Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 listopada 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury . W uzasadnieniu wskazano ,ze wnioskodawca nie wykazał na dzień 1 stycznia 1999 roku okresu wykonywania pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat. Nie uznano okresu zatrudnienia od dnia 7 .10.1975 roku do dnia 30.12.2003 roku w (...) S.A. na stanowisku ślusarz monter aparatury chemicznej wskazane jako praca w warunkach szczególnych . W wykazie A dziale IV poz..35 pkt 1 zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 widnieje stanowisko aparatowy. Z uzyskanych od zakładu wyjaśnień nie wynika jednoznacznie ,że zakres prac aparatowego procesów chemicznych był identyczny co ślusarza montera aparatury chemicznej / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 11 grudnia 2017 roku wnioskodawca reprezentowany przez pełnomocnika odwołał się od powyższej decyzji. W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł ,że pracował w warunkach szczególnych w spornym okresie czasu , pracę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. / odwołanie k- 3-5/.

W dniu 20 grudnia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wydał decyzję w treści tożsamą z decyzją z dnia 17 listopada 2017 roku , w uzasadnieniu , której sprostował oczywistą omyłkę pisarską . Wnioskodawcy ponownie odmówiono prawa do emerytury z tych samych przyczyn co w decyzji z dnia 17 listopada 2017 roku . / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 10 stycznia 2018 roku wnioskodawca reprezentowany przez pełnomocnika złożył odwołanie od powyższej decyzji przedstawiając argumentację jak w odwołaniu od decyzji z dnia 17 listopada 2017 roku ./ odwołanie k- 3-5 akt VIIIU 321/18/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji / odpowiedz na odwołanie k- 10-11 akt VIIIU 321/18/.

Postanowieniem z dnia 14 lutego 2018 roku Sad połączył sprawę o sygnaturze akt VIIIU 321/18 ze sprawą o sygnaturze akt VIIIU 18/18 do wspólnego rozpoznania na podstawie art. 219 k.p.c. / postanowienie k- 12 akt VIIIU 321/18/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca M. W. urodził się w dniu (...). Nie jest członkiem OFE/ niesporne/.

W dniu 11 września 2017 roku wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę / wniosek w aktach ZUS/.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyjął ,że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku wykazał okres nieskładkowy w wymiarze 26 dni oraz okres składkowy w wymiarze 26 lat 1 miesiąca i 4 dni. Staż sumaryczny wnioskodawcy wyniósł 26 lat 2 miesiące /niesporne/.

Wnioskodawca był zatrudniony w okresie od dnia 1 września 1972 roku do 31 sierpnia 1975 roku w (...) Zakładach Radiowych T4 w Ł. / świadectwo pracy w aktach ZUS/.

W dniu 7 października 1975 roku wnioskodawca został zatrudniony w Spółdzielni Pracy (...) w Ł. , w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza narzędziowego / umowy o pracę w aktach osobowych /

W dniu 1 lipca 1976 roku wnioskodawca został zatrudniony w powyższym zakładzie w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ślusarza / umowa o pracę w aktach osobowych/.

Spółdzielnia Pracy (...) w Ł. została przekształcona w Zakłady (...) w Ł.. Wnioskodawca od dnia 1 stycznia 1977 roku został zatrudniony w tym zakładzie na stanowisku monter aparatury chemicznej / umowa o pracę w aktach osobowych/. Od dnia 1 sierpnia 1978 roku wnioskodawcy powierzono obowiązku montera/ angaż w aktach osobowych/.

W przeszeregowaniu z dnia 6 sierpnia 1979 roku wnioskodawcę wymieniono jako montera aparatury chemicznej / przeszeregowanie w aktach osobowych/.W kolejnych angażach do roku 1992 w stosunku do wnioskodawcy wskazywano na przemian stanowiska montera , montera aparatury chemicznej i ślusarza / angaże w aktach osobowych /.

Przedsiębiorstwo Zakłady (...) w Ł. zostało przekształcone w (...) S.A. w S. / niesporne/. (...) S.A. w S. wydało wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wskazano w nim ,że wnioskodawca jest zatrudniony w zakładzie od 7 października 1975 roku. Od dnia 7 października 1975 roku do dnia 31 grudnia 2003 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych pracę przy produkcji w skali przemysłowej odczynników chemicznych na stanowisku ślusarz-monter aparatury chemicznej, wymienione w wykazie A dziale IV poz.35 pkt 1 stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7.07.1987 r w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego/ świadectwo w aktach osobowych /.

W dniu 19 września 2017 roku ZUS I Oddział w Ł. zwrócił się do pracodawcy wnioskodawcy – firmy (...) S.A. o wyjaśnienie i zajęcie stanowiska jakie faktycznie stanowisko w spornym okresie czasu zajmował wnioskodawca i czy było to zatrudnienie w warunkach szczególnych oraz wskazanie odpowiedniej podstawy / pismo organu w aktach ZUS/.

W dniu 6 listopada 2017 roku pracodawca wnioskodawcy skierowała do organu rentowego obszerne pismo , w którym wskazała ,że traktuje pracę wnioskodawcy na stanowisku ślusarza montera aparatury chemicznej jako aparatowego gdyż jest to stanowisko tożsame z uwagi na zakres obowiązków i odpowiedzialność pracownika. W treści pisma zakład wyjaśnił na czym polegała praca wnioskodawcy. Ponadto wskazano ,że w ocenie pracodawcy , wnioskodawca pracował we wskazanym okresie czasu w warunkach szczególnych i mimo nieścisłości w nazewnictwie stanowisk, wykonywana praca uprawnia go do przejścia na wcześniejszą emeryturę/ wyjaśnienie zakładu w aktach osobowych/.

W spornym okresie czasu wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, pracował bezpośrednio na produkcji odczynników chemicznych. Swoja pracę wykonywał wyłącznie na hali produkcyjnej. Wnioskodawca otrzymywał co miesiąc dodatek za pracę w warunkach szczególnych oraz przysługiwał mu z tego tytułu dodatkowy urlop wypoczynkowy. Otrzymywał również w czasie pracy mleko do picia . praca była przez wnioskodawcę świadczona wyłącznie w ubraniu ochronnym. W sytuacji kiedy brakowało ubrań kwasoodpornych praca była wykonywana w ubraniach drelichowych ale na skutek kontaktu z kwasami drelich rozłaził się , nie były one trwałe. Wnioskodawca tak jak i inni pracownicy na produkcji otrzymywali ubrania kwasoodporne letnie i zimowe. Praca była wykonywana również w maskach przeciwgazowych ale wykonywanie w nich pracy było uciążliwe Ponadto wnioskodawca pracował w gumowych butach i rękawicach kwasoodpornych.. Na hali produkcyjnej gdzie pracował wnioskodawca panowały warunki szkodliwe. Było to spowodowane unoszeniem się w powietrzy substancji takich jak amoniak , kwas octowy. Poza szkodliwymi wyziewami chemicznymi panowało zapylenie z mielonych i kruszonych substancji oraz wysoka temperatura. Wnioskodawca zajmował się utrzymaniem ruchu i pracą na produkcji. Wnioskodawca zajmował się produkcją na etapie syntezy substancji. Do jego obowiązków należało prawidłowe utrzymanie ruchu , nadzorem nad syntezą od momentu załadunku substancji. W razie potrzeby dosypywał podczas syntezy w aparacie potrzebne substancje sypkie. Po zakończeniu procesu syntezy substancje były spuszczane do wanien a następnie odsączane i przekładane ręcznie do wirówek a po odwirowaniu do suszarek. Potem były przesiewane i rozdrabniane. Kolejnym etapem było pakowanie ich do worków. W razie potrzeby wnioskodawca poza czynnościami produkcyjnymi wykonywał również naprawy urządzeń na produkcji. Przy produkcji kwasów wymieniał filtry. Przy hali produkcyjnej było pomieszczenie warsztatu i szatnia . Wnioskodawca nigdy nie świadczył pracy w warsztacie / zeznania świadków B. 00:26:34 , S. 00:39:04 , wnioskodawcy 00:03:32 w zw z 00:51:54 CD k- 34/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na zeznaniach wnioskodawcy, świadków B. i S. oraz dokumentów załączonych do akt sprawy i akt ZUS. W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie ,ze w spornym okresie czasu wnioskodawca wykonywał pracę aparatowego zliczaną do pracy w warunkach szczególnych. Potwierdzają to w sposób nie budzący wątpliwości zeznania świadków i samego wnioskodawcy oraz wyjaśnienia jakie pisemnie złożył zakład pracy wnioskodawcy na etapie postępowania przed organem rentowym. W ocenie sądu zeznania świadków i wnioskodawcy są wiarygodne. Są one spójne , konsekwentne i wzajemnie się potwierdzają . Świadkowie i wnioskodawca byli zatrudnieni w tym samym czasie i wspólnie świadczyli pracę . Sąd nie dopatrzył się żadnych przyczyn aby odmówić im wiarygodności. W piśmie skierowanym do organu rentowego zakład pracy wnioskodawcy w sposób szczegółowy i wyczerpujący wyjaśnił na czym polegała praca wnioskodawcy i dlaczego zakład zalicza ją do pracy w warunkach szczególnych. Wprost wskazano ,że wnioskodawca wykonywał czynności aparatowego, ponosił z tego tytułu odpowiedzialność, pracował bezpośrednio na produkcji. Nie ulega wątpliwości ,że profil produkcji zakładu od samego początku zatrudnienia wnioskodawcy wymagał od pracowników produkcyjnych pracy warunkach szczególnych. Praca wykonywana była w bezpośredniej styczności z substancjami agresywnymi. Wnioskodawca musiał świadczyć ją w ubraniu ochronnym kwasoodpornym, masce gazowej, butach i rękawicach gumowych. W ocenie sądu nie ulega wątpliwości ,że praca była świadczona faktycznie w środowisku wyjątkowo niekorzystnym dla pracowników- w narażeniu na substancje chemiczne, zapyleniu i temperaturze. Z zeznań świadków wynika poza tym jednoznacznie, że wnioskodawca wyłącznie świadczył pracę na produkcji natomiast nie pracował nigdy w warsztacie, gdzie zatrudnieni byli inni pracownicy. Tak jak pozostali pracownicy produkcji z racji pracy w szczególnych warunkach otrzymywał dodatek do wynagrodzenia oraz miał prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego.

Sąd zważył , co następuje :

Odwołanie jest zasadne i podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn;

2. ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie organu rentowego wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki do nabycia prawa do emerytury za wyjątkiem wymogu posiadania okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Stanowisko organu rentowego nie jest trafne i okres wskazany w świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych , które wydał pracodawca powinien być przez organ rentowy uwzględniony. Podnieść należy ,że już na etapie postępowania przed organem rentowym, pisemne wyjaśnienie zakładu nie powinno budzić jakichkolwiek wątpliwości co do charakteru zatrudnienia wnioskodawcy w spornym okresie czasu. Postępowanie prowadzone przed Sądem potwierdziło zasadność twierdzeń wnioskodawcy w tym zakresie jak i stanowiska zakładu.

Stosownie do treści § 2 ust. 1 powyżej cytowanego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach w nim określonych są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Organ rentowy niezasadnie poddał w wątpliwość świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydane wnioskodawcy przez pracodawcę. Postępowanie przed Sądem pozwoliło na bezsporne ustalenie ,że w spornym okresie czasu wnioskodawca faktycznie wykonywał taką pracę stale, w pełnym wymiarze czasu pracy, pomimo ,że w dokumentach pracowniczych widnieją różne nazwy jego stanowiska pracy .

Odnosząc się do powyższej spornej kwestii w pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę, iż regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków / por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562/. Dlatego też Sąd na okoliczność prac wykonywanych przez wnioskodawcę dopuścił dowód z dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy oraz z zeznań świadków. Postępowanie Sądowe pozwoliło na ustalenie czym w spornym okresie czasu zajmował się wnioskodawca i w jakich warunkach pracował.

Podkreślić należy, że dla oceny, czy pracownik pracował
w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (vide : wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 393/10).

Istotnym warunkiem przyznania świadczenia z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach jest stwierdzenie w ramach pełnego wymiaru czasu pracy oddziaływania szkodliwych warunków na organizm pracownika. R. legis instytucji przewidzianej w art. 32 ustawy z 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych opiera się na założeniu, że praca wykonywana w szczególnych warunkach przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też osoba wykonująca taką pracę ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Jak wynika z powyższego chodzi zatem o charakter i warunki, w jakich dana praca jest wykonywana. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie wykazano, że wnioskodawca pracując na wspomnianych stanowiskach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, faktycznie wykonywał pracę w szczególnych warunkach przyczyniających się do szybszego obniżenia wydolności jego organizmu. Podkreślenia wymaga, że praca w warunkach szczególnych ma być, zgodnie
z cytowanym przepisem, wykonywana stale, czyli ma to być podstawowe, zasadnicze zajęcie pracownika.

Reasumując Sąd przyjął, iż wnioskodawca posiada okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze przekraczającym 15 lat oraz spełnia pozostałe przesłanki do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Należy przyjąć ,że faktycznie wykonywana przez wnioskodawcę w spornym okresie praca to czynności jakie wykonywał pracownik na stanowisku aparatowego. Zasadnie zatem należało zakwalifikować stanowisko pracy wnioskodawcy jako ujęte w wykazie A , dział IV poz. 35 pkt 1 – aparatowy , stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego /Dz. Urzędowy Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 4 poz. 7 z 1987 roku/ wydanego na podstawie §1 ust 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U nr 8 poz. 43 ze zm.). Wobec powyższego Sąd przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 25 września 2017 roku tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, zgodnie z treścią przepisu art. 129 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS .

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 11 września 2017 roku , a zatem emeryturę należało przyznać od daty nabycia uprawnień z dniem ukończenia wymaganego przepisami prawa wieku .

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. w zw. z §9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w prawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U z 2015 r poz. 1800) wobec wygrania przez wnioskodawcę procesu w całości.