Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 22 grudnia 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. S. (1) jako pracownik u płatnika składek – D. G. Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od 1 marca 2021 r., zarzucając, że od tego dnia stosunek pracy wynikający z umowy o pracę zawartej 1 marca 2021 r. był jedynie pozornie kontynuowany, a w rzeczywistości strony nie realizowały umowy o pracę, zaś celem stron tej umowy było jedynie utrzymanie statusu pracowniczego ubezpieczonej, z uwagi na rychłe macierzyństwo ze względu na ciążę.

(decyzja k. 109-113 akt ZUS GPR 179/22)

Odwołania od w/w decyzji złożył 28 stycznia 2022 roku pełnomocnik płatnika składek i ubezpieczonej adwokat A. K., negując pozorność umowy o pracę od dnia 1 marca 2021 r. i wywodząc, że w okresie objętym zaskarżoną decyzją A. S. (1) podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako pracownik płatnika składek.

( odwołanie k. 3-14 i k 3-14 akt VIII U 218/22)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podnosząc tożsamą argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedzi na odwołania k. 18-20 i k 17-19 akt VIII U 218/22)

Decyzją z 20 lipca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. S. (1) jako pracownik u płatnika składek – D. G. Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od 1 stycznia 2022 r., zarzucając, że od tego dnia stosunek pracy wynikający z umowy o pracę zawartej 1 marca 2021 r. był jedynie pozornie kontynuowany, a w rzeczywistości strony nie realizowały umowy o pracę, zaś celem stron tej umowy było jedynie utrzymanie statusu pracowniczego ubezpieczonej z uwagi na rychłe macierzyństwo ze względu na ciążę.

(decyzja k. 35-38 akt ZUS GPR 1777/2022)

Odwołania od w/w decyzji złożył 19 sierpnia 2022 roku pełnomocnik płatnika składek i ubezpieczonej adwokat A. K., negując pozorność umowy o pracę od dnia 1 stycznia 2022 r. i wywodząc, że w okresie objętym zaskarżoną decyzją A. S. (1) podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako pracownik płatnika składek.

( odwołanie k. 3-13 akt VIII U 1888/22 i k 3-13 akt VIII U 1889/22)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podnosząc tożsamą argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedzi na odwołania k. 67-70 akt VIII U 1888/22 i k 15-18 akt VIII U 1889/22)

Zarządzeniami z dnia 21 lutego 2022 r., 22 września 2022 r. i z dnia 13 lutego 2023 r. sprawy VIII U 218/22, VIII U 1888/22, VIII U 1889/22 zostały połączone do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (art. 219 k.p.c.)

(zarządzenia k 21 akt VIII U 278/22, k 20 akt VIII U 1889/22 i k 93 akt VIII U 1888/22).

Na ostatnim terminie rozprawy w dniu 12 września 2023 r. strony podtrzymały zajęte stanowiska, pełnomocnik ZUS wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego od każdego z wnioskodawców w kwotach po 180 zł z ustawowymi odsetkami.

(stanowiska stron: e-prot. z 12.09.2023 r.: 01:15:17 k 611 i k 610)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Zainteresowany płatnik składek – G. Z. jest ojcem wnioskodawczyni – A. S. (2).

(okoliczności niesporne)

Płatnik składek – G. Z. prowadzi od 26 maja 1997 r. - na podstawie wpisu do (...) własną pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) Usługi (...), (...), Odśnieżanie (...) w L., której głównym przedmiotem jest działalność usługowa związana z robotami związanymi z budową dróg i autostrad. Płatnik składek będący przedsiębiorcą, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się przede wszystkim budową dróg, ich zimowym utrzymaniem, a także transportem. Płatnik zatrudnia pracowników, którymi są głównie kierowcy oraz operatorzy używanych w jego przedsiębiorstwie maszyn. Zatrudniał on także osobę zajmującą się pracami biurowymi Z. R. (1).

( wydruk z (...) k. 26 akt ZUS, zeznania płatnika składek e-prot. z 11.07.2022 r.: 00:56:05-01:15:00 k 75 i k 72)

Odwołująca A. S. (3) z domu Z. urodziła się (...) Wnioskodawczyni legitymuje się wykształceniem policealnym - w 2011 r. ukończyła Technikum w B. uzyskując zawód technika żywienia i gospodarstwa domowego w specjalizacji usługi hotelarsko-turystyczne. Następnie, w 2013 r., ukończyła Policealną Szkołę Centrum (...) w Z..

21 listopada 2012 r. wnioskodawczyni A. S. (3) (wówczas Z.) zawarła z wnioskodawcą G. Z. umowę zlecenia, na podstawie której miała ona w okresie od 20 listopada 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. wykonywała w jego przedsiębiorstwie prace biurowe. Nie podobała się jej ta praca, gdyż chciała pracować w swoim zawodzie.

Od 2013 r. do 2014 r. wnioskodawczyni prowadziła własną działalność gospodarczą.

Skarżąca była zatrudniona od 10 lipca 2014 r. do 4 kwietnia 2015 r. u pracodawcy M. J. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą delikatesy (...) M. J. (1), na stanowisku kasjera-sprzedawcy w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem na poziomie minimalnego ówcześnie obowiązującego wynagrodzenia za pracę. Od 22 grudnia 2015 r. do 5 października 2020 r. wnioskodawczyni zatrudniona była w sklepie (...) w G. – również za wynagrodzeniem na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podczas pracy w firmie (...) przez ponad trzy lata przebywała na zwolnieniach chorobowych, z tytułu opieki nad dzieckiem, urlopie bezpłatnym oraz urlopie macierzyńskim i wychowawczym.

W okresie od października 2020 roku do 28 lutego 2021 roku wnioskodawczyni była zarejestrowana jako osoba bezrobotna.

( okoliczności niesporne, a nadto kopia świadectwa ukończenia technikum k. 5 akt osobowych, kopia świadectwa ukończenia szkoły policealnej k. 6 akt osobowych, umowa zlecenia z 21 listopada 2012 r. k. 4 akt osobowych, świadectwo pracy z 7 kwietnia 2015 r., k. 2 akt osobowych wnioskodawczyni, świadectwo pracy z 6 października 2020 r. k. 3 akt osobowych wnioskodawczyni; zeznania płatnika składek e-prot. z 11.07.2022 r.: 00:56:05-01:15:00 k 75 i k 72; zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 11.07.2022r.: 00:05:10-00:56:00)

Zgodnie z orzeczeniem lekarskim nr (...) z 26 lutego 2021 r. podczas wstępnego badania przeprowadzonego przez lekarza medycyny pracy na podstawie skierowania płatnika składek z dnia 26 lutego 2021 r., nie stwierdził on przeszkód natury medycznej do wykonywania przez wnioskodawczynię pracy na stanowisku pracownika biurowego w firmie płatnika. Datę następnego badania okresowego wyznaczono na dzień 26 lutego 2024 r.

(orzeczenie lekarza medycyny pracy z 26 lutego 2021 r. k. 7 akt osobowych)

Strony w dniu 1 marca 2021 r. zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony, zgodnie z którą płatnik składek zatrudnił odwołującą od dnia 1 marca 2021 r. na stanowisku pomoc biurowa, w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem 4000 zł brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano adres siedziby firmy płatnika, tj. (...) – teren całego kraju.

Adres siedziby firmy płatnika jest także adresem zamieszkania wnioskodawczyni.

(okoliczność niesporna; umowa o pracę z 1 marca 2021 r. k. 1 akt osobowych)

W dniu 4 marca 2021 r. płatnik składek zgłosił wnioskodawczynię do ubezpieczeń pracowniczych od dnia 1 marca 2021 r.

(okoliczność niesporna)

Do obowiązków skarżącej, zgodnie z zakresem obowiązków, miało należeć:

- pisanie na komputerze pism urzędowych;

- drukowanie i kserowanie dokumentów;

- dostarczanie dokumentów do urzędów i odbiór dokumentów z urzędów;

- odbieranie i wysyłka dokumentów drogą elektroniczną i pocztową;

- gromadzenie i segregacja dokumentów, kontakt bezpośredni z biurem rachunkowym, dostarczanie dokumentów do biura;

- czuwanie nad terminowym realizowaniem opłat związanych z ubezpieczeniem i przeglądem technicznym pojazdów;

- terminowe sporządzanie przelewów;

- utrzymanie porządku w pomieszczeniu socjalnym i samochodzie służbowym;

- zaopatrzenie w niezbędne druki, tonery, papier ksero i materiały piśmiennicze;

- zaopatrzenie w środki czystości i odzież roboczą dla pracowników;

- odbieranie połączeń telefonicznych i umawianie spotkań z klientami;

- przyjmowanie i wysyłanie zamówień na materiały, dokonywanie zapłaty kontrahentom;

- wykonywanie zleconych przez pracodawcę drobnych prac porządkowych;

- prowadzenie ewidencji pracowników w zakresie ekwiwalentów za pranie odzieży;

- prowadzenie kasy, wypłaty wynagrodzeń.

( zakres obowiązków pracownika k. 2 akt osobowych)

W dacie zawarcia umowy o pracę z 1 marca 2021 r. wnioskodawczyni była w ciąży.

(okoliczność niesporna)

Płatnik składek utworzył dla wnioskodawczyni akta osobowe.

(załączone do akt sprawy akta osobowe wnioskodawczyni)

Z karty wstępnego szkolenia bhp wynika, że odwołująca została przeszkolona ogólnie w dniu 1 marca 2021 r. i stanowiskowo w dniach 2-3 marca 2021 r.

(karta szkolenia wstępnego bhp k. 3 akt osobowych)

Zarówno karta szkolenia bhp, jak i zakres obowiązków złożone do organu rentowego i złożone do akt sprawy z aktami osobowymi zawierają inne rodzaje podpisów

(okoliczność niesporna; karta szkolenia bhp i zakres obowiązków – akta osobowe; karta szkolenia bhp i zakres obowiązków – akta ZUS k 63 i k 90-91)

Wnioskodawczyni incydentalnie pomagała swojemu ojcu w prowadzeniu firmy od co najmniej kilku lat. Czasami jeździła w tym celu do hurtowni prowadzonej przez S. G., aby złożyć zamówienie, bądź odebrać narzędzia czy ubrania. Odwoziła również dokumenty do księgowej. Czasami to odwołująca odwoziła te dokumenty, a czasami płatnik. Wnioskodawczyni wydała również J. K. świadectwo pracy i odebrała od niego ubrania robocze. Jak J. K. pożyczał w 2022 r. narzędzia od płatnika to również skarżąca spisała jakie narzędzia zabierał.

Ł. K. i W. N. (1) czasami odbierali od skarżącej wynagrodzenie czy oddawali jej faktury, dokumenty WZ. Ł. K. dokumenty oddawał jej od początku zatrudnienia w 2020 roku, gdyż skarżąca się tam kręciła więc dawał jej dokumenty jak ją zobaczył.

Ponieważ wnioskodawczyni mieszkała w tym samym miejscu, gdzie było biuro to pracownicy często ją widywali, jak się kręciła po posesji.

(zeznania świadka S. G. z 12 kwietnia 2023 r. e-prot. 00:40:20 – 00:54:30 k 490v-491 i k 492; zeznania świadka J. A. e-prot. z 11 lipca 2022 r. 01:37:00-01:51:15 k 73v-74 i k 75; zeznania świadka J. K. (2) e-prot. z 16 stycznia 2023 r. 00:11:03-00:20:18 k 170 i k 172; zeznania świadka Ł. K. e-prot. z 12 września 2023 r. 00:23:33-00:29:40 k 606-607 i k 611; )

Wnioskodawczyni według jej twierdzeń miała wykonywać obowiązki w postaci zawożenia pism do urzędów, jednak nie potrafiła skonkretyzować do jakich urzędów, podobnie jak nie potrafiła wskazać programu do generowania faktur, który miała obsługiwać i w którym miała wystawiać faktury w ramach swoich obowiązków pracowniczych.

( zeznania wnioskodawczyni e-prot z 11 lipca 2022 r. 00:05:10-00:41:25)

W ramach założonych obowiązków wnioskodawczyni miała sprawdzać wpływające od kontrahentów faktury. Faktura, która wpłynęła do firmy 27 sierpnia 2021 roku została według widniejącego na fakturze stempla sprawdzona przez skarżącą 23 sierpnia 2021 r., zaś faktura, która wpłynęła 4 marca 2021 r. miała zostać przez nią sprawdzona 2 marca 2021 r.

(faktura VAT z 23 sierpnia 2021 r. k.102 wraz z e-mailem, faktura VAT z 4 marca 2021 r. wraz z e-mailem k.109)

W roku 2021 oraz w pierwszym kwartale 2022 roku płatnik składek w ramach swojej działalności gospodarczej związanej z usługami zimowego utrzymania dróg zawarł z gminą D. następujące umowy:

- umowę nr (...) z dnia 30 października 2020 r. na prowadzenie całodobowego zimowego utrzymania dróg gminnych i pozostających we władaniu Gminy D. dróg wewnętrznych na terenie gminy D., w sezonie zimowym 2020-2021, na okres od 1 listopada 2020r. do 30 kwietnia 2021r.;

- umowę nr (...) z dnia 25 października 2021r. na prowadzenie całodobowego zimowego utrzymani dróg gminnych i pozostających we władaniu G. D. dróg wewnętrznych na terenie gminy D., w sezonie zimowym 2021-2022 na okres od 1 listopada 2021r. do 31 marca 2022r.;

- umowę nr (...) z dnia 29 października 2021r. na przygotowanie mieszanki piaskowo solnej w ilości nie większej niż 532 t z materiału zleceniodawcy, na okres od 29 października 2021 r. do 31 marca 2022 r.;

- umowę nr (...) z dnia 29 października 2021r. na transport piasku w ilości do 450t, który zostanie wykorzystany do zimowego utrzymania dróg gminnych, ze żwirowni położonej w miejscowości Z., gm. Rogów na teren stanowiący własność Gminy D. działka o nr ewid. 305/2 położona w D., na okres od 29 października 2021r. do 31 marca 2022r.

- umowę nr (...) z dnia 18 lutego 2022r. o transport z placu gminnego w miejscowości D. kruszywa łamanego dolomitowego o frakcji 0-31,5 mm (materiału zleceniodawcy) na drogę wskazaną przez zamawiającego i ręczne uzupełnienie ubytków w jezdni o nawierzchni żwirowo-tłuczniowej w ilości 1.000,00 ton w okresie od 18 lutego 2022r. do 31 grudnia 2022r.

W związku z ww. umowami, płatnik nie udzielał nikomu, w tym również wnioskodawczyni, pełnomocnictwa do dokonywania jakichkolwiek czynności.

( pismo sekretarza Gminy D. z 24 kwietnia 2023 r. wraz z kopiami ww. umów i innych dokumentów związanych ze świadczonymi przez płatnika na rzecz Gminy D. usługami k. 524-577; zeznania płatnika składek e-prot. z 11 lipca 2022 r. 00:56:05-01:14:24, zeznania wnioskodawczyni e-prot z 11 lipca 2022 r. 01:14:24)

W spornym okresie firma płatnika wykonywała także prace dla Gminy-Miasta G.. Z dokumentów i korespondencji e-mail kierowanych do Urzędu Miejskiego w G. wynika jednak, że korespondencja była prowadzona wyłącznie osobiście przez płatnika oraz Z. R. (1), nigdy zaś przez wnioskodawczynię.

(dokumentacja przesłana z UM G. k. 345)

W całym spornym okresie w biurze obowiązki pracownika biurowego wykonywała także zatrudniona od 2014 roku Z. R. (1), a także osobiście płatnik składek. Przed zatrudnieniem wnioskodawczyni oraz w spornym okresie w firmie płatnika prace biurowe były wykonywane przez Z. R. (1) lub osobiście przez płatnika. Zadania te były przez nich wykonywane także w trakcie licznych nieobecności skarżącej w okresie objętym zaskarżeniem. Płatnik składek nie upoważnił wnioskodawczyni do podpisywania dokumentów dotyczących działalności jego firmy, w tym nie udzielił jej pełnomocnictwa do dokonywania jakichkolwiek czynności z Gminą D., z którą zawierał on umowy o świadczenie usług zimowego utrzymania dróg.

W okresach nieobecności w pracy wnioskodawczyni spowodowanych obiema ciążami wnioskodawczyni i porodem, płatnik składek nie zatrudnił nikogo na jej miejsce, ale osobiście wykonywał jej obowiązki pracownicze, bądź zlecał je do wykonania zatrudnionej w wymiarze połowy etatu Z. R. (1).

( okoliczność niesporna, a nadto zeznania płatnika składek e-prot. z 11 lipca 2022 r. 00:56:05-01:14:24, zeznania wnioskodawczyni e-prot z 11 lipca 2022 r. 00:05:10-00:41:25 zeznania Z. R. (1) e-prot. z 11 lipca 2022 r.. 01:16:41-01:48:07, pismo sekretarza Gminy D. z 24 kwietnia 2023 r. wraz z kopiami ww. umów i innych dokumentów związanych ze świadczonymi przez płatnika na rzecz Gminy D. usługami k. 524-577)

Z. R. (1) w marcu 2021 roku była na urlopie.

( lista obecności k 60 akt ZUS; wnioski o urlop akta ZUS, zestawienie k 602).

W całym spornym okresie deklarowanego zatrudnienia w firmie płatnika składek (na podstawie badanej umowy o pracę podpisanej w dniu 1 marca 2021 r.) wnioskodawczyni nie była obecna przez większość tego okresu, albowiem:

- w okresie od 1 do 6 kwietnia 2021 roku pobierała zasiłek opiekuńczy;

- w okresie od 7 kwietnia do 9 maja 2021 r. pobierała wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy finansowane ze środków pracodawcy;

- w okresie od 10 maja do 5 sierpnia 2021 r. pobierała zasiłek chorobowy;

- w okresie od 14 do 24 września 2021 r. pobierała zasiłek opiekuńczy;

- w okresie od 12 października do 30 listopada 2021 r. pobierała zasiłek chorobowy;

- w okresie od 9 marca 2022 r. do 10 kwietnia 2022 r. pobierała wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy;

- w okresie od 11 kwietnia 2022 r. do 14 kwietnia 2022 r. pobierała zasiłek chorobowy;

- w dniu (...) urodziła drugie dziecko;

- w okresie od 15 kwietnia 2022 r. aż do maja 2023 roku przebywała na zasiłku macierzyńskim i zwolnieniach.

( zestawienie zaświadczeń wybranego ubezpieczonego k. 69, dokumentacja medyczna k. 366, zeznania )

Wnioskodawczyni urodziła pierwsze dziecko 21 lipca 2016 r. Z dokumentacji medycznej wynika, że wnioskodawczyni w dniu 18 lutego 2021 r. odbyła wizytę u lekarza specjalisty położnictwa i ginekologii, podczas której lekarz stwierdził u wnioskodawczyni 5 tydzień ciąży, która była zagrożona poronieniem. W historii choroby wizyty z 9 marca 2021 roku oraz z 23 marca 2021 roku wynika z kolei, że zatrzymanie miesiączki u wnioskodawczyni nastąpiło 12 stycznia 2021 roku. W historii choroby z wizyty z 9 marca 2021 roku odnotowano 8 tydzień ciąży, a z 23 marca 2021 roku – 10 tydzień ciąży /k. 518/.

(dokumentacja medyczna k 517 v; dokumentacja medyczna k. 366 akt VIII U 217/22, dokumentacja medyczna k. 472-481, dokumentacja medyczna k. 517-521)

Z kolei z dokumentacji medycznej ze szpitala w G. wynika, że wnioskodawczyni 25 marca 2023 roku została przyjęta do tego szpitala z rozpoznaniem ciąży obumarłej, w związku z którą przeszłą farmakologiczną indukcję poronienia. W związku z ww. stanem zdrowia, wnioskodawczyni przebywała w szpitalu w okresie od 25 marca 2021 r. od godziny 8:00 do 27 marca 2021 roku.

Płatnik składek utworzył dla wnioskodawczyni listy obecności, na której widnieje jej podpis w rubrykach przypisanych do 25 i 26 marca 2021 r tj. dni, w których przebywała ona na zwolnieniu, w Szpitalu w G..

( listy obecności w aktach osobowych k. 51-60 akt ZUS GPR 179/22, dokumentacja medyczna k. 366)

W dniu 24 sierpnia 2021 r. wnioskodawczyni udała się na wizytę lekarską, podczas której lekarz stwierdził ciążę (data ostatniej miesiączki: 27 sierpnia 2021), która zakończyła się urodzeniem dziecka w dniu 15 kwietnia 2022 roku.

(dokumentacja medyczna k. 473)

Brak jest dowodów potwierdzających wypłatę umówionego wynagrodzenie na rzecz wnioskodawczyni przez płatnika w formie bezgotówkowej, gdyż złożyła ona oświadczenie o wypłacie jej wynagrodzenia w gotówce.

(okoliczności niesporne, a nadto wyciąg z rachunku bankowego skarżącego k. 176-235, oświadczenie w aktach osobowych)

W od 1 stycznia 2022 roku do 8 marca 2022 roku, tj. po wydaniu przez ZUS I Oddział w Ł. decyzji nr (...) z 22 grudnia 2021 roku, wnioskodawczyni według jej twierdzeń miała wrócić do pracy. Wówczas miała jedynie odbierać maile i przepisywać z kartki odpowiedzi na te maile, które sporządzał pracodawca. Miała też sporządzać oferty, które wcześniej sporządzała Z. R. (1). Skarżąca nie była w stanie dokładnie podać w jaki sposób sporządzała oferty, w odróżnieniu od Z. R. (1), która szczegółowo opisała ten proces.

Od 9 marca 2022 r. do 10 kwietnia 2022 r. odwołująca miała już pobierać wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, w okresie od 11 kwietnia 2022 r. do 14 kwietnia 2022 r. pobierała zasiłek chorobowy, a w dniu (...) urodziła drugie dziecko.

(okoliczności niesporne; zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 12 kwietnia 2023 r. 00:05:54-00:16:37 k 492 i k 489-490 i e-prot. z 12 września 2023 r. 00:01:35-00:12:06 k 611 i k 604-605; zeznania świadka Z. R. e-prot. z 12 września 2023 r. 00:41:18-00:57:45 k 611 i k 607-608)

W dniu 12 kwietnia 2023 r. wnioskodawczyni nadal przebywała na urlopie macierzyńskim. Planowała powróć do pracy po ukończeniu przez swoje młodsze dziecko pierwszego roku życia. Według twierdzeń odwołującej wróciła do pracy od czerwca 2023 r. na ½ etatu. Nie była jednak w stanie podać wysokości swoich zarobków miesięcznych.

( zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 12 kwietnia 2023 r. 00:05:54:16:37 k 492 i k 489-490 i e-prot. z 12 września 2023 r. 00:01:35-00:12:06 k 611 i k 604-605)

W roku 2021 oprócz wnioskodawczyni płatnik składek zatrudniał, w zależności od miesiąca, od 8 do 11 osób. Byli to pracownicy:

- J. K. (2) zatrudniony od 1 kwietnia 2016 r. do 20 stycznia 2022 r. na stanowisku brukarza,

- Ł. K. zatrudniony od 9 listopada 2020 r. do 20 stycznia 2023 r. na stanowisku kierowca ciągnika;

- K. K. zatrudniony od 1 czerwca 2016 r. do nadal na stanowisku operatora koparki;

- M. K. zatrudniony od 1 lipca 2015 roku do nadal na stanowisku operatora koparki;

- W. N. (1) zatrudniony od 1 czerwca 2016 r. do nadal na stanowisku kierowcy,

- Z. R. (1) zatrudniona od 1 października 2014 r. do nadal (od 1 czerwca 2021 r. w wymiarze ½ etatu) na stanowisku pracownika biurowego,

- H. C. zatrudniony na podstawie umowy zlecenia do 18 lipca 2021 r., a od 19 lipca 2021 r. do nadal zatrudniony na stanowisku pomocnika brukarza;

- M. C. zatrudniony od 1 lipca 2019 r. na podstawie umowy zlecenia na stanowisku brukarza;

- V. P. zatrudniony na podstawie umowy zlecenia do 6 października 2021 r., a od 7 października 2021 r. do nadal zatrudniony na podstawie umowy o pracę na stanowisku brukarz;

- L. P. zatrudniony na podstawie umowy zlecenia do listopada 2021 r.

W/w pracownicy – w tym również zatrudniona na stanowisku pracownika biurowego Z. R. (1), byli zatrudnieni przez płatnika z minimalnym wynagrodzeniem, a jedynie wnioskodawczyni z wynagrodzeniem 4000 zł brutto miesięcznie.

Wymieni pracownicy ( z wyjątkiem Z. R. (1)) płatnika zajmowali się pracami fizycznymi wykonując takie czynności jak: odśnieżanie .

(arkusze z zestawieniem pracowników k. 249-253, wykaz pracowników (...) k. 368, listy płac k. 254-275; zeznania płatnika składek e-prot. z 11.07.2022r.: 00:04:27-00:58:22 w zw. z e-prot. z 17.01.2023 r.:00:19:28-00:19:40 k 349 i k 290; zeznania świadka J. K. (2) z 16 stycznia 2023 e-prot. 00:11:03-00:16:19 oraz e-prot. z 12 września 2023 r. 01:01:25-01:03:29, zeznania świadka W. N. (1) e-prot. z 12 września 2023 r. 00:29:42-00:36:01)

Płatnik składek przekazał do ZUS za A. S. (1) imienne raporty miesięczne, w których wykazał podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za marzec 2021 r. w wysokości 4.000,00 zł., od kwietnia do lipca 2021 r. w wysokości 0 zł., za sierpień 2021 r. w wysokości 3.466,67 zł., za wrzesień 2021 r. w wysokości 2533,33 zł., za październik 2021 r. w wysokości 1419,35 zł, za listopad 2021 r. w wysokości 0 zł, od stycznia do lutego 2022 r. w wysokości 4000,00 zł, za marzec 2022 r. w wysokości (...),67 oraz od kwietnia do czerwca 2022 w wysokości 0 zł (z kodem 1240).

(okoliczności niesporne)

Płatnik składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej:

- w 2021 r. osiągnął łączny dochód 80 632,52 zł, co w poszczególnych miesiącach kształtowało się następująco: w styczniu uzyskał dochód – 3 972,40 zł, w lutym poniósł stratę – 23 759,44 zł, w marcu poniósł stratę – 35 267,31 zł, w kwietniu uzyskał dochód – 27 341,89 zł, w maju poniósł stratę – 27 404,39 zł, w czerwcu poniósł stratę – 4 788,03 zł, w lipcu uzyskał dochód – 64 601,77 zł, w sierpniu poniósł stratę – 2 514,92 zł, we wrześniu uzyskał dochód – 66 741,49 zł, w październiku poniósł stratę – 16 877,12 zł, w listopadzie poniósł stratę – 108 316,33 zł, w grudniu uzyskał dochód – 136 902,52 zł.

(informacje o dochodach płatnika k. 40-41)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów oraz częściowo zeznań stron badanej umowy, a mianowicie jedynie w takim zakresie w jakim dowody te okazały się spójne i wzajemnie ze sobą korelowały.

Sąd nie dał wiary stronom badanej umowy oraz świadkowi Z. R. (1), w zakresie ich twierdzeń dotyczących faktycznego świadczenia pracy przez wnioskodawczynię oraz że istniało gospodarczo i ekonomicznie uzasadnione zapotrzebowanie na zatrudnienie w firmie płatnika wnioskodawczyni na stanowisku pomocy biurowej. Wskazane zeznania były nie tylko sprzeczne ze sobą , nie logiczne, ale również sprzeczne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

Oceniając wiarygodność wersji skarżących Sąd uznał, że istotne jest pełne spektrum ustalonych w sprawie faktów, których dopiero łączna analiza daje podstawę do odtworzenia prawdziwej motywacji stron badanej umowy przy podejmowaniu przez nie decyzji o podpisaniu w dniu 1 marca 2021 r. umowy o pracę.

W tym kontekście wskazać należy, że niezgodne z prawdą były składane przez skarżącą zeznania w zakresie, w jakim twierdziła (podobnie jak w pismach procesowych), że zawierając sporną umowę nie wiedziała, że jest w ciąży. Odwołująca podpisując umowę o pracę 1 marca 2021 r. musiała bowiem wiedzieć, że jest w ciąży. Z dokumentacji medycznej wynika, że w dniu 18 lutego 2021 r. stwierdzono, że wnioskodawczyni znajduje się w 5 tygodniu ciąży i ciąża ta jest zagrożona poronieniem.

Na stworzenie przez strony wspólnej linii procesowej i dość spójnej, acz nie odpowiadającej rzeczywistości narracji wskazuje także fakt, iż płatnik na rozprawie w dniu 11 lipca 2022 roku zeznał: „po poronieniu córka nie wróciła do pracy, do dziś nie wróciła do pracy. Nie poszukuję obecnie żadnych pracowników” ( k 75 i k 72). Jest to o tyle zaskakujące, że z kolei z dokumentacji wynika, że odwołująca była obecna w pracy od 6 sierpnia do 13 września 2021 roku oraz od 1 stycznia 2022 roku (którego to okresu dotyczy druga sporne decyzja) do 8 marca 2022 roku.

W toku postępowania strony twierdziły, że wnioskodawczyni miała sprawdzać w ramach swoich obowiązków pracowniczych faktury. Jednakże w przypadku dwóch faktur: k. 102 i 109, jako datę sprawdzenia faktury wpisano datę wcześniejszą niż data jej wystawienia, co wskazuje na przygotowanie mających służyć za dowód na wykonywanie pracy przez wnioskodawczynię dokumentów bezpośrednio przed ich złożeniem jako dowody w sprawie.

Warto podkreślić, że z dokumentacji medycznej ze szpitala w G. wynika, że wnioskodawczyni 25 marca 2023 roku została przyjęta do tego szpitala z rozpoznaniem ciąży obumarłej, w związku z którą przeszłą farmakologiczną indukcję poronienia. W związku z ww. stanem zdrowia, wnioskodawczyni przebywała w szpitalu w okresie od 25 marca 2021 r. od godziny 8:00 do 27 marca 2021 roku. Płatnik składek natomiast utworzył dla wnioskodawczyni listę obecności, na której widnieje jej podpis w rubrykach przypisanych do 25 i 26 marca 2021 r tj. dni, w których przebywała ona na zwolnieniu, w Szpitalu w G..

Odwołująca twierdziła również, że w toku zatrudnienia w 2021 r. wystawiała faktury, ale nie była w stanie wskazać w jakim programie takie faktury wystawiała. Jak podnosiła posiadała login i hasło, którym się logowała do programu, inny niż Z. R. (1) zajmująca się od lat wystawianiem faktur w firmie pozwanego, a login to była nazwa firmy ( k 71v i k 75). Powyższego nie potwierdził ani płatnik ani świadek R., która w swoich zeznania podała, że nikt oprócz niej nie ma dostępu własnym loginem i hasłem do programu przeznaczonego do wystawiania faktur w firmie - Subiekt GT, nawet płatnik. Nadto wskazała, że loguje się do tego programu swoim imieniem i nazwiskiem ( k 73v i k 75).

Wnioskodawczyni zeznała także, iż na początku zatrudnienia to właśnie Z. R. (1) wprowadzała ją w pracę (k 71v i k 75). Także świadek R. potwierdziła powyższe ( k 73 i k 75 oraz k 607-608 i k 611). Jednakże w momencie w jakim skarżąca miała rozpocząć pracę Z. R. (1) była na urlopie ( k 60 akt ZUS) aż do końca marca 2021 r.. Z kolei odwołująca od 1 kwietnia 2021 r. była za zasiłku opiekuńczym, a następnie na zwolnieniach lekarskich. Tym samym Z. R. (1) nie mogła jej wdrażać w pracę. Nadto Z. R. (1) zeznała ( k 608 i k 611), że odwołująca już w 2021 r. sama formułowała oferty, czemu zaprzecza sama wnioskodawczyni zeznając na rozprawie 12 września 2023 roku, że w ofertach jest więcej liczb niż tekstu i tymi wyliczeniami zajmował się płatnik, ponadto to płatnik wyliczał ile czego trzeba, dzwonił, ustalał ceny, a skarżąca miała tylko przepisywać to co dostała od niego na kartce i wysyłać. Nadto świadek R. wskazała, że kolejną czynnością A. S. (1) było wystawianie faktur i zamawianie towaru, zaś odwołująca o takich czynnościach w 2022 roku nie wspomina (k 605).

Tym samym również zeznania Z. R. (1), jak niewiarygodne nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych.

Odnośnie zatrudnienia i czynności podejmowanych od stycznia 2022 r. skarżąca zupełnie odmiennie zeznawała na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2023 r. i w dniu 12 września 2023 r.. Na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2023 r. zeznała, że oprócz czynności w biurze wykonywała również szereg czynności poza biurem – „rozwoziła faktury po różnych kontrahentach”, „przywoziła rzeczy biurowe do biura jak papier ksero, jeździła po drobne zakupy do różnych sklepów budowlanych np. do DachStyl, C.” ( k 489v i k 492). Z kolei na rozprawie w dniu 12 września 2023 r. odwołująca zeznała odnośnie obowiązków jakie wykonywała po powrocie do pracy od stycznia 2022 r.: „ogólnie to pracowałam w biurze w tym czasie, w tym czasie nie wyjeżdżałam na zewnątrz”.

Sąd odmówił również wiary zeznaniom W. N. w zakresie w jakim twierdził on, że skarżąca bardzo często wypłacała mu wynagrodzenia, odbierała faktury i dowoziła na budowę różne rzeczy. Światek ten podał, że pracuje u płatnika od 2016 roku, ale wskazał, że wnioskodawczyni pracuje od 2022 roku – „pierwsze czynności związane z firmą wnioskodawczyni zaczęła wykonywać w 2022 roku” (k 607 i k 611). Jednocześnie zeznał, że odbierał wynagrodzenie raz w miesiącu, a wnioskodawczyni wypłacała mu je „kilkadziesiąt razy”. Powyższe nie może polegać na prawdzie biorąc pod uwagę, że odwołująca mogła ewentualnie świadczyć pracę jedynie od stycznia do 8 marca 2022 r., gdyż później już przebywała na zwolnieniach i urlopie macierzyńskim. A zatem wypłacając wynagrodzenie na koniec miesiąca (a tak zeznał świadek) mogła wykonać tę czynność jedynie 2 razy. Nadto jego zeznanie wskazujące na dowożenie różnych rzeczy na budowę przez skarżącą w 2022 r. nie ma potwierdzenia w zeznaniach stron. Sama wnioskodawczyni wskazywała, że w 2022 r. wykonywała tylko pracę w biurze. A jeżeli przyjąć jej wcześniejsze zeznania to wyjeżdżała, ale nie w celu wożenia rzeczy na budowy. Tym samym zeznania wskazanego świadka są całkowicie niewiarygodne.

Mając na uwadze powyższe Sąd odmówił wiary zeznaniom stron i wskazanych świadków.

Z kolei zeznania pozostałych świadków wskazują jedynie na bardzo sporadycznie wykonywane przez odwołującą czynności i należy je uznać za nieprzydatne do ustalenia czy wnioskodawczyni świadczyła pracę w ramach reżimu pracowniczego. Sąd nie kwestionuje bowiem, że wnioskodawczyni istotnie wykonywała w prowadzonym przez swojego ojca przedsiębiorstwie pojedyncze czynności związane z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej, w ramach pomocy świadczonej w ramach stosunków rodzinnych, których jednak częstotliwość nie wskazuje, by pomiędzy stronami istniał stosunek pracy, szczególnie stosunek pracy w wymiarze pełnego etatu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej i płatnika podlegają oddaleniu jako niezasadne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu - podlegają pracownicy, czyli osoby fizyczne pozostające w stosunku pracy, w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Jak stanowi art. 1 ust. 1 ustawy z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 372 ze zm.), osobom objętym ubezpieczeniem społecznym przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i wysokości określonych ustawą w razie choroby i macierzyństwa.

W myśl art. 4 w ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu. Od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje, zgodnie z ust. 3 pkt 3 powołanego przepisu, ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się na kwestii, czy od 1 marca 2021 r. odwołująca miała status prawny pracownika w firmie płatnika w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych a w konsekwencji czy zachodzą przesłanki z art. 6 ust. 1 pkt. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 1 ustawy systemowej do objęcia jej obowiązkowo od tego dnia pracowniczymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi , wypadkowym i chorobowym.

Zgodnie z art. 22 § 1 K.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. O tym, że strony zawarły umowę o pracę nie decyduje zatem samo formalne jej spisanie, lecz faktyczna wola stron realizowania elementów charakterystycznych dla stosunku pracy. Jedną z najważniejszych cech pracy świadczonej w ramach stosunku pracy jest podporządkowanie pracownika.

Najistotniejszymi elementami stosunku pracy są: dobrowolność zobowiązania, obowiązek pracownika świadczenia pracy osobiście, w sposób ciągły, podporządkowany poleceniom pracodawcy, który jest obowiązany do wynagrodzenia pracownika za świadczoną na jego rzecz pracę, ponoszenie ryzyka gospodarczego, produkcyjnego i osobowego przez pracodawcę, staranne działanie w procesie pracy. Art. 22 § 1 ¹ k.p. wskazuje, że zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Jak trafnie przyjął Sąd Najwyższy w wyroku z 7.04.1999 r. ( I PKN 642/98, OSNAPiUS 2000, nr 11, poz. 417) nazwa umowy nie ma znaczenia, jeżeli nawiązany stosunek pracy ma cechy wskazane w art. 22 § 1 k.p. Stanowisko to jest zgodne z ogólnym poglądem dotyczących umów, a mającym swe źródło w art. K.c., zgodnie z którym to nie nazwa umowy, a wola zawierających je stron ma kluczowe znaczenie dla oceny rodzaju zawartej umowy.

Organ rentowy stanął na stanowisku, że umowa o pracę zawarta między wnioskodawczynią a płatnikiem składek w dniu 1.03.2021 r. była zawarta jedynie dla pozoru gdyż zatrudnienie wnioskodawczyni w firmie płatnika było wyłącznie pozorowane, celem powstania i utrzymania statusu pracowniczego ubezpieczonej w związku z jej ciążą i spodziewanym rychłym macierzyństwem, a następnie utrzymywanie go w związku z planowaną trzecią ciążą.

W od dawna ugruntowanym poglądzie Sądu Najwyższego, zgodnie z którym do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może dojść wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczenia dotyczy osoby, która nie jest pracownikiem, a zgłoszenie to następuje pod pozorem zatrudnienia (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 6 grudnia 1990 r., sygn. akt II UR 9/90, OSP 1991 nr 7-8, poz. 172; 17 grudnia 1996 r., II UKN 32/96, OSNAPiUS 1997 Nr 15, poz. 275; 16 marca 1999 r., II UKN 512/98; 28 lutego 2001 r., II UKN 244/00). To oczywiste wymaganie wynika z artykułów; 6 ust. 1, 8 ust. 1, 11 ust. 1 oraz 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wskazać należy, że jeżeli w treści stosunku prawnego łączącego strony (ocenianego nie tylko przez treść umowy, ale przede wszystkim przez sposób jego wykonywania) przeważają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy określone w art. 22 § 1 k.p. (obowiązek pracownika świadczenia pracy osobiście, w sposób ciągły; obowiązek świadczenia pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, obowiązek pracodawcy do zatrudniania pracownika i wynagradzania pracownika za świadczoną pracę), to mamy do czynienia z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę umowy zawartej przez strony (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 14 września 1998 r., I PKN 334/98, OSNAPiUS 1999 Nr 20, poz. 646; 12 stycznia 1999 r., I PKN 535/98, OSNAPiUS 2000 Nr 5, poz. 175; 7 kwietnia 1999 r., I PKN 642/98, OSNAPiUS 2000 Nr 11, poz. 417).

I odwrotnie, jeżeli w treści stosunku prawnego nie przeważają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy, to nie można przyjąć, aby taki stosunek prawny łączył strony. Umowa, na podstawie której jest świadczona praca, nie może więc mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej. W wyroku z 14 lutego 2001 r. (I PKN 256/00, OSNP 2002/23/564) Sąd Najwyższy wskazał, iż w razie ustalenia, że w łączącym strony stosunku prawnym występowały elementy obce stosunkowi pracy (np. brak podporządkowania), nie jest możliwa ocena, że zawarta została umowa o pracę.

Do ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku pracy nie jest wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, takich jak zawarcie umowy o pracę, przygotowanie zakresu obowiązków, zgłoszenie do ubezpieczenia, a konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki stron stosunku pracy i to czyniły. Nie może bowiem być tolerowana sytuacja, w której osoba zainteresowana w uzyskaniu świadczeń z ubezpieczenia społecznego, do których nie ma tytułu, z pomocą płatnika składek wytwarza dokumenty służące wyłącznie do tego celu.

Zwrócił na to uwagę Sąd Najwyższy stwierdzając w wyroku z 18 maja 2006 r. (III UK 32/06), że do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może dojść wówczas, gdy zgłoszenie do tego ubezpieczenia dotyczy osoby, która nie jest pracownikiem, a zatem zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego następuje pod pozorem zatrudnienia. Podobnie w wyroku z 10 lutego 2006 r. (I UK 186/05, LEX nr 272575) Sąd Najwyższy stwierdził, że podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę.

Taki sam pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 26 września 2006 r. (II UK 2/06, publ. L.), w którym uznał, że nie stanowi podstawy do objęcia ubezpieczeniem społecznym dokument nazwany umową o pracę, jeżeli rzeczywisty stosunek prawny nie odpowiada treści art. 22 k.p. Dokument w postaci umowy o pracę nie jest więc niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony umowy, faktycznie złożyły oświadczenia woli o treści zapisanej w dokumencie.

Nawiązanie stosunku pracy skutkuje równoległym powstaniem stosunku ubezpieczenia.

Obydwa te stosunki, jakkolwiek mają inne cele, to wzajemnie się uzupełniają i zabezpieczają pracownika materialnie - pierwszy, na co dzień, drugi na wypadek zdarzeń losowych. Należy, zatem przyjąć, iż stosunek ubezpieczenia społecznego pracowniczego jest konsekwencją stosunku pracy i jako taki ma charakter wtórny. Ubezpieczenie społeczne nie może bowiem istnieć bez stosunku pracy. Uruchomienie stosunku ubezpieczeniowego może odnosić się wyłącznie do ważnego stosunku pracy, a więc takiego, który stanowi wyraz woli obu stron realizowania celów, którym umowa ma służyć. Przesłankę nawiązania pracowniczego stosunku ubezpieczenia oraz wynikającego z tego stosunku prawa do świadczenia stanowi nie samo zawarcie umowy o pracę, lecz zatrudnienie, które jest faktycznie realizowane, a nie jedynie pozorowane.

W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 83 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. W wyroku z dnia 5 października 2006 r. (I UK 324/06, M.P.Pr. (...)) Sąd Najwyższy wskazał, iż pozorność umowy o pracę ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. W uzasadnieniu uchwały Sąd stwierdził, iż art. 83 k.c. charakteryzuje czynność prawną pozorną przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałyby ze złożonego przez nią oświadczenia woli (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 marca 2001 r., II UKN 258/00, OSNAPiUS Nr 21/2002, poz. 527). Czynność pozorna jest zawsze nieważna. Niekiedy ważna może być tylko - w świetle art. 83 § 1 zd. 2 k.c. - czynność ukryta pod czynnością pozorną.

Sąd badając niniejszą sprawę zważył przede wszystkim, że racjonalny pracodawca zatrudnia pracownika dlatego, że potrzebuje w swoim zakładzie pracy siły roboczej. U źródła każdej umowy o pracę leży bowiem przyczyna w postaci uzasadnionej przesłankami ekonomiczno - organizacyjnymi konieczności pozyskania pracownika do wykonywania prac zakreślonych przedmiotem działalności gospodarczej pracodawcy. Pracodawca kieruje się własną potrzebą gospodarczą i przy prawidłowym, ważnym stosunku pracy wyłącznie ta potrzeba jest sprawczym czynnikiem zatrudnienia.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie stwierdzono, że przy ocenie pozorności umowy o pracę racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z 2 lutego 2002 r., II UKN 359/99, OSNAPiUS Nr 13, poz. 447, z 17 marca 1997 r., II UKN 568/97, OSNAPiUS z 1999 Nr 5, poz. 18 oraz z 4 lutego 2000 r., II UKN 362/99, OSNAPiUS 2001 Nr 13, poz. 449).

Oceniając w tym kontekście zeznania skarżącej i zainteresowanego płatnika składek nie sposób dać wiary ich twierdzeniom, że istniała rzeczywista potrzeba zatrudnienia pracownika w osobie skarżącej w ramach umowy o pracę w wymiarze pełnego etatu na stanowisku pracownika biurowego i że w spornym okresie od 1 marca 2021 r. wnioskodawczyni rzeczywiście wykonywała tego rodzaju pracę, a nie jedynie za zgodą i wiedzą płatnika pozorowała jej świadczenia przez cały analizowany okres.

Faktem jest, że stron podpisały dnia 1 marca 2021 r. umowę o pracę i, co do zasady, zadbały o formalną stronę zatrudnienia, albowiem wnioskodawczyni została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego, a nadto w pierwszym okresie dysponowała zaświadczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku pracownika biurowego (brak takiego zaświadczenia po długotrwałej nieobecności skarżącej i chęci powrotu do pracy w 2022 r.), a oprócz tego dysponowała zaświadczeniem o odbyciu szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp, w tym również szkolenia stanowiskowego, niemniej jednak powyższe w żadnej mierze nie jest jednoznaczne z uznaniem, że wnioskodawczyni w spornym okresie miała status pracownika.

Po pierwsze Sąd nie dał wiary, iż zatrudnienie skarżącej faktycznie było realizowane ze względu na zapotrzebowanie na prace biurowe w przedsiębiorstwie płatnika, a w ocenie Sądu strony nie wykazały, by była potrzeba zatrudnienia takiego pracownika na pełen etat. Przede wszystkim należy zauważyć, iż tego rodzaju usługi miały charakter jedynie pomocniczy względem usług świadczonych przez firmę płatnika, jakimi były usługi związane z budową i utrzymaniem dróg i transportem, a więc działalność polegająca na pracy zdecydowanie innej niż wykonywana w biurze. Nadto od wielu lat odwołujący zatrudniał na tożsamym stanowisku Z. R. (1), jak również sam wykonywał dużą część wymienionych czynności. Zdaniem Sądu, rozmiar prowadzonej przez zainteresowanego działalności, w szczególności liczba zawieranych przez płatnika umów, a także wysokość rocznych obrotów nie wskazuje, aby czynności związane z obsługą biurową działalności gospodarczej płatnika wymagały, oprócz czynności biurowych wykonywanych przez Z. R. (1), a tożsamych z rzekomymi obowiązkami skarżącej, obecności wnioskodawczyni w firmie przez 8 godzin dziennie. Co istotne płatnik nadto korzystał z usług profesjonalnej księgowej J. A., z której zeznań wynika również, że skarżąca jedynie kilkakrotnie przywoziła dokumenty do jej biura rachunkowego. W tych realiach trudno uznać, że płatnik potrzebował zatrudnić pracownika biurowego w wymiarze pełnego etatu w przedsiębiorstwie, w którym czynnościami biurowymi zajmowała się także inna, zatrudniona na pół etatu pracownica – Z. R. (1), a w razie jej nieobecności – sam przedsiębiorca, zaś liczba transakcji nie była wygórowana. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że sam płatnik w swych zeznaniach wskazuje, że wystawiał miesięcznie przeciętnie jedynie około 5-20 faktur VAT, faktura wystawiona Gminie D. w dniu 29 grudnia 2021 roku nosi numer (...) /k 558/. Biorąc więc pod uwagę profil jego działalności, wystawianie tak niewielkiej liczby faktur również nie uzasadnia zatrudniania pracownika biurowego w tak dużym wymiarze czasu pracy. Nawet jednak i z tym klientem wnioskodawczyni nie miała żadnego kontaktu, bo jak zgodnie zeznały strony badanej umowy – z klientami kontaktował się wyłącznie płatnik.

Potrzeba utworzenia i utrzymywania drugiego de facto stanowiska pracownika biurowego w strukturze organizacyjnej firmy płatnika jest wysoce wątpliwa również z uwagi na wysokość dochodów, jakie przedsiębiorstwa. Dochód z działalności gospodarczej płatnika w 2021 roku wyniósł bowiem jedynie 80 632,52 zł. Przez większość miesięcy kalendarzowych tego roku odnosił on również straty i dopiero zysk odnotowany w grudniu wpłynął na dodatni bilans przedsiębiorstwa w skali roku. Wynagrodzenie w wysokości 4000 zł, jakie płatnik miałby miesięcznie płacić skarżącej (plus dodatkowe opłaty do organu rentowego) stanowiłoby więc niemałe obciążenia dla firmowego budżetu i byłoby rażąco wygórowane w porównaniu do wynagrodzenia Z. R. (1), która wykonywała od lat tożsamy rodzaj pracy, co miałaby wykonywać A. S. (2). Z. R. (1) bowiem, podobnie jak wszyscy inni pracownicy, miała wynagrodzenie w wysokości najniższego wynagrodzenia. Poza tym przed zatrudnieniem wnioskodawczyni nie istniało w firmie płatnika drugie stanowisko pracownika biurowego w pełnym wymiarze godzin, a wiele czynności biurowych w firmie wykonywał osobiście G. Z., zatrudniona na stanowisku biurowym Z. R. (1), a także okazjonalnie wnioskodawczyni. Jej pomoc nie spełniała jednak wymagań, aby zakwalifikować stosunek panujący pomiędzy płatnikiem, a wnioskodawczynią, będącymi w relacji rodzinnej ojciec-córka, jako stosunek pracy, a jedynie ewentualnie jako pomoc w ramach stosunków rodzinnych, lub co najwyżej jako stosunek umowy zlecenia. Na nieistnienie rzeczywistego stosunku pracy pomiędzy stronami wskazuje także korelacja czasowa pomiędzy utratą przez wnioskodawczynię tytułu do ubezpieczenia społecznego w dniu 6 października 2020 roku na skutek rozwiązania za porozumieniem stron umowy o pracę z M. J. (2) prowadzącą działalność pod firmą (...), jej zajściem w ciążę oraz nawiązaniem, pozornej umowy o pracę ze swoim ojcem.

Bardzo bliskie relacje rodzinne stron badanej umowy wskazują, że płatnik jako ojciec wnioskodawczyni, wiedział o stanie zdrowia córki, o jej planach rodzinnych i o tym, że jest w ciąży, a po jej poronieniu jest w kolejnej ciąży – zakończonej urodzeniem. Wskazuje na to również fakt zamieszkiwania wnioskodawczyni pod adresem prowadzenia przez jej ojca działalności gospodarczej. Nadto strony miały również pełną świadomość, że wnioskodawczyni nie miała od kilku miesięcy już żadnego tytułu do ubezpieczenia.

W zakresie oceny woli stron przy zawieraniu umowy o pracę z 1 marca 2021 r. koniecznym jest zaznaczenie, że - w ocenie Sądu - zamiarem zarówno wnioskodawczyni, jak i płatnika było umożliwienie odwołującej skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z drugą, a następnie trzecią ciążą, o której wnioskodawczyni niewątpliwie wiedziała w momencie podpisywania umowy o pracę. Należy bowiem przypomnieć, że skarżąca od początku postępowaniu w pismach i swoich zeznaniach podawała, że nie wiedziała o stanie ciąży w momencie zawierania umowy o pracę, co jednak okazało się nie być prawdą wobec zapisów z dokumentacji lekarskiej, z których wynika, że już 18 lutego 2021 roku (a zatem na kilkanaście dni przed podpisaniem umowy) odbyła ona wizytę lekarską, podczas której lekarz stwierdził, że znajduje się ona w piątym tygodniu ciąży.

Należy podkreślić, że w toku postępowania nie zostało również wykazane, żeby odwołująca świadczyła pracę w okresach, w których nie korzystała ze zwolnień lekarskich czy urlopów macierzyńskich lub wychowawczych. Jak już było podnoszone w ocenie materiału dowodowego płatnik na rozprawie w dniu 11 lipca 2022 roku zeznał: „po poronieniu córka nie wróciła do pracy, do dziś nie wróciła do pracy. Nie poszukuję obecnie żadnych pracowników” ( k 75 i k 72), z kolei z dokumentacji wynika, że odwołująca była obecna w pracy od 6 sierpnia do 13 września 2021 roku oraz od 1 stycznia 2022 roku (którego to okresu dotyczy druga sporne decyzja) do 8 marca 2022 roku. A zatem właściciel Firmy winien wiedzieć, że pracownik jednak świadczył pracę w tych okresach, jeżeli do wykonywania pracy rzeczywiście by dochodziło.

W toku postępowania strony twierdziły, że wnioskodawczyni miała sprawdzać w ramach swoich obowiązków pracowniczych faktury, ale również tutaj okazał się, że w przypadku dwóch faktur: k. 102 i 109, jako datę sprawdzenia faktury wpisano datę wcześniejszą niż data jej wystawienia, co wskazuje na przygotowanie mających służyć za dowód na wykonywanie pracy przez wnioskodawczynię dokumentów bezpośrednio przed ich złożeniem jako dowody w sprawie.

Odwołująca twierdziła, że w toku zatrudnienia wystawiała faktury, ale nie była w stanie wskazać w jakim programie takie faktury wystawiała. Jak podnosiła posiadała login i hasło, którym się logowała do programu, inny niż Z. R. (1) zajmująca się od lat wystawianiem faktur w firmie pozwanego, a login to była nazwa firmy. Powyższego nie potwierdził ani płatnik ani świadek R., która w swoich zeznania podała, że nikt oprócz niej nie ma dostępu własnym loginem i hasłem do programu przeznaczonego do wystawiania faktur w firmie - Subiekt GT, nawet płatnik. Nadto wskazała, że loguje się do tego programu swoim imieniem i nazwiskiem.

Nie można również przyznać, że na początku zatrudnienia Z. R. (1) wprowadzała wnioskodawczynię w pracę , gdyż w momencie w jakim skarżąca miała rozpocząć pracę Z. R. (1) była na urlopie ( k 60 akt ZUS) do końca marca 2021 r. Z kolei odwołująca od 1 kwietnia 2021 r. była za zasiłku opiekuńczym, a następnie na zwolnieniach lekarskich. Tym samym Z. R. (1) nie mogła jej wdrażać w pracę. Nadto nie pokrywają się zeznania skarżącej i Z. R. (1) w zakresie sporządzania ofert, gdyż świadek zeznała, że odwołująca już w 2021 r. sama formułowała oferty, czemu zaprzecza sama wnioskodawczyni zeznając na rozprawie 12 września 2023 roku, że w ofertach jest więcej liczb niż tekstu i tymi wyliczeniami zajmował się płatnik, ponadto to płatnik wyliczał ile czego trzeba, dzwonił, ustalał ceny, a skarżąca miała tylko przepisywać to co dostała od niego na kartce i wysyłać. Odnośnie czasu od stycznia 2022 r. świadek R. wskazała, że kolejną czynnością A. S. (1) było wystawianie faktur i zamawianie towaru, zaś odwołująca o takich czynnościach w 2022 roku nie wspomina (k 605).

Poza tym sama odwołująca gubi się w swoich zeznaniach w zakresie rzekomych czynności jakie miałaby wykonywać od stycznia 2022r.. Na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2023 r. zeznała, że oprócz czynności w biurze wykonywała również szereg czynności poza biurem – „rozwoziła faktury po różnych kontrahentach”, „przywoziła rzeczy biurowe do biura jak papier ksero, jeździła po drobne zakupy do różnych sklepów budowlanych np. do DachStyl, C.” ( k 489v i k 492). Z kolei na rozprawie w dniu 12 września 2023 r. odwołująca zeznała odnośnie obowiązków jakie wykonywała po powrocie do pracy od stycznia 2022 r.: „ogólnie to pracowałam w biurze w tym czasie, w tym czasie nie wyjeżdżałam na zewnątrz”.

Z kolei zeznania pozostałych świadków wskazują jedynie na bardzo sporadycznie wykonywane przez odwołująca czynności i należy je uznać za nieprzydatne do ustalenia czy wnioskodawczyni świadczyła pracę w ramach reżimu pracowniczego. Sąd nie kwestionuje bowiem, że wnioskodawczyni istotnie wykonywała w prowadzonym przez swojego ojca przedsiębiorstwie pojedyncze czynności związane z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej w ramach pomocy świadczonej w ramach stosunków rodzinnych, których jednak częstotliwość nie wskazuje, by pomiędzy stronami istniał stosunek pracy, szczególnie stosunek pracy w wymiarze pełnego etatu.

Fikcyjności zatrudnienia dowodzi również niewielka, jak na osobę zatrudnioną w wymiarze 1 etatu, aktywność wnioskodawczyni w bieżących pracach firmy. Wnioskodawczyni – pracownik biurowy – nie posiadała pełnomocnictwa do dokonywania nawet prostych, bieżących czynności z kluczowymi kontrahentami takimi jak Gmina D. /k.524/; nie prowadziła ona też korespondencji e-mail ani nie składała ofert w stosunkach z Gminą M. G. 345, z którymi to jednostkami samorządu terytorialnego płatnik pozostawał w stałych stosunkach gospodarczych w zakresie bieżącego utrzymania zarządzanych przez te podmioty dróg. Wszystkie czynności dotyczące relacji z tymi podmiotami prowadzone były przez G. Z. lub Z. R. (1).

Należy także zauważyć, że pomimo wielomiesięcznej nieobecności w pracy wnioskodawczyni, płatnik nie zatrudnił nikogo na jej miejsce, choćby na podstawie umowy na zastępstwo. Tym samym Sąd uznał, że gdyby stanowisko pracy w wymiarze pełnego etatu utworzone dla A. S. (1) odpowiadało rzeczywistym potrzebom pracodawcy, jej długotrwała nieobecność i brak zastępcy powinny znacząco negatywnie wpłynąć na możliwości obsługi biurowej przedsiębiorstwa wielkości prowadzonego przez płatnika.

Na stworzenie przez strony narracji na potrzeby niniejszego procesu wskazuje także fakt niezwykle wysokiego podobieństwa podpisów na dokumentach w aktach pracowniczych, dokumentach złożonych do ZUS, a także na podobieństwo kroju narzędzia piśmienniczego w oznaczeniu wszystkich podpisów i dat, a także sposobu umieszczenia pieczęci na wszystkich fakturach, które wnioskodawczyni miała rzekomo sprawdzać w ramach swoich obowiązków pracowniczych. W przypadku dwóch faktur: k. 102 i 109, jako datę sprawdzenia faktury wpisano datę wcześniejszą niż jej wystawienia. Wszystko to wskazuje na przygotowanie mających służyć za dowód na wykonywanie pracy przez wnioskodawczynię dokumentów bezpośrednio przed ich złożeniem jako dowody w sprawie. Co więcej, w 2022 roku, już po wydaniu decyzji nr (...) i wszczęciu niniejszego postępowania, wnioskodawczyni zaczęła składać podpisy na fakturach i innych dokumentach, mimo że nadal nie miała do tego pełnomocnictwa. Strony posiadały jednak już wówczas wiedzę o toczącym się postępowaniu, zarzutach organu i groźbie ujawnienia pozorności stosunku zatrudnienia, wobec czego, w ocenie sądu zintensyfikowały działania mające na celu ukrycie fikcyjności tego stosunku. Co znamienne odwołująca wskazując na czynności wykonywane w ramach umowy o pracę od stycznia 2022 roku, na rozprawie w dniu 12 września 2023 r., nie wspomniała jakoby miała sprawdzać i podpisywać faktury.

Podsumowując - zdaniem Sądu - wszystkie omówione wyżej okoliczności świadczą o tym, że nadanie statusu pracownika A. S. od 1 marca 2021 r. było podyktowane jedynie zamiarem zapewnienia jej tytułu do ubezpieczeń i długotrwałego korzystania ze świadczeń przysługujących w razie choroby i macierzyństwa, w związku z planowaną drugą ciążą, a następnie, po poronieniu, z trzecią ciążą. Powyższe okoliczności w świetle dostępnego materiału dowodowego oraz fakt bardzo bliskiego powiązania rodzinnego pomiędzy stronami badanej umowy o pracę wskazują, że skarżąca nie podjęła się w rzeczywistości wykonywania pracy u płatnika, a jedynie pozorowała jej podjęcie, za zgodą i wiedzą płatnika. Nieliczne ślady jej działalności w firmie, przy uwzględnieniu pełnego spektrum okoliczności badanej sprawy, wskazują na to, że skarżąca wykonała mające incydentalny charakter czynności w ramach pomocy rodzinnej, bądź co najwyżej stosunków, w przypadku których powinna być zawarta umowa zlecenia lub o świadczenie usług. O tym czy strony istotnie nawiązały i kontynuowały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje bowiem samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p., co oznacza, że istotne jest to, ażeby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych z zamiarem jego wykonywania zatrudnienia na rzeczywiste potrzeby pracodawcy. (tak SN w wyroku z 24.02.2010 r., II UK 204/09, Lex nr 590241). Takich cech zatrudnienia wnioskodawczyni w firmie płatnika, według Sądu, nie można się dopatrzeć w świetle całego zebranego materiału dowodowego.

Końcowo należy zauważyć, że płatnik poza wnioskodawczynią zatrudniał wszystkich pozostałych pracowników za minimalnym wynagrodzeniem. Warto również podkreślić, że skarżąca podnosząc na ostatniej rozprawie, że wróciła do pracy od czerwca 2023 r., ale już na ½ etatu, nie była nawet w stanie podać dokładnie wysokości swoich zarobków. Brak jest również obiektywnie sprawdzalnych wiarygodnych dowodów, że w ogóle płatnik wypłacał skarżącej umówione wynagrodzenie.

Dokonując oceny łączącego strony stosunku pracy nie sposób również pominąć faktu, że w relacjach pomiędzy wnioskodawczynią a zainteresowanym brak było pracowniczego podporządkowania pracownika pracodawcy. Dla stwierdzenia, że pracownicze podporządkowanie występuje w treści stosunku prawnego, z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i miejsce wykonywania czynności, podpisywanie listy obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek przestrzegania norm pracy, obowiązek wykonywania poleceń przełożonych, wykonywanie pracy zmianowej i stała dyspozycyjność, dokładne określenie miejsca i czasu realizacji powierzonego zadania oraz ich wykonywanie pod nadzorem kierownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011 r., II UK 20/11, LEX nr 885004). Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynikały takie relacje. Jak wskazuje sama wnioskodawczyni i płatnik, zdarzało się, że skarżąca wychodziła z pracy, jechała na różne badania, kończyła pracę o różnych godzinach.

Potwierdzeniem powyższego jest również sytuacja, jaka zaistniała w marcu 2021 roku, gdzie z dokumentacji medycznej ze szpitala w G. wynika, że wnioskodawczyni 25 marca 2023 roku została przyjęta do tego szpitala z rozpoznaniem ciąży obumarłej, w związku z którą przeszłą farmakologiczną indukcję poronienia. W związku z ww. stanem zdrowia, wnioskodawczyni przebywała w szpitalu w okresie od 25 marca 2021 r. od godziny 8:00 do 27 marca 2021 roku. Płatnik składek natomiast utworzył dla wnioskodawczyni listę obecności, na której widnieje jej podpis w rubrykach przypisanych do 25 i 26 marca 2021 r tj. dni, w których przebywała ona na zwolnieniu, w Szpitalu w G..

Jedyną osobą, która ewentualnie mogłaby mieć jakikolwiek nadzór nad wnioskodawczynią był płatnik, lecz nie ma żadnych dowodów na to, że wydawał na bieżąco wnioskodawczyni polecenia, wyznaczał czas na ich wykonanie i rozliczał efekty jej pracy. Nie ma żadnego klienta, który potwierdziłby wykonywanie pracy przez wnioskodawczynię, bo ta nie miała z klientami płatnika de facto żadnych kontaktów. Pojedyncze czynności, które odwołująca wykonywała i jak wynika z zeznań świadków również przed podpisaniem umowy o pracę, nie potwierdzają, że wykonywała ona pracę pracownika biurowego w pełnym wymiarze, a płatnik nie wykazał, że ilość pracy biurowej uzasadniałaby utworzenie i utrzymywanie stanowiska powódki w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 4000 zł brutto miesięcznie, które zresztą odbiegało od wynagrodzeń pozostałych pracowników płatnika zatrudnionych przez niego za wynagrodzeniem minimalnym.

Dysponując dokonanymi ustaleniami, wespół z całokształtem wniosków wyprowadzonych przez Sąd Okręgowy na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd podzielił stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji, z którego wynika, że zatrudnienie skarżącej w firmie jej ojca od 1 marca 2021 r., na podstawie umowy o pracę, było pozorną czynnością, co odbyło się w porozumieniu stron tej umowy za pełną zgodą i wiedzą płatnika.

W świetle przedstawionych wyżej argumentów przyjąć należało, że strony nie miały zamiaru realizować obowiązków wynikających z umowy o pracę w żadnym z okresów objętych zaskarżeniem a jedynym celem było umożliwienie wnioskodawczyni skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu choroby i macierzyństwa w związku z drugą ciążą, a następnie trzecią ciążą i w tym celu odwołujący się pozorowali zatrudnienie odwołującej w reżimie pracowniczym. W ocenie Sądu podjęcie zatrudnienia od 1 marca 2021 r. na podstawie umowy o pracę, jaką podpisały strony, miało cechy pozorności, a celem rzeczywistym nie było świadczenie pracy, lecz stworzenie podstaw do nabycia przez skarżącą uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

W konsekwencji Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł, jak w sentencji i oddalił obydwa odwołania, jako niezasadne.

Stosownie do wyników postępowania, zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy obciążył wnioskodawców kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego w wysokości po 180 zł, ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2018 r., poz.265), przy uwzględnieniu, że każda z połączonych spraw zachowała swoją odrębność, albowiem decyzja o ich łącznym rozpoznaniu i rozstrzygnięciu miała jedynie charakter techniczny.