Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 lipca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. orzekł, że R. S., jako spadkobierca po zmarłym (...) r. Z. S. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 10.449,71 zł oraz zobowiązał R. S. do wpłaty w/w należności w terminie 14 dni.

(decyzja - k. 2-3 verte pliku I akt ZUS)

Odwołanie od przedmiotowej decyzji wniósł R. S., uznając ją za krzywdzącą. Odwołujący wskazał, że jako spadkobierca po zmarłym 13 czerwca 2019 r. Z. S. otrzymał ¼ części udziału w spółce (...) Sp. z o.o. Zmarły posiadał połowę udziałów w tej spółce. Skarżący podniósł, że ¾ udziałów po zmarłym nabyła B. S., która również zmarła. Udziały po tej zmarłej nabyła M. S.. W ocenie odwołującego, jego odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek powinna być zatem ustalona proporcjonalnie do odziedziczonych udziałów.

(odwołanie - k. 1)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy, reprezentowany przez radcę prawnego, wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, tj. w wysokości 3.600,00 zł. Jednocześnie Zakład wyjaśnił, że z art. 97 Ordynacji Podatkowej wynika, że jedynie bezpośredni spadkobiercy mogą ponosić odpowiedzialność za nieopłacone przez podatnika należności z tytułu składek. M. S. nie jest spadkobiercą po zmarłym Z. S., gdyż nie została zaliczona do grona spadkobierców w postanowieniu o stwierdzenie nabycia spadku po Z. S.. Z tego powodu organ rentowy nie wydał decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek wobec M. S. jako spadkobiercy po B. S., która była spadkobiercą podatnika Z. S.. Ponadto organ wskazał, że gdyby B. S. żyła, wówczas Zakład miałby możliwość wydania przedmiotowej decyzji wobec tej osoby. Odpowiedzialność ustalona w decyzji nie byłaby jednak proporcjonalna do udziału spadkowego, a solidarna.

(odpowiedź na odwołanie - k. 3-4)

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 24 marca 2025 r. tut. Sąd postanowił zawiadomić M. S. o toczącym się postępowaniu i możliwości przystąpienia do przedmiotowej sprawy w charakterze zainteresowanej w terminie 14 dni.

(postanowienie wydane na rozprawie z dnia 24 marca 2025 r. e-protokół 00:03:01 - 00:06:06 - koperta k. 42)

M. S. nie złożyła w terminie oświadczenia o przystąpieniu do przedmiotowej sprawy jako zainteresowana.

(bezsporne)

Na ostatniej rozprawie w dniu 12 maja 2025 r. skarżący poparł odwołanie, wskazując, że nie jest jedynym spadkodawcą Z. S.. W związku z powyższym nie powinien być obciążony zadłużeniem zmarłego w całości. Jednocześnie odwołujący wskazał, że dział spadku po Z. S. nie został przeprowadzony. Natomiast M. S. oświadczyła, że na dzień rozprawy organ rentowy nie przeprowadził z jej udziałem żadnego postępowania, co do zadłużenia z tytułu składek Z. S..

(oświadczenie ubezpieczonego na rozprawie z dnia 12 maja 2025 r. e-protokół 00:04:09-00:07:14 - koperta k. 63, oświadczenie M. S. na rozprawie z dnia 12 maja 2025 r. e-protokół 00:07:14 - 00:08:48 - koperta k. 63)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pismem z dnia 17 listopada 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł do Sądu Rejonowego w (...) wniosek o przeprowadzenie sprawy spadkowej i stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym w dniu (...). Z. S. (dłużniku ZUS).

(wniosek o przeprowadzenie sprawy spadkowej i stwierdzenie nabycia spadku - k. 52 - 52 verte pliku I akt ZUS)

Postanowieniem z dnia 26 stycznia 2023 r. Sąd Rejonowy w(...) I Wydział Cywilny, w sprawie o sygn. akt I(...) wszczętej z wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. przy udziale B. S., M. S. i R. S. o stwierdzenie nabycia spadku po Z. S., z uwagi na śmierć uczestniczki B. S. na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie.

(postanowienie Sądu Rejonowego w (...), I Wydziału Cywilnego z dnia 26 stycznia 2023 r., sygn. akt I (...) - k. 22 pliku I akt ZUS)

Spadek po B. S. na podstawie testamentu nabyła jej siostrzenica M. S..

(akt notarialny z dnia 28 marca 2023 r., Rep. A nr 566/2023 - k. 51-53)

Postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2023 r. Sąd Rejonowy w(...) I Wydział Cywilny, w sprawie o sygn. akt I (...), wszczętej z wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. przy udziale M. S. i R. S. o stwierdzenie nabycia spadku po Z. S., stwierdził, że spadek po Z. S. na podstawie ustawy nabyli żona B. S. i bratanek R. S. po ½ części każde z nich z dobrodziejstwem inwentarza.

(postanowienie Sądu Rejonowego w (...), I Wydziału Cywilnego z dnia 3 sierpnia 2023 r., sygn. akt I Ns (...) - k. 17 pliku I akt ZUS)

Przedmiotem spadku po zmarłym Z. S. jest ½ udziału w spółce (...) Sp. z o.o. z/s w S. ul. (...) wraz z prawem do korzystania z lokalu mieszkalnego nr (...) o pow. 40m ², o wartości 50.000,00 zł.

(pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 19 marca 2024 r. - k. 14-14 verte pliku I akt ZUS)

Decyzją z dnia 9 lipca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. orzekł, że R. S., jako spadkobierca po zmarłym (...) r. Z. S. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 10.449,71 zł oraz zobowiązał R. S. do wpłaty w/w należności w terminie 14 dni.

(decyzja - k. 2-3 verte pliku I akt ZUS)

Organ rentowy poza odpowiedzialnością R. S. za zobowiązania Z. S. nie uregulował odrębną decyzją odpowiedzialności innych (dalszych) spadkobierców Z. S..

(pismo organu rentowego z dnia 27 marca 2025 r. - k. 44)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych, uznając, że treść dokumentów i ich forma nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości, jak również nie ujawniły się takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie skutkowało uchyleniem zaskarżonej decyzji, jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa przez organ rentowy.

Zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c., jeżeli decyzja nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca wymiar tego zobowiązania lub obniżająca świadczenie, została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, sąd uchyla tę decyzję i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.

Dzięki takiemu unormowaniu sąd może badać wady wynikające z naruszenia nie tylko prawa materialnego, lecz także procesowego. Jak wynika z uzasadnienia projektu zmian k.p.c. z 2019 r., niezależnie od tego, czy wady te dotyczą formy, czy treści decyzji, ich wspólną cechą jest to, że naruszają przepisy o postępowaniu przed organem rentowym w takim stopniu, że ich konwalidacja jest niemożliwa.

W niniejszej sprawie rażące naruszenie przepisów o postępowaniu polegało na tym, że organ rentowy nie dopełnił obowiązku przeprowadzenia należytego postępowania dowodowego i wydał decyzję nakładającą odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek jedynie wobec jednego ze spadkobierców zmarłego dłużnika, nie ustalając pełnego kręgu spadkobierców.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że stosownie do treści art. 7 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. W doktrynie wskazuje się, że zasada prawdy obiektywnej wyrażona w tym przepisie jest "naczelną zasadą postępowania, ma bowiem kapitalny wpływ na ukształtowanie całego postępowania, a zwłaszcza na rozłożenie ciężaru dowodu w postępowaniu administracyjnym. Z zasady tej wynika obowiązek organu administracji publicznej "wyczerpującego zbadania wszystkich okoliczności faktycznych związanych z określoną sprawą, aby w ten sposób stworzyć jej rzeczywisty obraz i uzyskać podstawę do trafnego zastosowania przepisu prawa" (...) (tak B. Adamiak, komentarz do art. 7 k.p.a. w: B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019, Legalis).

Przepis art. 77 § 1 k.p.a. nakłada zaś na organ administracji obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego. Oznacza to, że organ administracyjny prowadzący postępowanie jest obowiązany z urzędu przeprowadzić dowody służące ustaleniu stanu faktycznego sprawy oraz podjąć wszelkie starania niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, jako niezbędnego warunku wydania decyzji zgodnej z prawem (por. wyrok WSA we Wrocławiu z 13.03.2025 r., I SA/Wr 321/24, LEX nr 3843655).

Postępowanie wyjaśniające prowadzone przez organ administracji publicznej powinno być zakończone po zbadaniu wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla danej sprawy, których zakres określają przepisy prawa materialnego mające zastosowanie w sprawie. Z kolei w uzasadnieniu decyzji organ powinien m.in. wskazać dowody, na których się oparł oraz przyczyny, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (art. 107 § 3 k.p.a.). Zgodnie z ogólnymi zasadami postępowania administracyjnego, organy administracji stoją na straży praworządności i podejmują kroki niezbędne do dokładnego ustalenia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 k.p.a.). Organy administracji publicznej są również zobowiązane w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a.) i dopiero na podstawie całokształtu materiału dowodowego ocenić, czy dana okoliczność została udowodniona (art. 80 k.p.a.) (por. wyrok NSA z 5.03.2025 r., III OSK 5519/21, LEX nr 3838447).

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż wraz z nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 7 listopada 2019 r., na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c. pojawiła się możliwość uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu, jeżeli taka decyzja nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca wymiar tego zobowiązania lub obniżająca świadczenie, została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym.

W drodze analogii w/w przepis znajduje zastosowanie również do spadkobiercy ubezpieczonego, na którego nałożono odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne. R. S. nie nosi wprawdzie wprost statusu ubezpieczonego w rozumieniu art. 476§5 p. 2 kpc jednakże na gruncie niniejszej sprawy jest spadkobiercą ustawowym zmarłego ubezpieczonego, a co za tym idzie wstąpił w jego obowiązki, które spowodowały nałożenie na niego zobowiązania do spłaty długów składkowych, co pozwala przyjąć, iż można w stosunku do sprawy z jego udziałem stosować normę art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c.

W przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu Okręgowego organ rentowy nie przeprowadził całościowego, wszechstronnego postępowania dowodowego. ZUS nie sprostał swoim obowiązkom, wynikającym z ustawy.

Przypomnienia w tym miejscu wymaga, że zgodnie z treścią art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 350 z późn. zm., dalej: ustawa systemowa) do składek na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Natomiast stosownie do treści art. 31 ustawy systemowej do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio art. 97 § 1, art. 98 § 1 i § 2 punkt 1, 2, art. 100, art. 101, ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Spadkobiercy płatnika (podatnika) co do zasady przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy (art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej). Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania składkowe (podatkowe) spadkodawcy stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe (art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej). Przepisy te stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za zaległości składkowe (podatkowe) i odsetki za zwłokę od zaległości składkowych (podatkowych) spadkodawcy (art. 98 § 1, § 2 punkt 1 i 2 Ordynacji podatkowej) (tak: uchwała Sądu Najwyższego z 7 maja 2008 r., II UZP 1/08, OSNP 2008, nr 23-24, poz. 352).

Artykuł 97 § 1 o.p. nie przewiduje sukcesji praw o charakterze niemajątkowym, dlatego spadkobiercy nie mogą nabyć praw i obowiązków ściśle związanych z osobą płatnika składek. Odpowiedzialność za zobowiązania publicznoprawne nadal będzie odnosić się do ogółu praw majątkowych zmarłego, o których mowa w art. 922 k.c., a obciążające zmarłego należności z tytułu niezapłaconych przez niego składek - według stanu na dzień otwarcia spadku - będą przechodzić, jako dług spadku, na spadkobierców, którzy przyjęli spadek, w granicach ich odpowiedzialności za ów dług (por. wyrok SN z 12.02.2025 r., II USKP 117/23, LEX nr 3830261).

Organ rentowy orzeka w jednej decyzji o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień poszczególnych spadkobierców na podstawie decyzji ostatecznych wydanych wobec spadkodawcy oraz jego zobowiązań wynikających z prawidłowych deklaracji (art. 100 § 1 Ordynacji podatkowej). Nie ulega przy tym wątpliwości, iż w organ rentowy ma obowiązek wydania decyzji określającej zobowiązania wszystkich spadkobierców zmarłego dłużnika określając czy ma ona charakter udziałowy czy solidarny w zależności od przeprowadzonego działu spadku, przy braku podstaw do obarczania odpowiedzialnością za długi spadkowe tylko jednego lub kilku z nich (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 08.02.2011r III AUa 1626/10, wyrok NSA z dnia 05.11.2020r II FSK 1722/18 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22.05.2013r III AUa 1465/12). Jeżeli deklaracja złożona przez spadkodawcę jest nieprawidłowa lub deklaracji nie złożono, orzekając o zakresie odpowiedzialności lub uprawnień spadkobierców, organ podatkowy jednocześnie ustala lub określa kwoty, o których mowa w art. 21 § 3 i 3a, art. 24 lub art. 74a. (§ 2). Termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań wynikających z decyzji o zakresie jego odpowiedzialności wynosi 14 dni od dnia jej doręczenia (§ 3 Ordynacji podatkowej). Organ rentowy nalicza odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy oraz oprocentowanie niezwróconych zaliczek naliczonego podatku od towarów i usług naliczane są do dnia otwarcia spadku (art. 101 § 1 Ordynacji podatkowej).

Możliwość przeniesienia odpowiedzialności na spadkobierców znajduje również jednoznaczne potwierdzenie w orzecznictwie. W uchwale z dnia 7 maja 2008 r. II UZP 1/08 (OSNP 2008, nr 23-24, poz. 352) Sąd Najwyższy wprost stwierdził, że niezapłacone w terminie składki na Fundusz Pracy i ubezpieczenie zdrowotne (oraz należności z nimi związane) mogą być pobrane przez organ rentowy od spadkobiercy osoby zobowiązanej do zapłaty takich składek w granicach odpowiedzialności danego spadkobiercy za długi spadku (art. 922 § 1 i § 3 k.c. oraz art. 1030 i następne tego Kodeksu w związku z art. 97 § 1 oraz art. 98 § 1 i § 2 pkt 1, 2, 5 i 7 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 32 tej ustawy) (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 24 listopada 2009 r., II UK 118/09, LEX nr 564787).

Przy ustalaniu odpowiedzialności spadkobierców za zaległe zobowiązania składkowe, organ rentowy ma obowiązek wziąć pod uwagę m.in. art. 1012 k.c. i art. 1031 § 1 i 2 k.c.

Z art. 1012 k.c. wynika, że spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.

W razie prostego przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia (art. 1031 § 1 k.c.).

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wysokości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku (art. 1031 § 2 k.c.).

Stosownie zaś do treści przepisu art. 1034 § 1 k.c. do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Solidarny charakter odpowiedzialności oznacza, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela.

W myśl § 2 wskazanego przepisu od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów.

Zgodnie z treścią art. 1034 § 1 k.c. do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów. Skutkiem działu spadku jest ustanie solidarnej odpowiedzialności współspadkobierców za długi spadkowe, charakterystycznej dla fazy od otwarcia spadku do jego działu. Przeprowadzenie działu spadku (art. 1035 i art. 1037 k.c.) zmienia charakter odpowiedzialności spadkobierców, albowiem od tej chwili ponoszą oni odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów określonych w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 1034 § 2 k.c.). W myśl art. 1034 § 2 k.c. od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów. Powyższe oznacza, że "każdy ze spadkobierców odpowiada podzielnie za taką część długów spadkowych, która wynika z wielkości jego udziału spadkowego i proporcjonalnie do niej". Każdy spadkobierca staje się zatem samodzielnym dłużnikiem tej części długów spadkowych, którą odzwierciedla jego udział spadkowy (por. III AUa 639/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 grudnia 2016 r. LEX nr 2678134).

Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt sprawy niniejszej należy zauważyć, że godnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 3 sierpnia 2023 r. (sygn. akt(...)) spadek po zmarłym dłużniku ZUS Z. S. z mocy ustawy nabyli żona B. S. i bratanek R. S. po ½ części każde z nich z dobrodziejstwem inwentarza. B. S. zmarła w dniu 1 października 2022 r. W konsekwencji organ rentowy w decyzji z dnia 9 sierpnia 2024 r. orzekł, że Z. S. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spadkodawcy Z. S. z tytułu nieopłaconych składek. Jednocześnie poza odpowiedzialnością R. S. nie uregulował odrębną decyzją odpowiedzialnością innych (dalszych) spadkobierców Z. S..

Mając na względzie powyższe nie sposób nie zauważyć, że R. S. został obciążony odpowiedzialnością za zobowiązania spadkodawcy Z. S. w pełnej wysokości mimo, iż zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Skierniewicach nie jest jedynym spadkobiercą zmarłego. Rację ma organ rentowy, że w związku ze śmiercią B. S. ZUS nie miał możliwości wydania decyzji także wobec tej osoby. Nie można jednak tracić z pola widzenia, że spadek po B. S. na podstawie testamentu nabyła M. S.. Ponosi ona tym samym odpowiedzialność za zobowiązania B. S., która nabyła spadek po Z. S. w ½ części z dobrodziejstwem inwentarza. To jej obecnie przypada udział w spadku po zmarłym Z. S. i wbrew stanowisku organu rentowego posiada ona przymiot spadkobiercy odpowiedzialnego za zobowiązania składkowe (vide wyrok WSA w Warszawie z dnia 10.01.2013r III SA/Wa 1477/12).

Zauważenia przy tym wymaga, że M. S. brała udział w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku po Z. S. jako następca prawny zmarłej uczestniczki B. S.. Organ rentowy miał wiedzę w tym zakresie. Mimo to nie wydał wobec niej decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania spadkodawcy z tytułu nieopłaconych składek. Zamiast tego przeniósł w całości odpowiedzialność na R. S., chociaż w/w powinni odpowiadać solidarnie (mając na względzie treść art. 1034 k.p.c.). Tym samym organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję nie wziął pod uwagę pełnego kręgu spadkobierców Z. S..

Należy mieć przy tym na względzie, że M. S. pomimo zawiadomienia o toczącym się postępowaniu i pouczeniu o możliwości przystąpienia do niniejszej sprawy nie złożyła w terminie oświadczenia w tym zakresie. W konsekwencji nie była uczestnikiem przedmiotowego postępowania.

Biorąc pod uwagę powyższe w ocenie Sądu Okręgowego należało uchylić zaskarżoną decyzję z dnia 9 lipca 2024 r. jako wydaną z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym.

Podkreślić przy tym należy, iż Sąd I instancji nie miał możliwości innego rozstrzygnięcia sprawy. Po pierwsze zaskarżona decyzja została wydana z rażącym naruszeniem przepisów tj. stosowanego odpowiednio art. 100§1 ordynacji podatkowej poprzez brak wydania decyzji co do wszystkich spadkobierców zmarłego Z. S.. Wykluczało to możliwość oddalenia odwołania z powołaniem się wyłącznie na solidarną odpowiedzialność R. S. z pozostałym spadkobiercą.

Brak było również możliwości zmiany zaskarżonej decyzji właśnie poprzez ustalenie, iż odpowiedzialność skarżącego ma charakter solidarny z odpowiedzialnością za długi składkowe M. S. albowiem nie brała ona udziału w postępowaniu administracyjnym, jak również sądowym zaś organ rentowy nie prowadzi wobec niej jakiegokolwiek postępowania. Uwzględnienie jej przesłankowej odpowiedzialności z R. S. de facto mogłoby prowadzić do nieważności postępowania w stosunku do M. S..

Brak było również podstaw do zastosowania w realiach niniejszej sprawy normy art. 467§4 kpc i zwrot akt celem uzupełnienia materiału dowodowego przez organ rentowy. Na datę wydania bowiem zaskarżonej decyzji ZUS dysponował wszak pełną wiedzą i materiałem co do istnienia pełnego kręgu spadkobierców Z. S.. Zwrot akt we wskazanym trybie nie może zaś nastąpić celem wydania decyzji przez organ w stosunku do innego podmiotu, albowiem nie jest to uzupełnienie materiału, o którym mowa we wskazanej normie.

W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c. uchylił zaskarżoną decyzję i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T. celem ustalenia pełnego kręgu spadkobierców Z. S. i wydania wobec wszystkich z nich decyzji co do odpowiedzialności za składki na ubezpieczenie społeczne po Z. S..

SSO Paweł Wojas