Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 listopada 2017 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że K. S. pobrał nienależnie świadczenia za okres od 1 września 2016 r. do 30 września 2016 r. , w łącznej kwocie 741,35 zł z tytułu renty socjalnej i zobowiązał go do zwrotu tej kwoty.

(decyzja – k. 5, 5v.)

W dniu 8 grudnia 2017 r., K. S. złożył odwołanie od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości. Zarzucił jej naruszenie przepisów prawa materialnego mających istotny wpływ na treść decyzji, a to art. 138 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i art. 84 ust. 1 ust. 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na treść decyzji: art. 7, w zw. z art. 77 w zw. z art. 80 k.p.a. , poprzez wydanie decyzji w oparciu o pobieżny, niepełny materiał dowodowy, poprzez dokonanie oceny materiału dowodowego w oparciu o niepełne ustalenia faktyczne, art. 107 § 3 k.p.a. polegające na pominięciu podstaw faktycznych (niewskazanie faktów uznanych za udowodnione, niewskazaniu dowodów na których organ się oparł, niewskazaniu przyczyn odmowy wiarygodności innych dowodów i mocy dowodowej i niepodaniu podstaw prawnych w uzasadnieniu decyzji, mających wpływ na treść decyzji.

(odwołanie – k. 3,4)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wywiedziono jak w zaskarżonej decyzji, jednakże doprecyzowano, że K. S. pobiera rentę socjalną przyznaną na stałe. W okresie 1 września 2015 r. – 30 września 2016 r. K. S. uzyskał wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o. o. w Ł.. We wrześniu 2016 r. wnioskodawca osiągnął przychód w kwocie 3736,40 zł, tj. w kwocie przekraczającej 70% miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy Prezesa GUS dla celów emerytalnych.

(odpowiedź na odwołanie – k. 6, 6v.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca K. S. urodził się (...) w Ł..

(bezsporne)

Orzeczeniem z dnia 22 listopada 2010 r., Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy od urodzenia. Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 16.12.2010 r. przyznano wnioskodawcy prawo do renty socjalnej od 1.10.2010r., na stałe.

(bezsporne)

W trakcie pobierania świadczenia rentowego, w okresie od dnia 1 września 2015 r. do 30 września 2016 r., K. S. pracował w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na stanowisku pracownika do spraw grafiki komputerowej. Stosunek pracy został rozwiązany z dniem 30 września 2016r. Wynagrodzenie za wrzesień 2016 r. było większe niż dotychczasowe miesięczne wynagrodzenie, ponieważ wypłacono wnioskodawcy ekwiwalent za - niewykorzystany, urlop, w związku z wypowiedzeniem mu umowę o pracę przez pracodawcę, wynoszący 1675,80 zł. brutto.

(zaświadczenie o uzyskiwanych wynagrodzeniach za prace – k. 59 akt ZUS; zeznania wnioskodawcy – e-protokół z dnia 26 marca 2018 r. – 00:07:25 – 00:07:47 w zw. z 00:02:09 – 00:06:41 – płyta CD – k. 19)

Kwota, jaką wnioskodawca otrzymał we wrześniu 2016 r., wynosiła 3 736,40 zł brutto, obejmowała zarówno – wynagrodzenie za pracę, jak i ekwiwalent za urlop, wynoszący 1675,80 zł.brutto.

(bezsporne)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. dnia 14 listopada 2017 r. stwierdził nadpłatę renty socjalnej za okres 1 września 2016 r. – 30 września 2016 r. w wysokości 741,35 zł.

(notatka – k. 61 akt ZUS)

Decyzją z dnia 9 listopada 2017 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że K. S. pobrał nienależnie świadczenie za okres od 1 września 2016 r. do 30 września 2016 r., w łącznej kwocie 741,35 zł z tytułu renty socjalnej i zobowiązał go do zwrotu tej kwoty.

(decyzja – k. 5, 5v.)

Powyższych ustaleń, Sąd Okręgowy dokonał na podstawie, zgromadzonych w aktach sądowych , oraz aktach rentowych, dokumentów i zeznań wnioskodawcy, uznając te dowody za wystarczające do poczynienia przedmiotowych ustaleń. Powołane dowody nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, aby z urzędu zakwestionować ich wartość dowodową w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 138 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, ze zm.) osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane świadczenia, w rozumieniu ust. 1, uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania (ust. 2 pkt 1 art. 138 ustawy o emeryturach z FUS).

Zgodnie z art.84 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (t. j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1778, ze zm.) osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 982, ze zm.) prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie działalności pozarolniczej (art. 10 ust. 2 ustawy o rencie socjalnej).

W myśl art. 10 ust. 3 powołanej ustawy za przychód, o którym mowa w ust. 1, w przypadku prowadzenia działalności pozarolniczej, uważa się przychód stanowiący zadeklarowaną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 4 ww. ustawy za przychód, o którym mowa w ust. 1, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, o których mowa w ust. 1-5a, w łącznej kwocie wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych (art. 10 ust. 6 ustawy o rencie socjalnej).

Z treści powołanych przepisów wynika jednoznacznie, że przesłanką konieczną dla uznania świadczenia za pobrane nienależnie jest wypłacenie go ubezpieczonemu przez organ rentowy (pobranie go przez ubezpieczonego). Z poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych wynika, że we wrześniu 2016 r. wnioskodawca rzeczywiście otrzymał wyższe wynagrodzenie niż zwykle, - w kwocie 3 736,40 zł brutto, tj. w kwocie wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych. Jednakże źródłem powiększonego wynagrodzenia, było niewykorzystanie urlopu przez wnioskodawcę, a więc wypłacenie ekwiwalentu z art. 171 k.p. Wysokość ekwiwalentu jest determinowana przez fakt, że sam ekwiwalent jest traktowany jako surogat prawa do urlopu wypoczynkowego. Sposób ustalania ekwiwalentu stanowi, do pewnego stopnia, pochodną sposobu ustalania wynagrodzenia urlopowego. Obliczając ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, w pierwszej kolejności, należy ustalić sumę miesięcznych wynagrodzeń pracownika. Składniki wynagrodzenia, określone w stawce miesięcznej, w stałej wysokości (np. wynagrodzenie miesięczne określone stawką osobistego zaszeregowania, dodatki o stałej wysokości), uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu, w wysokości, należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu Po ustaleniu sumy miesięcznych wynagrodzeń, należy obliczyć współczynnik służący do ustalania ekwiwalentu za 1 dzień urlopu (tzw. współczynnik ekwiwalentowy). Współczynnik ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku kalendarzowego. Oznacza to, że współczynnik obowiązujący w roku, w którym ustał stosunek pracy, stosuje się nie tylko do urlopu bieżącego (za dany rok), lecz również do urlopu zaległego. Współczynnik ustala się, odejmując od liczby dni w danym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12 (zob. np. Ł. Pisarczyk, Art. 171, [w:] L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz, LEX/el. 2017).

Z powyższego więc wynika, że ekwiwalent jest świadczeniem, związanym z dotychczasowym zatrudnieniem pracownika, a nie jest świadczeniem przysługującym tylko za jeden miesiąc (w niniejszej sprawie za wrzesień 2016 r.). W konsekwencji, brak jest podstaw do uznania, K. S. jest zobowiązany do zwrotu pobranego świadczenia z tytułu renty socjalnej, za okres od 1 września 2016 r. do 30 września 2016 r., w łącznej kwocie 741,35 zł, o czym orzekł Sąd , na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., dokonując zmiany zaskarżonej decyzji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu, któremu udzielić zgody na wypożyczenie akt rentowych.

P.K.