VIII U 4/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2023-06-07
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 23 listopada 2022 roku, znak: ENP/10/042195309, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 1 marca 2020 roku i, zgodnie z oświadczeniem z dnia 4 listopada 2022 roku, odmówił T. M. prawa do emerytury.
W decyzji wskazano, iż przyczyną odmowy prawa do emerytury jest okoliczność, iż T. M. nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, określonym w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, jak również przed dniem wejścia w życie ustawy wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu.
W decyzji podano również, iż w procesie ustalania wysokości emerytury Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił okresu zatrudnienia od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 roku w firmie (...) S.A. z siedzibą w Ł., ponieważ okres ten nie został wystarczająco udowodniony.
/decyzja z dnia 23 listopada 2022 roku – k. 17 załączonych akt rentowych/
W dniu 15 grudnia 2022 roku odwołanie od powyższej decyzji złożyła T. M., kwestionując okoliczność nieuwzględnienia przez organ rentowy, okresu zatrudnienia w zakładzie pracy (...) S.A. z siedzibą w Ł..
/odwołanie – k. 3-4/
W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 2 stycznia 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania wywodząc, jak w zaskarżonej decyzji.
/odpowiedź na odwołanie – k. 7-7v/
Na rozprawie w dniu 24 maja 2023 roku, pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.
/oświadczenie pełnomocnika organu rentowego – e – protokół z dnia 24 maja 2023 roku – 00:01:03 i dalej/
Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawczyni T. M., z domu B., urodziła się w dniu (...), ukończyła zasadniczą szkołę odzieżową.
/bezsporne, przesłuchanie wnioskodawczyni T. M. – e – protokół z dnia 15 marca 2023 roku – 00:27:07 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 marca 2023 roku – 00:02:50 i dalej/
W okresie od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 wnioskodawczyni T. M. była zatrudniona w Zakładach (...) im. dr-a P. w Ł. (Zakład w R.).
W umowie o pracę z dnia 2 grudnia 1975 roku, wskazano, iż, początkowo, wnioskodawczyni będzie zatrudniona na wstępnym stażu pracy ze stawką 7 zł według 2 kategorii zaszeregowania, następnie ze stawką 9 zł/godz. według 4 kategorii zaszeregowania.
/umowa o pracę z dnia 2 grudnia 1975 roku zawarta w załączonym oryginale akt osobowych wnioskodawczyni T. M., dokumentacja zawarta w załączonym oryginale akt osobowych wnioskodawczyni T. M., nadto: przesłuchanie wnioskodawczyni T. M. – e – protokół z dnia 15 marca 2023 roku – 00:27:07 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 marca 2023 roku – 00:02:50 i dalej/
W powołanym zakładzie pracy w R., skarżąca wykonywała czynności, polegające na podszywaniu podszewek do płaszczy, wszywała podszewki (początkowo wykonywała różne prace np. przyszywała guziki na maszynie). Pracowała w systemie akordowym, na dwie zmiany.
Wnioskodawczyni mieszkała w B. i dojeżdżała autobusem zakładowym, do R., oddalonej o 30 km, razem z D. T. i M. R.. D. T. mieszkała , w latach 1975-1978 we wsi R. , odległej od R. o ok. 24 k. M. R. pracowała w Zakładach im. (...) od 34.11.1975 do 1977r. Wsiadała do autobusu zakładowego, dowożącego pracownice do Zakładów im. (...) - na prowizorycznym przystanku B.-D. , w polu w J. , wraz z wnioskodawczynią. Ranna zmiana zaczynała się od godziny 6. Wnioskodawczyni ok. 2 km. dochodziła do przystanku , na którym zabierał pracownice autobus zakładowy.
/przesłuchanie wnioskodawczyni T. M. – e – protokół z dnia 15 marca 2023 roku – 00:27:07 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 marca 2023 roku – 00:02:50 i dalej, zeznania świadka D. T. – e – protokół z dnia 15 marca 2023 roku – 00:12:46 i dalej, zeznania świadka M. R. – e – protokół z dnia 15 marca 2023 roku – 00:20:16 i dalej, okazana, na rozprawie w dniu 15.03.2023r. legitymacja ubezpieczeniowa M. R. - k. 35, płyta CD k. 36/
Wnioskodawczyni T. M. podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników i z tego tytułu opłacała składki w następujących okresach:
- od dnia 9 marca 1979 roku do dnia 31 grudnia 1982 roku;
- od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1990 roku;
- od dnia 1 stycznia 1991 roku do dnia 11 stycznia 2011 roku;
- od dnia 12 stycznia 2011 roku do dnia 27 października 2015 roku.
Łączny okres ubezpieczenia rolniczego wyniósł 36 lat, 7 miesięcy i 19 dni.
/zaświadczenie – k. 49-52 załączonych akt KRUS/
Od dnia 1 października 2015 wnioskodawczyni T. M. pobiera emeryturę rolniczą.
Do emerytury rolniczej T. M. został zaliczony wyłącznie okres ubezpieczenia rolniczego od dnia 9 marca 1979 roku do dnia 27 października 2015 roku.
/bezsporne, decyzja z dnia 30 listopada 2015 roku – k. 54-56 załączonych akt KRUS/
W dniu 15 września 2022 roku syndyk upadłości za okres zatrudnienia od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 roku wystawił zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7, z powołanego zakładu pracy na nazwisko T. B. obejmujące lata 1975-1978. W zaświadczeniu syndyk wskazał, iż w dokumentach brak jest daty urodzenia oraz dokładnej daty zakończenia pracy przez wyżej wymienioną.
/zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z dnia 15 września 2022 roku – k. 14-15 załączonych akt rentowych/
W dniu 16 grudnia 2022 roku syndyk upadłości za okres zatrudnienia od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 roku wystawił kolejne zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z powołanego zakładu pracy na nazwisko T. B. obejmujące lata 1975-1978. W zaświadczeniu syndyk wskazał, iż w dokumentach brak jest daty urodzenia oraz dokładnej daty zakończenia pracy przez wyżej wymienioną, datę urodzenia wpisano na podstawie informacji od pracownika.
/zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z dnia 16 grudnia 2022 roku – (koperta) k. 14/
W dniu 4 listopada 2022 roku T. M. złożyła wniosek o emeryturę.
/wniosek – k. 1-6 załączonych akt rentowych/
Decyzją z dnia 22 listopada 2022 roku, znak: (...)-2022, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 4 listopada 2022 roku, odmówił T. M. ustalenia kapitału początkowego ponieważ wnioskodawczyni nie udowodniła okresów składkowych wymienionych w art. 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przebytych przed dniem 1 stycznia 1999 roku tj. przed dniem wejścia w życie tej ustawy.
W decyzji wskazano, iż w procesie ustalania wysokości kapitału początkowego nie można było uwzględnić okresu zatrudnienia od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 roku w firmie (...) S.A. z siedzibą w Ł., ponieważ okres ten nie został wystarczająco udowodniony tj. zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 15 września 2022 roku nie zawierało kompletnych danych osobowych tj. daty urodzenia, numeru PESEL oraz wymiaru czasu pracy.
/decyzja z dnia 22 listopada 2022 roku – k. 1 załączonych akt rentowych/
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił na podstawie powołanych dowodów, na które składały się: dokumentacja załączona do akt przedmiotowej sprawy (w tym akta osobowe T. M. z Zakładów (...) im. dra P. w Ł. (Zakład w R.)) oraz, znajdująca się w aktach organu rentowego, a ponadto zeznania świadków D. T. i M. R., jak również dowód z przesłuchania wnioskodawczyni T. M..
Biorąc pod uwagę, iż organ rentowy kwestionował fakt udowodnienia przez skarżącą okresów ubezpieczenia przed dniem 1 stycznia 1999 roku, wskazując na brak odpowiednich danych identyfikacyjnych i danych dotyczących zatrudnienia w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z dnia 15 września 2022 roku (wystawionym przez syndyka) dotyczącym okresu pracy wnioskodawczyni w Zakładach (...) im. dr-a P. w Ł. (Zakład w R.), Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe w kierunku ustalenia faktycznego świadczenia pracy przez T. M. u ww. pracodawcy. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, gdyż znajdują potwierdzenia - wzajemnie, nadto - świadkowie , razem z wnioskodawczynią dojeżdżały do R. - autobusem zakładowym. Świadek D. T., pracowała na jednej hali produkcyjnej z świadkiem M. R.. Razem dojeżdżały do zakładów im. P. Wnioskodawczyni mieszkała w B. i dojeżdżała autobusem zakładowym, do R., oddalonej o 30 km, razem z D. T. i M. R.. D. T. mieszkała , w latach 1975-1978 we wsi R. , odległej od R. o ok. 24 k. M. R. pracowała w Zakładach im. (...) od 34.11.1975 do 1977r. Wsiadała do autobusu zakładowego, dowożącego pracownice do Zakładów im. (...) - na prowizorycznym przystanku B.-D. , w polu, wraz z wnioskodawczynią. . Choć wnioskodawczyni pracowała w innej hali produkcyjnej , uprawniona jest teza , że - ponieważ dojeżdżała autobusem zakładowym - do Zakładów im. (...) , a od godziny 6, zaczynała się ranna zmiana, to pracowała w Zakładach im. (...). Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującej się, w tej kwestii, gdyż jej zeznania znajdują potwierdzenie, w zeznaniach świadków i pozostałym materiale dowodnym. W tym , przedłożonej przez syndyka (...) S.A. w upadłości z siedzibą w Ł., dokumentacji osobowo-płacowej T. M.
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
odwołanie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz.U. z 2022 r. poz. 504 z późn. zm., dalej: ustawa emerytalna/, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.
Na podstawie art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.
W myśl art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.
Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy (ust. 2):
1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;
2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;
3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.
Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 roku, co do zasady, zostały objęte nowym systemem emerytalnym. Wysokość świadczeń emerytalnych tych osób uzależniona jest głównie od wielkości kapitału zewidencjonowanego na indywidualnym koncie emerytalnym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Okresy składkowe i nieskładkowe są uwzględniane przy wyliczeniu kapitału początkowego, który określa, ile dany ubezpieczony zaoszczędził w starym systemie emerytalnym tzn. przed dniem 1 stycznia 1999 roku.
Świadczenia, o jakie może się ubiegać osoba urodzona po dniu 31 grudnia 1948 roku to przede wszystkim emerytura w wieku powszechnym przysługująca w przypadku osiągniecia przez www. osobę powszechnego wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn oraz podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przynajmniej przez 1 dzień np. jako pracownik, osoba prowadząca działalność pozarolniczą. W tym zakresie podlega uwzględnieniu również okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu przed dniem wejścia w życie ustawy (warunek ten nie jest spełniony przez osoby, które podlegały wyłącznie ubezpieczeniu społecznemu rolników w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego).
W realiach niniejszej sprawy, zaskarżoną decyzją z dnia 23 listopada 2022 roku organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do emerytury, powołując się na okoliczność, iż T. M. nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, określonym w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, jak również przed dniem wejścia w życie ustawy wnioskodawczyni nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu.
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, iż okresami składkowymi, o których mowa w art. 174 ust. 2 pkt 1 są przede wszystkim okresy zatrudnienia.
Z poczynionych przez Sąd ustaleń wynika, iż w dniu 15 września 2022 roku syndyk upadłości za okres zatrudnienia od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 roku w Zakładach (...) im. dr-a P. w Ł. (Zakład w R.) wystawił zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (Rp-7) na nazwisko T. B. (poprzednie nazwisko skarżącej) obejmujące lata 1975-1978. W zaświadczeniu syndyk wskazał, iż w dokumentach brak jest daty urodzenia oraz dokładnej daty zakończenia pracy przez ww. Z kolei, w dniu 16 grudnia 2022 roku syndyk upadłości za wymieniony okres zatrudnienia sporządził kolejne zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na nazwisko T. B. za lata 1975-1978. W zaświadczeniu podano, iż w dokumentach brak jest daty urodzenia oraz dokładnej daty zakończenia pracy przez ww., datę urodzenia wpisano na podstawie informacji od pracownika.
W toku postępowania Sąd Okręgowy zwrócił się zatem do Syndyka Masy Upadłości zakładu pracy (...) S.A. w upadłości z siedzibą w Ł. o nadesłanie akt osobowych i płacowych wnioskodawczyni z okresy zatrudnienia w Zakładach (...) im. dr-a P. w Ł. (Zakład w R.) od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 roku.
Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności, przedłożonej przez syndyka (...) S.A. w upadłości z siedzibą w Ł. dokumentacji osobowo-płacowej T. M., jak również zeznań świadków D. T. i M. R. (niekwestionowanych przez organ rentowy), w okresie od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 wnioskodawczyni T. M. była zatrudniona w Zakładach (...) im. dr-a P. w Ł. (Zakład w R.) na podstawie umowy o pracę. W umowie o pracę z dnia 2 grudnia 1975 roku wskazano, iż początkowo wnioskodawczyni będzie wykonywała pracę na wstępnym stażu pracy ze stawką 7 zł według 2 kategorii zaszeregowania, następnie ze stawką 9 zł/godz. według 4 kategorii zaszeregowania. W powołanym zakładzie pracy w R. skarżąca podszywała podszewki do płaszczy, wszywała podszewki (początkowo wykonywała różne prace np. przyszywała guziki na maszynie), pracowała na akord, na 2 zmiany. Wnioskodawczyni mieszkała w B. i dojeżdżała autobusem zakładowym do R. oddalonej o 30 km razem z D. T. i M. R..
W toku postępowania dowodowego, wnioskodawczyni wykazała, zatem, okres składkowy przebyty przed dniem 1 stycznia 1999 roku, którym okazał się okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w Zakładach (...) im. dr-a P. w Ł. (Zakład w R.), przypadający od dnia 2 grudnia 1975 roku do lipca 1978 roku, w trakcie którego podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (ubezpieczeniom społecznym).
Zgodnie z treścią art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, z uwzględnieniem ust. 2.
Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności niniejszej sprawy, oraz poczynione rozważania prawne, Sąd Okręgowy, uznając odwołanie skarżącej za uzasadnione, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł, jak w sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia SO Barbara Kempa
Data wytworzenia informacji: