VIII U 128/25 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2025-05-28
Sygnatura akt VIII U 128/25
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 2 grudnia 2024 r. Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. przyznał Ł. G. emeryturę wojskową od 1 października 2024 r. w wysokości 7.650,52 zł, uwzględniając 9,5 % zwiększenie wysługi emerytalnej, z tytułu pełnienia służby w strefie działań wojennych.
(decyzja - k. 91-91 verte akt Wojskowego Biura Emerytalnego)
Odwołanie od przedmiotowej decyzji złożył Ł. G., wnosząc o przeliczenie podstawy wymiaru należnej mu emerytury z uwzględnieniem tego, że przez okres 21 rozpoczętych miesięcy pełnił służbę wojskową w warunkach szczególnych - za którą za każdy miesiąc powinien mieć zwiększone świadczenie emerytalne o 0,5 %, co w sumie daje zwiększenie o 10,5 %, a nie jak błędnie wskazał to organ wydający zaskarżoną decyzję o 9,5%.
Zaskarżonej decyzji zarzucił:
1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydania zaskarżonej decyzji, a polegający na przyjęciu, że ubezpieczony pełnił służbę wojskowa w warunkach szczególnych przez okres 1 roku 6 miesięcy i 9 dni, podczas gdy z dokumentów załączonych do akt sprawy (a w szczególności zaświadczeń potwierdzających pobyt w strefie działań wojennych) wynika, iż pełnił służbę w szczególnych warunkach w okresach:
-
-
od 18 stycznia 2007 r. do 23 lipca 2007 r. - tj. przez okres 7 rozpoczętych miesięcy;
-
-
od 25 października 2008 r. do 27 kwietnia 2009 r. - tj. przez okres 7 rozpoczętych miesięcy;
-
-
od 8 kwietnia 2012 r. do 7 października 2012 r. - tj. przez okres 7 rozpoczętych miesięcy.
łącznie przez okres 21 rozpoczętych miesięcy;
2. naruszenie przepisów procesowych, a mianowicie art. 15 ust. 3 w zw. z ust. 5 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe ustalenie znaczenia pojęcia „rozpoczętych” miesięcy służby, co miało wpływ na wysokości obliczonego świadczenia.
(odwołanie k. 3-4)
W odpowiedzi na odwołanie, Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. wniósł o jego oddalenie, podnosząc, argumenty, jak w zaskarżonej decyzji.
(odpowiedź na odwołanie - k. 10-11 verte)
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca – Ł. G. urodził się (...).
(bezsporne)
W dniu 29 października 2024 r. odwołujący złożył wniosek o ustalenie uprawnień do zaopatrzenia emerytalnego.
(bezsporne, a nadto wniosek - k. 3-8 akt Wojskowego Biura Emerytalnego)
Skarżący pełnił służbę w strefie działań wojennych:
1. w Polskim Kontyngencie Wojskowym(...)w R. I. w okresie od dnia 18 stycznia 2007 r. do dnia 23 lipca 2007 r.;
2. w Polskim Kontyngencie Wojskowym w(...)w okresie od dnia 25 października 2008 r. do dnia 27 kwietnia 2009 r.;
3. w Polskim Kontyngencie Wojskowym (...) w (...) od dnia 8 kwietnia 2012 r. do dnia 7 października 2012 r.
(bezsporne, a nadto zaświadczenie z dnia 16 lipca 2007 r. - k. 31 akt Wojskowego Biura Emerytalnego, zaświadczenie z dnia 27 kwietnia 2009 r. - k. 32 akt Wojskowego Biura Emerytalnego, zaświadczenie z dnia 23 sierpnia 2024 r. - k. 33 akt Wojskowego Biura Emerytalnego, przebieg służby wojskowej - k. 1-2 akt Wojskowego Biura Emerytalnego)
Zaskarżoną decyzją z dnia 2 grudnia 2024 r. Dyrektor Wojskowego Biura Emerytalnego w Ł. przyznał Ł. G. emeryturę wojskową od 1 października 2024 r. w wysokości 7.650,52 zł, uwzględniając 9,5 % zwiększenie wysługi emerytalnej za pełnienie służby w warunkach szczególnych.
(decyzja - k. 91-91 verte akt Wojskowego Biura Emerytalnego)
Powyższy stan faktyczny był, w całości, niesporny, jak, również, wynika
z niekwestionowanych przez strony dokumentów, znajdujących się w aktach sprawy
i załączonych aktach emerytalnych wnioskodawcy.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.
Na wstępie podnieść należy, że w niniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 1 k.p.c. Zgodnie bowiem z treścią w/w przepisu sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o wysłuchanie jej na rozprawie albo przepis szczególny przewiduje taki obowiązek, chyba że pozwany uznał powództwo (§ 3 cyt. przepisu).
W przedmiotowej sprawie żadna ze stron nie wniosła o przeprowadzenie postępowania sądowego w drodze rozprawy.
Pomiędzy stronami nie było sporu co do okresu pełnienia służby w strefie działań wojennych, a co do sposobu liczenia tego okresu. Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była bowiem zasadność domagania się przez wnioskodawcę podwyższenia podstawy wymiaru świadczenia emerytalnego (emerytury wojskowej) z tytułu pełnienia służby w strefie działań wojennych do 10,5% w miejsce 9,5%.
Zasady ustalenia podstawy wymiaru emerytury z tytułu służby wojskowej reguluje art. 15 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 305).
W myśl przepisu art. 15 ust. 3 powyższej ustawy, emeryturę podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych.
Jak przyjmuje judykatura, w przypadku służby w strefie działań wojennych, każdy rozpoczęty miesiąc służby powoduje podwyższenie podstawy wymiaru świadczenia, niezależnie od tego, ile dni w tym miesiącu służba była pełniona, co nie stanowi naruszenia art. 15 ust 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur wojskowych (Dz. U. z 2004 r. Nr 67, poz. 618 z późn. zm.) (tak: wyroki Sądu Apelacyjnego w Białymstoku: z 2 grudnia 2014 r., III AUa 898/14 LEX nr 1623819 oraz z 29 października 2014 r., III AUa 756/14, LEX nr 1544639).
Przepis § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 lipca 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur wojskowych (Dz. U. Nr 159, poz. 946) stanowi bowiem, że emeryturę wojskową podwyższa się o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby w strefie działań wojennych w polskich kontyngentach wojskowych wydzielonych z Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub przez kierowanych do pełnienia służby w tej strefie z polskich przedstawicielstw wojskowych oraz polskich zespołów łącznikowych przy organizacjach międzynarodowych i międzynarodowych strukturach wojskowych albo bezpośrednio z organizacji międzynarodowych, międzynarodowych struktur wojskowych i obcych jednostek wojskowych.
Zgodnie, zaś, z
treścią § 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia
10 lutego 2012 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz uprawnionych członków ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2107 z późn. zm.) przy obliczaniu wysługi emerytalnej sumuje się poszczególne okresy o jednakowym procentowym wskaźniku, obejmujące lata, miesiące i dni. Sumę dni zamienia się na miesiące, przyjmując za miesiąc trzydzieści dni kalendarzowych. Sumę miesięcy zamienia się na lata, przyjmując pełne 12 miesięcy za jeden rok. W końcowym podsumowaniu okresy niepełnych miesięcy nie są uwzględniane,
z wyjątkiem okresów, o których mowa w art. 15 ust. 3 ww. ustawy.
Treść tych przepisów nie pozostawia w ocenie Sądu Okręgowego wątpliwości, że w przypadku służby w strefie działań wojennych każdy rozpoczęty miesiąc służby powoduje podwyższenie podstawy wymiaru świadczenia niezależnie od tego, ile dni w tym miesiącu służba była pełniona (tak też: wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 15 lutego 2023 r., III AUa 696/21, LEX nr 3517935 oraz z 17 lipca 2018 r., III AUa 554/17, LEX nr 2550845).
Podstawą rozstrzygnięcia jest przepis § 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2012 roku w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz uprawnionych członków ich rodzin (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 2107), które to rozporządzenie obowiązuje od 7 marca 2012 roku. W przepisie tym, w sposób jasny wskazano, że okresy niepełnych miesięcy nie są uwzględniane, z wyjątkiem okresów, o których mowa w art. 15 ust. 3 ww. ustawy.
W ocenie Sądu Okręgowego, zaskarżona decyzja, została wydana z naruszeniem przepisów art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 lipca 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków podwyższania emerytur wojskowych oraz § 26 ust. 1 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2012 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz uprawnionych członków ich rodzin (por. też: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 2 grudnia 2014 r, III AUa 898/14, LEX nr 1623819, jak również wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 24 października 2019 r., III AUa 1335/18, LEX nr 2763835).
Sąd Okręgowy zważył, że organ, w tym zakresie, kierował się brzmieniem § 26 ust. 1 zdanie czwarte rozporządzenia wykonawczego, który co prawda stanowi, że „w końcowym podsumowaniu okresy niepełnych miesięcy nie są uwzględniane” – jednakże błędnie pomijając dalszą część tego zdania, tj. „z wyjątkiem okresów, o których mowa w art. 15 ust. 3 ww. ustawy”. A zatem pozwany ustalił sumując wyłącznie konkretne okresy służby na froncie
w czasie wojny lub w strefie działań wojennych ubezpieczonego, że wynoszą one 1 rok, 6 miesięcy i 9 dni, po czym dopiero tak ustaloną już sumę w oparciu o art. 15 ust. 3 ustawy zaokrąglił w górę do pełnego miesiąca – uzyskując wynik 19 miesięcy, co w konsekwencji oznacza obliczenie wymiaru świadczenia z tytułu pełnienia służby na froncie podczas wojny lub w strefie działań wojennych na poziomie 9,5%.
W ocenie Sądu Okręgowego sposób liczenia rozpoczętych miesięcy przez pozwany organ emerytalny jest sprzeczny z powołanymi przepisami. W oparciu bowiem o cytowane wyżej, przepisy art. 15 ust. 3 ustawy w związku z § 4 ust. 1 punkt 2 rozporządzenia w związku z § 26 ust. 1 zdanie czwarte rozporządzenia wykonawczego, do ustalenia ubezpieczonemu wymiaru świadczenia, z tytułu pełnienia służby na froncie podczas wojny lub w strefie działań wojennych, należało uwzględnić nie tylko konkretne okresy służby na froncie w czasie wojny lub w strefie działań wojennych ubezpieczonego – ale, co wynika z § 26 ust. 1 zdanie czwarte rozporządzenia wykonawczego, pełne miesiące takiej służby.
Okres służby Ł. G., w strefie działań wojennych, powinien wynosić więc 21 miesięcy, z uwagi na fakt pełnienia przez niego służby w Polskim Kontyngencie Wojskowym (...) w R. I. w okresie od 18 stycznia 2007 r. do 23 lipca 2007 r. (7 miesięcy rozpoczętych) oraz w Polskim Kontyngencie Wojskowym (...)w okresie od 25 października 2008 r. do 27 kwietnia 2009 r. (7 miesięcy rozpoczętych) i w okresie od 8 kwietnia 2012 r. do 7 października 2012 r. (7 miesięcy rozpoczętych). Powyższe oznacza, że zwiększenie powinno wynosić 10,5% (21 miesięcy x 0,5%). Tym samym ubezpieczony zasadnie domagał się podwyższenia podstawy wymiaru świadczenia emerytalnego z tytułu pełnienia służby w strefie działań wojennych do 10,5 % (w miejsce 9,5%).
Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przeliczył wymiar emerytury wojskowej Ł. G. w sposób wskazany w sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: SSO Barbara Kempa
Data wytworzenia informacji: