Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22.11.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27.10.2023 r. odmówił B. G. prawa do wypłaty odsetek.

ZUS wyjaśnił, że odmówił ubezpieczonemu prawa do odsetek, ponieważ Sąd Okręgowy w punkcie 1 wyroku z dnia 27-04-2021 r. zobowiązał organ rentowy do wypłaty emerytury od dnia 01-10-2019 r. i nie orzekł o odpowiedzialności organu rentowego, która zobowiązywałaby organ do wypłaty odsetek.

Ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji w sprawie ustalenia prawa i wysokości emerytury ubezpieczonego był wpływ w dniu 12-09-2023 r. akt emerytalnych z sądu dotyczących jego osoby.

Decyzją z dnia 27-09-2023 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 01-10-2019 r. i tym samym zrealizował wyrok Sądu z dnia 27-04-2021r., oraz naliczył wyrównanie za okres od 01-10-2019 do 30-09-2023, które wraz ze świadczeniem za październik 2023 zostało przekazane na pośrednictwem poczty na wskazany przez ubezpieczonego adres około 03-10-2023r.

Decyzja z dnia 27.09.2023 r. została wydana w ustawowym terminie, jak również wypłata wyrównania również nastąpiła z zachowaniem wskazanych terminów, zatem brak podstaw do wypłaty odsetek.

(decyzja – k. 128 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W odwołaniu od powyższej decyzji B. G. wniósł o wypłatę odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie zaległej emerytury pomostowej za okres od
1.10.2019 r. do 30.09.2023 r. podnosząc, że w sprawie niniejszej powstała zwłoka, za którą odpowiedzialność ponosi ZUS.

W uzasadnieniu wskazanego stanowiska odwołujący podniósł, iż uzasadnionym jest przyznanie i wypłacenie odsetek od dnia złożenia wniosku o emeryturę pomostową, a nie daty wyroku sądu zmieniającego zaskarżoną decyzję i ustalającego prawo do emerytury pomostowej, bowiem w niniejszej sprawie wina w opóźnionej wypłacie świadczenia, leży tylko i wyłącznie po stronie organu rentowego, albowiem było możliwe wydanie decyzji prawidłowej przyznającej świadczenie. W sprawie nie ma też okoliczności wyłączających odpowiedzialność organu rentowego. Zmiana decyzji przez Sąd świadczy zdaniem odwołującego o winie ZUS.

(odwołanie – k. 3-3 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podając argumentację tożsamą, co w zaskarżonej decyzji. Jednocześnie, jak wskazywał brak jest podstaw do uznania, że opóźnienie w wypłacie świadczenia jest następstwem okoliczności, za które ZUS ponosi odpowiedzialność, bowiem dopiero postępowanie sądowe pozwoliło na ustalanie istotnych, a nieznanych wcześniej organowi rentowemu okoliczności, które przesądziły ostatecznie o zasadności wniosku o emeryturę pomostową. Świadczenie zostało zatem przy tym wypłacone w ustawowym terminie.

(odpowiedź na odwołanie – k. 4-5)

Na rozprawie w dniu 19.06.2024 r. wnioskodawca poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 19.06.2024 r. e-protokół (...):00:53-00:02:31 – płyta CD – k. 36)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca B. G. urodził się (...)

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 18 grudnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił B. G. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawcy odmówiono przyznania emerytury zgodnie z art.4 ustawy o emeryturach pomostowych , ponieważ nie udowodnił on okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat, a nadto że po 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w warunkach szczególnym lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych tj. prac wykazanych w załączniku nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono okresów zatrudnienia wnioskodawcy: od 2 sierpnia 1982 r. do 31 października 1982 r. , ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 27 lutego 2003 r. nie podał charakteru wykonywania pracy zgodnie z wykazem, działem, pozycją rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. , okresu od 1 października 1996 r. do 31 października 2002 r., ponieważ pracodawca w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z 27 lutego 2003 r. nie podał charakteru wykonywania pracy zgodnie z wykazem, działem, pozycją rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. oraz nie podał stanowiska pracy zgodnie z wykazem, działem, pozycją i punktem wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z 30 marca 1985 r. Nadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił B. G. prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodnił on okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat tj. pracy wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił, że do stażu pracy w szczególnych warunkach na podstawie art.49 nie zaliczono okresów od 2 lipca 1979 r. do 24 kwietnia 1980 r. oraz od
2 sierpnia 1982 r. do 31 października 2002 r., ponieważ zakład pracy nie potwierdził, że w ww. okresach B. G. wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaznaczył, że B. G. udowodnił staż sumaryczny w wymiarze 25 lat oraz 14 lat, 5 miesięcy i 17 dni stażu w szczególnych warunkach/charakterze w myśl art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych oraz nie wykazał żadnego stażu w szczególnych warunkach/charakterze w myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych.

(decyzja – k. 25-25 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 20 stycznia 2020 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie B. G. od w/w decyzji. W treści odwołania B. G. wskazał, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego, ponieważ zarówno w okresie od 2 sierpnia 1982 r. do 31 października 1982 r., jak i w okresie od 1 października 1996 r. do 31 października 2002 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt VIII U 544/20.

(odwołanie – k. 3 w aktach o sygn. VIII U 544/20 (III AUa 775/21) załączonych do akt niniejszej sprawy)

W wyniku rozpoznania odwołania wnioskodawcy od wskazanej decyzji ZUS z dnia 18.12.2019 r., Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 27.04.2021 r. w sprawie sygn. akt VIII U 544/20 zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury pomostowej od dnia 1.10.2019 r.

W sprawie tej Sąd Okręgowy mając do dyspozycji dokumentację osobową wnioskodawcy i po dopuszczeniu dowodu z zeznań świadków: A. T., Z. R., którzy opisali warunki i charakter wnioskodawcy w Odlewni (...) w K. w okresie od 2 lipca 1979 r. do 31 października 2002 r. ustalił, że wnioskodawca wykazał staż pracy w szczególnych warunkach/charakterze w myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 roku udowodnił okres pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, czym spełnił warunki do uzyskania emerytury pomostowej w dniu 24 sierpnia 2019 roku (w tym dniu ukończył 60 lat ). Sąd przyjął, że w całym okresie swojego zatrudnienia w Odlewni (...) w K. ubezpieczony wykonywał prace wyłącznie na hali produkcyjnej, bezpośrednio przy produkcji odlewów. W okresie zatrudnienia w ww. zakładzie pracy pracował jako przerabiacz mas formierskich, nastawiacz maszyn i urządzeń, przerabiacza mas rdzeniowych oraz pracownik obsługi rdzeniarni. Prace te wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, stale. Ubezpieczony dostarczał masę formierską na maszynę i formował rdzenie, a nadto zajmował się ich transportem w celu dalszej obróbki. Wniosek o emeryturę ubezpieczony złożył w dniu 11 października 2019 r., a tym samym prawo do emerytury pomostowej nabył od dnia 1 października 2019 r.

(wyrok z uzasadnieniem w sprawie o sygn. VIII U 544/20 – k. 67, k. 69-77 w aktach o sygn. VIII U 544/20 (III AUa 775/21) załączonych do akt niniejszej sprawy, k. 21-26)

Od w/w wyroku apelację do Sądu Apelacyjnego w Łodzi złożył organ rentowy zarzucając, że wnioskodawca nie posiadał 15 – letniego stażu pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych, a Sąd Rejonowy nie wyjaśnił wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności sprawy.

Wyrokowi sądu I instancji zarzucono:

- naruszenie prawa materialnego, tj. art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych poprzez przyznanie prawa do emerytury pomostowej osobie niespełniającej warunku posiadania 15 lat pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych;

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 227 i 233 k.p.c. polegające na wydaniu wyroku bez wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz przekroczenia zasad swobodnej oceny dowodów.

(okoliczność bezsporna)

Sprawa toczyła się przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi pod sygn. akt III AUa 775/21.

W toku postępowania Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 27.04.2022 r. dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego z zakresu mechaniki o specjalności obróbki cieplnej metali mgr inż. W. B. z listy biegłych sądowych Sądu Okręgowego w Białymstoku celem udzielenia odpowiedzi, czy i ewentualnie w jakim okresie zatrudnienia w Odlewni (...) spółce z o.o. w K. od dnia 2 lipca 1979 r. do dnia 31 października 2002 r. B. G. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku prace bezpośrednio przy zalewaniu form odlewniczych, transportowaniu naczyń odlewniczych z płynnym rozgrzanym materiałem (żeliwo, staliwo, metale nieżelazne i ich stopy), por. załącznik nr 1 pkt 4 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2023 r., Sąd Apelacyjny w Łodzi oddalił apelację organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 kwietnia 2021 r., sygn. VIII U 544/20.

W uzasadnieniu wskazanego wyroku Sąd Apelacyjny podzielił ostatecznie ustalenia faktyczne Sądu I instancji dokonane na podstawie przeprowadzonych dowodów z zeznań świadków, dowodów z dokumentów pracowniczych oraz zeznań wnioskodawcy, a także opinii biegłego z zakresu sądowego z zakresu mechaniki o specjalności obróbki cieplnej metali mgr inż. W. B., który to dowód przeprowadzono już na etapie postępowania apelacyjnego. Postępowanie dowodowe, uzupełnione na etapie postępowania apelacyjnego o opinię biegłego sądowego, wykazało , że w całym spornym okresie zatrudnienia wnioskodawcy w pełnym wymiarze czasu pracy od 2 lipca 1979 r. do 31 października 2002 r. w Odlewni (...) w K. wykonywał on pracę w szczególnych warunkach bezpośrednio przy produkcji materiałów formierskich lub izolacyjnoegzotermicznych używanych w odlewnictwie i hutnictwie, wymienione w załączniku nr 1 poz. 15 do ustawy o emeryturach pomostowych.

(wyrok z uzasadnieniem w sprawie o sygn. III AUa 775/21– k. 176, k. 179-184 w aktach o sygn. VIII U 544/20 (III AUa 775/21) załączonych do akt niniejszej sprawy, k. 27-33)

Prawomocny wyrok Sądu II instancji wraz z aktami rentowymi wpłynął do organu w dniu 12.09.2023 r.

(okoliczność bezsporna, a nadto epo - k. 191)

Wobec powyższego decyzją z dnia 27.09.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., w wykonaniu wyroku z dnia 27.04.2021 r., przyznał B. G. prawo do emerytury pomostowej od 1.10.2019 r. do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia przez wnioskodawcę powszechnego wieku emerytalnego. Wskazaną decyzją naliczono wyrównanie świadczenia za okres od 1.10.2019 r. do 30.09.2023 r. Wnioskodawcy przyznano również dodatkowe roczne świadczenia pieniężne za lata 2020-2023.

(decyzja – k. 107-108 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Pismem z dnia 27.10.2023 r. wnioskodawca wniósł do ZUS o wypłatę odsetek ustawowych za opóźnienie w związku z wypłatą zaległej emerytury za okres od 1.10.2019 r. do 30.09.2023 r.

(pismo – k. 127-127 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zaskarżoną decyzją z dnia 22.11.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił Ubezpieczonemu prawa do wypłaty odsetek z tytułu dokonanej w dniu 5.10.2023 r. wypłaty emerytury pomostowej za okres od 1.10.2019 r. do 30.09.2023 r.

(decyzja – k. 128 plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższy stan faktyczny był w sprawie niesporny, nadto Sąd Okręgowy ustalił go na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych a nadto w oparciu o dowód z akt sprawy VIII U 544/20 (III AUa 775/21) - wyrok Sądu Okręgowego z dnia 27.04.2021 r. wraz z uzasadnieniem oraz wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 30.08.2023 r. wraz z uzasadnieniem.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne.

Bezsporną w sprawie była okoliczność, iż ubezpieczony spełniał wymogi nabycia uprawnień do emerytury pomostowej, co zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem z dnia 27.04.2021 r.

Natomiast przedmiotem sporu było prawo ubezpieczonego do odsetek w związku z wydaniem w dniu 27.09.2023 r. decyzji wykonującej w/w przedmiotowy wyrok.

Zasady przyznawania i wypłacania świadczeń emerytalno-rentowych reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2023.0.1251). Zgodnie z art. 118 ust. 1, 1a i 2 ustawy emerytalnej, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. Inaczej mówiąc, oznacza to, iż chwilą, od której rozpoczyna bieg 30-dniowy termin do wydania decyzji jest rozstrzygnięcie ostatniej kwestii koniecznej dla ustalenia uprawnień wnioskodawcy. Celem tak skonstruowanej regulacji jest zagwarantowanie ubezpieczonym możliwie szybkiego uzyskania świadczenia bez zbędnego przedłużania postępowania w sprawie o jego nabycie. W przypadku uchybienia powyższemu terminowi, organ rentowy popada w zwłokę ze spełnieniem świadczenia, czego konsekwencją jest obowiązek zapłaty odsetek w ustawowej wysokości.

W razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość, organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ust.1 w/w art. 118.

Wydanie przez organ rentowy niezgodnej z prawem decyzji odmawiającej wypłaty świadczenia w sytuacji, gdy było możliwe wydanie decyzji zgodnej z prawem, zwłaszcza, gdy ubezpieczony wykazał wszystkie przesłanki świadczenia, oznacza, że opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które organ rentowy ponosi odpowiedzialność, choćby nie można było mu zarzucić niestaranności w wykładni i zastosowaniu prawa /wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia
13 marca 2018 r., III AUa 477/17/.

Wydanie błędnej decyzji w sytuacji, gdy organ rentowy nie dysponował wystarczającym materiałem dowodowym, pozwalającym na ustalenie prawa wnioskodawcy do żądanego świadczenia, nie skutkuje obciążeniem organu odpowiedzialnością z tego tytułu /wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 września 2017 r. III AUa 1014/15/.

Jeżeli ustalenie niezbędnych okoliczności stanowiących faktyczną podstawę roszczenia następuje dopiero przed sądem ubezpieczeń społecznych, to za datę wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji zgodnie z art 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, po upływie której organ rentowy obowiązany jest do zapłaty odsetek, należy liczyć datę wpływu do organu rentowego prawomocnego wyroku, w którym ustalono prawo do tego świadczenia lub jego wysokość /wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 marca 2018 r., III AUa 432/17/.

Ustawodawca nie tylko sprecyzował treść art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez stwierdzenie, iż dniem wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji jest dzień wpływu prawomocnego orzeczenia sądu tylko wówczas, gdy organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie tej okoliczności, ale i nałożył na sąd przyznający prawo do świadczenia obowiązek rozstrzygnięcia z urzędu o tej odpowiedzialności, tj. rozstrzygnięcia zarówno stwierdzającego taką odpowiedzialność, jak i jej brak. Niezamieszczenie tej treści rozstrzygnięcia w sentencji wyroku nie jest zaś równoznaczne z orzeczeniem negatywnym i nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia /wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 grudnia 2018 r. III AUa 396/18/.

Podejmując wypłatę świadczenia w decyzji wykonującej wyrok sądowy, w sytuacji gdy wyrok ten nie zawiera rozstrzygnięcia o odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, organ rentowy każdorazowo jest zobowiązany do samodzielnej oceny zasadności wypłaty także należności ubocznej /wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 stycznia 2018 r., III AUa 2389/16/.

Stosownie do dyspozycji zawartej przez ustawodawcę w treści normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 t.j.), jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Przepis § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1999 roku, nr 12, poz. 104), wydanego na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi, że odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń. Zaś okres opóźnienia w ustaleniu prawa do świadczeń i ich wypłacie, dla których przepisy określające zasady ich przyznawania i wypłacania przewidują termin na wydanie decyzji, liczy się od dnia następującego po upływie terminu na wydanie decyzji.

W ocenie tutejszego sądu zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji w przedmiocie ustalenia uprawnień ubezpieczonego do emerytury pomostowej, związana z koniecznością ustalenia, czy rzeczywiście wnioskodawca od 2 lipca 1979 r. do 31 października 2002r. w Odlewni (...) w K. wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy - wystąpiła w dniu doręczenia organowi prawomocnego wyroku sądu II instancji z dnia
30 sierpnia 2023 r. Wskazany wyrok do organu rentowego wraz z uzasadnieniem wpłynął w dniu 12.09.2023 r. Zdaniem Sądu Okręgowego, z materiału dowodowego sprawy o sygn. akt III AUa 775/21 jednoznacznie wynika, że ostatnia okoliczność niezbędna do wydania decyzji w sprawie prawa wnioskodawcy do emerytury została wyjaśniona dopiero w toku postępowania apelacyjnego. W toku bowiem tego procesu, w uzasadnieniu wyroku z dnia 30.08.2023 r. Sąd Apelacyjny wskazał, że przeprowadzone postępowanie dowodowe, uzupełnione na etapie postępowania apelacyjnego o opinię biegłego sądowego ostatecznie wykazało, że w całym spornym okresie zatrudnienia wnioskodawcy w pełnym wymiarze czasu pracy od 2 lipca 1979 r. do 31 października 2002 r. w Odlewni (...) w K. wykonywał on pracę w szczególnych warunkach bezpośrednio przy produkcji materiałów formierskich lub izolacyjnoegzotermicznych używanych w odlewnictwie i hutnictwie, wymienione w załączniku nr 1 poz. 15 do ustawy o emeryturach pomostowych. Tym samym Sąd Apelacyjny podzielił ustalenia faktyczne Sądu I instancji dokonane na podstawie przeprowadzonych dowodów z zeznań świadków, dowodów z dokumentów pracowniczych oraz zeznań wnioskodawcy.

Składając wniosek o emeryturę pomostową wnioskodawca dołączył do niego plik dokumentów, które jednak okazały się niewystarczające dla wykazania jego uprawnienia do emerytury pomostowej. W szczególności wątpliwości budził charakter pracy ubezpieczonego. W tym miejscu przypomnieć należy, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj faktycznie powierzonej mu i wykonywanej pracy. Stąd w trakcie postępowania sądowego niezbędne było uzupełnienie materiału dowodowego we wskazanym wyżej zakresie. Ubezpieczony nie tylko nie kwestionował takiej potrzeby, ale zgłosił osobowe wnioski dowodowe w postaci przesłuchania świadków – osób pracujących razem z nim w Odlewni
(...) w K., tuż po skierowaniu sprawy na drogę sądową. Podnieść należy, że organ rentowy nie miał możliwości ustalenia uprawnienia emerytalnego na etapie postępowania administracyjnego. Tym bardziej, że na tym etapie istnieją liczne ograniczenia co do środków dowodowych, które nie mają zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem, w szczególności brak jest możliwości przesłuchania świadków, zeznania których stanowili podstawę orzekania w niniejszej sprawie. Zatem, w ocenie sądu meriti, ostatnią kwestią pozwalającą na wydanie decyzji był wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30.08.2023 r.

Nie jest, zatem zasadne roszczenie wnioskodawcy, co do wypłaty odsetek za okres od dnia 1.10.2019 r. Rozstrzygnięcie w przedmiocie możliwości zaliczenia spornego okresu do okresu pracy w szczególnych warunkach było, co istotne - możliwe dopiero po weryfikacji znamiennej dla rozstrzygnięcia kwestii faktycznego wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach, a uściślając dopiero po tym jak w toku postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z pisemnej opinii biegłego z zakresu mechaniki o specjalności obróbki cieplnej metali i po jego przeprowadzeniu, Sąd ten przyjął, że w sprawie zostały dopełnione wszelkie przesłanki do stwierdzenia, że wnioskodawca w całym spornym okresie zatrudnienia (z wyłączeniem okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej) wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Nie sposób dojść zatem do przekonania co sugeruje odwołujący, iż wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji było już możliwe w oparciu o dostępną dokumentację w postępowaniu przed organem rentowym toczącym się na skutek złożenia przez ubezpieczonego wniosku o emeryturę pomostową i za brak wyjaśnienia tej okoliczności organ ponosi odpowiedzialność.

W opisanym stanie faktycznym, w ocenie Sądu, działania organu rentowego były bowiem usprawiedliwione, a tym samym nie mogą rodzić skutecznego roszczenia o wypłacenie odsetek. Organ rentowy nie ponosi w sprawie odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenia, bowiem był w tym zakresie związany prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30.08.2023 r. którym oddalono apelację organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia
27 kwietnia 2021 r., jednocześnie potwierdzając prawidłowość rozstrzygnięcia dokonanego przez Sąd pierwszej instancji (sygn. akt VIII U 544/20).

Mając na względzie przedstawione rozważania Sąd Okręgowy uznał, że w sprawie ma zastosowanie art. 118 ust. 1 ustawy emerytalnej w związku z art. 28 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, w myśl którego organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Przy czym, w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Skoro ostatnią przeszkodą do ustalenia emerytury ubezpieczonego było orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30.08.2023 r. i z uwagi na jego uprawomocnienie oraz wpływ do organu w dniu 12.09.2023 r., decyzja wykonująca wyrok zapadła w terminie 30 dni od daty zwrotu akt, to odwołanie podlega oddaleniu art. 477 ¹⁴ § l k.p.c. Brak jest, zatem obowiązku organu rentowego do wypłaty odsetek od przyznanego świadczenia.