Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 listopada 2023 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia Ł. M. podlegającego ubezpieczeniom jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) S.A. wynosi:

okres	ubezpieczenia emerytalne i rentowe	ubezpieczenie chorobowe	ubezpieczenie wypadkowe	ubezpieczenie zdrowotne
2020-07	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2020-08	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2020-09	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2020-10	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2020-11	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2020-12	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2021-01	3160,00	3160,00	3160,00	(...),76
2021-02	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2021-03	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2021-04	3000,00	3000,00	3000,00	(...),37
2021-05	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2021-06	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2021-07	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2021-08	(...),16	(...),16	(...),16	(...),12
2021-09	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2021-10	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2021-11	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2021-12	6140,32	6140,32	6140,32	(...),48
2022-01	0,00	0,00	0,00	0,00
2022-02	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2022-03	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2022-04	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2022-05	3070,16	3070,16	3070,16	(...),24
2022-06	(...),60	(...),60	(...),60	(...),38
2022-07	(...),60	(...),60	(...),60	(...),38
2022-08	(...),60	(...),60	(...),60	(...),38
2022-09	3090,16	3090,16	3090,16	(...),50
2022-10	3090,16	3090,16	3090,16	(...),50
2022-11	3090,16	3090,16	3090,16	(...),50
2022-12	3090,16	3090,16	3090,16	(...),50
2023-01	3090,16	3090,16	3090,16	(...),50

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że z danych zapisanych na koncie płatnika składek (...) S.A. wynika, że od 1 listopada 2019 r. Ł. M. został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych tj. ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i wypadkowego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego jako osoba wykonująca umowę na podstawie umowy zlecenia. Od listopada 2019 r. spółka rozliczała za Ł. M. składki na ubezpieczenie społeczne od następujących podstaw wymiaru składki: za grudzień 2019 r. od kwoty 3040,00 zł, za okres od stycznia 2020 r. do grudnia 2020 r. od kwoty 3000,00 zł, za styczeń 2021 r. od kwoty 3160,00 zł, od lutego 2021 r. do kwietnia 2021 r. od kwoty 3000,00 zł, od maja 2021 r. do lipca 2021 r. od kwoty 3070,16 zł, za sierpień 2021 r. od kwoty 10270,16 zł, od września 2021 r. do listopada 2021 r. od kwoty 3070,16 zł, za grudzień 2021 r. od kwoty 6140,32 zł, natomiast za styczeń 2022 r. od kwoty 0,00 zł, od lutego 2022 r. do maja 2022 r. od kwoty 3070,16 zł, od czerwca 2022 r. do sierpnia 2022 r. od kwoty 3087,70 zł, a od września 2022 r. do stycznia 2023 r. od kwoty 3090,16 zł.

Następnie w marcu, a zatem ze znacznym opóźnieniem, spółka złożyła korekty dokumentów rozliczeniowych od lipca 2020 r. do stycznia 2023 r. Za okres od lipca 2020 r. do grudnia 2020 r. rozliczano składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru w kwocie 3160,00 zł, za styczeń 2021 r. od kwoty 3320,00 zł, za okres od lutego 2021 r. do kwietnia 2021 r. od kwoty 3160,00 zł, za okres od maja 2021 r. do lipca 2022 r. od kwoty 3230,16 zł, za sierpień 2021 r. od kwoty 10430,16 zł, od września 2021 r. do grudnia 2021 r. od kwoty 3230,16 zł, od stycznia 2022 r. do maja 2022 r. od kwoty 3630,316 zł, od czerwca 2022 r. do sierpnia 2022 r. od kwoty 3647,70 zł, od września 2022 r. do grudnia 2022 r. od kwoty 3650,16 zł, a za styczeń 2023 r. od kwoty 4290,16 zł. Jednocześnie analiza wykazała, że jedynie za Ł. M. zostały złożone korekty raportów ze zwiększoną podstawą wymiaru składek.

Płatnik składek 24 października 2023 r. poinformował organ rentowy, że Ł. M. świadczył pracę w ramach kontraktu menadżerskiego i z tego tytułu został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. W marcu 2023 r. zostały sporządzone korekty dokumentów rozliczeniowych za okres od lipca 2020 r. do stycznia 2023 r., gdyż dział kadr i płac nie otrzymał terminowo właściwych aneksów do zawartego kontraktu. Z treści przedłożonej umowy o zarządzanie podpisanej przez strony 30 października 2019 r. wynika, że ubezpieczony został powołany na stanowisko D. (...) L. K. spółki z wynagrodzeniem 3000,00 zł brutto. Następnie aneksem bez wskazania daty jego podpisania strony określiły, że od 1 czerwca 2020 r. wynagrodzenia za świadczenie usług wynosi 3160,00 zł, kolejnym aneksem bez wskazania daty jego zawarcia strony określiły, że od 1 czerwca 2020 r. wynagrodzenia za świadczenie usług wynosi 3160,00 zł, kolejnym aneksem bez wskazania daty jego zawarcia strony określiły, że od 1 grudnia 2021 r. wynagrodzenie Ł. M. wynosi 3560,00 zł, a od grudnia 2022 r. 4200,00 zł. Wypłata wynagrodzenia miała następować na konto bankowe wskazane przez ubezpieczonego. Aneksy w imieniu spółki podpisał R. M..

Pismem z dnia 25 października 2023 r. Ł. M. poinformował Zakład, że od 30 października 2019 r. zawarł ze spółką umowę o zarządzenie oraz że z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy powinny być odprowadzone składki od podstawy wynoszącej co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. W marcu 2023 r. spółka złożyła korekty dokumentów rozliczeniowych z powodu opóźnienia dostarczenia do działu kadr i płac aneksów do umowy o pracę. Podstawy wymiaru składek podane w korektach dokumentów rozliczeniowych różnią się od kwot wykazanych w umowie o przychód z tytułu dofinansowania opieki medycznej i kart sportowych.

Organ rentowy podkreślił, że do pism strony nie dołączyły żadnych rachunków potwierdzających wysokość wypłacanego wynagrodzenia w danym miesiącu oraz przelewów bankowych, które potwierdzałaby faktyczną kwotę wynagrodzenia. Wyjaśnienia płatnika składek o nieterminowym dostarczeniu do działu kadr i płac aneksów do umowy o zarządzenie nie potwierdzają w jakiej wysokości Ł. M. został „postawiony do dyspozycji” przychód w danym miesiącu. Z ustaleń dokonanych w US wynika, że płatnik złożył PIT-11 za Ł. M. za lata 2020-2022, w których wykazano przychody z działalności wykonywanej osobiście w kwotach za 2020 r. – 33.000,00 zł, za 2021 r. – 46.200,00 zł i za 2022 r. – 36.000,00 zł. Jednocześnie płatnik nie złożył korekt deklaracji PIT - 11.

Biorąc pod uwagę to, że w toku postępowania nie zgromadzono żadnych dokumentów potwierdzających wypłatę wynagrodzenia w kwotach wynikających ze złożonych dokumentów korygujących, Zakład uznał, że podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne stanowią kwoty wykazane w pierwszorazowych dokumentach rozliczeniowych i postanowił jak w sentencji decyzji. W ocenie organu podpisanie aneksów do umowy o zarządzanie miało na celu podwyższenie dla ubezpieczonego podstawy wymiaru składki w celu uniknięcia obowiązku opłacania składek z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

(decyzja – k. 48-51 akt ZUS)

Odwołanie od przedmiotowej decyzji złożył ubezpieczony Ł. M., jak również płatnik składek (...) S.A., zaskarżając ją w całości. Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucili:

I.  naruszenie przepisów prawa procesowego:

a)  art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r., poz. 775 j.t., dalej jako: k.p.a.) w zw. z art. 77 § 1 i zw. z art. 80 k.p.a. – poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całości materiału dowodowego, w sytuacji gdy organie w postępowaniu administracyjnym spoczywa ciężar dowodu, stąd organ powinien przeprowadzić dowód z urzędu na okoliczność mającą znaczenie dla sprawy;

b)  art. 107 § 1 pkt 4 i 6 k.p.a. – poprzez brak powołania przez organ w decyzji podstawy prawnej uzasadnienia faktycznego i prawnego, które uzasadniałyby tezę organu, że aneksy zwiększające wynagrodzenie zostały zawarte w celu uniknięcia opłacanie składek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej przez ubezpieczonego;

c)  art. 107 § 3 k.p.a. – poprzez brak wskazania przez organ faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz brak wskazania w uzasadnieniu podstawy prawnej, w aspekcie nieuwzględnienia wyjaśnień ubezpieczonego, odmowy mocy dowodowej przedstawionym dokumentom oraz uzasadnienie stanowiska organu, że aneksy zwiększające wynagrodzenie zostały zawarte w celu uniknięcia opłacanie składek z tytułu prowadzenia przez ubezpieczonego własnej działalności gospodarczej i w konsekwencji stwierdzenie, że w związku z tym we wskazanym okresie ubezpieczony nie otrzymywał kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę z tytułu wykonywania umowy zlecenia;

d)  art. 11 k.p.a. – poprzez brak wskazania w uzasadnieniu decyzji jakimi przesłankami kierował się organ stwierdzając, że zawarcie aneksów zwiększających wynagrodzenie zostały zawarte w celu uniknięcia opłacania składek z tytułu prowadzenia przez ubezpieczonego własnej działalności gospodarczej i w konsekwencji stwierdzenie, że w związku z tym we wskazanym okresie ubezpieczony nie otrzymywał kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę z tytułu wykonywania umowy zlecenia;

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego:

a)  art. 58 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r., poz. 1610 j.t. – dalej jako k.c.) w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1230 j.t. – dalej „ustawa systemowa”) – poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i stwierdzenie, że aneksy zwiększające wynagrodzenie były zawarte w celu obejścia prawa, podczas gdy obejście prawa ma miejscy wtedy gdy cel umowy jest sprzeczny z prawem, a nie zachodzi sprzeczność z prawem wtedy, gdy cel jest nie tylko zgodny z prawem, ale ponadto jest realizacją prawa przyznanego ustawą systemową, a skutek w postaci braku przymusu opłacania składek na ubezpieczenie od prowadzonej działalności ma charakter następczy, lecz nie jedyny – i w konsekwencji obniżenie podstawy wymiaru składek umowy zlecenia;

b)  art. 41 ust. 6 ustawy systemowej – przez jego błędne niezastosowanie i stwierdzenie w rozstrzygnięciu zaskarżonej decyzji podstawy wymiaru składek w wysokości tam wskazanej z pominięciem korekt złożonych przez płatnika składek, choć płatnik był zobowiązany do złożenia ich w myśl przywołanego przepisu, gdyż stwierdził nieprawidłowość w pierwotnych raportach miesięcznych, polegających na odprowadzaniu składek w zaniżonej wartości;

c)  art. 83 ust.1 pkt 3 ustawy systemowej przez jego niewłaściwe zastosowanie i wydanie zaskarżonej decyzji, której konsekwencje obciążają ubezpieczonego pomimo błędu po stronie płatnika, który to błąd został naprawiony przez skorygowanie deklaracji i odprowadzanie należnych składek na ubezpieczenie społeczne;

d)  § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczenia składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1831 ze zm. – dalej jako „rozporządzenie”) – przez jego niewłaściwe zastosowanie i stwierdzenie, że na gruncie niniejszej sprawy podstawę wymiaru składek stanowi przychód faktycznie wypłacony w danym miesiącu, podczas gdy w wypadku dokonania korekt raportów lub deklaracji zmianie ulega podstawa wymiaru składek, a w konsekwencji bez znaczenia pozostaje kwestia przychodu faktycznie wypłaconego w danym miesiącu;

e)  § 3 ust. 6 rozporządzenia – przez jego błędne niezastosowanie i zaniechanie zewidencjowania danych na koncie ubezpieczonego na podstawie korekt złożonych przez płatnika;

f)  § 12 ust. 1 rozporządzenia – przez jego błędne niezastosowanie i zaniechania dokonania rozliczania dokonanej przez płatnika składek wpłaty na koncie płatnika i zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego za dany miesiąc kalendarzowy na podstawie złożonych raportów lub deklaracji korygującej i raportów korygujących;

g)  art 39 ust. 1 w zw. z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2022 r., poz. 2647 j.t. – dalej jako (...)) przez jego niewłaściwe zastosowanie i wywodzenie negatywnych dla płatnika i ubezpieczonego skutków z faktu braku złożenia korekt informacji podatkowych PIT-11 za lata 2020 - 2022, podczas gdy złożenie takich korekt byłoby niezasadne, gdyż powinny one dokumentować przychody osiągnięte w latach podatkowych 2020-2022, a takich ubezpieczony nie osiągnął w tamtym czasie, pomimo że były mu należne.

W związku z powyższym skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i ustalenie podstawy wymiaru składek ubezpieczonego zgodnie ze złożonymi przez płatnika korektami.

(odwołanie od decyzji ubezpieczonego – k. 3-8 akt VIII U 177/24, odwołanie od decyzji płatnika składek – k. 3-8 akt VIII U 176/24)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania zarówno ubezpieczonego, jak i płatnika składek, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź organu rentowego na odwołanie ubezpieczonego – k. 27-29 verte akt VIII U 177/24, odpowiedź organu rentowego na odwołanie płatnika składek – k. 31-33 verte akt VIII U 176/24)

Postanowieniem z dnia 27 lutego 2024 r. tut. Sąd na podstawie art. 219 k.p.c. postanowił połączyć sprawę o sygnaturze akt VIII U 177/24 ze sprawą o sygnaturze akt VIII U 176/24 i obie sprawy rozpoznać łącznie pod numerem VIII U 176/24.

(postanowienie – k. 31 akt VIII U 177/24)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. z/s w Ł. (KRS: (...)) prowadzi działalność gospodarczą od 8 listopada 2013 r. (data zarejestrowania w KRS). Przedmiotem prowadzonej działalności w przeważającym zakresie jest działalność firm centralnych (head office) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych.

(bezsporne, a nadto odpis z KRS – k. 9-12 verte akt VIII U 176/24)

Od dnia 1 listopada 2019 r. Ł. M. świadczy pracę w ramach kontraktu menadżerskiego w (...) S.A. z/s w Ł.. Został on zatrudniony na stanowisku D. (...) L. K. spółki.

(bezsporne, a nadto umowa o zarządzanie – k. 22-29 akt ZUS)

Ł. M. został zgłoszony przez płatnika składek (...) S.A. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu umowy zlecenia od 1 listopada 2019 r.

(bezsporne)

Ubezpieczony miał ustalone wynagrodzenie managerskie na poziomie najniższego wynagrodzenia krajowego.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):10:13 - 00:38:04 – koperta k. 62)

Od listopada 2019 r. spółka rozliczała za Ł. M. składki na ubezpieczenie społeczne od następujących podstaw wymiaru składki: za grudzień 2019 r. od kwoty 3040,00 zł, za okres od stycznia 2020 r. do grudnia 2020 r. od kwoty 3000,00 zł, za styczeń 2021 r. od kwoty 3160,00 zł, od lutego 2021 r. do kwietnia 2021 r. od kwoty 3000,00 zł, od maja 2021 r. do lipca 2021 r. od kwoty 3070,16 zł, za sierpień 2021 r od kwoty 10270,16 zł, od września 2021 r. do listopada 2021 r. od kwoty 3070,16 zł, za grudzień 2021 r. od kwoty 6140,32 zł, natomiast za styczeń od kwoty 2022 r. 0,00 zł., od lutego 2022 r. do maja 2022 r. od kwoty 3070,16 zł, od czerwca 2022 r. do sierpnia 2022 r. od kwoty 3087,70 zł, a od września 2022 r. do stycznia 2023 r. od kwoty 3090,16 zł.

(bezsporne)

Ubezpieczony zgłosił się od 9 grudnia 2019 r. do 30 czerwca 2020 r. do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba korzystająca z tzw. „ulgi na start”, a od 1 lipca 2020 r. przystąpił do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która rozlicza składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i od tego miesiąca z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej rozlicza w składanych dokumentach rozliczeniowych jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

(bezsporne)

Z pierwotnie złożonych przez płatnika składek deklaracji rozliczeniowych wynika, że ubezpieczony z tytułu umowy zlecenia tylko w miesiącach: styczeń, sierpień i grudzień 2021 r. uzyskał przychód pozwalający na zwolnienie go z obowiązku zapłaty składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. decyzją z dnia 13 marca 2023 r. stwierdził, że Ł. M. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od 1 lipca 2020 r. do 31 grudnia 2020 r., od 1 lutego 2021 r. do 31 lipca 2021 r., od 1 września 2021 r. do 30 listopada 2021 r. i od 1 grudnia 2021 r. i w konsekwencji powyższego organ określił wysokość podstawy wymiaru składek ubezpieczonego na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy z tego tytułu za miesiące lipiec - grudzień 2020 r., luty - lipiec 2021 r., wrzesień - listopad 2021 r. oraz styczeń 2022 r. - luty 2023 r.

Ubezpieczony złożył odwołanie od w/w decyzji. Postępowanie toczące się w przedmiotowej sprawie przed Sądem Okręgowym w Łodzi (VIII U 1769/23) zostało zawieszone do czasu zakończenia postępowania związanego z określeniem podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne Ł. M. za miesiące luty 2020 – styczeń 2023 roku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia u (...) S.A.

(bezsporne)

W związku z doręczeniem ubezpieczonemu decyzji organu rentowego z dnia 13 marca 2023 r. (...) S.A. złożyła korekty dokumentów rozliczeniowych, w których wykazała za Ł. M. podstawę wymiaru składek za miesiące od lipca 2020 r. do grudnia 2020 r. od kwoty 3160,00 zł, za styczeń 2021 r. od kwoty 3320,00 zł, za okres od lutego 2021 r. do kwietnia 2021 r. od kwoty 3160,00 zł, za okres od maja 2021 r. do lipca 2022 r. od kwoty 3230,16 zł, za sierpień 2021 r. od kwoty 10430,16 zł, od września 2021 r. do grudnia 2021 r. w kwocie 3230,16 zł. Od stycznia 2022 r. do maja 2022 r. w kwocie 3630,316 zł, od czerwca 2022 r. do sierpnia 2022 r. od kwoty 3647,70 zł, od września 2022 r. do grudnia 2022 r. 3650,16 zł, a za styczeń 2023 r. od kwoty 4290,16 zł.

(bezsporne)

Pierwotnie wynagrodzenie skarżącego wynosiło 3000,00 zł brutto. Aneksem (niezawierającym daty jej podpisania) określono, że od 1 czerwca 2020 r. wynagrodzenie skarżącego będzie wynosiło 3160,00 zł brutto miesięcznie. Kolejnym aneksem (bez wskazania daty zawarcia) określono, że od 1 grudnia 2021 r. wynagrodzenie ubezpieczonego będzie wynosiło 3560,00 zł brutto miesięcznie i następnym aneksem określono, że od 1 grudnia 2022 r. wynagrodzenie będzie wynosiło 4200,00 zł brutto miesięcznie. Na aneksach widnieje podpis (...) S.A. R. M..

(bezsporne, a nadto aneksy – k. 30-35 verte akt ZUS)

Wypłata wynagrodzenia ubezpieczonemu następowała na rachunek bankowy.

(bezsporne, a nadto umowa o zarządzanie – k. 22-29 akt ZUS)

Wynagrodzenie otrzymywane przez ubezpieczonego różniło się od siebie w poszczególnych miesiącach, ponieważ było pomniejszane m.in. o karty fit-profit czy o błędnie przyznane zaliczki na podróż służbową.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):10:13 - 00:38:04 – koperta k. 62)

Ł. M. nie miał świadomości, że nie dochodziło do waloryzacji jego wynagrodzenia w postaci zwiększenia kwoty wynagrodzenia do poziomu minimalnego. Było to spowodowane błędem pracownika spółki, który nie dopilnował, aby wynagrodzenie skarżącego zawsze odpowiadało minimalnemu wynagrodzeniu. Zostało to wyjaśnione dopiero po otrzymaniu pism z ZUS-u w 2023 roku. Płatnik składek przyznał ubezpieczonemu, że nie doszło do terminowego przekazania właściwych aneksów do zawartego kontraktu odpowiedniej komórce, która rozlicza umowy. Skarżący otrzymał wyrównanie tej kwoty w 2024 roku.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):10:13 - 00:38:04 – koperta k. 62)

(...) S.A. jest bratem ubezpieczonego.

(bezsporne)

Organ rentowy powziął wątpliwości odnośnie wysokości podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonego z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w (...) S.A. wykazanych przez tego płatnika składek w złożonych korektach dokumentów rozliczeniowych, ponieważ korekty zostały złożone po znacznym upływie czasu od złożenia deklaracji pierwotnych oraz dopiero po wydaniu przez organ rentowy decyzji z dnia 13 marca 2023 r. W związku z powyższym Zakład postanowił wszcząć postępowanie z urzędu w przedmiocie wysokości podstawy wymiaru składek Ł. M. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia w (...) S.A. za miesiące lipiec 2020-grudzień 2023 r.

(zawiadomienia o wszczęciu postępowania – k. 2-6 akt ZUS)

Zgodnie z pismem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł. z dnia 31 października 2023 r. płatnik składek w PIT-11 wykazał przychód Ł. M. z tytułu umowy zlecenia w latach 2020-2022 odpowiednio w kwocie 33000,00 zł, 46200,00 zł i 36000,00 zł. Urząd nie odnotował wpływu korekt w/w informacji PIT-11.

(pismo z dnia 31 października 2023 r. – k. 41-42 akt ZUS)

Korekty raportów ze zwiększoną podstawą wymiaru składek zostały złożone przez płatnika składek do organu rentowego jedynie za Ł. M..

(bezsporne)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS oraz zeznaniach ubezpieczonego.

W tym miejscu wskazania wymaga, że stan faktyczny w sprawie okazał się w istocie niesporny.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Oba odwołania są niezasadne i podlegają oddaleniu.

Na wstępie należy przypomnieć, że stosownie do treści art. 18 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 497, dalej: ustawa systemowa) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Stosownie do § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1771) dla każdego ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w raporcie lub imiennym raporcie miesięcznym korygującym, o którym mowa w art. 41 ust. 6 ustawy, zwanym dalej "raportem korygującym", oraz w deklaracji i deklaracji rozliczeniowej korygującej, o której mowa w art. 47 ust. 3 ustawy, zwanej dalej "deklaracją korygującą", uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat - od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja dotyczy - stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ustawy.

Na podstawie art. 104 ust. 1 pkt 1 „c” ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 475 z późn. zm.)
obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają pracodawcy za osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

W przypadku gdy kwoty, o których mowa w ust. 1, pochodzą z różnych źródeł, obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy powstaje wtedy, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek ustalona zgodnie z ust. 1 wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (ust. 3 w/w przepisu).

Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 296 z późn. zm.) do obowiązkowych składek na Fundusz stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy. Wysokość składki na Fundusz określa ustawa budżetowa (ust. 2).

Przedkładając powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej należy zauważyć, że spór pomiędzy stronami sprowadzał się do ustalenia, czy wysokość podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne Ł. M. z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w (...) S.A. w spornym okresie powinna zostać ustalona na podstawie deklaracji pierwotnie złożonych przez płatnika składek, czy na podstawie złożonych korekt dokumentów rozliczeniowych.

Mając na względzie przytoczony powyżej § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1771) należy zauważyć, że rację ma organ rentowy wskazując, że podstawę wymiaru składek stanowi przychód faktycznie wypłacany pracownikowi w danym miesiącu.

Zauważenia w tym miejscu wymaga, że już w uchwale składu siedmiu sędziów z 10 września 2009 r., I UZP 5/09 (OSNP 2010 nr 5-6, poz. 71) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie za pracę nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Tożsame stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 października 2022 r., (...) 218/21 (LEX nr 3498437) wskazując, iż nie jest prawnie możliwe uwzględnianie w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników jakichkolwiek należności, które nie stały się przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten zaś powstaje dopiero w momencie rzeczywistego otrzymania lub postawienia go do dyspozycji pracownika, stąd przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne istotne jest czy powstał przychód z tytułu stosunku pracy, a więc czy nastąpiła wypłata należności lub jej postawienie do dyspozycji ubezpieczonego.

Tym samym, w ocenie Sądu Okręgowego, decyzja organu rentowego jest prawidłowa. Podstawy wymiaru składek ubezpieczonego za sporny okres – wbrew twierdzeniom płatnika składek i ubezpieczonego – nie powinny zostać ustalone oparciu o korekty złożone przez płatnika składek do organu rentowego, tylko w oparciu o pierwotnie złożone dokumenty rozliczeniowe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołania, o czym orzekł, jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku, na podstawie art. 98 §1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.), zasądzając od płatnika składek (...) S.A. z/s w Ł. oraz ubezpieczonego Ł. M. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwoty po 900,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (przy uwzględnieniu w.p.s. w wysokości 3028,00 zł). Co do odsetek od kosztów procesu, Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z dyspozycją art. 98 § 1 ¹ k.p.c.