Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 listopada 2023 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16 października 2023 r. odmówił M. B. prawa do emerytury pomostowej. Organ wskazał, że po dniu 31 grudnia 2008 r. ubezpieczony nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 164). Pracodawca nie potwierdza bowiem, że po dniu 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, ponieważ nie zgłosił w/w do ZUS na drukach (...). Jednocześnie organ wskazał, że na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wynoszącego co najmniej 15 lat, tj. pracy wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Do pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w myśl art. 49 Zakład nie uwzględnił okresów zatrudnienia od 14 czerwca 1982 r. do 25 kwietnia 1984 r. oraz od 7 maja 1986 r. do 31 grudnia 2008 r., ponieważ pracodawcy nie potwierdzają, że ubezpieczony wykonywał pracę wymieniona w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

(decyzja – k. 31 w aktach ZUS)

W dniu 20 grudnia 2023 r. (data nadania w placówce pocztowej) M. B., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, złożył odwołanie od całości w/w decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej. Jednocześnie pełnomocnik wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku braku spełnienia świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że odwołujący się był zatrudniony w (...) S.A. w okresie od 1 kwietnia 1988 r. do 16 maja 2022 r. na stanowisku spawacza. Wykonywał on prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym. W ocenie strony skarżącej zgromadzona dokumentacja, jak również zeznania ubezpieczonego i świadka są wystarczające do uznania, że po dniu 31 grudnia 2008 r. ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub w dniu wejścia w życie ustawy miał wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Zdaniem strony skarżącej podstawą decyzji odmownej nie możemy być jedynie fakt, iż płatnik składek nie wykonał ciążących na nim obowiązków określonych w art. 38 i 51 ustawy.

(odwołanie – k. 5-7)

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 12-12 verte)

Na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):22:09 - 00:24:09– koperta k. 176)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:

Wnioskodawca M. B. urodził się (...)

(bezsporne)

Skarżący ukończył (...) Szkołę Zawodową w O. w zawodzie mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych.

(świadectwo – k. 31-32)

W okresie od 7 maja 1986 r. do 16 maja 2022 r. skarżący pracował w (...) S.A. W trakcie trwania w/w zatrudnienia wnioskodawca od 7 maja 1986 r. do 31 marca 1988 r. wykonywał pracę jako robotnik transportowy za i wyładunkowy pow., natomiast od 1 kwietnia 1988 r. do dnia 16 maja 2022 r. jako spawacz.

(świadectwo pracy – k. 10)

W ramach zatrudnienia w w/w przedsiębiorstwie, od 1 września 1998 r. do 17 grudnia 1999 r. wnioskodawca korzystał z urlopu bezpłatnego, podczas którego był zatrudniony w (...) M. S. z siedzibą w B. Biuro w Ł. na stanowisku spawacz. Skarżący został zatrudniony w w/w miejscu pracy na warunkach takich jak w (...) S.A.

(świadectwo pracy – k. 33-34, pismo (...) S.A. – k. 70, oświadczenie – k. 71)

Zgodnie z przedłożonym świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 16 maja 2022 r. ubezpieczony w (...) S.A. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym (wykaz A, dział XIV, poz. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. – Dz. U. nr 8 poz. 43)



od dnia 7 maja 1986 r. do 31 marca 1988 r. jako robotnik transportowy i wyładunkowy pow.,



od 1 kwietnia 1988 r. do 16 maja 2022 r. jako spawacz

(dział XIV poz. 12 pkt 8 zał. Nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r.).

(świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – k. 9)

M. B. posiadał książkę spawacza, jak również stosowne uprawnienia do wykonywania zawodu spawacza.

(książka spawacza – k. 35-39, zaświadczenie nr (...) – k. 72, uprawnienie nr S-14 – k. 81, uprawnienie nr S- (...) – k. 85, uprawnienie nr S- (...) – k . 86, uprawnienie nr S- (...) – k. 87, uprawnienie nr S- (...) – k. 88, uprawnienie S- (...) – k. 89, uprawnienie nr S- (...) – k. 90, uprawnienie nr S- (...) - 14/D – k. 91, zaświadczenie nr (...) – k. 105, zaświadczenie nr (...) – k. 106, zaświadczenie nr (...) – k. 107, zaświadczenie nr 142/14 – k. 108, zaświadczenie nr (...) – k. 110, zaświadczenie nr 4280 – k. 146, zaświadczenie – k. 147, zaświadczenie nr 186/87 – k. 149, zaświadczenie – k. 150, uprawnienie nr (...) – k. 151)

W dniu 1 kwietnia 1988 r. skarżący rozpoczął pracę jako spawacz. Spawał konstrukcje stalowe i przesiewacze (przesiewały węgiel). Były to elementy do maszyn. Skarżący palił palnikiem i przecinał blachy. Jeździł w delegacje do innych kopalni i wykonywał tam te same czynności. Pracował w ramach dniówek. Od dnia 1 stycznia 2009 r. nie zmienił się zakres wykonywanych przez niego czynności. Po tym dniu skarżący spawał także zbiorniki flotacyjne, które miały średnicę 2,3,5 metry. Zbiorniki znajdowały się na 100 metrowej hali. Zbiorniki były spawane kilka razy w roku. Zdarzało się spawanie w rurach. Raz na 10 lat zdarzało się spawanie przegród. Raz na rok ubezpieczonemu zdarzało się również spawanie pontonów (były spawane w środku). W pozostałym czasie odwołujący się spawał konstrukcje na zewnątrz i na hali, która miała 100 metrów. Spawanie było elektryczne i gazowe. Wszystko było zależne od złożonych zamówień. Odwołujący się spawał również silosy (ok. 2-3), które miały ok. 6 m wysokości i ponad 5 metrów szerokości. Ponadto, ubezpieczony spawał cysterny, które były ze stali nierdzewnej i nie były po substancjach niebezpiecznych.

(zeznania skarżącego na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):21:23 - 00:22:03 – koperta k. 176 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):01:32-00:11:29 – koperta k. 176, zeznania świadka W. S. na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):12:44 - 00:21:11 – koperta k. 176)

Odwołujący się nie wiedział, że istnieje obowiązek zgłaszania pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze do ZUS. Nie miał tez wiedzy czy pracodawca z tego tytułu odprowadzał składki, dlatego też nie kierował skargi na pracodawcę do PiP.

(zeznania skarżącego na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):21:23 - 00:22:03 – koperta k. 176 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami na rozprawie z dnia 26 marca 2024 r. e-protokół (...):01:32-00:11:29 – koperta k. 176)

M. B. złożył wniosek o emeryturę pomostową w dniu 16 października 2023 r.

(wniosek – k. 1-2 verte akt ZUS)

Wnioskodawca udowodnił staż pracy wynoszący łącznie 40 lat, 3 miesiące, 9 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 22 lata, 3 miesiące, 10 dni okresów pracy w szczególnych warunkach (art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych).

(bezsporne, a nadto karta przebiegu zatrudnienia – k. 30-30 verte akt ZUS)

Sąd Okręgowy powyższy stan faktyczny odtworzył na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS-owskich oraz dodatkowo złożonych dokumentach z akt osobowych wnioskodawcy, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by to czynić.

Ponadto Sąd oparł się o zeznania świadka W. S., który pracował w tym samym zakładzie pracy co wnioskodawca oraz o zeznania ubezpieczonego, dając im wiarę w całości, albowiem korelowały wzajemnie ze sobą, a także z w/w dokumentami, tworząc spójną, logiczną całość.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, że:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy przypomnieć, iż w myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 164 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach pomostowych), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:



urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;



ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;



osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;



ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5 - 9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;



po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Należy zaznaczyć, iż ustawą z dnia 9 marca 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.755), która weszła w życie z dniem 20 kwietnia 2022 r. (z wyjątkiem art. 1 pkt 5 i art. 5 ustawy – wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku), na podstawie art. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 7 artykułu 4 ustawy pomostowej tzn., że od dnia 20 kwietnia 2022 r. ustawodawca nie przewiduje już, że jednym z warunków nabycia uprawnień do emerytury pomostowej jest rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy.

Nadto należy wskazać, iż ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1667), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. (z wyjątkiem art. 2, 6, 8-11 w/w ustawy), na podstawie art. 1 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 5 artykułu 4 ustawy o emeryturach pomostowych, a tym samym usunięto z ustawy o emeryturach pomostowych wymaganie dotyczące wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Dzięki tej zmianie prawo do emerytury pomostowej będą nabywały kolejne roczniki pracowników zatrudnionych przy pracach z ustawy o emeryturach pomostowych bez ryzyka, że nie nabędą prawa do wcześniejszego świadczenia tylko dlatego, że nie pracowały w określonych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Jednocześnie w/w ustawą zmieniającą nie zmieniono tego, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych uważa się również osoby wykonujące przed dniem 1 stycznia 2009 r. prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm.). Ponieważ jednak jedną z przesłanek nabycia prawa do emerytury pomostowej jest to, aby pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych po 31 grudnia 2008 r., okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przebyte przed 1 stycznia 2009 r. mogą być uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej tylko w przypadku takich pracowników, którzy po 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.

Innymi słowy przepis art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych do nabycia prawa do emerytury pomostowej wymaga łącznego spełnienia wszystkich wymienionych w nim przesłanek, a jedną z nich jest wymóg, aby pracownik także po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Od 1 stycznia 2024 r. nie jest już natomiast wymagane, aby pracownik także przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej, przez osoby, niespełniające warunku z art. 4 pkt 6, przewiduje art. 49 ustawy, według którego prawo do emerytury pomostowej, przysługuje również, osobie, która:

1)  po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3)  w dniu wejścia w życie ustawy (to jest w dniu 1 stycznia 2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

A zatem stosownie do powołanego powyżej przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. art. 3 ust. 1 i 3, a nie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. min. wyrok Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.11.2013 r., III AUa 343/13, LEX nr 1403681).

Należy przy tym podkreślić, że jedynie, łączne, spełnienie wszystkich przesłanek, uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (por: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 roku, III AUa 252/12, LEX nr 1164689). Innymi słowy, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy, pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W myśl art. 51 w/w ustawy o emeryturach pomostowych, płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r. Przepis art. 12 stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy płatnik składek przekazuje informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na (...), zawierającą następujące dane: 1) nazwisko i imię, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o którym mowa w przepisach art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zwaną dalej „zgłoszeniem danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do Zakładu do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku (ust. 3). Jeżeli z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracownik wystąpi przed przekazaniem zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie, o którym mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do Zakładu także zgłoszenie za poprzedni rok kalendarzowy (ust. 4).

Prace w szczególnych warunkach w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei, prace o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Przy tym w art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nie chodzi o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach. Dlatego też dla uznania, iż praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie (potencjalna) konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazie prac w szczególnych warunkach, stanowiącym Załącznik Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. (por wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 22 lipca 2013 r. III UK 106/12 Legalis Numer 787672)

Zgodnie z pkt 28 wykazu prac w szczególnych warunkach stanowiących Załącznik Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych pracami takimi są prace bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cięciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). Zgodnie z pkt. 30 do takich prac zalicza się prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych.

W niniejszym postępowaniu, niesporne było, iż wnioskodawca, który wiek 60 lat osiągnął 6 stycznia 2023 r., udowodnił ogólny staż pracy w wymiarze w wymiarze 40 lat, 3 miesięcy i 9 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podnosił, iż wnioskodawca po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej, ponieważ ubezpieczony nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik wykonujący pracę w szczególnych warunkach. Jednocześnie organ wskazał, iż na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, wykazanej w Załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ pracodawcy nie potwierdzili, że w podanych okresach wnioskodawca wykonywał pracę wymienioną w Załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Należy jednak zaznaczyć, że dla uzyskania uprawnienia do emerytury pomostowej istotne znaczenie ma fakt wykazania pracy w warunkach szczególnych. Fakt, że płatnik składnik, mimo obowiązku nałożonego w art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych, nie wystawił stosowanego zaświadczenia o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie uniemożliwia przyznania tego świadczenia (por. wyrok SA we Wrocławiu z 19 lutego 2020 r., III AUa 1200/19, LEX nr 2977259).

Mając na względzie powyższe, Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe celem ustalenia rzeczywistego charakteru i rodzaju pracy wykonywanej przez skarżącego w spornym okresie, i w tym celu przesłuchał powołanego świadka, samego wnioskodawcę, a także dokonał analizy dokumentów z akt osobowych odwołującej z tego okresu zatrudnienia.

Ze wskazanych dowodów jednoznacznie wynika, że ubezpieczony w okresie od 7 maja 1986 r. do dnia 16 maja 2022 r. był zatrudniony w zakładzie pracy (...) S.A. Wskazania wymaga, iż od dnia 1 kwietnia 1988 r. do dnia 16 maja 2022 r. ubezpieczony pracował na stanowisku spawacza.

W tym miejscu należy zauważyć, że wykaz prac w szczególnych warunkach określa Załącznik Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, a biorąc pod uwagę, że wnioskodawca twierdził, iż w okresie spornego zatrudnienia wykonywał pracę spawacza, należy odwołać się do uregulowania zawartego w poz. 28 załącznika Nr 1 do ustawy pomostowej, gdzie jako prace w szczególnych warunkach wskazano prace bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cięciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki, rury itp.). Tym samym dla przyjęcia, że po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywana była praca w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych nie jest wystarczające stwierdzenie wykonywania jakiejkolwiek pracy w charakterze spawacza, ale wyłącznie pracy spawacza o cechach wskazanych w poz. 28 załącznika Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, a więc pracy wykonywanej w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze i z utrudnioną wentylacją (por. wyrok SA w Krakowie z 12 października 2021 r., III AUa 658/21, LEX nr 3273825).

Prace bezpośrednio przy spawaniu wymienione pod pozycją 28 załącznika Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, których wykonywanie stanowiło konieczny warunek nabycia przez wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej, zawężone zostały tylko do prac spawalniczych wykonywanych w ściśle określonych warunkach - pomieszczeniach. Zatem nie tylko sam rodzaj czynności, ale i miejsce ich wykonywania mają w tym wypadku decydujące znaczenie. Dla uznania, że praca wskazana pod tą pozycją jest wykonywana w szczególnych warunkach nie wystarczy więc wykonywanie prac spawalniczych w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla pracownika dniówkę roboczą, co wynika z art. 3 ust. 4 tej ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2016 r., I UK 269/15, Legalis nr 1433135).

W ocenie Sądu w oparciu o wskazane okoliczności faktyczne nie sposób dojść do przekonania, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia na stanowisku spawacza wykonywał prace w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych wymienione w pkt 28 Załącznika Nr 1 do ustawy bezpośrednio przy spawaniu łukowym lub cieciu termicznym w pomieszczeniach o bardzo małej kubaturze, z utrudnioną wentylacją (podwójne dna statków, zbiorniki rury itp) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie kwestionując samego faktu wykonywania przez ubezpieczonego pracy spawacza w okresie zatrudnienia w (...) S.A. trzeba jednak zauważyć, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż skarżący spełnił powyżej określone warunki.

Pomieszczenie o bardzo małej kubaturze to pomieszczenie popularnie określane jako ciasne. Pracę w takich warunkach ubezpieczony świadczył jedynie incydentalnie. Zazwyczaj ubezpieczony pracował na zewnątrz albo na 100 metrowej hali. Powyższe wynika zarówno z zeznań świadka, jak i samego wnioskodawcy. Istotnie praca wnioskodawcy na stanowisku spawacza była uciążliwa i odbywała się w warunkach określonych ustawą emeryturach i rentach z FUS i Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. Nr 8 poz. 43), jednakże nie spełniała bardziej restrykcyjnych wymogów określonych art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Reasumując, słuszne jest stanowisko organu rentowego, iż ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej, gdyż nie spełniania on ani warunków określonych w art. 4 pkt 6, ani w art. 49 pkt. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego po dniu 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca nie wykonywał bowiem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, ani na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust. l i 3 niniejszej ustawy, wynoszącego co najmniej 15 lat.

Tym samym mając na względzie wszystkie okoliczności sprawy oraz poczynione rozważania prawne, Sąd uznał, iż wnioskodawca nie może nabyć prawa do emerytury pomostowej na podstawie powołanych w treści uzasadnienia przepisów.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako bezzasadne.