VIII U 176/17 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2018-01-22
Sygn. akt VIII U 176/17
UZASADNIENIE
Decyzją o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu składek nr (...) z dnia 24 listopada 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. przeniósł na K. M. odpowiedzialność za zobowiązania płatnika składek (...) Sp. z o. o. w Ł. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 17.567,86 zł, w tym na ubezpieczenia społeczne w kwocie 11.449,54 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 05/2014, 09/2014; w kwocie 1.937,00 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.; na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 2.754,87 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 05/2014, 09/2014; w kwocie 463 z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.; na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 824,35 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres (...); w kwocie 139,00 z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.
/decyzja – akta ZUS/
Odwołanie od w/w decyzji w dniu 16 stycznia 2016 r. złożyła K. M. zaskarżając ją w całości. Wniosła o uchylenie decyzji i orzeczenie o nieistnieniu podstaw do przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania płatnika składek.
/odwołanie – k. 2 – 4/
W odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 stycznia 2017 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.
/odpowiedź na odwołanie – k. 11-12v./
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
(...) Sp. z o. o. w Z. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym 5 kwietnia 2012 r., nr (...).
/okoliczność bezsporna/
K. M. sprawowała funkcję Prezesa Zarządu w tej spółce.
/okoliczność bezsporna/
Pismem z 14 września 2014 r. K. M. zrezygnowała z funkcji Prezesa Zarządu Spółki. Pismo zostało odebrane za pisemnym potwierdzeniem J. K. – reprezentującą (...) Ltd.
/rezygnacja – akta ZUS; zeznania K. M. – e-protokół z 27 września 2017 r. – 00:22:08 – 00:23:18 w zw. z 00:11:29 – 00:22:08 – płyta CD – k. 50; zeznania świadka J. K. - e-protokół z 27 września 2017 r. –00:23:18 – 00:34:31 – płyta CD – k. 50/
Uchwałą nr 1 wydaną 15 października 2014 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników tej Spółki odwołało wnioskodawczynię ze stanowiska Prezesa Zarządu.
/uchwała – akta ZUS/
Wnioskodawczyni po złożeniu pisemnej rezygnacji nie podejmowała żadnych czynności w Spółce. Informowała Prezesa Zarządu o zaległościach Spółki względem ZUS. Przekazała kwotę 56.000 zł A. P. – osobie pełniącej funkcje kierownika w Spółce, która to kwota została zdeponowana w sejfie spółki.
/zeznania K. M. – e-protokół z 27 września 2017 r. – 00:22:08 – 00:23:18 w zw. z 00:34:31 – 00:37:41 – płyta CD – k. 50; zeznania świadka J. K. - e-protokół z 27 września 2017 r. –00:23:18 – 00:34:31 – płyta CD – k. 50/
Wnioskodawczyni złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki 15 października 2014 r. do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Ś. w Ł. obawiając się o własne bezpieczeństwo.
/zeznania K. M. – e-protokół z 27 września 2017 r. – 00:22:08 – 00:23:18 w zw. z 00:34:31 – 00:37:41 – płyta CD – k. 50; zeznania świadka J. K. - e-protokół z 27 września 2017 r. –00:23:18 – 00:34:31 – płyta CD – k. 50/
Prawomocnym zarządzeniem Przewodniczącego XIV Wydziału Gospodarczego ds. Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi z dnia 24 listopada 2014 r. zwrócono wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na nieuzupełnienie jego braków.
/pismo – akta ZUS/
Spółka nie opłaciła składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 17.567,86 zł, w tym na ubezpieczenia społeczne w kwocie 11.449,54 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 05/2014, 09/2014; w kwocie 1.937,00 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.; na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 2.754,87 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 05/2014, 09/2014; w kwocie 463 z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.; na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 824,35 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres (...); w kwocie 139,00 z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.
/okoliczność bezsporna/
Decyzją o przeniesieniu odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu składek nr (...) z dnia 24 listopada 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z. przeniósł na K. M. odpowiedzialność za zobowiązania płatnika składek (...) Sp. z o. o. w Ł. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 17.567,86 zł, w tym na ubezpieczenia społeczne w kwocie 11.449,54 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 05/2014, 09/2014; w kwocie 1.937,00 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.; na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 2.754,87 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 05/2014, 09/2014; w kwocie 463 z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.; na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie 824,35 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres (...); w kwocie 139,00 z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 24 listopada 2016 r.
/decyzja – akta ZUS/
Sąd pominął pozostałe środki dowodowe, tj. przede wszystkim wyliczenia organu renotwego z uwagi na ich nieistotność dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. W myśl art. 227 k.p.c., przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie, więc nie jest więc uchybieniem procesowym pominięcie dalszych dowodów, gdy w świetle zebranego materiału okoliczności istotne stały się między stronami niesporne, a dalsze dowody miałyby jedynie służyć naświetleniu okoliczności towarzyszących, nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, albo zmierzały do wykazania okoliczności, które zostały udowodnione zgodnie z twierdzeniami strony (por. wyrok SN z dnia 27 czerwca 2014 r., I CSK 497/13, LEX nr 1521311). Przedmiotem niniejszej sprawy było ustalanie do jakiego okresu K. M. sprawowała funkcję Prezesa Zarządu Spółki. Co więcej, organ rentowy stwierdził w nich, że prawidłowo wyliczył łączną wysokość nieopłaconych składek. Błędne oznaczenie wpłat przez płatnika nie wpłynęło na wysokość zobowiązania.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Odwołanie skarżącej zasługuje na uwzględnienie w części, tj. w zakresie przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania płatnika składek za wrzesień 2014 r.
Zgodnie z treścią art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016, poz. 693.) do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio: art. 12, art. 26, art. 29 § 1 i 2, art. 33, art. 33a, art. 33b, art. 51 § 1, art. 55, art. 59 § 1 pkt 1, 3, 4, 8 i 9, art. 60 § 1, art. 61 § 1, art. 62 § 1, 3-5, art. 72 § 1 pkt 1 i 4 i § 2, art. 73 § 1 pkt 1 i 5, art. 77b § 1 i 2, art. 91, art. 93, art. 93a-93c, art. 93e, art. 94, art. 97 § 1, art. 98 § 1 i 2 pkt 1, 2, 5 i 7, art. 100, art. 101, art. 105 § 1 i 2, art. 106 § 1 i 2, art. 107 § 1, 1a, i 2 pkt 2 i 4, art. 108 § 1 i 4, art. 110 § 1, § 2 pkt 2, § 3, art. 111 § 1-4 i 5 pkt 1, art. 112, art. 113, art. 114, art. 115, art. 116, art. 116a, art. 117, art. 118 § 1 i 2 oraz art. 119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Zgodnie z treścią art. 107 §1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) w przypadkach i w zakresie przewidzianych w niniejszym rozdziale za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.
Na mocy art. 108 §1 powołanej ustawy ordynacja podatkowa, o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Dla przyjęcia odpowiedzialności członka zarządu spółki za zobowiązania z tytułu nieopłacenia składek konieczne jest bowiem ustalenie, że zobowiązania te powstały w czasie pełnienia przez niego obowiązków członka zarządu, przerodziły się w zaległości spółki, których egzekucja okazała się bezskuteczna, a ponadto nie zachodzi żadna z okoliczności egzoneracyjnych wskazanych w art. 116 § 1 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa.
W myśl art. 116 §1 ordynacji podatkowej, za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2016 r. poz. 1574, 1579, 1948 i 2260) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.
Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.
Odnosząc się do przedmiotu odpowiedzialności członków zarządu spółki wskazać należy, że zgodnie z art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.
W myśl wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2010 r. (II UK 303/09 LEX nr 603839) przepis art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - również w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2010 r. przed zmianą dokonaną przez art. 45 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych - stanowi podstawę odpowiedniego stosowania do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i na ubezpieczenie zdrowotne przepisów dotyczących składek na ubezpieczenia społeczne o odpowiedzialności osób trzecich za zaległości składkowe (podobnie Sąd Najwyższy w uchwałach z dnia 7 maja 2008 r., II UZP 1/08 (OSNP 2008 nr 23-24, poz. 352) i z dnia 4 czerwca 2008 r., II UZP 3/08 (OSNP 2009 nr 11-12, poz. 148)
Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 15 października 2009 r., II UZP 3/09, (niepublikowanej) stwierdził, iż przepis art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) - również w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2010 r. przed zmianą dokonaną przez art. 45 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - stanowi podstawę odpowiedniego stosowania do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i na ubezpieczenie zdrowotne przepisów dotyczących składek na ubezpieczenia społeczne o odpowiedzialności osób trzecich za zaległości składkowe.
Również w wyroku z dnia 21 stycznia 2010 roku (LEX nr 583805) Sąd Najwyższy stwierdził, że członkowie zarządu spółki z o.o. mogą być, na podstawie wykładni językowo-logicznej, celowościowej i systemowej przepisów art. 116 o.p. w związku z art. 32 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obarczeni odpowiedzialnością za niezapłacone składki także w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i na ubezpieczenie zdrowotne.
Natomiast zgodnie z art. 107 § 1 i 2 pkt 2 i 4 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.
Odnosząc się zatem do zasad odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zaległości w zakresie uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne, powszechne ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wskazać należy, że zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej, obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.
Stosownie do treści art. 116 § 2 Ordynacji Podatkowej, odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.
Powyższą treść przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej uzyskał na podstawie ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1318), która wprowadziła zmianę art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 10 wskazanej Ustawy, weszła ona w życie od dnia 1 stycznia 2009 roku.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010 r. (I UK 87/10, LEX nr 611813) wskazał, że ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1318) wprowadziła zmianę art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej, która sprowadza się do objęcia odpowiedzialnością członków zarządu zobowiązań "których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu". Nowe określenie tej przesłanki odnosi się do odpowiedzialności podatkowej (także odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe) powstałej przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Takie znaczenie art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. uprawnia interpretacja a contrario, skoro w przepisie tym określono zakres zastosowania przepisów dotychczasowych, nie obejmując tym zakresem art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej.
W uzasadnieniu wyroku Sąd Najwyższy podkreślił, iż stosownie do art. 10 ustawy zmieniającej weszła ona w życie z dniem 1 stycznia 2009 r., ale dla rozpatrywanego zagadnienia decydujące znaczenia ma uregulowanie zawarte w art. 8 ustawy zmieniającej, stanowiące o zakresie zastosowania "Do odpowiedzialności podatkowej osób trzecich za zaległości podatkowe powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy" - ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. A zatem skoro w przepisie art. 8 określono zakres zastosowania przepisów dotychczasowych, nie obejmując tym zakresem art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej, to uprawnia do interpretacji a contrario, że artykuł ten ma zastosowanie również do zaległości powstałych przed dniem wejścia w życie wskazanej zmiany.
Stosownie do treści art. 202 §1 kodeksu spółek handlowych, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.
§ 2 w/w przepisu stanowi, że w przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
W myśl § 3, jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Zgodnie z § 4, mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania ze składu zarządu.
Dla uznania odpowiedzialności członka zarządu Spółki, za zobowiązania składkowe, organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej od odpowiedzialności, spoczywa na członku zarządu /por. wyrok NSA w B. z 6.03.2003r. SA (...)/03 POP (...).
Odpowiedzialność członków zarządu Spółki z o.o. dotyczy wyłącznie zobowiązań podatkowych /składkowych/, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu /por. wyrok (...) SA/R. 886/02 POP (...) i wyrok NSA w W. z 3.03.2004r. (...) SA 315/02 opublikowane - program L..
W odniesieniu do powołania i odwołania członków zarządu decydujące znaczenie ma powzięta uchwała o ich powołaniu/ odwołaniu/ / por. wyrok NSA w K. z 9 września 2002r. I SA Ka 1259/01 POP 2004/1/5 wyrok Sądu Najwyższego z 25.09.2005r. VCK 198/02 Wokanda 2004/6 /.
W myśl w/w § 2 art. 116 odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1, obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (do 1 stycznia 2009 r.) albo, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (od 1 stycznia 2009r.)
Dla rozstrzygnięcia sprawy kluczowe jest ustalenie znaczenia pojęcia „w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu”. Według Kodeksu spółek handlowych kadencja to okres pełnienia funkcji członka zarządu w spółce, a mandat to umocowanie członka zarządu do pełnienia jego funkcji. Pojęcia te rzadko się pokrywają. Mandat może być dłuższy niż kadencja (art. 202§ 1 i § 2 KSH) albo krótszy niż kadencja (202§ 4 KSH). Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 lipca 2010r., sygn. akt III CZP 23/10 uznał, że wykonywanie mandatu członka zarządu jest równoznaczne z pełnieniem funkcji, a wygaśnięcie mandatu z utratą tej kompetencji. Mandat oznacza kompetencję do sprawowania funkcji członka organu spółki, a kadencja oznacza okres sprawowania tej funkcji. Nie chodzi tu o faktyczny czas sprawowania funkcji, lecz o okres, na jaki członek organu został powołany (LEX nr 585107).
W wyroku z dnia 2 czerwca 2010 r. (I UK 47/10, LEX nr 653661) Sąd Najwyższy zawarł tezę, że członek zarządu spółki z o.o. odpowiada na zasadzie art. 116 Ordynacji podatkowej, w związku z art. 31 ustawy systemowej za zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały przed wygaśnięciem jego mandatu, bowiem tylko osoba, której przysługuje mandat może być uznana za członka zarządu oraz, że członek zarządu, nie odwołany z tego organu spółki, po skwitowaniu i wygaśnięciu mandatu nie pełni żadnej funkcji, gdyż utracił upoważnienie do podejmowania czynności, do których w czasie sprawowania mandatu uprawniała go ustawa i statut lub umowa spółki. Stąd wniosek, zdaniem Sądu Najwyższego, że tylko osoba, której przysługuje mandat, może być uważana za członka zarządu, także w świetle przepisów podatkowych. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w orzeczeniach Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2006 r. (II UK 47/06. OSNP 2007 nr 19-20, poz. 296) i z dnia 6 stycznia 2009 r. (I UK 123/08, OSNP 2010/13-14/171), w których stwierdzono, że o odpowiedzialności na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej nie rozstrzyga faktyczne pełnienie funkcji; posłużenie się w § 2 tego przepisu zwrotem "pełnienie obowiązków" oznacza, że chodzi o rzeczywiste (czynne, faktyczne) ich wykonywanie. Nie jest istotne członkostwo w zarządzie, lecz członkostwo powiązane z mandatem, czyli z upoważnieniem do pełnienia obowiązków i wykonywania praw członka zarządu, a więc z kompetencją do realizowania funkcji członka zarządu, z umocowaniem i uprawnieniem do pełnienia funkcji w zarządzie, "urzędowaniem" i pełnieniem wszelkich funkcji piastuna organu osoby prawnej. Pogląd, że członek zarządu spółki z o.o. odpowiada na zasadzie art. 116 Ordynacji podatkowej, w związku z art. 31 ustawy systemowej za zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały przed wygaśnięciem jego mandatu, bowiem tylko osoba, której przysługuje mandat może być uznana za członka zarządu został potwierdzony przez Sąd Najwyższy także w późniejszym wyroku z dnia 23 marca 2012 r., (II UK 152/11, LEX 1170997). Także orzecznictwo administracyjne prezentuje pogląd, zgodnie z którym, zawarte w art. 116 § 2 o.p. pojęcie "pełnienie obowiązków członka zarządu" nie zawiera w swoim zakresie faktycznego wykonywania obowiązków takiego członka bez posiadania ku temu formalnych uprawnień.
Podobne stanowisko wyraził także Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 2 października 2014 r. w sprawie III AUa 1922/13 publikowanym w Portalu Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Łodzi.
Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, zdaniem Sądu Okręgowego w Łodzi, w toku przedmiotowego postępowania organ rentowy wykazał, że wnioskodawczyni ponosi odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek za ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za maj 2014 r. Jednocześnie organ rentowy nie wykazał, że wnioskodawczyni ponosi odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek za ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za wrzesień 2014 r.
W przedmiotowej sprawie ustalono, że wnioskodawca K. M. była Prezesem Zarządu firmy (...) Sp. z o. o. w Z.. Kluczową kwestią było ustalenie daty, z którą przestała pełnić funkcję członka zarządu. Powyższe rozważania teoretyczno-prawne służyły więc stwierdzeniu, że o odpowiedzialności na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej nie rozstrzyga czynne, faktyczne wykonywanie obowiązków członka zarządu, a nie formalne członkostwo w zarządzie. Wobec dokumentu potwierdzającego rezygnację wnioskodawczyni z członkostwa w zarządzie Spółki, potwierdzonego zeznaniom jej samej oraz świadka J. K., którym Sąd w całości dał wiarę, zasadnym było uznanie, że K. M. przestała wykonywać swoje obowiązki we wrześniu 2014 r., tj. nie odpowiada za składki nieopłacone w tym okresie. Natomiast K. M. odpowiada za składki nieopłacone za miesiąc maj 2014 r. z uwagi na fakt, że wtedy wykonywała obowiązki jako członek zarządu.
Mając na względzie powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji i zwolnił wnioskodawczynię z zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne firmy (...) Sp. z o. o. za miesiąc wrzesień 2014 r. , a odwołanie w pozostałej części oddalił.
ZARZĄDZENIE
odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego.
P. K.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: J. Chrostek
Data wytworzenia informacji: