Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją numer (...) znak (...)- (...), z 13 listopada 2023 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., stwierdził, że P. K.:

1.  podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 grudnia 2015 r. do 31 marca 2017 r., od 1 do 31 maja 2017 r., od 1 do 30 listopada 2017 r., od 1 do 31 marca 2018 r.

2.  nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 1 do 30 kwietnia 2017 r., 1 czerwca do 31 października 2017 r., od 1 grudnia 2017 r. do 28 lutego 2018 r, od 1 kwietnia 2018 r.

Organ rentowy zauważył, że, z dokumentów, zapisanych w systemie informatycznym ZUS, wynika, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wnioskodawca zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych emerytalnego, rentowych
i wypadkowego od 18 lutego 2010 r. Zakład wskazał, że P. K. jednocześnie wnioskował o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Organ wskazał, iż decyzją z 1 grudnia 2015 r. oddział stwierdził, że z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 18 lutego 2010 r. do 31 maja 2010 r., od 1 lipca 2010 r. do 30 kwietnia 2015 r. i od 1 czerwca 2015 r. oraz, że wnioskodawca nie podlega temu ubezpieczeniu od 1 czerwca 2010 r. do 30 czerwca 2010 r., od 1 do 31 maja 2015 r. i że decyzja ta jest prawomocna.

ZUS zauważył również, iż 23 lipca 2023 r. do oddziału wpłynął wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego za okres od 18 lipca do 27 sierpnia 2023 r. Oddział decyzją z 19 września 2023 r. odmówił prawa do wypłaty zasiłku chorobowego. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że na dzień powstania niezdolności do pracy na koncie występowało zadłużenie przekraczające 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę. ZUS wskazał również, że w wyniku przekazanych przez wnioskodawcę korekt dokumentów rozliczeniowych za lata 2018-2022 ustało dla wnioskodawcy dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Od decyzji wnioskodawca odwołał się do sądu.

Zakład wskazał również, iż z akt sprawy wynika, że zadłużenia na koncie wnioskodawcy jako płatnika składek powstało w związku z decyzją oddziału z 28 kwietnia 2022 r. nr (...). W decyzji oddział stwierdził, że A. K. podlega
z tytułu współpracy przy prowadzonej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej od 22 stycznia 2015 r. oraz ustalił miesięczne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i na Fundusz Pracy. Od decyzji odwołał się do sądu. Wyrokiem z Sądu Apelacyjnego sygn. akt: III AUa 1459/22 oddalono apelację.

Organ rentowy podniósł, że oddział sporządził dokumenty za A. K. zgodnie z prawomocną decyzją. W konsekwencji tego na koncie wnioskodawcy powstało zadłużenie, a co za tym idzie, dla wnioskodawcy ustało dobrowolne ubezpieczenie chorobowe od kwietnia 2017 r. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie ustało jedynie
w miesiącach maj i listopada 2017 r. oraz marzec 2018 r. z uwagi na fakt, że zgodnie
z przepisami obowiązującymi do 31 grudnia 2021 r. wystąpił z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie składki za te miesiące po terminie i zgoda została wyrażona.

(decyzja z 13 listopada 2023 r. k. 73-77 ZUS)

Odwołanie, od powyższej decyzji, wniósł P. K., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżając decyzję w zakresie punktu 2.

Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 11 ust. 2 w zw. z art. 14 ust. 1, ust. 1a i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 2 k.p. oraz 22 k.p. przez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż w realiach niniejszej sprawy nie można uznać, że ubezpieczony P. K. zgłosił się do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, w sytuacji gdy w spornym okresie P. K. terminowo opłacał składki na ubezpieczenie chorobowe, a tym okresie Zakład Ubezpieczeń Społecznych składki przyjmował bez zwracania ich na konto płatnika
i wypłacał zasiłki chorobowe, co w konsekwencji powodowało u ubezpieczonego uzasadnione przekonanie dotyczące podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W związku z tym, wnioskodawca wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy, tj. o stwierdzenie, iż skarżący podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w spornym okresie, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od organu na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

W uzasadnieniu wskazano, że w spornym okresie P. K. terminowo opłacał składki na ubezpieczenie chorobowe, a w tym okresie ZUS składki przyjmował bez zwracania ich na konto płatnika, co w konsekwencji powodowało u ubezpieczonego uzasadnione przekonanie dotyczące podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Podniesiono również, że w spornym okresie ZUS kilkukrotnie wypłacał ubezpieczonemu zasiłki chorobowe.

(odwołanie k. 3-4v.)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie k. 33-34v.)

Na rozprawie w dniu 7 sierpnia 2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, a pełnomocnik ZUS wniósł
o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

(końcowe stanowiska procesowe stron e-protokół rozprawy z 7 sierpnia 2024 r. 00:25:25-00:28:36 – płyta CD k. 56)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. K. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą: (...) od lutego 2010 roku. Do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego, skarżący zgłosił się od początku prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca
w przeszłości korzystał z możliwości wystąpienia, do organu, o wyrażenie zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie społeczne, po terminie, za maj i listopad 2017 r. oraz marzec 2018 r.

(bezsporne, a nadto zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 7 sierpnia 2024 r. 00:06:24-00:23:51 – płyta CD k. 56, wniosek k. 5 akt ZUS, decyzja k. 7 akt ZUS)

Decyzją numer (...) z 28 kwietnia 2022 r. ZUS (...) Oddział w Ł. stwierdził, że A. K. z tytułu współpracy przy prowadzonej przez P. K. pozarolniczej działalności gospodarczej podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu od 22 stycznia 2015 r. oraz określił miesięczne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i na Fundusz Pracy.

(bezsporne, a nadto decyzja z 28 kwietnia 2022 r. k. 9-17 akt ZUS)

Wyrokiem z 23 września 2022 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 1319/22 Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie od powyższej decyzji z 28 kwietnia 2022 r.

(wyrok z 23 września 2022 r. k. 23 akt ZUS)

Wyrokiem z 5 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt III AUa 1459/22 Sąd Apelacyjny w Łodzi Sąd Apelacyjny oddalił apelację A. K. oraz P. K. od powyższego wyroku.

(wyrok z 5 października 2023 r. k. 21 akt ZUS)

Na skutek nieopłacania przez P. K. składek na ubezpieczenie społeczne swojej małżonki – A. K. z tytułu współpracy przy prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej, na koncie skarżącego powstała niedopłata. Wnioskodawca nie uiszczał składek na ubezpieczenie społeczne swojej małżonki, gdyż do chwili zapadnięcia wyroku Sądu Apelacyjnego, uważał, że nie można uznać A. K. za osobę współpracującą z nim.

(raport rozliczeń należności k. 43-51v. akt ZUS, zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 7 sierpnia 2024 r. 00:06:24-00:23:51 – płyta CD k. 56)

Po zapadnięciu prawomocnego wyroku z 5 października 2023 r., wnioskodawca złożył korektę deklaracji.

(zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 7 sierpnia 2024 r. 00:06:24-00:23:51 – płyta CD k. 56)

Sprawy księgowe, wnioskodawcy, związane z jego działalnością gospodarczą, są prowadzone przez profesjonalne biuro księgowe.

(zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 7 sierpnia 2024 r. 00:06:24-00:23:51 – płyta CD k. 56)

Decyzją z 11 sierpnia 2023 r. ZUS II Oddział w Ł. odmówił prawa do zasiłku chorobowego za okres od 18 lipca 2023 r. do 6 sierpnia 2023 r. Decyzją z 19 września 2023 r. ZUS II Oddział w Ł. uchylił decyzję z 11 sierpnia 2023 r. oraz odmówił prawa do zasiłku chorobowego za okres od 17 lipca 2023 r. do 27 sierpnia 2023 r.

(decyzja z 11 sierpnia 2023 r. k. 25-26 akt ZUS, decyzja z 19 września 2023 r. k. 27-28 akt ZUS)

W dniu 11 września 2023 r., P. K. wniósł o wydanie decyzji o podleganiu dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

(wniosek k. 33-34 akt ZUS)

Na skutek powyższego wniosku, organ rentowy w dniu 13 listopada 2023 roku wydał zaskarżoną decyzję.

(decyzja z 13 listopada 2023 r. k. 73-77 ZUS)

P. K. nie wystąpił z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przed dniem 5 października 2023 roku, kiedy zapadł wyrok Sądu Apelacyjnego, oddalający apelację od wyroku Sądu Okręgowego z 23 września 2022 r., który z kolei oddalił odwołanie od decyzji z 28 kwietnia 2022 r. Wnioskodawca uważał, bowiem, że jego małżonka nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca z nim.

(bezsporne, a nadto zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 7 sierpnia 2024 r. 00:06:24-00:23:51 – płyta CD k. 56)

Powyższy stan faktyczny, który nie był sporny między stronami, Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów oraz zeznań wnioskodawcy, których wiarygodność nie budziła wątpliwości. Sąd uznał, że przeprowadzone postępowanie dowodowe jest wystarczające, a uzyskane dokumenty i zeznania pozwalają Sądowi na merytoryczne rozstrzygnięcie spornych kwestii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Przedmiotem sporu było ustalenie, czy organ rentowy prawidłowo wyłączył skarżącego w okresach: od 1 do 30 kwietnia 2017 r., od 1 czerwca do 31 października 2017 r., od 1 grudnia 2017 r. do 28 lutego 2018 r. oraz od 1 kwietnia 2018 r. z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.

Stosownie do treści art . 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 roku (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 497) osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W myśl art. 8 ust. 6 pkt. 1 ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 236) lub innych przepisów szczególnych.

Według art. 11 ust. 2 ustawy systemowej, dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym
i rentowymi, wymienionym w art. 6 ust. 1 pkt. 5 ustawy.

W myśl art. 14 ust. 1 i ust. la ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 roku, objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje:

-

od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony,

-

od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4 ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Art. 14 ust. 2 pkt 2 powołanej ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 roku, określał z kolei, że dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących pozarolniczą działalność ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie. Na wniosek ubezpieczonego,
w uzasadnionych przypadkach, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, może wyrazić zgodę na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po obowiązującym terminie płatności.

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnie 2021 roku, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących pozarolniczą działalność ustawało więc od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie.

W dniu 18 września 2021 roku weszła w życie ustawa z dnia 24 czerwca 2021 roku
o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1621).

Ustawa ta wprowadziła zmiany m.in. w zakresie zasad obejmowania dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, które weszły w życie od 1 stycznia 2022 r. Zasadniczą częścią zmian jest uchylenie art. 14 ust. 2 pkt 2, co oznacza uchylenie instytucji ustawania dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z mocy ustawy na skutek nieopłacenia składek w terminie.

Od 1 stycznia 2022 roku brzmienie przepisu art. 14 ust. 1 i la zakłada, że objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi albo chorobowym następuje od dnia wskazanego odpowiednio w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 36 ust. 10 albo 14, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w ZUS, z zastrzeżeniem ust. la. Według art. 14 ust. la objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego w zgłoszeniu tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego
i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4 albo 4b (7 dni).

W myśl art. 14 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 1621) wnioski o przywrócenie terminu opłacenia składki dotyczące okresu sprzed dnia 1 stycznia 2022 roku, mogą być składane nie później niż do dnia 30 czerwca 2022 roku i mogły dotyczyć okresów do listopada 2021 włącznie.

W przypadku wnioskodawcy, kwestionowanym był fakt podlegania przez płatnika dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: od 1 do 30 kwietnia 2017 r., od
1 czerwca do 31 października 2017 r., od 1 grudnia 2017 r. do 28 lutego 2018 r. oraz od
1 kwietnia 2018 r – z uwagi na nieopłacenie przez niego w terminie składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe za A. K. jako osobę współpracującą
z płatnikiem za okres od 22 stycznia 2015 r., a zatem powyższe zasady które dotyczyły okoliczności ustania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mają nadal do wnioskodawcy zastosowanie.

Z art. 47 ust. 1 ustawy systemowej w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. wynika, że płatnik składek, będący osobą fizyczną opłacający składkę wyłącznie za siebie, przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2a i 2b, nie później niż do 10 dnia następnego miesiąca, do 5 dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych
i samorządowych zakładów budżetowych, do 15 dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników.

Od 1 stycznia 2022 r. przepis art. 47 ust. 1 ustawy systemowej stanowi zaś, iż płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, nie później niż:

1) (uchylony);

2) do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

3) do 15 dnia następnego miesiąca - dla płatników składek posiadających osobowość prawną;

4) do 20 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników składek.

Osoba składająca wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym
i oczekująca świadczeń od organu rentowego, zobowiązana jest zatem do opłacania składek na to ubezpieczenie w terminie i we właściwej wysokości.

(tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 4 października 2000 roku, III AUa 1514/99, OSA 2001/4/15)

Podkreślić należy, że od wnioskodawcy, jako przedsiębiorcy, z uwagi na zawodowy charakter prowadzonej przez niego działalności wymagany jest zwiększony stopień staranności. Wnioskodawca, jako prowadzący działalność gospodarczą, powinien działać
w pełni profesjonalnie i opłacać składki prawidłowo. Bez znaczenia jest więc, że wnioskodawca wpłacał składki na swoje ubezpieczenie dobrowolne, gdy na jego koncie nadal istniała niedopłata spowodowana nieregulowaniem składek za jego małżonkę – jako współpracownika.

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że działalność gospodarcza jest aktywnością profesjonalną, a ryzyko związane z jej realizacją ciąży na płatniku, który jako osoba prowadząca i monitorująca działalność gospodarczą, ponosi odpowiedzialność za regulowanie zobowiązań publicznoprawnych, w tym należności z tytułu składek ubezpieczeniowych.

W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego należyta staranność wymagana przy uwzględnieniu zawodowego charakteru prowadzonej działalności, uzasadnia zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości
i zdolności przewidywania. Obejmuje także znajomość obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej.

(tak: wyrok Sądu Najwyższego z 17 sierpnia 1993 roku, III CRN 77/93, OSNC 1994/3/69)

Przymiotem wszelkich ubezpieczeń – dobrowolnych - jest to, że ubezpieczenie takie jest kontynuowane, jeżeli składki na to ubezpieczenie są opłacane w terminie i we właściwej wysokości. A zatem wnioskodawca zdając sobie z tego sprawę winien dokonywać wpłat składek w przewidzianym przepisami prawa terminie oraz w określonych przez przepisy wysokościach nadto liczyć się z konsekwencjami uchybień w tym zakresie. Przy tym wszelkie okoliczności związane z brakiem prawidłowego regulowania tych zobowiązań winny zostać uwzględnione przez ZUS przy wydaniu decyzji w tym przedmiocie.

Tym samym ubezpieczony powinien wiedzieć i mieć pełną świadomość w jakiej wysokości składki należy uiścić i czy zachodzi konieczność złożenia stosownych dokumentów w tym przedmiocie w organie rentowym.

Wskazać trzeba, że ubezpieczenie chorobowe osoby prowadzącej pozarolniczą działalność jest ubezpieczeniem dobrowolnym i podleganie mu zależy wyłącznie od dotrzymania określonych ustawą warunków tego ubezpieczenia. Wnioskodawca zamierzając podlegać temu nieobowiązkowemu ubezpieczeniu powinien był dochować szczególnej staranności w terminowości opłacania składek i zadbać o wpłacenie należnej składki
w terminie.

Zasadą jest bowiem konieczność opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne
w ustawowym terminie, a jedynie w sytuacjach szczególnych możliwe było (na gruncie przepisów sprzed 1 stycznia 2022 roku) przywrócenie terminu do opłacenia składki – z czego, nawiasem mówiąc wnioskodawca w przeszłości z powodzeniem korzystał co do składek za maj i listopad 2017 r. oraz marzec 2018 r.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, iż ze względu na nieuiszczenie składek na ubezpieczenia społeczne A. K. jako osobę współpracującej z płatnikiem i powstałe z tego względu zadłużenie, w spornych okresach dobrowolne ubezpieczenie chorobowe wnioskodawcy ustało, czyli nie był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej we wskazanych powyżej okresach.

W związku z tym wobec braku uiszczenia wymagalnych składek na ubezpieczenia społeczne w terminie, ubezpieczenie P. K. w spornych okresach niewątpliwie ustało.

Jednocześnie bezspornym jest, że wnioskodawca nie złożył wniosku, o przywrócenie terminu na opłacenie składki którym mowa art. 14 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku
o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
z 2021 r., poz. 1621) za sporne okresy, w przywidzianym w tym przepisie terminie tj. do 30 czerwca 2022 roku, co również przemawia za prawidłowością decyzji ZUS. W ocenie Sądu, do wnioskodawcy, w okresie dotyczącym niepodlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu społecznemu miał bowiem zastosowanie ww. przepis przejściowy, albowiem ostatni sporny okres, w których nie podlegał on ubezpieczeniu rozpoczął się przed końcem 2021 roku. Wnioskodawca, aby uniknąć wyłączenia z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, winien złożyć ww. wniosek w terminie do 30 czerwca 2022 roku, czego bezspornie nie uczynił i co sam przyznał, wskazując, że do 5 października 2023 roku uważał, iż jego małżonka nie powinna podlegać ubezpieczeniom w z tytułu współpracy przy prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej. Dlatego też stosowną deklarację złożył dopiero 5 października 2023 r.

Trzeba przy tym zauważyć, że decyzja organu rentowego stwierdzająca, że A. K. podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu współpracy przy prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej ma charakter deklaratoryjny, a nie prawnokształtujący. Jak wskazuje się w orzecznictwie, to nie decyzja organu rentowego powoduje powstanie obowiązku ubezpieczenia, a jedynie potwierdza ona ten obowiązek. Decyzja ta wydawana jest na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 2 u.s.u.s. i nie jest decyzją kształtującą prawa i obowiązki, a jedynie decyzją potwierdzającą przebieg ubezpieczeń. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 28 września 2021 r., III AUa 198/21, LEX: 3290144)

Ubezpieczenie osoby współpracującej z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą powstaje więc z mocy prawa. Wprawdzie w decyzjach dotyczących tej kwestii nierzadko używa się zwyczajowo sformułowania „obejmuje ubezpieczeniem społecznym”, jednakże nie zmienia to faktu, że ubezpieczenie to powstaje z mocy prawa,
a decyzja organu rentowego ma jedynie charakter deklaratoryjny, potwierdzający powstanie prawa z chwilą ziszczenia się jego ustawowych przesłanek. Przepis art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 13 pkt 5 ustawy systemowej kreuje obowiązek podlegania osób współpracujących
z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność ubezpieczeniom z mocy ustawy od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności, wykonywaniu umowy agencyjnej albo umowy zlecenia lub współpracy z osobami fizycznymi wskazanymi w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców do dnia zakończenia tej współpracy. Tak więc, to nie decyzja organu rentowego powoduje powstanie tego obowiązku, a jedynie potwierdza ona ten obowiązek. Decyzja ta wydawana jest na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy systemowej i nie jest decyzją kształtującą prawa i obowiązki, a jedynie decyzją potwierdzającą przebieg ubezpieczeń. Innymi słowy, o obowiązku ubezpieczenia przesądzają przepisy prawa, a nie wola ubezpieczonego lub organu rentowego. Oznacza to, że obowiązek opłacenia przez wnioskodawcę składek powstał w okresach podlegania A. K. ubezpieczeniom społecznym, a nie dopiero w dniu uprawomocnienia się wyroku oddalającego odwołanie od decyzji z 28 kwietnia 2022 r. Z powyższych względów, należy również uznać, że uprawomocnienie się wyroku oddającego odwołanie od decyzji z dnia 28 kwietnia 2022 roku w dniu 5 października 2023 r. nie sprawia, że wniosek o przywrócenie terminu na opłacenie składki którym mowa art. 14 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku płatnik może w sposób skuteczny złożyć po 30 czerwca 2022 r.

Skoro, zatem, termin do opłacenia składki, w spornym okresie, nie został przywrócony,
z uwagi na brak wniosku, w terminie przewidzianym w art. 14, ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw,
a dodatkowo wnioskodawca nie opłacił składek w należnej wysokości to P. K. nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w spornych okresach.

Jeszcze raz wskazać należy, że immanentną cechą prowadzenia działalności gospodarczej jest jej zawodowy charakter, co pozwala odróżnić czynności przedsiębiorcy od czynności osoby fizycznej. Przy ocenie działań ubezpieczonego jako przedsiębiorcy poziom kontroli winien być odniesiony do poziomu należytej i wymaganej staranności jaki towarzyszy profesjonalistom. To właśnie w interesie prawnym ubezpieczonego było terminowe opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

[tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 2 grudnia 2021 r., III AUa 197/20, LEX nr 3314630 ]

Nie należy dodatkowo tracić z pola widzenia iż wnioskodawca w czynnościach przed ZUS był reprezentowany przez profesjonalne biuro rachunkowe, z którym współpracował,
a które przy profesjonalnym działaniu winne prawidłowo wyliczyć składki należne
z uwzględnieniem tego, że małżonka wnioskodawcy jest osobą współpracującą przy prowadzonej przez niego działalności, ewentualnie odpowiednio zareagować, składając do 30 czerwca 2022 roku wniosek, o którym mowa w art. 14 ustawy z dnia 24 czerwca 2021 roku
o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.

Wnioskodawca nie może, więc, zasłaniać się nieświadomością, w tym przedmiocie,
a o naprawienie, powstałej, w wyniku pomyłki, prowadzącej biuro rachunkowe, szkody, ubezpieczony może wystąpić przeciwko niej z powództwem o naprawienie wynikłej z jej błędu szkody w postaci konieczności zwrotu zasiłku chorobowego, choćby na podstawie art. 415 k.c.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie o czym orzekł w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935) zasądzając od P. K. (jako strony przegrywającej proces) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
I Oddziału w Ł. (jako strony wygrywającej proces) kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.