodzenie tzw. „trzynastkę” za 2021 rok.

Zasadnymi są też zarzuty apelującego wskazujące na naruszenie art. 98 § 1 KPC w zw. z art. 100 KPC w zw. art. 102 KPC poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie i niewłaściwe rozdzielenie kosztów postępowania pomiędzy stronami, a w konsekwencji zniesienie pomiędzy stronami kosztów procesu.

W postępowaniu procesowym sąd orzeka o zwrocie kosztów w każdym orzeczeniu kończącym sprawę według jednej z następujących zasad: odpowiedzialności za wynik procesu, stosunkowego rozdzielenia kosztów, wzajemnego zniesienia kosztów, słuszności i zawinienia.

Art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle.

W myśl art. 100 kpc razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

W wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia. Zarazem jednak konsekwentnie wskazuje się też w judykaturze, a co zauważył Sąd I instancji, że od wskazanej zasady dopuszczalne, a niekiedy konieczne jest odstępstwo w tych sytuacjach, gdy powód wykaże (jak in casu), że wystąpienie z określonym powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia powództwa i w określonych stanach faktycznych, w rozumieniu przepisów o kosztach procesu, pozwanego należy uznać wówczas za przegrywającą sprawę, mimo późniejszego wycofania się powoda z żądania udzielenia mu sądowej ochrony praw. ( por też Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie - I Wydział Cywilny z dnia 1 grudnia 2023 r., I ACa 544/23).

Zauważyć należy, że powód w pozwie domagał się pierwotnie zasadzenia kwoty 68.482 zł. Następnie co niesporne dokonał modyfikacji powództwa wraz z częściowym cofnięciem pozwu w związku ze spełnieniem świadczenia przez pozwanego. Następnie w piśmie z dnia 6 czerwca 2023 r. dokonał kolejnej modyfikacji powództwa żądając zasądzenia skapitalizowanych odsetek w łącznej wysokości 4 138,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami. Nie należy przy tym pomijać, że kwota 4.138, 98 zł - wysokość roszczenia powoda po modyfikacji powództwa, co do której w ocenie Sądu I instancji powód miał przegrać proces stanowiła 6.04 % z kwoty 68.481, 66 zł tj. wartości roszczenia zgłoszonego w pozwie.

Należy mieć na uwadze, że zaspokojenie przez stronę pozwana świadczenia w toku procesu należy uznać za jednoznaczne z przegraniem sprawy przez ta stronę. W tym przypadku stronie pozwanej należą się koszty procesu tylko wtedy gdy nie dała ona powodu do wytoczenia procesu (postanowienie SN z 6.11.1984 IV CZ 196/84/ )

Nadto Sąd Najwyższy trafnie wyjaśnił, że stosownie do przepisu art. 100 KPC podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów procesu zachodzą jedynie wówczas, gdy żądanie zostało uwzględnione w około połowie, przy mniej więcej równiej wysokości kosztów procesu poniesionych przez każdą ze stron. Realny wynik wzajemnego zniesienia kosztów procesu nie może być bowiem inny niż wynik ich rozdzielania w takim stosunku, w jakim każda ze stron proces przegrała (post. SN z 10.5.1985 r., II CZ 56/85, L.).

I jakkolwiek artykuł 100 KPC nie wymaga arytmetycznie dokładnego rozdzielenia kosztów wg stosunku wygranej części do przegranej, zaś dzięki zasadzie słuszności pozwala oceniać zakres wygranej również w sytuacji wielości i różnorodności roszczeń /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie - I Wydział Cywilny z dnia 25 maja 2021 r., I ACa 318/21 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie - I Wydział Cywilny z dnia 22 czerwca 2020 r., I ACa 338/20/, to jednak jeżeli pomiędzy stopniem wygrania sprawy przez powoda, a wygraną pozwanego zachodzi dysproporcja, to nie pozwala ona na zniesienie tych kosztów na podstawie art. 100 KPC. /wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - I Wydział Cywilny z dnia 31 października 2019 r., I AGa 70/19/

Na gruncie rozpoznawanej sprawy co słusznie podnosi apelujący wobec ostatecznego uznana przez pozwanego znacznej części dochodzonych przez powoda roszczeń wskazana dysproporcja w sposób wyraźny występowała. Nie było więc podstaw do wzajemnego rozdzielenia kosztów miedzy stronami.

Przy tym odmienne zapatrywania Sądu II instancji na sporną materię sprawy sprawia , że i tak wskazane rozstrzygnięcie nie mogło się ostać. Zmiana rozstrzygnięcia co do istoty w postępowaniu apelacyjnym skutkuje bowiem modyfikacją rozstrzygnięć o kosztach procesu. /wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie I Wydział Cywilny z dnia 13 lipca 2018 r., I AGa 308/18/

Reasumując w ocenie Sądu II instancji wszystkie zarzuty apelacji dotyczące zarówno naruszenia prawa procesowego jak i materialnego uznać należy za trafne. Sąd Rejonowy poczynił ustalenia sprzeczne z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i na tej podstawie w sposób nieuprawniony doszedł do nieuprawnionych wniosków i bezzasadnie oddalił wniesione powództwo.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy zgodnie z treścią art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od pozwanego Sądu (...) na rzecz powoda P. G. (1) kwotę 4. 138,98 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 20.04.2023 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas po upływie tygodnia od dnia ogłoszenia orzeczenia do dnia zapłaty

O odsetkach orzeczono w oparciu o art. 481 § 1 i 2 kpc w zw. z art. 300 kp, zasądzając je od dnia następnego od doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, bowiem w tym dniu roszczenie stało się wymagalne.

O kosztach procesu za I instancję wraz z odsetkami orzeczono na podstawie art. 98 kpc tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu . Na koszty procesu w niniejszej sprawie złożyły się koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika powoda ustalone w oparciu o § 9 ust. 1 pkt 2 w związku z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2023.poz 3437 ).

Z kolei o kosztach procesu za II instancję wraz z odsetkami orzeczono zgodnie z art. 98 kpc oraz § 10 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 w związku z § 2 pkt 6 powoływanego rozporządzenia.