Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. T. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej z dnia 3 listopada 2016 roku, która stwierdziła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

/decyzja z dnia 17 listopada 2016 roku k. 279 - 280 akt ZUS plik VI akt ZUS/

W odwołaniu złożonym w dniu 16 grudnia 2016 roku wnioskodawczyni wniosła o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Odwołująca wskazała, iż jest osobą schorowaną i nie nadaje się do pracy zarobkowej.

/ odwołanie z dnia 16 grudnia 2016 roku k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 13 stycznia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy przytoczył argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie z dnia 13 stycznia 2017 roku k. 3- 3v/

Na rozprawie w dniu 17 maja 2018 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy sądowej udzielonej z urzędu, oświadczając, iż nie zostały one pokryte ani w całości ani w części. Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalanie odwołania.

/stanowiska stron e - protokół z dnia 17 maja 2018 roku 00:06:47 - 00:10:56 - płyta CD k. 202/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. T. urodziła się (...).

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawczyni ukończyła szkołę podstawową, dotychczas pracowała jako pomoc w kuchni, goniec, ekspedient, sprzedawca, pracownik produkcji, portier, pracownik gospodarczy, ponadto przez okres 2 lat prowadziła działalność gospodarczą.

/okoliczność bezsporna/

W okresie od dnia 21 stycznia 2012 roku do dnia 31 maja 2013 roku M. T. pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

/okoliczność bezsporna/

W dniu 29 marca 2013 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek z dnia 29 marca 2013 roku k. 243 plik VI akt ZUS /

Decyzją z dnia 17 maja 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. T. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/ decyzja z dnia 17 maja 2013 roku k. 253 plik VI akt ZUS /

Postanowieniem z dnia 25 maja 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi - wydanym w spawie VIII U 2897/13 - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. uchylił zaskarżoną decyzję z dnia 17 maja 2013 roku i przekazał sprawę do rozpoznania (...) I Oddziałowi w Ł. oraz umorzył postępowanie w sprawie.

/postanowienie z dnia 25 maja 2016 roku k. 189 zawarte w aktach o syng. VIII U 2897/13/

Organ rentowy na w/w postanowienie złożył zażalenie.

/zażalenie z dnia 26 czerwca 2016 roku k. 211 - 211v zawarte w aktach o syng. VIII U 2897/13/

Sąd Apelacyjny w Łodzi postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2016 roku oddalił zażalenie organu rentowego na postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 25 maja 2016 roku.

/postanowienie z dnia 23 sierpnia 2016 roku k. 220 zawarte w aktach o syng. VIII U 2897/13/

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 listopada 2016 roku organ rentowy wykonują postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 25 maja 2016 roku po rozpatrzeniu wniosku z dnia 29 marca 2013 roku odmówił M. T. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/decyzja z dnia 17 listopada 2016 roku k. 279 - 280 akt ZUS plik VI akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawczyni i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznał u niej przebyte wygojone złamanie dalszej nasady kości goleni lewej leczone operacyjnie z dyskretnym upośledzeniem sprawności ruchowej, stan po złamaniu kości klinowatej i śródstopia prawego, stan po złamaniu żebra IX i X po stronie lewej, nadciśnienie tętnicze kontrolowane farmakologicznie, zmiany zwyrodnieniowo - dyskopatyczne odcinka lędźwiowego kręgosłupa bez ubytków neurologicznych i istotnego upośledzenia ruchomości, stan po appendectomii, stan po leczeniu zwężenia moczowodu lewego. Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 12 października 2016 roku uznał, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/ orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 12 października 2016 roku k. 275 - 276 plik VI akt ZUS, opinia lekarska z dnia 12 października 2016 roku k. 36 - 39 akt orzeczniczo-lekarskich ZUS/

W dniu 12 października 2016 roku wnioskodawczyni wniosła sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 12 października 2016 roku.

/sprzeciw z dnia 12 października 2016 roku k. 40 akt orzeczniczo -lekarskich ZUS/

Komisja Lekarska stwierdziła, że wymagana jest konsultacja psychiatryczna ubezpieczonej.

/opinia lekarska z dnia 25 października 2016 roku k. 42 -44 akt orzeczniczo -lekarskich ZUS/

Lekarz Konsultant ZUS w opinii z dnia 27 października 2016 roku stwierdził, że w trakcie badania wnioskodawczyni była skupiona na sobie, spontanicznie opisywała trudną sytuację życiową, w której się znalazła i jaki to ma wpływ na codzienne funkcjonowanie. W trakcie badania lekarz konsultant stwierdził, że agrawuje objawy depresyjne i lękowe, których rzeczywiste nasilenie jest na poziomie zaburzeń łagodnych oraz ma ewidentne pochodzenia adaptacyjne. Pozostają one bez istotnego wpływu na możliwość wykonywania pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i doświadczeniem. Cechy osobowości histrionicznej powodują, że badana przeżywa w sposób nadmierny emocje i żyje w poczuciu spotęgowanej krzywdy. Cechy te jednak występowały u badanej również wcześniej i nie powodowały wystąpienie niezdolności do pracy. Mając na uwadze powyższe oraz całość obrazu klinicznego lekarz konsultant, z przyczyn psychiatrycznych, uznał badaną za zdolną do pracy

/opinia specjalistyczna lekarza konsultanta z dnia 27 października 2016 roku k. 45 -48 akt orzeczniczo -lekarskich ZUS/

Komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 3 listopada 2016 roku stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Komisja lekarska rozpoznała upośledzenie funkcji lewej kończyny dolnej po przebytym urazie z leczeniem operacyjnym, zespół przeciążeniowy bólowy kręgosłupa lędźwiowego, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia adaptacyjne-reakcja depresyjna wydłużona, zaburzenia osobowości

/opinia lekarska z dnia 3 listopada 2016 roku k. 49 - 51 akt orzeczniczo -lekarskich ZUS, orzeczenie z dnia 3 listopada 2016 roku k. 277 -278 plik VI akt ZUS)

U skarżącej z punktu widzenia neurologa, rozpoznano zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa bez istotnych deficytów neurologicznych, stan po urazie lewej kończyny dolnej i stopy prawej oraz żeber po stronie lewej, napięciowe bóle głowy. Biegły wskazał, że w dniu 28 lipca 2011 roku badana w wypadku komunikacyjnym doznała urazu kości piszczelowej lewej i kości stopy prawej oraz złamania żeber po stronie lewej. Od tego czasu badana jest leczona ortopedycznie oraz rehabilitowana. Z powodu dolegliwości ze strony kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego jest leczona i była także konsultowana neurochirurgicznie. Neurochirurg nie zakwalifikował badanej do leczenia operacyjnego, tylko do leczenia zachowawczego i rehabilitacji. Z powodu zasłabnięć była diagnozowana przez neurologa. Badania typu CT głowy, USG tętnic kręgowych i szyjnych oraz EEG wypadły prawidłowo. Wnioskodawczyni jest pod opieką PZP z powodu zaburzeń adaptacyjnych. Stwierdzane naruszenie sprawności organizmu nie powodowało po tym okresie i nie powoduje aktualnie z przyczyn neurologicznych długotrwałej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej w myśl ustawy o rentach i emeryturach. Zaburzenia czucia związane są z przebytym urazem lewej kończyny dolnej, mają charakter trwały i nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu, który pozwalałby uznać wnioskodawczynię za niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej w myśl ustawy o rentach i emeryturach.

/pisemna opinia biegłego sądowego neurologa J. B. k. 21 - 24 oraz pisemna uzupełniająca opinia biegłego neurologa J. B. k. 107

Z punktu widzenia internisty u wnioskodawczyni, rozpoznano nadciśnienie tętnicze kontrolowane lekami bez powikłań ze strony serca, nawracające omdlenia o niekardiologicznym charakterze, pęcherz nadreaktywny z nietrzymaniem moczu, przewlekłą chorobę wrzodową żołądka, zespól jelita drażliwego, kamice nerkową oraz objawy depresyjno-lekowe. Biegły wskazał, że u wnioskodawczym nie stwierdza się objawów niewydolności układu krążenia (obrzęków, zastoju w płucach, powiększenia wątroby, zaburzeń rytmu serca). Z badań wykonanych w szpitalu w 2015 roku USG serca bez powiększenia jam serca, bez odcinkowych zaburzeń kurczliwości, EF 60%, w badaniu H. E. bez istotnych zaburzeń rytmu i przewodzenia, w (...) średnie RR 114/70 mm Hg z tendencją do niższych wartości i z nocnym spadkiem ciśnienia. Nie stwierdzono również objawów niewydolności oddechowej (tachypnoe, sinicy). W obrazie chorobowym dominują objawy zaburzeń mentalnych będących następstwem przebytego urazu i kalectwa związanego ze skróceniem lewej kończyny dolnej oraz uciążliwe nietrzymanie moczu Hospitalizacja z marca 2015 roku w oddziale wewnętrznym i wykonane wówczas badania nie potwierdziły kardiologicznych przyczyn stanów omdleniowych. Ostatni incydent omdlenia miał miejsce w kwietniu 2017 roku. Wnioskodawczyni diagnozowana z tego powodu ambulatoryjnie, wykonano m.in. CT głowy, nie stwierdzono wskazań do hospitalizacji. RR po incydencie omdlenia 160/90 mm Hg. Leczona ambulatoryjnie z powodu nadciśnienia tętniczego. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono objawów niewydolności serca, układu oddechowego i objawów chorobowych ze strony innych narządów wewnętrznych. Ciśnienie tętnicze krwi podczas badania wynosiło 160/100 mm Hg. Inne dolegliwości ze strony narządów wewnętrznych takie jak przewlekła choroba wrzodowa żołądka, jelito drażliwe czy kamica pęcherzyka żółciowego nie powodują niezdolności do pracy.

/pisemna opinia biegłego sądowego internisty L. P. k. 31 - 34 oraz pisemna uzupełniająca opinia biegłego internisty L. P. k. 106 i k. 185/

U skarżącej z punktu widzenia psychiatry, rozpoznano zaburzenia adaptacyjne u osoby z cechami nieprawidłowo ukształtowanej osobowości o typie osobowości histrionicznej. Biegły wskazał, że badana jest prawidłowo zorientowana we wszystkich kierunkach. Świadomość badanej jasna. W czasie badania zachowanie adekwatne do sytuacji. W wypowiedziach zborna. Na pytania odpowiada zgodnie z linią pytań. Objawów psychotycznych nie zdradza. Bez zaburzeń toku i formy myślenia oraz spostrzegania. Intelekt rozwinięty adekwatnie do wykształcenia. Prezentuje przeciętny zasób wiadomości ogólnych. Badana z subiektywnym poczuciem spadku wydolności intelektualnej. Zwiększona męczliwość psychiczna. Nastrój sytuacyjnie obniżony. Nieznacznie spowolniała psychoruchowo. Badana z poczuciem krzywdy. Skupiona na sobie i swoich dolegliwościach, odnajdująca się w roli osoby chorej. Skłonna do agrawacji. Afekt żywy, dostosowany. Bez uchwytnych zaburzeń pamięci w badaniu klinicznym. Rytm dobowy wymuszany farmakologicznie. Z autoanamezy i dokumentacji medycznej przewlekłe zaburzenia neurotyczne o obrazie lękowo-depresyjnym ze spadkiem aktywności, zaburzeniami sfery emocjonalnej, poznawczej u osoby z cechami nieprawidłowo ukształtowanej osobowości o typie osobowości histrionicznej. Z dokumentacji medycznej etiologia zaburzeń złożona: reaktywna, osobowościowa, (dekompensacja), organiczna. Podłoże organiczne zaburzeń potwierdzone badaniami psychologicznymi, badania obrazowe mózgu b.z. Dodatkowo z dokumentacji medycznej zaburzenia świadomości (...) (rozpoznanie padaczki ani parkinsonizmu nie zostało potwierdzone). Pomimo przewlekłego leczenia psychiatrycznego cały czas leczona z rozpoznaniem wypełniającym kryterium zaburzenia adaptacyjnego. Nie stwierdzono istotnej jakościowo zmiany w obrazie zaburzeń. Zaburzenia psychiczne podtrzymywane występowaniem przewlekłych dolegliwości bólowych i zaburzeń ruchowych, będących następstwem urazu z 2010 roku. Myślenie abstrakcyjne i przyczynowo -skutkowe badanej bez zakłóceń. Krytycyzm i wgląd zachowane. W przypadku M. T. nie ma mowy o „syndromie suicydalnym". Pacjentka jedynie zgłosiła występowanie myśli S bez tendencji do ich realizacji. Wiązanie wystąpienia tendencji do realizacji myśli S i w konsekwencji realizacja czynu suicydalengo z podjęciem obowiązków zawodowych, które na tę chwilę nie są określone i zbyt daleko idące. Taki kontekst ukazuje pracę jako coś dolegliwego. Zaburzenia rytmów dobowych jeżeli poddają się farmakoterapii, a tak jest w przypadku M. T., w najmniejszym stopniu nie stanowią przeciwwskazania do podjęcia pracy zawodowej. Nie obserwowano w trakcie trwania zaburzeń ich ilościowej lub jakościowej zmiany uzasadniającej stawianie rozpoznań innych jednostek chorobowych wypełniających kryteria diagnostyczne. Zaburzenia stwierdzane u wnioskodawczyni są podtrzymywane sytuacyjnie (nowe urazy psychiczne), ale nie wychodzą poza zaburzenia klasyfikowane jako zaburzenia adaptacyjne. Z punktu widzenia psychiatry wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/pisemna opinia biegłego sądowego psychiatry S. W. k. 35 -39, pisemna uzupełniająca opinia biegłego psychiatry S. W. k. 108/

U wnioskodawczyni z punktu widzenia chirurga -ortopedy, rozpoznano stan po urazie wielomiejscowym, wygojone złamanie przynasad dalszych obu kości goleni lewej ze skróceniem kończyny i upośledzeniem funkcji stawu skokowego lewego, wygojone złamanie kości klinowatej stopy prawej, bez upośledzenia funkcji stopy; zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa - przepuklina jądra miażdżystego L5-S1, z zespołem bólowym oraz osteopenie. Wnioskodawczyni zaadoptowała się do istniejącej niepełnosprawności. Upośledzenie funkcji kończyny dolnej lewej nie powoduje częściowej lub całkowitej niezdolności pracy, ponieważ wnioskodawczyni nie utraciła w stopniu znacznym zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przeciwwskazana jest praca na wysokości i praca wymagająca długiego stania. Stopień uszczerbku na zdrowiu nie przekłada się na ewentualną niezdolność do pracy. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa wnioskodawczyni nie są poważne - są to zmiany odpowiednie do wieku wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nie udokumentowała procesu leczenia tych dolegliwości, natomiast zachowanie wnioskodawczyni w trakcie badania miało charakter wybitnie czynnościowy o dużej komponencie agrawacyjnej. Rozpoznane schorzenie osteopenia nie powoduje, że wnioskodawczyni nie może poruszać się samodzielnie i potrzebuje stałej pomocy osób trzecich, jak również to że silniejsze „stuknięcie” może doprowadzić do złamania kości. Dolegliwości bólowe są odczuciami subiektywnymi, zależnymi od indywidualnego progu bólowego i nie poddają się obiektywnej weryfikacji przez badającego. Dolegliwości bólowe same w sobie nie mogą stanowić o częściowej lub całkowitej niezdolności do pracy. Biegły nie stwierdził upośledzenia funkcji narządu ruchu w stopniu uzasadniającym uznanie wnioskodawczyni za częściowo lub całkowicie niezdolną do pracy.

/pisemna opinia biegłego sądowego chirurga - ortopedy M. S. k. 43 - 46, pisemna uzupełniająca opinia biegłego sądowego chirurga -ortopedy M. S. k. 104 - 105 oraz 183 -184/,

U wnioskodawczyni z punktu widzenia urologicznego, rozpoznano kamice nerkową, bezobjawowe zakażenie układu moczowego oraz pęcherz nadreaktywny. Biegły wskazał, że z przyczyn urologicznych, wnioskodawczyni nie była w przeszłości ani nie jest obecnie osobą niezdolną do pracy. Rozpoznane schorzenia nie skutkują upośledzeniem sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym uznanie niezdolności do pracy. Przebyta w 2009 roku kolka nerkowa prawostronna i rozpoznane zwężenie prawego moczowodu nie były i nie są podstawą do uznania długotrwałej, skutkującej przyznaniem świadczeń rentowych niezdolności do pracy. Opis badania USG jamy brzusznej przeprowadzonego w dniu 30 marca 2015 roku nie wykazuje odchyleń w obrębie narządów układu moczowego. Rozpoznana w badaniu urodynamicznym mieszana postać nietrzymania moczu wymaga prowadzenia przez specjalistę urologa w warunkach ambulatoryjnych (brak dokumentacji potwierdzającej leczenie urologiczne), nie stanowi zaś podstawy do uznania niezdolności do pracy. Odwołująca powinna stosować w sposób ciągły zalecone leczenie farmakologiczne, w trakcie którego następuje poprawa w zakresie trzymania moczu. Wnioskodawczyni przyjmuje regularnie leki, jednak nie pozostaje w stałym leczeniu urologicznym. Tym samym, w oparciu wyłącznie o zgłaszane subiektywne objawy, bez potwierdzenia w badaniach specjalistycznych braku skuteczności leczenia farmakologicznego, biegła nie mogła sformułować innych wniosków orzeczniczych. Bezobjawowe zakażenie układu moczowego rozpoznane w trakcie hospitalizacji w marcu 2015 roku nie ma znaczenia orzeczniczego.

/pisemna opinia biegłego sądowego urologa L. K. k. 136 oraz pisemna uzupełniająca opinia biegłego urologa L. K. k. 140 i k. 199/

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu chorób wewnętrznych uznając, iż pisemna opinia podstawowa, jak i dwie pisemne opinie uzupełniające, w pełni wyjaśniły zastrzeżenia skarżącego. Biegły zwrócił uwagę jakie schorzenia zostały u wnioskodawczyni rozpoznane oraz jaki mają one wpływ na ustalenie zdolności do pracy. We wnioskach końcowych biegły wskazał, że brak podstaw do uznania M. T. za osobę niezdolną do pracy z internistycznego punktu widzenia. Dla niniejszej sprawy znaczenie miała aktualnie wydana opinia podstawowa oraz dwie uzupełniające opinie biegłego internisty, z których to wnika, że wnioskodawczyni, wprawdzie ma rozpoznane liczne schorzenia, ale nie na tyle nasilone, aby czyniły ją osobą niezdolną do pracy. Wprawdzie w poprzedniej opinii biegły internista wyraził przeciwny pogląd, uznając skarżącą za częściowo niezdolną do pracy, ale nie mógł być on podzielony przez Sąd obecnie orzekający, ponieważ biegły dokonał oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni w kontekście schorzeń, co do których nie jest on specjalistą. Tym samym wyszedł zarówno poza tezę zakreśloną przez Sąd, a zobowiązującą go do oceny stanu zdrowia odwołującej z punktu widzenia internistycznego, jak również poza zakres swoich uprawnień. Poza tym w zakresie schorzeń z konkretnych dziedzin, w poprzedniej sprawie, również wypowiedzieli się biegli specjaliści z zakresu: ortopedii, neurologii i psychiatrii, którzy będąc specjalistami w swoich dziedzinach nie stwierdzili niezdolności do pracy odwołującej. Zdaniem Sądu biegły nie może wypowiadać się co do jednostek chorobowych, które nie są przedmiotem jego specjalizacji. W związku z tym opinia wydana w sprawie VIII U 2897/13 nie mogła być uznana za wiarygodną. Także Sąd obecnie rozpoznający sprawę nie przychylił się do opinii internisty wydanej w sprawie VIII U 2897/13, ponieważ wyciągnięte wnioski zostały sformułowane po analizie schorzeń wnioskodawczyni, co do których biegły internista nie powinien się wypowiadać, gdyż nie należą do jego specjalności. Tym samym dokonana w tamtej sprawie ocena nie była uprawniona i prowadziła do za daleko idących wniosków, których nie można było zaakceptować. Zdaniem Sadu Okręgowego wydana przez biegłego w niniejszej sprawie opinia była jasna, pełna oraz wyczerpująca. Opinia biegłego, co do konkluzji zgodna z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS, została wyczerpująco uzasadniona, a końcowe wnioski orzecznicze wynikają w sposób logiczny z treści opinii.

Fakt, że opinia biegłego internisty nie ma treści, odpowiadającej stronie, nie może mieć w tym wypadku znaczenia. Odmienne stanowisko oznaczałoby, bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem SN potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego ( wyrok SN z dnia 5 czerwca 2002 roku I CR 562/74 LEX nr 7607; wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 roku I PKN 20/99 OSNP 2000/22/807). W ocenie Sądu, pełnomocnik wnioskodawczyni nie podważył w sposób przekonujący miarodajności złożonej opinii, a tym samym Sąd nie znalazł podstaw do powoływania dowodu z opinii kolejnego biegłego tej samej specjalności.

W przekonaniu sądu wniosek ten zmierzał jedynie do zbędnego wydłużenia postępowania i mnożenia jego kosztów, brak było zatem podstaw do jego uwzględnienia.

Jednocześnie Sąd, oceniając zgromadzony materiał dowodowy, w pełni uznał wartość dowodową, opinii powołanych w sprawie biegłych lekarzy: neurologa, internisty, psychiatry, ortopedy i urologa.

W ocenie Sądu opinie wydane przez biegłych w niniejszej sprawie nie budzą wątpliwości bowiem biegli oceniali zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez wnioskodawczynię kwalifikacji. Podkreślić należy, iż odnieśli się oni do posiadanych przez ubezpieczoną kwalifikacji zawodowych.

Opinie zostały sporządzone w oparciu o wyniki badania bezpośredniego wnioskodawczyni oraz analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej. Biegli określili schorzenia występujące u badanej oraz ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych wnioskodawczyni. W uznaniu Sądu opinie są rzetelne, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Nie zawierają sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby ich mocy dowodowej, zostały przekonująco uzasadnione, a zawarty w nich końcowy wniosek orzeczniczy logicznie wynika z przeprowadzonych badań i analizy dokumentacji lekarskiej. Opinie wszystkich biegłych zostały także uzupełnione, w związku z zastrzeżeniami pełnomocnika wnioskodawczyni, a biegli odnieśli się w nich szczegółowo do podnoszonych zastrzeżeń.

W ocenie Sądu opinie powołanych w sprawie biegłych lekarzy w dostateczny sposób pozwoliły na wyjaśnienie wszystkich spornych okoliczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie wnioskodawczyni nie jest zasadne.

Stosownie do art. 107 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy).

W oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

2. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

3. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Na mocy art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu (art. 14 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu, zwanej dalej „komisją lekarską”, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia (art. 14 ust. 2a ustawy emerytalnej).

Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 14 ust.3 ustawy emerytalnej).

Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odniesieniu do odwołującej się zostały spełnione wszystkie przesłanki, z wyjątkiem ustalenia jej niezdolności do pracy.

Zaskarżoną decyzją z dnia 17 listopada 2016 roku organ rentowy, po stwierdzeniu przez komisję lekarską w dniu 3 listopada 2016 roku, że M. T. nie jest niezdolna do pracy, odmówił jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Należy mieć przy tym na uwadze, że na pojęcie niezdolności do pracy składają się pozostające w koniunkcji dwa elementy, a mianowicie element biologiczny oraz element ekonomiczny rozumiany, jako obiektywna utrata zdolności do zarobkowania. Zdolność do pracy, a zatem potencjalną możliwość wykonywania zatrudnienia ocenia się przy uwzględnieniu stopnia naruszenia sprawności organizmu, możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz celowości przekwalifikowania zawodowego z uwagi na rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 września 2015 r. III AUa 610/14, Legalis nr 1360894).

W przedmiotowej sprawie orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS wnioskodawczyni nie została uznana za osobę niezdolną do pracy. Wnioskodawczyni zakwestionowała powyższe orzeczenie, wobec czego została powołana komisja lekarska ZUS, która wydała orzeczenie w przedmiotowej sprawie ustalając, że nie jest ona niezdolna do pracy.

Wobec zakwestionowania przez wnioskodawczynię w niniejszym postępowaniu orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące dopuszczenie dowodu z opinii pięciu biegłych sądowych psychiatry, ortopedy, neurologa, internisty i urologa.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych specjalistów Sąd ustalił, że występujące u wnioskodawczyni schorzenia nie powodują całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy.

Skarżąca z powodu dolegliwości ze strony kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego jest leczona i była także konsultowana neurochirurgicznie, jednakże neurochirurg nie zakwalifikował badanej do leczenia operacyjnego, tylko do leczenia zachowawczego i rehabilitacji. Z powodu zasłabnięć była również diagnozowana przez neurologa, a badania wypadły prawidłowo. Tym samym stwierdzane naruszenie sprawności organizmu nie powodowało po okresie leczenia i nie powoduje aktualnie z przyczyn neurologicznych długotrwałej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej w myśl ustawy o rentach i emeryturach. Biegły podkreślił, że zaburzenia czucia związane są z przebytym urazem lewej kończyny dolnej, mają charakter trwały i nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu, który pozwalałby uznać wnioskodawczynię za niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej w myśl ustawy o rentach i emeryturach.

Także biegły internista nie znalazł podstaw to stwierdzenia po stronie wnioskodawczyni niezdolności do pracy. Biegły nie stwierdził objawów niewydolności układu krążenia (obrzęków, zastoju w płucach, powiększenia wątroby, zaburzeń rytmu serca) jak również objawów niewydolności oddechowej (tachypnoe, sinicy) czy innych istotnych zaburzeń ze strony innych narządów wewnętrznych.

Również z powodu schorzeń psychiatrycznych nie stwierdzono u wnioskodawczyni całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy zarobkowej, gdyż występujące schorzenie psychiatryczne nie powoduje takiego naruszenia sprawności organizmu, które stanowiłoby przyczynę całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy. W przypadku M. T. nie ma mowy o „syndromie suicydalnym". Pacjentka jedynie zgłosiła występowanie myśli S bez tendencji do ich realizacji. Wiązanie wystąpienia tendencji do realizacji myśli S i w konsekwencji realizacja czynu suicydalengo z podjęciem obowiązków zawodowych, które na tę chwilę nie są określone i zbyt daleko idące. Taki kontekst ukazuje pracę jako coś dolegliwego. Zaburzenia rytmów dobowych jeżeli poddają się farmakoterapii, a tak jest w przypadku M. T., w najmniejszym stopniu nie stanowią przeciwwskazania do podjęcia pracy zawodowej. Nie obserwowano w trakcie trwania zaburzeń ich ilościowej lub jakościowej zmiany uzasadniającej stawianie rozpoznań innych jednostek chorobowych wypełniających kryteria diagnostyczne. Zaburzenia stwierdzane u wnioskodawczyni są podtrzymywane sytuacyjnie (nowe urazy psychiczne), ale nie wychodzą poza zaburzenia klasyfikowane jako zaburzenia adaptacyjne. W aktualnym stanie zdrowia u badanej nie stwierdza się niezdolności do pracy.

Twierdzenia wykluczające uznanie wnioskodawczyni za całkowicie oraz częściowo niezdolną do pracy znalazły również potwierdzenie w opinii sporządzonej przez biegłego sądowego ortopedę, który to akcentował, że upośledzenie funkcji kończyny dolnej lewej nie powoduje częściowej lub całkowitej niezdolności pracy, ponieważ wnioskodawczyni nie utraciła w stopniu znacznym zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przeciwwskazana jest praca na wysokości i praca wymagająca długiego stania. Stopień uszczerbku zdrowiu nie przekłada się na ewentualną niezdolność do pracy. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa wnioskodawczyni nie są poważne - są to zmiany odpowiednie do wieku wnioskodawczyni.

Także z przyczyn urologicznych, wnioskodawczyni nie była w przeszłości ani nie jest obecnie osobą niezdolną do pracy. Rozpoznane schorzenia nie skutkują upośledzeniem sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym uznanie niezdolności do pracy. Wnioskodawczyni przyjmuje leki, jednak nie pozostaje w stałym leczeniu urologicznym. Tym samym, w oparciu wyłącznie o zgłaszane subiektywne objawy, bez potwierdzenia w badaniach specjalistycznych braku skuteczności leczenia farmakologicznego, biegła nie mogła sformułować innych wniosków orzeczniczych.

Opinie biegłych zostały doręczone zarówno organowi rentowemu, jak i pełnomocnikowi wnioskodawczyni z zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich i złożenia ewentualnych pytań do biegłych.

Pełnomocnik odwołującej złożył zastrzeżenia do każdej z opinii, zaś biegli wszystkich specjalności szczegółowo ustosunkowali się do przedstawionych wątpliwości.

Sąd Okręgowy podzielił opinie pisemne, jak i uzupełniające biegłych specjalistów z zakresu neurologii, interny, psychiatrii, ortopedii i urologii uznając, że są one pełne, jasne i nie prowadzą do sprzecznych wniosków. Wskazać należy, że biegli sądowi w sposób nie budzący wątpliwości, w pisemnych opiniach uzupełniających, wyjaśnili sporne okoliczności. Wnioski z powyższych opinii sprowadzały się do stwierdzenia, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy zarobkowej.

Opinia biegłego może być oceniona przez sąd i podważona dowodem z innej opinii. Ubezpieczona, jak każda strona w procesie, w myśl art. 6 k.c. winien dowodzić swoich racji, a nie tylko przedstawiać swoje poglądy. W konsekwencji w sprawie nie pojawiły się argumenty, które mogłyby budzić wątpliwość Sądu, co do jednoznaczności wskazanych opinii.

Wskazać w tym miejscu należy, że o nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie mogą przesądzać subiektywne odczucia osoby ubezpieczonej. Również sam fakt stwierdzenia choroby nie jest równoznaczny z nabyciem prawa do renty. Istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi bowiem samodzielnej przyczyny uznania częściowej niezdolności do pracy, choć może wymagać czasowych zwolnień lekarskich. O niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Jeżeli zatem stan zdrowia nie powoduje naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, brak jest prawa do tego świadczenia ( por. wyrok SN z dnia 12 lipca 2005, sygn. akt II UK 288/04, publ. OSNP 2006/5-6/99; wyrok SN z dnia 1 grudnia 2000 roku, sygn. akt II UKN 113/00, publ. OSNP 2002/14/343; wyrok SA w Szczecinie z dnia 17 marca 2016 roku, sygn. akt III AUa 546/15, LEX nr 2090464).

W ocenie Sądu Okręgowego, dopuszczone w postępowaniu rozpoznawczym dowody w postaci opinii biegłych – pozwalają na niebudzące wątpliwości ustalenie, iż stan zdrowia ubezpieczonej najpóźniej w dacie wydawania spornej decyzji, nie pozwalał na przyjęcie całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy. Z ustaleń Sądu wynika, że wnioskodawczyni mimo stwierdzonych u niej schorzeń jest zdolna do wykonywania pracy zarobkowej, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Z uwagi na powyższe oraz ze względu na fakt, że biegli jednoznacznie określili stan zdrowia wnioskodawczyni na podstawie wskazań wiedzy medycznej uznając, bez wątpliwości, że nie jest ona niezdolna do pracy, Sąd nie znalazł podstaw do uznania odwołania wnioskodawczyni za zasadne.

W konsekwencji, wobec niespełnienia wszystkich przesłanek, brak jest podstaw uwzględnienia odwołania i przyznania wnioskodawczyni prawa do renty, o czym Sąd Okręgowy na postawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

O zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni z urzędu za pierwszą instancję orzeczono zgodnie z § 15 ust 2 w zw. § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1715) uwzględniając podatek VAT.

E.W.