Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 listopada 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił ubezpieczonemu S. J. prawa do zmiany wysokości świadczenia emerytalnego. W uzasadnieniu podniesiono ,iż ubezpieczony nie przedstawił żadnych nowych dokumentów pozwalających na przeliczenie emerytury natomiast analiza dokumentów zawartych w aktach rentowych wskazuje ,iż dotychczasowe świadczenie jest naliczone prawidłowo. / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 14 grudnia 2015 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji. Wskazał ,iż w postępowaniu o przyznanie mu w przeszłości renty znajdują się dokumenty pozwalające na przeliczenie mu emerytury, które zostały przeanalizowane przez organ rentowy pobieżnie. Do wyliczenia renty przyjęto jego zarobki z okresu od października 1978 roku do września 1979 roku co pozwoliło ustalić wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia na 147,01% / odwołanie k- 2-4/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał ,iż do wyliczenia wskaźnika podstawy wymiaru renty wnioskodawcy przyjęto zarobki z zakładu (...) osiągane w systemie akordowym zgodnie z zaświadczeniem za okres od października 1978 roku do września 1979 roku i wyniósł on 147,01% . Wnioskodawca przedłożył dokumenty potwierdzające jego zatrudnienie w tym zakładzie w okresie od 20.07.1964 roku do 26.03.1980 roku, natomiast brak jest dokumentów potwierdzających wysokość otrzymywanego zatrudnienia poza okresem od października 1978 roku do września 1979 roku./ odpowiedź na odwołanie k- 6-6odw/. Podczas rozprawy w dniu 6 września 2016 roku wnioskodawca reprezentowany przez pełnomocnika wyjaśnił ,iż w jego ocenie emerytura jest zaniżona bowiem nie uwzględniono jego faktycznych wynagrodzeń otrzymywanych do października 1978 roku w zakładach (...). W odpowiedzi na powyższe pełnomocnik organu rentowego wyjaśnił ,iż faktycznie za powyższy okres uwzględniono zarobki minimalne bowiem nie przedstawiono żadnych dokumentów płacowych z tego okresu , które potwierdziłyby faktycznie osiągane wynagrodzenia / 00:01:54 CD k- 37/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca S. J. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Fabryce (...) w K. w okresie od 20.07.1964-26.03.1980. Początkowo wnioskodawca pracował jako robotnik transportu wewnętrznego a od 27.11.1964 roku jako robotnik akordowy na wydziale mechanicznym. Od dnia 15.11.1965 roku wnioskodawcy powierzono obowiązki kierowcy wózka akumulatorowego i ciągnika jednoosiowego robotnika transportu. Po odbyciu służby wojskowej wnioskodawcy powierzono obowiązki pracownika akordowego na wydziale mechanicznym. Następnie od 1.02.1968 roku wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku prasera a od 2.11. 972 roku na stanowisku tokarza / karty obiegowe przesunięcia , angaże w aktach osobowych wnioskodawcy/. Pracując na stanowisku tokarza wnioskodawca był wynagradzany w systemie akordowym. Wnioskodawca zajmował się toczeniem stali. Każdy pracownik pracował na własny rachunek, zarobki kształtowały się na różnym poziomie. Wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenia wyższe niż zatrudniony od 1973 roku pracownik Z. T., który pracował przy obróbce żeliwa. / zeznania świadka T. 00:15:14 CD k-37/. Wnioskodawca osiągał zarobki wyższe od świadka W. W. (1) zatrudnionego od 1970 roku. Pracownicy pracowali w akordzie , otrzymywali różne stawki wynagrodzenia i osiągali różne zarobki / zeznania świadka W. 00:19:58 CD k- 37 /. W czasie zatrudnienia w systemie akordowym wnioskodawca osiągał bardzo wysokie wynagrodzenia. Z tamtego okresu czasu wnioskodawca nie posiada żadnych dokumentów poświadczających wysokość wynagrodzeń / zeznania wnioskodawcy 00:03:34 CD k- 93/.

Wnioskodawcy, decyzją z dnia 31 marca 1980 roku została przyznana renta inwalidzka, do wyliczenia której przyjęto zarobki z ostatnich 12 miesięcy zatrudnienia, od października 1978 roku do września 1979 roku , w oparciu o zaświadczenie wydane przez zakład pracy (...). / decyzja w aktach ZUS/. W dniu 7.06 2006 roku wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę . Decyzją z dnia 30 czerwca 2006 roku wnioskodawcy została przyznana emerytura od dnia 7 lipca 2006 roku tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Do obliczenia wysokości emerytury przyjęto podstawę wymiaru renty. Jako wskaźnik podstawy wymiaru emerytury przyjęto 147,01%. Za okres przed październikiem 1978 roku organ rentowy przyjął zarobki wnioskodawcy w wysokości minimalnych wynagrodzeń z uwagi na brak dokumentów potwierdzających faktycznie wypłacane wynagrodzenia / decyzja w aktach ZUS, niesporne /.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na dokumentach załączonych do akt ZUS oraz oryginałach dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy jak również na zeznaniach świadków T. i W. oraz wnioskodawcy w zakresie w jakim twierdzili oni ,iż pracowali w systemie akordowym. Sąd dał również wiarę świadkom w zakresie ich zeznań dotyczących wysokości wynagradzania pracowników. Z zeznań wnioskodawcy i świadków jednoznacznie wynika ,iż wnioskodawca osiągał wyższe od nich zarobki i był wynagradzany według innej stawki zaszeregowania. Sąd pominął jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy dokumenty pracownicze i placowe dotyczące świadków W. i T..

Sąd zważył , co następuje :

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 114. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U z 2015 , poz. 748 z późn. zm.) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Jednocześnie zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

W orzecznictwie Sądowym powszechnie akceptowany jest pogląd ,iż pomimo treści powyżej cytowanego przepisu i zawarte tam ograniczenia dowodowe, w postępowaniu sądowym nie mają one znaczenia, gdyż postępowanie sadowe oparte jest na zasadzie swobodnej oceny dowodów. Dopuszczalnym jest ustalenie wysokości ubezpieczonego w oparciu o dowody zastępcze ( vide wyrok SA w Poznaniu z dnia 7.04.2016 roku w sprawie III AUa 1530/15 , Lex nr 2062016 ).

Spór między stronami sprowadza się do przyjęcia za lata 1964 -1978 do wyliczenia emerytury wnioskodawcy najniższych krajowych wynagrodzeń przez organ rentowy. Wnioskodawca uważa bowiem ,iż w spornym okresie zarabiał znacznie więcej , między innymi w systemie akordowym w zakładach (...) w K. i przyjęcie minimalnych stawek powoduje ,iż jego emerytura jest zaniżona. W celu wykazania faktycznych wynagrodzeń wnioskodawca zgłosił wniosek o przesłuchanie dwóch świadków – innych pracowników zatrudnionych w tym samym zakładzie , załączenie ich dokumentacji kadrowo płacowej oraz własnej archiwalnej dokumentacji pracowniczej. Podnieść należy ,iż stosownie do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym ubezpieczony może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z dowodów dokumentów oraz z przesłuchania świadków (zob. wyrok SN z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNP 11/1998, poz. 342). Powyższe dowody zostały przeprowadzone przez Sąd ale nie wykazały one jakie kwoty z tytułu wynagrodzeń otrzymywał wnioskodawca w spornym okresie czasu. Świadkowie zeznali bowiem ,iż każdy pracownik był wynagradzany indywidualnie a wnioskodawca zarabiał znacznie więcej niż oni. Wynagrodzenie było w systemie akordowym a ponadto stawki były różne. Ich dokumentacja placowa jest zatem nieprzydatna w rozpoznawanej sprawie . Dokumentacji wnioskodawcy Sąd nie otrzymał z archiwum, ponieważ nie istnieje. Należy w tym miejscu nadmienić ,iż nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Podobny pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygn. akt III AUa 1096/05, wskazując, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości. Podkreślić należy, iż dla celów obliczenia wysokości emerytury organ rentowy musi dysponować pewnymi danymi, co do wysokości dochodów ubezpieczonego stanowiących podstawę obliczenia wysokości świadczeń emerytalnych. Wprawdzie w postępowaniu cywilnym Sąd nie jest związany takimi ograniczeniami w dowodzeniu, jakie odnoszą się do organu rentowego w postępowaniu rentowym, jednak ustalenia dokonywane przez Sąd także muszą być oparte na konkretnych dowodach. W rozpoznawanej sprawie zgromadzony materiał dowodowy, nie pozwolił w sposób określić wysokość otrzymywanego przez ubezpieczonego wynagrodzenia w spornym okresie. Podstawę wymiaru emerytury stanowić może wyłącznie wynagrodzenie uzyskane przez osobę, która ubiega się o ustalenie wysokości świadczenia. Nie jest zatem dopuszczalne przyjmowanie do podstawy wymiaru wynagrodzeń uzyskiwanych przez inną osobę. W rozpoznawanej sprawie przyjęcie wynagrodzeń świadków T. i W. nie było możliwe bo sami świadkowie zeznali, że zarabiali inne kwoty niż wnioskodawca. Wskazać należy ,iż wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Wobec powyższego nie ma możliwości uwzględnienia przy wymiarze wysokości emerytury wnioskodawcy za sporny okres czasu innych wynagrodzeń niż minimalne jak przyjął organ rentowy. Wniosek o ponowne przeliczenie emerytury przez wnioskodawcę nie jest zasadny i podlega oddaleniu. Zaskarżona decyzja jest prawidłowa i nie narusza prawa.

Wobec powyższego na podstawie art podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

Wyrok z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy

28.11.2017