Treść orzeczenia VIII U 218/18 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

VIII U 218/18 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-05-28

Sygn. akt VIII U 218/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 czerwca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił wysokość kapitału początkowego dla ubezpieczonej T. W., przy zastosowaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału wynoszącego 27,58%, który wyniósł 49.177,70 zł.

Zakład uwzględnił okresy składkowe 6 lat 10 miesięcy i 28 dni, okresy nieskładkowe sprawowania opieki nad dziećmi 6 lat 1 miesiąc i 12 dni.

Do ustalenia wartości kapitału Zakład nie uwzględnił:

1) okresu od 28 stycznia 1992 roku do 21 lutego 1992 roku z uwagi na brak informacji o ewentualnych okresach zasiłkowych,

2) okresów rejestracji jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku od 28 marca 1994 roku do 31 sierpnia 1997 roku i od 11 listopada 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku.

Decyzją z dnia 22 listopada 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał ubezpieczonej T. W. prawo od emerytury od dnia 1 października 2017 roku, to jest od miesiąca złożenia wniosku.

Do obliczenia emerytury Zakład przyjął:

-: kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 60.090,15 zł,
-: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego 183.677,17 zł,
-: średnie dalsze trwanie życia 252,80 miesięcy.

Emerytura jest wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę [(60.090,15 + 183.677,17):252,80].

Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres 14 lat i 2 miesięcy, zwiększenie to wynosi 125,61 zł.

Emerytura ubezpieczonej wraz ze zwiększeniem wynosi 1.089,88 zł (964,27 + 125,61).

Zakład przyjął wynagrodzenie minimalne za następujące okresy, za które ubezpieczona nie przedłożyła karty wynagrodzeń:

-: od 24 listopada 1976 roku do 31 lipca 1978 roku,
-: od 2 sierpnia 1982 roku do 9 lutego 1983 roku,
-: od 11 lutego 1986 roku do 11 lutego 1986 roku,
-: od 1 marca 1986 roku do 31 maja 1986 roku,
-: od 7 sierpnia 1986 roku do 15 grudnia 1988 roku,
-: od 22 stycznia 1992 roku do 21 lutego 1992 roku.

Odwołanie od powyższych decyzji w dniu 21 grudnia 2017 roku złożyła ubezpieczona T. W. wnosząc o zmianę decyzji i ponowne ustalenie okresów składkowych, a także podstawy wymiaru kapitału początkowego.

Na uzasadnienie swojego stanowiska podała, iż w decyzji z dnia 19 czerwca 2017 roku Zakład ustalił okresy składkowe na 6 lat 10 miesięcy i 28 dni ustalając kapitał początkowy do dnia 1 stycznia 1999 roku i nie wziął pod uwagę, że zatrudnienie trwało do 30 września 2017 roku i za ten okres były odprowadzone składki.

W okresie od 1 czerwca 2000 roku do 8 maja 2007 roku była zatrudniona w firmie (...), a od 1 czerwca 2012 roku do 30 września 2017 roku w firmie (...).

Zakład powinien zaliczyć również składki opłacane na ubezpieczenie emerytalno-rentowe rolników, które opłacała w okresie od 2007 roku do 2012 roku.

Dodatkowo podała, iż do obliczenia emerytury Zakład powinien uwzględnić wynagrodzenie z 20 lat kalendarzowych, gdyż ten wariant byłby najkorzystniejszy.

Zdaniem ubezpieczonej jej emerytura jest zbyt niska, nie pozwala jej na wykupienie leków i utrzymanie.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o odrzucenie odwołania od decyzji z 19 czerwca 2017 roku i oddalenie odwołania od decyzji z dnia 22 listopada 2017 roku.

W pismach procesowych z dnia 6 czerwca 2018 roku i z dnia 7 lipca 2018 roku pełnomocnik ubezpieczonej wniósł o zmianę zaskarżonych decyzji przez przeliczenie kapitału początkowego i wysokości emerytury.

Podał, iż łączny czas pracy ubezpieczonej wynosi ponad 30 lat wraz z ubezpieczeniem w KRUS. Do lat pracy ubezpieczonej nie zostały zaliczone następujące okresy ubezpieczenia:

-: zatrudnienia w Ośrodku (...) od 25 maja do 16 lipca 1976 roku,
-: zatrudnienia od 28 stycznia 1992 roku do 31 lipca 1992 roku,
-: w firmie (...) od 1 czerwca 2000 roku do 8 września 2007 roku,
-: prowadzenia działalności gospodarczej od 1 czerwca 2012 roku do 30 września 2017 roku,

Nadto w ocenie ubezpieczonej Zakład bezzasadnie przyjął najniższe wynagrodzenie za okres od 17 czerwca do 24 lipca 1982 roku oraz od 2 sierpnia 1982 roku do 11 lutego 1986 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona T. W. urodziła się w dniu (...).

W dniu 25 października 2017 roku ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę.

(wniosek – k.1-6 akt ZUS, III plik)

Decyzją z dnia 5 czerwca 2009 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wysokość kapitału początkowego dla ubezpieczonej na kwotę 43.484,54 zł.

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego przyjęto okresy składkowe w wymiarze 6 lat 10 miesięcy i 28 dni, okresy nieskładkowe sprawowania opieki nad dziećmi w wymiarze 6 lat 1 miesiąc i 12 dni oraz podstawę wymiaru w wysokości 18,39% na podstawie wynagrodzeń z lat 1982, (...), 1986-1988, 1992-1994.

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresów:

-: od 28 stycznia 1992 roku do 21 lutego 1992 roku, z uwagi na brak informacji o ewentualnych okresów składkowych,
-: od 28 marca 1994 roku do 13 stycznia 1997 roku oraz od 17 listopada 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku zarejestrowania jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.

Za okres zatrudnienia, za który ubezpieczona nie przedłożyła informacji o wysokości wynagrodzenia Zakład przyjął wynagrodzenie minimalne.

(decyzja – k.25 akt ZUS, II plik)

Zakład uwzględnił okresy składkowe 6 lat 10 miesięcy i 28 dni, okresy nieskładkowe sprawowania opieki nad dziećmi 6 lat 1 miesiąc i 12 dni.

Do ustalenia wartości kapitału Zakład nie uwzględnił:

3) okresu od 28 stycznia 1992 roku do 21 lutego 1992 roku z uwagi na brak informacji o ewentualnych okresach zasiłkowych,

4) okresów rejestracji jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku od 28 marca 1994 roku do 31 sierpnia 1997 roku i od 11 listopada 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku.

W dniu 21 grudnia 2017 roku ubezpieczona złożyła odwołanie od powyższej decyzji. Do odwołania załączyła świadectwa pracy potwierdzające zatrudnienie:

-: w (...) Oddział w Ł. w okresie od 24 listopada 1976 roku do 31 lipca 1978 roku,
-: w Państwowym Przedszkolu nr (...) w Ł. w okresie od 2 sierpnia 1982 roku do 11 lutego 1986 roku,
-: w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. od 7 sierpnia 1986 roku do 21 lutego 1992 roku wraz z dokumentacją płacową,
-: w Spółdzielni Rolniczej (...) w Ł. od 1 marca 1986 roku do 31 maja 1986 roku.

Załączone do odwołania dokumenty stanowiły podstawę ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego (decyzją z dnia 16 stycznia 2018 roku) i wysokości emerytury (decyzją z dnia 17 stycznia 2018 roku).

(okoliczność bezsporna).

Decyzją z dnia 16 stycznia 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie ustalił wysokość kapitału początkowego dla ubezpieczonej na kwotę 54.998,35 zł.

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego przyjęto okresy składkowe w wymiarze 7 lat i 5 dni, okresy nieskładkowe sprawowania opieki nad dziećmi w wymiarze 6 lat 1 miesiąc i 13 dni oraz podstawę wymiaru w wysokości 40,28% na podstawie wynagrodzeń z lat 1977, 1978, 1982, 1983, 1986-1988, 1992-1994.

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresów:

-: od 5 stycznia 1973 roku do 23 listopada 1976 roku, gdyż pracy w gospodarstwie rolnym nie uwzględnia się przy obliczeniu okresów składkowych,
-: od 28 stycznia 1992 roku do 21 lutego 1992 roku, z uwagi na brak informacji o ewentualnych okresach składkowych,
-: od 28 marca 1994 roku do 13 stycznia 1997 roku oraz od 17 listopada 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku zarejestrowania jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.

W miejsce przyjętych dochodów minimalnych Zakład przyjął dochód wskazany w zaświadczeniu i wynagrodzeniu za okres od 17 czerwca do 24 lipca 1982 roku i od 2 sierpnia 1982 roku do 11 lutego 1986 roku, w tym urlopu wychowawczego od 10 lutego 1983 roku, od 1 marca 1983 roku do 31 maja 1986 roku i od 7 sierpnia 1986 roku do 21 lutego 1992 roku, w tym urlop wychowawczy od 16 grudnia 1988 roku.

(decyzja – k.42-43 akt ZUS, II plik)

Decyzją zaliczkową z dnia 17 stycznia 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przeliczył wysokość emerytury ubezpieczonej od dnia 1 października 2017 roku, to jest od miesiąca złożenia wniosku.

Do obliczenia emerytury Zakład przyjął:

-: kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 60.090,15 zł,
-: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego 205.417,10 zł,
-: średnie dalsze trwanie życia 252,80 miesięcy.

Emerytura jest wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę [(60.090,15 + 205.417,10):252,80].

Emerytura ubezpieczonej wraz ze zwiększeniem wynosi 1.175,88 zł (1.050,27 + 125,61).

Decyzja została wydana po uwzględnieniu do ustalenia kapitału początkowego okresu zatrudnienia od 17 czerwca 1982 roku do 24 lipca 1982 roku i osiągniętego dochodu, wynagrodzeń za okres od 2 sierpnia 1982 roku do 9 lutego 1993 roku, od 1 marca do 31 maja 1986 roku, od 7 sierpnia 1986 roku do 15 grudnia 1988 roku.

Zakład nie uwzględnił zatrudnienia w okresie od 28 stycznia 1992 roku do 21 lutego 1992 roku z uwagi na brak informacji o okresach składkowych i nieskładkowych.

(decyzja – k.20 akt ZUS, IV plik)

W dniu 20 lutego 2018 roku ubezpieczona złożyła wniosek o ponowne obliczenie świadczenia i kapitału początkowego do którego załączyła karty wynagrodzeń z lat 1976-1978 z okresu zatrudnienia w (...) Oddział w Ł..

(wniosek – k.24 akt ZUS, IV plik, karty wynagrodzeń – k.26 akt ZUS, IV plik)

Po rozpoznaniu ww. wniosku decyzją z dnia 21 marca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wysokość kapitału początkowego dla ubezpieczonej na kwotę 54.649,32 zł, a decyzją z dnia 26 marca 2018 roku przeliczył emeryturę od 1 października 2017 roku.

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego przyjęto okresy składkowe w wymiarze 6 lat 11 miesięcy i 29 dni, okresy nieskładkowe sprawowania opieki nad dziećmi w wymiarze 6 lat 1 miesiąc i 13 dni oraz podstawę wymiaru w wysokości 39,79% na podstawie wynagrodzeń z lat 1977, 1978, 1982, 1983, 1986-1988, 1992-1994.

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresów:

-: pracy w gospodarstwie rolnym od 5 stycznia 1973 roku do 23 listopada 1976 roku,
-: od 28 stycznia 1992 roku do 21 lutego 1992 roku, z uwagi na brak informacji o ewentualnych okresach składkowych,
-: zarejestrowania jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku od 28 marca 1994 roku do 13 stycznia 1997 roku oraz od 17 listopada 1997 roku do 31 grudnia 1998 roku,
-: urlopu bezpłatnego od 1 do 3 grudnia 1976 roku, od 1 do 3 maja 1977 roku, od 6 do 8 października 1977 roku.

Do obliczenia emerytury Zakład przyjął:

-: kwotę składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 60.090,15 zł,
-: kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego 204.113,50 zł,
-: średnie dalsze trwanie życia 252,80 miesięcy.

Emerytura jest wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę [(60.090,15 + 204.113,50):252,80].

Emerytura ubezpieczonej wraz ze zwiększeniem wynosi 1.170,72 zł (1.045,11 + 125,61), a po waloryzacji od 1 marca 2018 roku 1.205,61 zł.

(decyzje – k.47-48 akt ZUS, II plik, k.31 akt ZUS, IV plik)

Do 1 stycznia 1999 roku ubezpieczona podlegała ubezpieczeniom społecznym w następujących okresach:

-: od 25 maja 1976 roku do 16 lipca 1976 roku z tytułu zatrudnienia w Ośrodku (...) w Ł. w Tuszynie (świadectwo pracy – k.58)
-: od 24 listopada 1976 roku do 31 lipca 1978 roku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w (...) Oddział w Ł. (świadectwo pracy – k.4 akt, I plik),
-: od 17 czerwca 1982 roku do 24 lipca 1982 roku w Państwowym Przedszkolu nr (...) w Ł. (świadectwo pracy – k.5 akt ZUS, II plik)
-: od 2 sierpnia 1982 roku do 11 lutego 1986 roku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w Państwowym Przedszkolu nr (...) w Ł., przy czym w okresie od 10 lutego 1983 roku do 10 lutego 1986 roku przebywała na urlopie wychowawczym (świadectwo pracy – k.5 akt ZUS, I plik)
-: od 1 marca 1986 roku do 31 maja 1986 roku w Spółdzielni Rolniczej (...) w Ł. (świadectwo pracy – k.17 akt ZUS, I plik)
-: od 7 sierpnia 1986 roku do 21 lutego 1992 roku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K., przy czym w okresie od 16 grudnia 1988 roku do 27 stycznia 1992 roku przebywała na urlopie wychowawczym (świadectwo pracy – k.7 akt ZUS, I plik),
-: od 26 lutego 1992 roku do 27 marca 1993 roku z tytułu pobierania zasiłku dla bezrobotnych (zaświadczenie – k.9 akt ZUS, I plik).

Ubezpieczona była zarejestrowana jako osoba bezrobotna w okresie od 25 lutego 1992 roku do 13 sierpnia 1997 roku i od 11 listopada 1997 roku do 31 maja 2000 roku.

(zaświadczenie – k.9 akt ZUS, I plik).

Ubezpieczona była zatrudniona w (...) spółce cywilnej B. i A. K. w Ł. w okresie od 1 czerwca 2000 roku do 8 maja 2007 roku.

(świadectwo pracy – k.2 akt ZUS, II plik)

Ubezpieczona podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresach:

-: od 1 lipca 1992 roku do 30 czerwca 2000 roku,
-: od 9 maja 2007 roku do 31 maja 2012 roku,
-: od 1 czerwca 2012 roku do 31 maja 2013 roku.

(zaświadczenie – k.11 akt ZUS, IV plik)

Od 1 czerwca 2012 roku do 30 września 2017 roku ubezpieczona prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą, z tytułu której podlegała ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 czerwca 2013 roku do 1 czerwca 2014 roku i od 1 grudnia 2016 roku do 1 października 2017 roku.

(okoliczność bezsporna)

W okresie od 25 maja 1976 roku ubezpieczona została zatrudniona w Ośrodku (...) w T. za wynagrodzeniem 1.600 zł.

Dodatkowo umowa o pracę przewidywała możliwość uzyskania dodatku funkcyjnego – specjalnego do 10% wynagrodzenia zasadniczego oraz 15 % premii kwartalnej.

Ubezpieczona wykonywała pracę do 16 lica 1976 roku.

(umowa o pracę – k.6, świadectwo pracy – k.9 akta osobowe, k.98)

W (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. ubezpieczona była zatrudniona od 7 sierpnia 1986 roku do 27 stycznia 21 lutego 1992 roku.

Wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło 12.000 zł. Do wynagrodzenia wpłacany był dodatek za staż pracy 5% od wynagrodzenia najniższego zasadniczego, premie i dodatki zgodnie z regulaminem, ekwiwalent za 1,5 litra mleka.

Od 1 stycznia 1987 roku wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło 13.300 zł.

Od 1 stycznia 1988 roku wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło 16.700 zł oraz dodatek za staż pracy 5% od kwoty 9.000 zł.

Od 1 czerwca 1988 roku wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło 24.600 zł.

Od 28 stycznia 1992 roku wynagrodzenie określono w stawce godzinowej 6.050 zł wraz z dodatkiem za staż pracy 5% od kwoty 275.000 zł.

(umowy o pracę – k.79, k.80, aneksy – k.91, k.91 odwrót, k.92)

Ostatnie wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło 6.050 zł wraz z dodatkiem 5% za staż pracy od kwoty 275.000 zł.

(świadectwo pracy – k.88)

Wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło:

-: w 1976 roku – 1.516 zł,
-: w 1977 roku – 13.370,54 zł,
-: w 1978 roku – 10.364,43 zł (karty wynagrodzeń – k.26 akt ZUS, IV plik)
-: w 1982 roku – 48.622 zł (zaświadczenia – k.6, k.7 akt ZUS, II plik)
-: w 1983 roku – 8.194 zł (zaświadczenie – k.7 akt ZUS, II plik)
-: w 1986 roku – 109.780 zł (zaświadczenia – k.4, k.10 akt ZUS, II plik, lista płac – k.96)
-: w 1987 roku – 257.871 zł (zaświadczenie – k.10 akt ZUS, II plik, lista płac – k.96)
-: w 1988 roku – 213.884 zł (zaświadczenie – k.10 akt ZUS, II plik, lista płac – k.96)
-: w 1992 roku – 9.514.800 zł
-: w 1993 roku – 16.508.300 zł
-: w 1994 roku – 4.379.000 zł (zaświadczenie – k.9 akt ZUS, I plik)
-: w 2000 roku – 2.233,08 zł
-: w 2001 roku – 9.492,62 zł
-: w 2002 roku – 12.866,76 zł
-: w 2003 roku – 14.095,83 zł
-: w 2004 roku – 13.200 zł
-: w 2005 roku – 13.200 zł
-: w 2006 roku – 12.497,42 zł
-: w 2007 roku – 4.309,94 zł

(zaświadczenie – k.3 akt ZUS, II plik)

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalony na podstawie wynagrodzeń z lat:

-: 1977 w wysokości 13.700,54 zł,
-: 1978 w wysokości 10.364,43 zł
-: 1982 w wysokości 48.622 zł,
-: 1983 w wysokości 8.194 zł,
-: 1986 w wysokości 109.780 zł,
-: 1987 w wysokości 257.871 zł,
-: 1988 w wysokości 213.384 zł,
-: 1992 w wysokości 10.446,131,09 zł,
-: 1993 w wysokości 16.508.300 zł,
-: 1994 w wysokości 4.379.000 zł.

i stanowiący stosunek wysokości dochodów do przeciętnego wynagrodzenia za dany rok kalendarzowy wynosi 39,81%.

Kapitał początkowy ustalony na podstawie wynagrodzeń lat 1977-1978, 1982-1983, 1986-1988, 1992-1994 wynosi 55.301,40 zł.

Przy przyjęciu tak obliczonego kapitału początkowego kwota emerytury wynosi 1.054,74 zł (a po waloryzacji od 1 marca 2019 roku – 1.148,72 zł plus zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników 136,80 zł).

(wyliczenie – k.57 akt ZUS, II plik)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z ww. dokumentów, których autentyczności strony nie kwestionowały.

Ubezpieczona nie kwestionowała obliczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysokości kapitału początkowego i wysokości świadczenia, na przy uwzględnieniu okresu zatrudnienia od 28 stycznia do 21 lutego 1992 roku oraz przyjętego wynagrodzenia z okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Centrala (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. na podstawie angaży.

Z treści świadectwa pracy wystawionego przez Przedsiębiorstwo Centrala (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w K. w dniu 12 kwietnia 2002 roku wynika, iż ubezpieczona była zatrudniona w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. od 7 sierpnia 1986 roku do 21 lutego 1992 roku. W okresie od 16 grudnia 1988 roku do 27 stycznia 1992 roku ubezpieczona przebywała na urlopie wychowawczym. Pracodawca podał, iż ubezpieczona nie otrzymała wynagrodzenia przewidzianego w art. 92 k.p. (punkt 4.4 świadectwa pracy) oraz iż nie wykorzystywała dodatkowych urlopów ani innych dodatkowych uprawnień lub świadczeń przewidzianych przepisami prawa pracy (punkt 4.9 świadectwa pracy). Treść świadectwa pracy pozwala w sposób jednoznaczny ustalić, iż w spornym okresie (od 28 stycznia do 21 lutego 1992 roku) ubezpieczona nie otrzymała świadczeń z tytułu niezdolności do pracy.

Wysokość wynagrodzenia w (...) Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. można ustalić na podstawie świadectwa pracy w którym wskazano, że ostatnie wynagrodzenie ubezpieczonej wynosi 6.050 zł za godzinę oraz dodatek za staż 5% od kwoty 275.000 zł oraz umowy o pracę w której wskazano wysokość wynagrodzenia w kwocie 12.000 zł wraz z 5% dodatkiem za staż liczonym od płacy najniższej zasadniczej.

Ubezpieczona w toku postępowania domagała się zaliczenia do okresu ubezpieczenia zatrudnienia w Ośrodku (...) w T. od 25 maja do 16 lipca 1976 roku i celem wykazania tej okoliczności wniosła o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków K. S. i W. W.. Świadkowie potwierdzili, że ubezpieczona była zatrudniona w Ośrodku (...) w spornym okresie. Zeznania te znalazły potwierdzenie w dokumentacji osobowo-płacowej ubezpieczonej dotyczącej spornego okresu.

Natomiast zeznania świadka K. S. w części dotyczącej wykonywania przez ubezpieczoną pracy w gospodarstwie rolnym nie mają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż okres ten nie jest zaliczany do kapitału początkowego.

Do obliczenia wynagrodzeń za lata 1978, 1982, 1983, 1986 i 1994 należy przyjąć sumę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy w których ubezpieczona podlegała ubezpieczeniu społecznemu.

Wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne została ustalona na podstawie dokumentacji osobowo-płacowej ubezpieczonej. Wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia w Składnicy Harcerskiej zostały ustalone na podstawie kart wynagrodzeń a z tytułu zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...), Państwowym Przedszkolu nr (...) w Ł., (...) Przedsiębiorstwie (...) na podstawie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu.

Wysokość wynagrodzenia za okres zatrudnienia w Ośrodku (...) została ustalona na podstawie umowy o pracę. Ubezpieczona nie przedłożyła innych dokumentów, z których wynikałoby że uzyskiwała wynagrodzenie wyższe niż wskazane w umowie.

Za kolejny sporny okres – od 28 stycznia do 21 lutego 1992 roku, wynagrodzenie ubezpieczonej zostało ustalone na podstawie angażu jaki ubezpieczona otrzymała w dniu 29 stycznia 1992 roku (k.91) i świadectwa pracy, w którym wskazano wysokość ostatniego wynagrodzenia.

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne w spółce (...) stanowiło wynagrodzenie wskazane w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, zaś w okresie prowadzenia działalności gospodarczej kwota zadeklarowanego przychodu i opłaconych składek.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania są częściowo zasadne.

Na wstępnie należy wskazać, iż odwołanie od decyzji z dnia 19 czerwca 2017 roku ustalającej wartość kapitału początkowego ubezpieczona złożyła w dniu 21 grudnia 2017 roku wraz z odwołaniem od decyzji o ustaleniu wysokości emerytury.

Zgodnie z treścią art.477⁹§1 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji.

Stosownie do treści art.165§1 k.p.c. terminy oblicza się według przepisów prawa cywilnego. Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca (art.112 k.c.). Zatem miesięczny termin do złożenia odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu.

Stosownie do treści art.477⁹§3 k.p.c. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Z treści tego przepisu wynika wprost, iż do przywrócenia terminu niezbędne jest spełnienie się obu warunków: przekroczenie terminu nie może być nadmierne, a przyczyna tego musi być niezależna od odwołującego się. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 lutego 1996 roku (II URN 63/95, Lex nr 24828) przyjął, że pojęcie niezależnych od strony przyczyn uchybienia terminowi jest sformułowaniem szerszym od „braku winy strony” w rozumieniu art.168§1 k.p.c. i pozwala na uwzględnienie także niektórych przyczyn zawinionych. Za przyczyny naruszenia terminu niezależne od odwołującego się można uznać np.: chorobę, pobyt za granicą, tymczasowe aresztowanie, nieporadność.

Ubezpieczona podała, iż odwołanie od decyzji z dnia 19 czerwca 2017 roku ustalającej wysokość kapitału początkowego złożyła wraz z odwołaniem od decyzji z dnia 22 listopada 2018 roku ustalającej wysokość emerytury, gdyż nie miała środków na uzyskanie pomocy prawnej.

W ocenie Sądu nieporadność ubezpieczonej, na którą może mieć również wpływ jej niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym można potraktować jako przyczynę niezawinioną przez stronę i tym samym przywrócić terminu do złożenia odwołania od decyzji o ustaleniu wysokości kapitału początkowego z dnia 19 czerwca 2017 roku.

Celem uporządkowania dalszej części rozważań w pierwszej kolejności należy wyjaśnić, iż dla ubezpieczonej jako osoby urodzonej po 31 grudnia 1948 roku wysokość emerytury oblicza się w sposób wskazany w art.25 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz.1270). Wymiar emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 roku uzależniony jest od sumy składek zgromadzonych na koncie indywidualnym ubezpieczonych.

Podstawą obliczenia emerytury jest:

1) kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury,

2) zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175,

3) kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Stosownie do treści art. 26 ust. 1 ww. ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Ponieważ składki na ubezpieczenie emerytalne zapisywane są na koncie indywidualnym od 1 stycznia 1999 roku za okres trwania ubezpieczenia przed tą datą nie ma możliwości wyliczenia sumy składek. Okres ten jest uwzględniany w podstawie wyliczenia emerytury jako kapitał początkowy.

Zarzuty ubezpieczonej sprowadzają się do nieprawidłowego ustalenia przez Zakład wysokości kapitału początkowego przez niezaliczenie:

1) okresu pracy w gospodarstwie rolnym,

2) okresu zatrudnienia w Ośrodku (...) w T. od 25 maja do 16 lipca 1976 roku,

3) zatrudnienia w (...) spółce cywilnej B. i A. K. w Ł. w okresie od 1 czerwca 2000 roku do 8 maja 2007 roku,

4) okresu prowadzenia działalności gospodarczej pod nazwą (...).

Jak wyżej wskazano jednym ze składników podstawy wymiaru emerytury jest kapitał początkowy, którego wysokość ustalana jest na podstawie art. 173 ust. 2 ww. ustawy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy (art.173 ust. 3 ww. ustawy).

Zgodnie z treścią tego przepisu kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, przy czym przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Kapitał początkowy ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, czyli na dzień 1 stycznia 1999 roku.

Wbrew żądaniom ubezpieczonej brak jest podstaw prawnych do zaliczenia do kapitału początkowego zatrudnienia po 1 stycznia 1999 roku, gdyż od tej daty składki na ubezpieczenie emerytalne ewidencjonowane są na indywidualnym koncie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Zatem składki na ubezpieczenie emerytalne jak i okres zatrudnienia w (...) spółce cywilnej B. i A. K. w Ł. w okresie od 1 czerwca 2000 roku do 8 maja 2007 roku oraz za okres prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej nie podlega zaliczeniu do kapitału początkowego.

Do kapitału początkowego należy zaliczyć:

1) okres zatrudnienia i ubezpieczenia w Ośrodku (...) od 25 maja 1976 roku do 16 lipca 1976 roku z wynagrodzeniem określonym w umowie o pracę jako okres składkowy,

2) wynagrodzenie jakie ubezpieczona otrzymała z tytułu zatrudnienia w Centrali (...) na podstawie przedłożonych dowodów źródłowych – zaświadczenia o wynagrodzeniu,

3) zatrudnienia ubezpieczonej w okresie od 21 stycznia 1992 roku do 28 lutego 1992 roku jako okresu składkowego z wynagrodzeniem określonym w angażu z dnia 29 stycznia 1992 roku i świadectwie pracy.

Ostatni z tych okresów był kwestionowany przez organ rentowy z uwagi na brak informacji w świadectwie pracy o okresach nieskładkowych. Niemniej jednak wbrew stanowisku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w świadectwie pracy pracodawca wskazał, iż ubezpieczona nie otrzymała wynagrodzenia określonego w art.92§1 k.p. czyli wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy. Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy przysługuje za pierwsze 33 dni tej niezdolności. Natomiast zakwestionowany przez Zakład okres jest niższy niż 33 dni i wobec informacji, że nie wypłacono wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy nie było podstaw do odmowy zaliczenia tego okresu.

Do kapitału początkowego nie zalicza się okresu pracy w gospodarstwie rolnym, gdyż okres ten nie został wymieniony w art. 174 ust. 2 ww. ustawy o emeryturach i rentach.

Po zaliczeniu do kapitału początkowego spornych okresów zatrudnienia: od 25 maja do 16 lipca 1976 roku oraz od 21 stycznia do 22 lutego 1992 roku, wysokości wynagrodzenia jakie ubezpieczona otrzymała w Centrali (...) wartość kapitału początkowego wynosi 55.301,40 zł. Kapitał początkowy ustalony został na podstawie wynagrodzeń z 10 lat 1977-1978, 1982-1983, 1986-1988, 1992-1994.

Przy przyjęciu tak obliczonego kapitału początkowego kwota emerytury wynosi 1.054,74 zł (a po waloryzacji od 1 marca 2019 roku – 1.148,72 zł, plus zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników 136,80 zł). Nowa wartość kapitału początkowego na bezpośredni wpływ na wysokość świadczenia ubezpieczonej.

W toku postępowania ubezpieczona reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika nie przedstawiła żadnych dowodów z których wynikałoby, że Zakład nieprawidłowo ustalił wysokość składek zaewidencjonowanych na koncie z tytułu zatrudnienia w (...) spółce cywilnej B. i A. K. w Ł. oraz w ramach własnej działalności gospodarczej prowadzonej pod firmą (...).

Do ustalenia wysokości emerytury Zakład zaliczył ubezpieczonej zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników na podstawie art. 56 ust. 3 ww. ustawy o emeryturach i rentach.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wskaźnik podstawy wymiaru kapitału początkowego na 39,81%.

W pozostałym zakresie – zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do kapitału początkowego oraz zmiany wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne z tytułu działalności gospodarczej pod nazwą (...), Sąd odwołanie oddalił, o czym orzekł na podstawie art. 477¹⁴§1 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1) odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie złożenia apelacji,

2) odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonej,

3) wypożyczyć pełnomocnikowi ZUS akta rentowe, zobowiązując do zwrotu akt wraz z apelacją,

4) doręczyć pełnomocnikowi ZUS protokoły rozpraw.

28 maja 2019 roku

Dodano: 4 czerwca 2019, Opublikował(a): Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: I. Matyjas
Data wytworzenia informacji: 28 maja 2019