Treść orzeczenia VIII U 256/21 - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

VIII U 256/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-11-21

Sygn. akt VIII U 256/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 14.10.2020 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. G. (1) jako P. Z. (...) Sp. z o.o. ponosi odpowiedzialność, całym swoim majątkiem, za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 411.380,30 zł, w tym na:

- ubezpieczenia społeczne za okres 12.2018 -06.2019 , 08.2019r.

należność główna w wysokości 260.591,55 zł

odsetki za zwłokę liczone na dzień 14.10.2020r. 31.882,00 zł

koszty egzekucyjne 7.813,00 zł

ogółem 300.286, 55 zł

- ubezpieczenie zdrowotne za okres za okres 12.2018-08.2019 r.

należność główna w wysokości 76.960,16 zł

odsetki za zwłokę liczone na dzień 14.10.2020r. 9.321,00zł

koszty egzekucyjne 4.688,70 zł

ogółem 90.969,86 zł

- Fundusz Pracy i FGŚP za okres 12.2018-08.2019 r.

należność główna w wysokości 17.008,59 zł

odsetki za zwłokę liczone na dzień 14.10.2020r. 2.072,00 zł

koszty egzekucyjne 1043,30zł

ogółem 20.123,89 zł

W uzasadnieniu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, że (...) Sp. z o.o. prowadziła działalność gospodarczą , zatrudniała pracowników i z tego go tytułu zobowiązana była do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy, i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Ponieważ spółka nie dopełniła tego obowiązku na jej koncie powstało zadłużenie które na dzień wydania niniejszej decyzji wyniosło łącznie 411.531,10 zł, w tym:

1) Na ubezpieczenia społeczne:

- 260.591,55 zł - z tytułu nie opłaconych składek za okres: 12.2018 r. - 06.2019 r.,

08.2019 r.

- 31.882,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 14.10.2020 r.,

- 7.813,00 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych,

-58,00 zł - z tytułu kosztów upomnień.

2) Na ubezpieczenie zdrowotne:

- 76.960,16 zł - z tytułu nie opłaconych składek za okres:12.2018 r. - 07.2019 r.

- 9.321,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 14.10.2020 r.,

- 4.688,70 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych,

- 58,00 zł - z tytułu kosztów upomnień.

3) Na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

- 17.008,59 zł - z tytułu nie opłaconych składek za okres: 12.2018 r. - 07.2019 r.,

- 2.072,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 14.10.2020 r.,

- 1.043,30 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych,

- 34,80 zł - z tytułu kosztów upomnień.

Organ wskazał, iż w przedmiotowej sprawie stwierdzono, że zaistniały przesłanki uzasadniające przeniesienie odpowiedzialności na M. G. (1) jako p. z. za zobowiązania spółki z o. o. (...), ponieważ:

- egzekucja wobec ww. Spółki okazała się nieskuteczna,

- w okresie, kiedy powstało wymienione w sentencji zadłużenie ww pełnił funkcję p. z.,

- spółka nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości,

- nie wskazano mienia, z którego możliwe byłoby zaspokojenie zobowiązań w znacznej części.

/ decyzja k. 18-19 akt ZUS/

Decyzją z dnia 2.12.2020r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 6 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.) zmienił decyzję z 14 października 2020 r. stwierdzającą odpowiedzialność M. G. (1) jako p. z. (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za jej zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w ten sposób, że stwierdził iż:

M. G. (1) jako prezes zarządu (...) Sp. z o. o. ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 68.074,16 zł, w tym na:

- ubezpieczenia społeczne za miesiąc: 12.2018 r.

należność główna 42.863,21 zł

odsetki za zwłokę liczone na 14.10.2020 r- 5.994,00 zł

koszty egzekucyjne 0,00 zł

ogółem 48.857,21 zł,

- ubezpieczenie zdrowotne za miesiąc: 12.2018 r.

należność główna 11.698,54 zł

odsetki za zwłokę liczone na 14.10.2020 r. 1.636,00 zł

koszty egzekucyjne 2.210,50 zł

ogółem 15.545,04 zł,

- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za miesiąc:

12.2018 r.

należność główna 2.772,01 zł

odsetki za zwłokę liczone na 14.10.2020 r. 388,00 zł

koszty egzekucyjne 511,90 zł

ogółem 3.671,91 zł.

W uzasadnieniu decyzji podniesiono, iż w toku postępowania, na podstawie sądowych aktach rejestrowych spółki, ustalono, że 15.01.2019 r. M. G. (1) złożył rezygnację z funkcji prezesa z dniem 31.01.2019 r. Powyższa rezygnacja została przyjęta uchwałą nr 1 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z 31.01.2019 r. W związku z powyższym ww. ponosi odpowiedzialność za zobowiązania (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością za okres, w którym pełnił pan funkcję prezesa, tj. za miesiąc 12.2018 r.

/ decyzja k. 53 akt ZUS/

Odwołanie od obu ww decyzji wniósł M. G. (1) domagając się ich zmiany poprzez uznanie braku odpowiedzialności skarżącego za zobowiązania płatnika.

W uzasadnieniu swego stanowisk,a podniósł, że brak podstaw do przeniesienia na niego odpowiedzialności nawet w stosunku do należności za grudzień 2018 .

W pierwszej kolejności ww zakwestionował wysokość określonego zobowiązania wskazując, iż na podstawie zaskarżonej decyzji niejasnym jest jak dokonano wyliczenia wskazanych w niej kwot, za kogo - jakich konkretnie pracowników. Skarżący wskazał też, iż nie ponosi winy za niezgłoszenie wniosku o którym mowa w art. 11 § 1 pkt 1a ordynacji podatkowej, bowiem sytuacja finansowa spółki w dacie rezygnacji przez niego z funkcji p. z. nie dawała podstaw do wystąpienia z tym wnioskiem. Wskazał, że również wcześniej nie wykonywał żadnych czynności zarządczych w (...) Sp. z o. o. W ocenie skarżącego organ nie wykazał też bezskuteczności egzekucji prowadzonej w stosunku do całego majątku spółki.

/ odwołania k. 3-4 akt VIII U 256/21 i k. 3-5 akt VIII U257/21/

W odpowiedziach na odwołania, organ rentowy wniósł o umorzenie postępowania w zakresie odpowiedzialności M. G. (1) jako członka zarządu (...) Sp. z o. o. za okres 01.2019 do 08.2019 i oddalenie odwołania w pozostałym zakresie, nadto o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz organu kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu powyższego stanowisko podtrzymano argumentację podniesioną w zaskarżonych decyzjach.

/odpowiedź na odwołanie – k. 6-8 akt VIII U 256/21 i k. 7-10 akt VIII U257/21 /

Zarządzeniem z dnia 16.02.2021 r. sprawy z ww. odwołań połączono do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

/ zarządzenie k. 12 akt VIII U257/21 /

Na rozprawie w dniu 11.10.2021 r., ustanowiony w toku procesu, pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie.

/ stanowisko procesowe strony odwołującej k. 133/

Pismem z dnia 13.12.2023 r. nowo ustanowiony pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie wskazując, iż organ rentowy nie wykazał, że prowadzona egzekucja okazała się bezskuteczna , spółka nie posiada majątku pozwalającego na pokrycie zobowiązań.

/ pismo procesowe k. 442-446/

Na rozprawie w dniu 4.11.2024 r. bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, pełnomocnik ZUS wniósł o umorzenie postępowania w zakresie wydanej decyzji przez ZUS i oddalenie odwołania w pozostałej części oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

/ końcowe stanowiska procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:35:28-00:40:15/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadziła działalność od 7.08.2017 r. , na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, pod nr (...) i zatrudniała pracowników. Firma zajmowała się szyciem i sprzedażą ubrań. Zgłoszenia płatnika dokonano z datą 1.11.2018 r. Z tego tytułu, spółka była zobowiązana do opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

/ odpis z KRS k. 4-7 akt ZUS, dokumenty pracownicze koperta k. 104 , k. 105. K. 131, 132, zgłoszenie płatnika składek k. 8 akt ZUS zeznania świadka M. K. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:12:06 -00:20:49, zeznania świadka J. K. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. -00:20:49 -00:25:00 zeznania świadka J. D. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:25:00 -00:31:42, zeznania świadka A. C. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:31:42 -00:35:16, zeznania świadka L. B. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:35:16-00:40:12, zeznania świadka H. G. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:40:12-00:44:28, zeznania świadka K. P. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:44:28 -00:48:06 zeznania świadka A. K. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:48:06-00:51:12, zeznania świadka I. D. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2021 00:11:01-00:28:47, decyzje w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom pracowników (...) Sp. z o. o. załączone do akt sprawy przy piśmie k. 339

Ponieważ spółka nie dopełniła tego obowiązku, na jej koncie powstało zadłużenie, które, na dzień wydania decyzji z dnia 14.10.2020 r. wyniosło łącznie 411.531,10 zł, w tym:

1) Na ubezpieczenia społeczne:

- 260.591,55 zł - z tytułu nie opłaconych składek za okres: 12.2018 r. - 06.2019 r.,

08.2019 r.

- 31.882,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 14.10.2020 r.,

- 7.813,00 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych,

-58,00 zł - z tytułu kosztów upomnień.

2) Na ubezpieczenie zdrowotne:

- 76.960,16 zł - z tytułu nie opłaconych składek za okres:12.2018 r. - 07.2019 r.

- 9.321,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 14.10.2020 r.,

- 4.688,70 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych,

- 58,00 zł - z tytułu kosztów upomnień.

3) Na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

- 17.008,59 zł - z tytułu nie opłaconych składek za okres: 12.2018 r. - 07.2019 r.,

- 2.072,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na 14.10.2020 r.,

- 1.043,30 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych,

- 34,80 zł - z tytułu kosztów upomnień.

/ wydruk przeglądu danych -stany należności z konta płatnika k. 15-17/

M. G. (1) prowadzi działalność gospodarczą PPHU (...) od 25 lat. Jego firma produkuje odzież dla innych marek np. firmy (...), której W. G. był Prezesem i Właścicielem. Bratem ww jest M. G. (2). M. G. (1) chciał przejąć szwaczki zatrudniane przez W. G. ok 100-120 osób dlatego przystał na wejście w spółkę z jego bratem jako wspólnik (...) Sp. z o. o. S., które pracowały w innej firmie (...) miały pracować w firmie (...) i wnioskodawcy. W. G. był dłużnikiem wnioskodawcy nie zapłacił wnioskodawcy za towar. W tym czasie był wniosek Urzędu Skarbowego upadłość H. - (...). Z uwagi na brak środków postępowanie zostało umorzone.

/ zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 18.12.2023 00:04:15 -00:34:10 i protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 00:05:20-00:35:18 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:51:12 -01:04:40 oraz protokół z rozprawy z dnia 13.06.2022 00:11:00 -01:17:37, zeznania świadka M. G. (2) protokół z rozprawy z dnia 11.10.2021 r. 00:28:47 -01:06:35 zeznania świadka W. G. protokół z rozprawy z dnia 15.12.2021 00:04:03-00:29:06., 00:35:01 00:49:44/

M. G. (1) pełnił w (...) Sp. z o. o. funkcję p. z. od 18.07.2018 r. do 31.01.2019 r., (rezygnacja złożona 15.01.2019 przyjęta uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w dniu 31.01.2019). M. G. (1) był też wspólnikiem spółki, w spornym okresie, wraz z M. G. (2).

/ bezsporne, odpis z KRS k. 4-7 akt ZUS, uchwała Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z 18.07.2018 i oświadczenie z 18.07.2018 k. 27- 30 akt ZUS, uchwała Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z 31.01.2019 k. 43-46 akt ZUS zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 18.12.2023 00:04:15 -00:34:10 i protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 00:05:20-00:35:18 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:51:12 -01:04:40 oraz protokół z rozprawy z dnia 13.06.2022 00:11:00 -01:17:37zeznania świadka M. G. (2) protokół z rozprawy z dnia 11.10.2021 r. 00:28:47 -01:06:35/.

Spółka startowała na rynku, nie miała należności ani wierzytelności.

Zatrudnieni w spółce pracownicy nie kojarzą by M. G. (1) jakkolwiek kierował spółką. Tym zajmował się zawsze W. G.. W. G. podpisywał się na przekazywanych im dokumentach jako pełnomocnik (...) Sp. z o. o. Formalnie takiego pełnomocnictwa nie posiadał. Cześć umów o pracę z pracownikami podpisał sam wnioskodawca część zatrudniona w firmie kadrowa K. J. na polecenie W. G. ze wskazaniem z up. M. G. (1). Działalność W. G. wielokrotnie ulegała przekształceniom i zmieniała nazwy najpierw działał jako P. G., C. (...), H. - (...). Z jedną datą wszyscy pracownicy H. - (...) przeszli do (...) Sp. z o. o. Pracownicy w każdej spółek w praktyce robili to samo, za najniższym wynagrodzeniem, pracowali w tym samym miejscu, kierował ich pracą ten sam przełożony. Zawsze w przypadku zmiany nazwy spółki dostawali do podpisania nową umowę o pracę i świadectwo pracy z poprzedniego zakładu. Pracownicy byli zgłaszani do ubezpieczeń w kolejnych firmach. Będąc zatrudnionymi w (...) Sp. z o. o. pracownicy mieli w praktyce szyć dla innych firm w tym H. - T.. Do pracy wykorzystywali maszyny tej firmy. Wykonywali zawarte umowy. Spółka (...) Sp. z o. o. w stosunku do niektórych zalegała z wypłatą wynagrodzenia. Wynagrodzenie było płacone gotówką przez W. G.. WW nie zgłosił ponownie szwaczek do ubezpieczenia w H. - (...), nie opłacał składek, ani podatków.

/ dokumenty pracownicze koperta k. 104 , k. 105. K. 131, 132, 381, dokumentacja w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom dotycząca 91 ubezpieczonych załączona do akt sprawy przy piśmie k. 339, zeznania świadka M. K. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:12:06 -00:20:49 zeznania świadka J. K. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. -00:20:49 -00:25:00 zeznania świadka J. D. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:25:00 -00:31:42, zeznania świadka A. C. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:31:42 -00:35:16, zeznania świadka L. B. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:35:16-00:40:12 zeznania świadka H. G. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:40:12-00:44:28, zeznania świadka K. P. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:44:28 -00:48:06, zeznania świadka A. K. protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:48:06-00:51:12 zeznania świadka I. D. protokół z rozprawy z dnia 11.10.2021 00:11:01-00:28:47, zeznania świadka W. G. protokół z rozprawy z dnia 15.12.2021 00:04:03-00:29:06., 00:35:01 00:49:44, zeznania świadka K. J. protokół z rozprawy z dnia 22.05.2023 r. 00:27:09 01:01:33/

Będąc formalnie prezesem spółki, wnioskodawca nigdy nie zlecał zakupu tkanin, nie podpisywał umów w zakresie najmu czy opłat za energię elektryczną. Nie wydawał poleceń pracownikom. Obejmując funkcje prezesa , uważał, że spółka nie prowadziła działalności. S. miały zostać przez niego przejęte do jego szwalni w P. i szyć dla W. G.. M. G. (1) uważa, iż został oszukany przez W. G..

Państwowa Inspekcja Pracy Okręgowy Inspektorat w Ł., w październiku 2019 dokonała kontroli w (...) Sp. z o. o. W ramach kontroli, ustalonym m.in. zostało, iż wskazany podmiot zatrudniał pracowników w tym w spornym okresie. Kontrolę zakończyło wystąpienie, w którym zobowiązano płatnika m.in do wypłaty, poszczególnym, wskazanym, pracownikom, ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, wypłaty zaległego wynagrodzenia za pracę , wypłaty wynagrodzenia chorobowego, wynagrodzenia urlopowego oraz odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

/ dokumenty z kontroli PIP k. 210-254/

W dniu 12.04.2022 r. złożono w ZUS korekty dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych, dotyczących płatnika w spornym okresie celem ustalenia, że w firmie (...) Sp. z o. o. nikt faktycznie nie podjął pracy a ta była w rzeczywistości wykonywana na rzecz H. - (...).

/ pismo k. 168, pisma k. 185-187 dokumentacja w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom dotycząca 91 ubezpieczonych załączona do akt sprawy zeznania świadka W. G. protokół z rozprawy z dnia 15.12.2021 00:04:03-00:29:06., 00:35:01- 00:49:44 zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 00:05:20-00:35:18 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:51:12 -01:04:40 oraz protokół z rozprawy z dnia 13.06.2022 00:11:00 -01:17:37 /

Na mocy prawomocnych decyzji ZUS, wydanych w 2022 r. w odpowiedzi na wskazane wyżej działania, stwierdzono, iż szwaczki krojczy i inni -łącznie 91 osób w spornym okresie podlegało ubezpieczeniom jako pracownik (...) Sp. z o. o.

/ dokumentacja w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom dotycząca 91 ubezpieczonych załączona do akt sprawy przy piśmie k. 339/

W okresie 11/2018-03/2019 (...) Sp. z o. o. prowadziła sprzedaż towarów w kwotach:

w 11/2018 -192.198,20 zł, (...) - 778852, 30 zł, (...) - 461178,89 zł, 02/2019 746 846,16 zł, (...)- 484042,65 zł

/ wydruki ewidencji sprzedaży k. 59-62/

W stosunku do spółki, prowadzone było postępowanie egzekucyjne , przez Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł.. Organ egzekucyjny dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego rachunki bankowe w (...) Banku (...) S.A. i zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z tytułu nadpłaty podatku u Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.. Ustalono, że spółka nie posiada ruchomości w postaci pojazdów oraz nieruchomości. Prowadzone postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne nie doprowadziło do wyegzekwowania należności. W dniu 30.06.2020 Dyrektor I Oddziału ZUS wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

/ postanowienie z 30.06.2020 k. 1 akt ZUS nadto akta egzekucyjne w aktach ZUS/

W Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych, że (...) Sp. z o.o. nie figuruje jako właściciel nieruchomości. WW nie figuruje, w ewidencji podatników podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych , podatku leśnego, podatku rolnego oraz w ewidencji opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców wynika natomiast, że spółka nie figuruje jako właściciel ruchomości.

/ pismo Urzędu Miasta Ł. k. 16, pismo (...) Ośrodka Geodezji k. 19 , wypisy z Rejestru Gruntów k. 20-24/

Decyzjami z dnia 7.09.2022 P. Z. P. (...) określił wysokość zobowiązań (...) Sp. z o. o. z tytułu wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za okresy (...) w kwocie 8 436,00 i od 12/2018 do 05/2019 w łącznej w kwocie 47 411,00 zł. Wskazane decyzje zostały utrzymane w mocy decyzjami Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 18.05.2023 r.

/ dokumentacja w przedmiocie określenia wysokości zobowiązań (...) Sp. z o. o. z tytułu wpłat na P. (...) k. 272-278, 295, 335, 354, 385-389, 416-427

Spółka posiada zaległości podatkowe za okres 05-08/2019 r. W stosunku do spółki prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego za wskazane okresy. Spółka w okresie 2017 -2018 nie złożyła wymaganych sprawozdań finansowych w US. Spółka nie złożyła też w Urzędzie Skarbowym zeznań podatkowych CIT - 8 za lata 2017-2019 oraz deklaracji rocznych o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy PIT 4-R za lata 2017-2019 r. Spółka w Urzędzie Skarbowym Ł. posiadała otwarty obowiązek podatkowy od podatku od towarów i usług od dnia 18.10.2018 do 5.08.2020 - wykreślenie na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 ustawy z dnia 11.02.2004 r. o podatku od towarów i Usług z uwagi na nieskładanie deklaracji. Spółka złożyła w US (...) za okres 10/2018 do 12/2019. Spółka złożyła deklaracje VAT-7 za okres 11/2018 do 03/2019 w których wskazywała kwoty do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. W Centralnej Ewidencji Kart Kontowych brak jest wpłat gdyż powyższe deklaracje zostały przypisane z kwotą 0 i wykazano kwoty do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. W US brak jest wpłat i przypisów w podatkach PIT-4R , CIT i VAT. Spółka posiada aktywne zajęcie wierzytelności z dnia 18.08.2020 kwota główna zajęcia 171.549,70 zł

/ pismo US k. 26-27, pismo US karta 66, pismo ZUS k. 180 /

Spółka od 2019 r., nie składała też sprawozdań finansowych w KRS. Do 2019 r. nie było takiego obowiązku

/ pismo SR XX wydziału Gospodarczego KRS k. 34 zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 18.12.2023 00:04:15 -00:34:10 i protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 00:05:20-00:35:18 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:51:12 -01:04:40 oraz protokół z rozprawy z dnia 13.06.2022 00:11:00 -01:17:37/

Ani M. G. (1) ani spółka nie składali wniosku o otwarcie likwidacji oraz o ogłoszenie upadłości spółki.

/ bezsporne/

Z dniem 1.09.2019 r. dokonano wyrejestrowania płatnika w ZUS.

/ wyrejestrowanie płatnika k. 9 akt ZUS/

Do czasu gdy wnioskodawca był prezesem zarządu w spółce nie było potrzeby złożenia wniosku o upadłość bo spółka dopiero rozpoczynała działalność. Przed tym jak objął funkcję prezesa działalność nie była prowadzona ta była możliwa dopiero od chili przejęcia pracowników w październiku i listopadzie 2018 r.

Wnioskodawca legitymuje się fakturami za sprzedaż lub usługi wraz z dowodami WZ wystawionymi przez (...) w 2019 r. na rzecz nabywców m.in (...) M. (...) 2 sp zo.o., (...) Spółka Akcyjna, I. E., M. F. Sp zo.o. sp. k, P. (...) sp zo.o. na łączna kwotę 2.622.037,04 zł. Wskazane wierzytelności dotyczą podmiotów, które mają albo ten sam adres co adres płatnika tak (...) M. (...) 2 sp zo.o. lub przeważnie są niewypłacalne. W stosunku do (...) S.A. w 2019 r. zostało wszczęte postępowanie upadłościowe i oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na brak majątku niewypłacalnego dłużnika. W świetle publicznego rejestru długów firma ma stan zadłużenia 77.282, 68 zł i nie jest to jedyne zadłużenie. (...) S.A posiada zadłużenie z tytułu nieopłacenia składek od 12/2017 do 01/2018. (...) i od 08/2018 do 11/2019. (...) M. (...) 2 sp zo.o. posiada zadłużenie z tytułu składek za okres od 02/2019 do 03/2019 i od 06/2019 do 03/2020.

Na fakturach brak jest informacji kiedy były wymagalne, brak jest orzeczeń sądowych potwierdzających fakt wymagalności ww. należności. (...) M. (...) 2 sp zo.o. ma analogiczny adres co płatnik posiada zadłużenie w rejestrze długów , nie ma członka zarządu ani aktualnego adresu. Nie jest jasnym kim jest osoba wystawiająca faktury w imieniu (...) Sp. z o. o. i czy miała do tego umocowanie - nie była zgłoszona do ubezpieczeń przez płatnika. Należności dotyczą okresu 2019 r. i obecnie są przedawnione. Nie wiadomo czy zostały opłacone.

/ bezsporne, faktury z dowodami WZ k. 467- 1026, dokumentacja dotycząca kontrahentów płatnika k. w tym wypisy z KRS k. 1035-1040, pismo k. 1062 zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 18.12.2023 00:04:15 -00:34:10 i protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 00:05:20-00:35:18 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 30.08.2021 r. 00:51:12 -01:04:40 oraz protokół z rozprawy z dnia 13.06.2022 00:11:00 -01:17:37/

W dniu 23.04.2024 r. wnioskodawca w oparciu o wskazane faktury złożył w organie rentowym wniosek o wszczęcie egzekucji wobec (...) Sp. z o. o. z tytułu spornego zadłużenia wskazując, iż płatnik posiada majątek w tym dodatkowo majątek ruchomy w postaci: tkanin, dzianin i wyrobów gotowych, które mogą stać się przedmiotem zajęcia i mogą zostać zbyte w drodze licytacji wskutek czego wierzyciel Zakład Ubezpieczeń Społecznych może uzyskać zaspokojenie należności.

/ bezsporne, oświadczenie i wniosek o wszczęcie egzekucji k. 1046 -1048/

Organ rentowy decyzją z dnia 19.06.2024 odmówił wszczęcia postepowania w sprawie z wniosku z dnia 23.04.2024 r. o egzekucję z ruchomości i wierzytelności.

/ bezsporne, decyzja o odmowie wszczęcia postępowania k. 1063-1064/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w sprawie i w aktach ZUS, także na podstawie dowodu z zeznań świadków i wnioskodawcy w zakresie w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń.

Sąd nie dał częściowo wiary zeznaniom wnioskodawcy i W. G. w zakresie w jakim twierdzili, iż (...) Sp. z o. o. nie prowadziła w ogóle działalności w spornym okresie i nie zatrudniała pracowników. Podnieść należy, iż fakt że spółka w spornym okresie była pracodawcą potwierdzili nie tylko wszyscy inni przesłuchani w procesie świadkowie ale i przedłożone w sprawie dokumenty zwłaszcza te w ramach postępowania kontrolnego przeprowadzonego przez PIP. Podnieść należy też, iż fakt podlegania ubezpieczeniom przez poszczególne osoby z tytułu zatrudnienia u płatnika został też niewątpliwie stwierdzony w odrębnych postępowaniach wszczętych przez ZUS zakończonych prawomocnymi decyzjami, które wiążą Sąd. Brak więc było podstaw do czynienia w tym zakresie ustaleń odmiennych. Z tych też względów Sąd na podstawie art. 235² § 1 pkt 3 i 5 k.p.c. pominął wniosek dowodowy pełnomocnika odwołującego o przeprowadzenie dowodu zeznań blisko 90 świadków na okoliczność braku ich zatrudnienia u płatnika jako zmierzający do zbędnego przedłużenia postępowania. Nie należy, też, pomijać, iż odwołujący stanowiska iż szwaczki nie były pracownikami płatnika a innego podmiotu W. G. tj. firmy (...) na ostatnim terminie rozprawy już nie podtrzymywał. W ocenie Sądu zeznania w tej części miały zatem tylko i wyłącznie na celu obronę stanowiska procesowego strony odwołującej która pierwotnie wywodziła, iż spółka nie miała pracowników zadłużenie z tytułu składek determinowane ich zatrudnieniem więc nie istniało.

Sąd nie dał też wiary twierdzeniom ww., iż (...) Sp. z o. o. działalności gospodarczej nie prowadziła. Podkreślić należy, że zeznania ww. w tym przedmiocie były wewnętrznie sprzeczne, nie znajdowały też pokrycia, w złożonych przez samego wnioskodawcę, dokumentach nadto w informacji jaką Sąd uzyskał z Urzędu Skarbowego. Podkreślić należy, iż sam wnioskodawca zeznawał, że spółka miała przejąć pracowników od H. - T. . Ta zaś spółka w świetle zaoferowanego w sprawie materiału dowodowego znajdowała się już wówczas w złej kondycji finansowej nie płaciła zobowiązań. Przeniesienie pracowników do innego podmiotu wolnego od zobowiązań i pod tym szyldem prowadzenie działalności mogło więc pozostawać w interesie W. G., który był dłużnikiem wnioskodawcy obiecywał mu przejście szwaczek do jego firmy przy tym nieoficjalnie zarządzał spółką (...) Sp. z o. o. będącą własnością jego brata i wnioskodawcy. W końcu przedłożone w procesie zestawienia sprzedaży, udostępnione pod koniec procesu faktury, informacja z Urzędu Skarbowego o złożeniu przez spółkę (...) za okres 10/2018-12/2019 jednoznacznie potwierdzają, iż działalność ta miała miejsce a spółka miała określone obroty. Tym samym twierdzenia ww. w tym zakresie były niewiarygodne.

Natomiast to, że wnioskodawca nie interesował się prowadzeniem firmy, w praktyce nią nie zarządzał, pozostawiając powyższe, nawet bez jakiegokolwiek formalnego upoważnienia, W. G. - co potwierdzili świadkowie- nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Istotne, z tego punktu widzenia, jest, bowiem, tylko to, w jakim okresie funkcję w zarządzie pełnił a ta okoliczność została ustalona w procesie w sposób niesporny.

Sąd nie dał też wiary twierdzeniom wnioskodawcy w zakresie w jakim utrzymywał, iż prowadzona przez organ rentowy egzekucja nie była nieskuteczna spółka posiadała i posiada majątek wystarczający na pokrycie zobowiązań.

Podnieść należy, że z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych niewątpliwie wynika, iż w stosunku do spółki prowadzone było postępowanie egzekucyjne przez Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł.. Organ egzekucyjny dokonał zajęcia prawa majątkowego stanowiącego rachunki bankowe w (...) Banku (...) S.A. i zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z tytułu nadpłaty podatku u Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.. Ustalono, że spółka nie posiada ruchomości w postaci pojazdów oraz nieruchomości. Prowadzone postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne nie doprowadziło do wyegzekwowania należności. W dniu 30.06.2020 Dyrektor I Oddziału ZUS wydał więc postanowienie o umorzeniu postepowania egzekucyjnego. Spółka w odniesieniu do powyższego nie reagowała wskazując, iż ma majątek na pokrycie zobowiązań, nie dokonała też spłaty zadłużenia. Czyniąc ustalenia w tej materii Sąd na podstawie art. 235² § 1 pkt,5 k.p.c. pominął wniosek pełnomocnika powoda o załączenie akt egzekucyjnych. Zgromadzony w tym przedmiocie materiał dowodowy w tym dokumenty znajdujące się w aktach ZUS był bowiem wystarczający do poczynienia ustaleń. Z resztą decyzję w przedmiocie umorzenia postępowania wydano w oparciu o wskazane akta egzekucyjne, pełnomocnik powoda nie wskazywał zaś jakie dodatkowo okoliczności miałby wnieść one w sprawie.

Brak też podstaw do uznania, iż na ocenę powyższego mogły mieć jakikolwiek wpływ złożone przez wnioskodawcę w toku procesu faktury za 2019 r. wskazujące na wierzytelność znacznej wartości czy też enigmatycznie określany przez niego majątek w postaci w postaci ruchomości/towarów. Podnieść należy co słusznie wskazywał organ rentowy, że wierzytelności te i majątek nie miały charakteru realnego. Wierzytelności dotyczyły okresu 2019 r. niejasnym jest czy zostały spłacone i były wymagalne ponadto w przeważającym zakresie dotyczyły podmiotów także niewypłacalnych lub w pewien sposób powiązanych z płatnikiem. Co do wskazanego mienia niejasnym było czy wskazany towar faktycznie istnieje, jaka jest jego wartość, gdzie jest i czyją stanowi własność. Nie było więc to mienie realne mogące posłużyć spłacie zobowiązań. Ponadto na tej podstawie odmówiono wnioskodawcy wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Istnienia mienia mogącego służyć spłacie zobowiązań objętych zaskarżonymi decyzjami zatem nie wykazano.

Podkreślić należy też, iż w sprawie brak było poza dokumentami wskazanymi powyżej jakiejkolwiek dokumentacji finansowej spółki, spółka nie składała sprawozdań finansowych ani w US ani w KRS, nie ustalono też podmiotu, który prowadził księgowość płatnika.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Postępowanie w sprawie odpowiedzialności M. G. (1) jako członka zarządu za zobowiązania składkowe (...) Sp. z o. o. za okres od 01/2019 do 08/2019 podlega umorzeniu.

Stosownie do art. 477¹³ k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części.

Zgodnie zaś z art. 355 kpc Sąd umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew, strony zawarły ugodę lub została zatwierdzona ugoda zawarta przed mediatorem albo z innych przyczyn wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne.

W rozpoznawanej sprawie, organ rentowy, w toku postępowania sądowego, wywołanego odwołaniem wnioskodawcy od decyzji z dnia 14.10.2020 , wydał decyzję z dnia 2.12.2020 r. w której zmienił częściowo decyzję pierwotnie wydaną i ograniczył zakres odpowiedzialności M. G. (1) jako członka zarządu za zobowiązania składkowe (...) Sp. z o. o. wyłącznie do okresu (...) , uwzględniając podniesiony przez skarżącego w odwołaniu zarzut braku pełnienia funkcji w zarządzie spółki po 31.01.2019 r. Tym samym uznał częściowo żądania odwołującego w zakresie stwierdzenia braku istnienia jego odpowiedzialności w zakresie pierwotnie określonego zadłużenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, w Ł. na podstawie art. 477¹³ kpc w związku z art. 355 kpc, postępowanie w sprawie w zakresie stanowiącym różnię w ustaleniu odpowiedzialności za zadłużenie określone w pierwotnie zaskarżonej decyzji z dnia 14.10.2020 r. a objętym wskazaną decyzją z 2.12.2020 r. to jest co do okresów od 01/2019 do 08/2019 w pkt 1 sentencji wyroku umorzył.

W pozostałym zakresie odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497) składki na ubezpieczenia emerytalne:

1) pracowników,

2) osób wykonujących pracę nakładczą,

3) członków spółdzielni,

4) zleceniobiorców,

5) posłów i senatorów,

6) stypendystów sportowych,

7) pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

8) osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

9) osób współpracujących ze zleceniobiorcami,

10) funkcjonariuszy Służby Celnej,

11) osób odbywających służbę zastępczą

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

Stosownie do art. 17 ust. 1 przytoczonej ustawy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1-3, 5, 6 i 9-12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

Zgodnie z treścią art. 85 ust. 1 ustawy z dnia z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146) za osobę pozostającą w stosunku pracy lub w stosunku służbowym składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, podmiot zobowiązany do wypłaty tych świadczeń.

Stosownie, natomiast, do treści art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 475) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłacają pracodawcy.

W myśl art. 108 § 1 ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383), w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.

Z mocy art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio wyszczególnione w przepisie art. 31 przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Zastosowanie do należności z tytułu składek, z mocy art. 31, ma m.in. przepis art. 116 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe), a w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2016 r. we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2020 r. poz. 814) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

W myśl art. 116 § 2 , odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. Przepisy § 1-3, w myśl § 4, stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Przepis opisany powyżej, stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności udziałowcy (akcjonariusze) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiedzialność członków zarządu, określona w §1, obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Natomiast, zgodnie z art. 107 §1 i 2 pkt 2 i 4 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Z analizy treści przepisu art. 116 wynika, iż przesłankami odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z o.o. jest ustalenie, że (1) zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu przez daną osobę, że (2) egzekucja do majątku spółki okazała się bezskuteczna w całości lub w części oraz że (3) nie zaistniały żadne okoliczności zwalniające tej osoby od odpowiedzialności.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność, spoczywa na członku zarządu (wyrok NSA w B. z 6.03.2003 r. SA (...)/03 POP (...) wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 30 stycznia 2018 r.I SA/Bd (...) Legalis Numer 1741267). Tym samym ciężar wykazania dwóch pierwszych przesłanek /pozytywnych/ ciąży na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, natomiast ciężar dowodu przesłanki trzeciej - w zakresie istnienia okoliczności uwalniających od tej odpowiedzialności - spoczywa na odwołującym się.

Wnioskodawca, w czasie całego procesu, utrzymywał, że faktycznie nie kierował spółką (...) Sp. z o. o. Przy czym, niekwestionowanym jest, iż M. G. (1) pełnił w (...) Sp. z o. o. funkcję p. z. od 18.07.2018 r. do 31.01.2019 r.

W tym miejscu, podnieść należy, iż dla rozstrzygnięcia sprawy kluczowe jest ustalenie znaczenia pojęcia „w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu”. Według Kodeksu spółek handlowych kadencja to okres pełnienia funkcji członka zarządu w spółce, a mandat to umocowanie członka zarządu do pełnienia jego funkcji. Pojęcia te rzadko się pokrywają. Mandat może być dłuższy niż kadencja (art. 202§ 1 i § 2 KSH) albo krótszy niż kadencja (202§ 4 KSH). Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 lipca 2010r., sygn. akt III CZP 23/10 uznał, że wykonywanie mandatu członka zarządu jest równoznaczne z pełnieniem funkcji, a wygaśnięcie mandatu z utratą tej kompetencji. Mandat oznacza kompetencję do sprawowania funkcji członka organu spółki, a kadencja oznacza okres sprawowania tej funkcji. Nie chodzi tu o faktyczny czas sprawowania funkcji, lecz o okres, na jaki członek organu został powołany (LEX nr 585107).

Przy tym użyte w art. 116 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa sformułowanie - "pełnienie" obowiązków członka zarządu, a nie ich "wykonywanie" oznacza, że odpowiedzialność członka zarządu uzależniona jest od pełnienia tej funkcji, a nie jedynie faktycznego wykonywania obowiązków członka zarządu. Przesłanka ta, z racji wykładni systemowej, winna być ustalana w oparciu o obiektywnie istniejące kryteria - spełnienie formalnych warunków "pełnienia funkcji członka zarządu". Pełnienie funkcji członka zarządu jest bowiem funkcją dobrowolną, wymagającą zgody osoby powołanej na to stanowisko. Niemożliwe jest powołanie członka zarządu bez jego wiedzy i zgody. Co ważne członek zarządu może w każdym czasie zrezygnować ze swojej funkcji./ por. I (...) 58/17 - wyrok NSA (N) z dnia 11-12-2018/ Interpretując zakres pojęcia pełnienia obowiązków w rozumieniu art. 116 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800) należy mieć na uwadze, formalne sprawowanie funkcji członka zarządu, ponieważ dla odpowiedzialności podatkowej nie ma znaczenia jak przebiegało rzeczywiste wykonywanie związanych z tą funkcją czynności. Członek zarządu ponosi odpowiedzialność za sam fakt pełnienia, nie zaś wykonywania funkcji członka zarządu. Oznacza to, że będąc członkiem odpowiada nawet wówczas, gdy nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji, w tym w prowadzeniu spraw finansowych, jeśli mógł i powinien uczestniczyć w tym zakresie. /I SA/Sz 67/18 - wyrok WSA Szczecin z dnia 23-05-2018./ I SA/Sz 711/17 - wyrok WSA Szczecin z dnia 22-12-2017/

Przepis art. 116 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) w żaden sposób nie różnicuje odpowiedzialności członków zarządu na tych, którzy rzeczywiście zajmują się sprawami spółki i tych, którzy zajmują bierną postawę. Występujące w tym przepisie sformułowanie "pełnienie obowiązków członka zarządu" należy rozumieć jako zajmowanie stanowiska członka zarządu, posiadanie legitymacji do tego, aby realizować wszystkie czynności związane z pełnioną funkcją. Członek zarządu pozbawiony realnych możliwości wpływu na działania spółki powinien zrezygnować ze stanowiska. Dla zaistnienia przesłanki egzoneracyjnej z art. 116 § 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa nie wystarczy subiektywne poczucie braku winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość. Przy ocenie braku winy przyjmuje się obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. /I SA/Go 5/18 - wyrok WSA Gorzów Wielkopolski z dnia 28-02-2018/

Kryterium, w oparciu o które oceniać można, czy dana osoba była członkiem zarządu nie jest też okoliczność wydania tej osobie dokumentacji spółki. W żadnym przepisie prawa ustawodawca nie wyartykułował bowiem tego zdarzenia jako znamienia bycia członkiem zarządu spółki. W konsekwencji, niewydanie stosownych dokumentów spółki nie może być brane pod uwagę w kontekście odpowiedzialności podatkowej takiej osoby. Przezorna osoba podejmująca trud zasiadania w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i kierowania sprawami tej osoby prawnej powinna zaś mieć świadomość ryzyka i odpowiedzialności, jaka wiąże się z taką decyzją. / (...) SA/Gl 588/17 - wyrok WSA Gliwice z dnia 01-03-2018/

Podział czynności między członków zarządu, nie ma znaczenia dla ustalenia braku winy w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie. O braku winy, można mówić, gdy członek zarządu nie miał żadnych możliwości prowadzenia spraw spółki, a brak ten wynikał z przyczyn całkowicie od niego niezależnych. W sytuacji, gdy skarżący wraz drugim członkiem zarządu opierając się na wzajemnym zaufaniu dokonali podziału między sobą obowiązków związanych z prowadzeniem spraw Spółki nie można twierdzić, że skarżący nie miał możliwości działania. Członek zarządu nie może bowiem powoływać się na nieznajomość stanu finansów kierowanej przez siebie spółki. Osoba pełniąca funkcję członka zarządu powinna posiadać wiedzę o sprawach spółki, w tym o jej sprawach finansowych. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 10-01-2018/

Z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki nie zwalnia strony okoliczność braku wiedzy na temat majątku spółki oraz pełnienie w zarządzie spółki funkcji tzw. „słupa”. Zaniedbania w wykonywaniu obowiązków członka zarządu, w tym przede wszystkim bierna postawa członka zarządu spółki, sprowadzająca się do podpisywania „pod dyktando” innych osób „pustych” faktur nie mogą stanowić okoliczności uwalniającej stronę od odpowiedzialności za zaległości spółki. Nawet osoba, która nie miała żadnego wpływu na zarzadzanie spółką ponosi odpowiedzialność za jej zobowiązania podatkowe / wyrok NSA z 20.08.2019 (...)/

Podstawowym obowiązkiem każdego członka zarządu jest posiadanie wiedzy o kondycji finansowej spółki, a przede wszystkim o istnieniu nieuregulowanych zobowiązań. Tolerowanie takiej sytuacji, to jest istnienie nieuregulowanych zobowiązań, stanowi zagrożenie uzyskania swoich należności przez innych kontrahentów. Oczywiście członek zarządu kierując się pewnymi rachubami i przesłankami, może zaryzykować dalsze prowadzenie działalności bez zgłoszenia wniosku o upadłość, ale ponosi tego konsekwencje w razie nieziszczenia się owych rachub, w tym te określone w art. 116 § 1 o.p. I SA/R. 931/21, /Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w R. LEX nr 3330650 - wyrok z dnia 1 marca 2022 r./

W kontekście powyższego fakt niewykonywania czynności związanych z kontrolą spółki w okresie sprawowania funkcji p. z. przez M. G. (1) w żadnym razie nie zwalnia go z odpowiedzialności za zaległości składkowe powstałe w tym czasie. Powód będąc prezesem zarządu (...) Sp. z o.o. dobrowolnie godziła się na odsunięcie go od kluczowych spraw firmy pozostawiając je W. G.. Powyższe pozostaje bez wpływu na jej odpowiedzialność wynikającej z samego faktu sprawowania wskazanego mandatu od dnia 18.07.2018 r.

Odwołujący utrzymywał też, iż zobowiązania spółki nie mogą zostać na niego przeniesione gdyż nigdy wobec braku zatrudnienia pracowników przez spółkę (...) Sp. z o.o. i braku prowadzenia przez nią działalności faktycznie one nie powstały. Przy czym co już podnoszono na okoliczność przeciwną wskazywał zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i sam wnioskodawca w toku procesu wycofał się ze wskazanego stanowiska. Mając powyższe na uwadze oraz uwzględniając okoliczność, iż zadłużenie płatnika za ostatecznie sporny okres (...) ustalono w oparciu o zapisy zawarte na koncie płatnika w ZUS, które w świetle stanowiska Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia26. (...) są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych uznać należało, iż tak ustalone należności są adekwatne do faktycznie istniejącego zadłużenia, a które odpowiedzialność ma ponosić odwołujący.

W ocenie Sądu Okręgowego nieuprawnionymi są też sugestie skarżącego jakoby twierdzenie organu o bezskuteczności przeprowadzonej wobec spółki (...) Sp. z o. o. było bezpodstawne wobec treści dostępnych faktur sprzedażowych wystawionych za 2019 r. a wskazujących na wierzytelności znacznej wartości, nadto wobec posiadania przez spółkę mienia -ruchomości w postaci tekstyliów dzianin i uszytych wyrobów. W kontekście powyższego odwołujący podniósł iż organ rentowy kierując egzekucję tylko do poszczególnych elementów majątku- wybiórczo tylko do rachunków bankowych, wierzytelności z pominięciem innego majątku: wierzytelności, majątku z nieruchomości błędnie uznał, iż egzekucja zaległości za składki okazała się bezskuteczna.

W tym miejscu, wskazać należy, iż bezskuteczność egzekucji jest wykazana, gdy egzekucja z majątku spółki w całości lub w części jest bezskuteczna. Uogólniając można stwierdzić, iż przesłankę bezskuteczności egzekucji można wykazać na podstawie każdego dowodu wykazującego, że spółka nie ma majątku, który pozawalałby na zaspokojenie jej wierzyciela, który dochodzi swojej należności od członka zarządu Spółki.

Nie można, bowiem, zdaniem Sądu Okręgowego, zmuszać organu rentowego do działań pozbawionych racjonalności, aby wszczął i prowadził wszelkiego rodzaju postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce, skoro wykazał on takie okoliczności, z których można wnioskować, że egzekucja z majątku spółki byłaby całkowicie lub w części bezskuteczna. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 VCKN 416/2001 OSNC 2004/7-8/poz. 128, orzeczenie Sądu Najwyższego z 9 czerwca 1937r. IC 1927/36 Zbiór Urzędowy 1938 nr 4 poz.184, Uchwała Sądu Najwyższego z 15 czerwca 1999r. III CZP 10/99 -Monitor Prawniczy 1999/11 str 42, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 października 1994r I ACr 470/94 Prawo Gospodarcze 1995 nr 6 strona 28 ; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 stycznia 1994r ACr 1024/93 - Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku 1994/2 strona 28; A.Szajkowski- Kodeks handlowy tom I s. 298 - komentarz- Wydawnictwo C.H.Beck/PWN Warszawa 1994; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 czerwca 2005r. VI ACa 231/2005)

Bezskuteczność egzekucji w całości lub w części, o której mowa w art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oznacza stan, gdy wierzyciel podatkowy nie uzyskał zaspokojenia mimo przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego. Będzie to, więc działanie nie przynoszące pożądanych rezultatów. Tym samym, bezskuteczność egzekucji będzie miała miejsce, gdy skierowanie egzekucji do całego majątku podatnika, zastosowanie różnych sposobów egzekucji, nie dało wyniku w postaci zaspokojenia roszczenia podatkowego. Warunkiem uznania bezskuteczności egzekucji jest jej formalne przeprowadzenie, a także stwierdzenie bezskuteczności egzekucji na podstawie każdego prawnie dopuszczalnego dowodu. Jeżeli natomiast członek zarządu spółki poddaje w wątpliwość zakres egzekucji skierowanej do majątku spółki, ale sam nie wskazuje mienia, z którego zaspokojenie zaległości podatkowych byłoby możliwe, to zarzut ten nie może być uwzględniony. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2016 r., (...), opubl. L.).

Podkreślenia wymaga, iż mienie spółki, którego wskazanie zwalnia członka zarządu z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki musi być realne i istnieć w dacie, gdy zostało wskazane. Okoliczności te powinien wykazać członek zarządu podając dane umożliwiające przeprowadzenie z tego mienia skutecznej egzekucji.(tak wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 stycznia 2012 r, (...) SA/Wa (...), Lex nr 1139384).

Należy przy tym nadmienić, że zgodnie z art. 116 § 1 o.p. do uznania egzekucji za bezskuteczną wystarczający jest choćby częściowy brak możliwości zaspokojenia wierzyciela. /Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2018 r. I (...) 984/16/.

Bezskuteczność egzekucji rozumiana być musi jako brak rezultatu, w skuteczności czynności egzekucyjnych - bezskuteczność egzekucji ustala się na podstawie każdego prawnie dopuszczalnego dowodu. Postępowanie takie musi być wszczęte, jednak dla oceny, że egzekucja jest bezskuteczna nie musi zostać wydane formalne postanowienie o umorzeniu. /Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. z dnia 19 kwietnia 2018 r. (...) SA/Łd 860/17 /.

Z istoty pojęcia bezskutecznej egzekucji w całości lub w części wynika, że może i powinno być odnoszone do całości majątku zobowiązanego (dłużnika), a nie tylko do konkretnej wierzytelności publicznoprawnej (cywilnoprawnej). Nie chodzi zatem o jakikolwiek majątek dłużnika niezależnie od jego wartości, lecz o majątek o takiej wartości, z którego co najmniej w znacznej części możliwe będzie uregulowanie zaległości. Przy ocenie tej przesłanki należy zrelatywizować wysokość zobowiązania do wartości wskazanego majątku, a następnie dokonać oceny stopnia zaspokojenia wierzytelności z tego majątku. /Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 marca 2018 r. (...) 817/16/.

Rzeczą organu podatkowego jest wykazanie bezskuteczności egzekucji w dacie orzekania o odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki z o.o. (...) mienia, którym podatnik dysponował w przeszłości, ale aktualnie już nie jest w jego posiadaniu nie stanowi negatywnej przesłanki orzekania o odpowiedzialności członka zarządu./tak wyrok WSA w Białymstoku z dnia 18.08.2010 r, SA/Bk 223/10/

Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 O.p. zależy od stanu majątkowego dłużnej spółki. (...) znaczenia nie ma to, jak starannie i szybko organ rentowy wprowadza zaległość składkową do windykacji oraz prowadzi jej egzekucję. Warunkiem stwierdzenia bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art. 116 O.p. nie jest tylko formalne postanowienie o umorzeniu egzekucji prowadzonej do całego mienia spółki. Organ rentowy może poprzestać w egzekwowaniu na części majątku spółki, gdy jego przekonanie o bezskuteczności egzekucji w dalszym zakresie będzie uzasadnione, /wyrok SN z dn. 28.11.2008r. sygn. akt: I UK 107/08/.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca podnosząc, iż spółka posiadała wierzytelności na pokrycie zobowiązań powstałe w 2019 r. oraz ruchomości w postaci materiałów dzianin, uszytych ubrań sugerował, iż gdyby organ rentowy terminowo i odpowiednio prowadził egzekucje z majątku spółki, uzyskałby zaspokojenie swych roszczeń.

Mając to na uwadze, należało rozważyć, czy po przeprowadzonym postępowaniu egzekucyjnym przeciwko spółce egzekucja w całości lub w części jest bezskuteczna, nadto kwestię istnienia mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości spółki w znacznej części, przez co należy rozumieć, że w ponad połowie należności. Wolą ustawodawcy było bowiem zagwarantowanie zaspokojenia należności względem Skarbu Państwa nie w dowolnej części, ale w stopniu znacznym. Znaczny stopień zaspokojenia należy wiązać z taką sytuacją, gdzie spłata należności wobec Skarbu Państwa doprowadzi do zapłaty przynajmniej połowy należności. /tak wyrok WSA w Gliwicach z dnia 23.06.2009 , (...) SA/Gl (...)/.

W ocenie Sądu Okręgowego wbrew sugestiom wnioskodawcy organ rentowy przesłankę bezskuteczności egzekucji niewątpliwie wykazał.

Znamiennym jest – a czego skarżący w ogóle nie zauważa - iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji (...).10.2020 i 2.12.2020– w drodze przeprowadzonego uprzednio postępowania egzekucyjnego uzyskanie środków pozwalających na pokrycie należności ZUS z tytułu składek okazało się niemożliwe. Podkreślić należy, iż ZUS prowadził egzekucję w stosunku do spółki, z rachunków bankowych ale i poszukiwał jej mienia ruchomego i nieruchomego mogącego zaspokoić jego wierzytelność. Podejmowane działania były nieskuteczne. Spółka ani wnioskodawca nie wskazywali organom egzekucyjnym żadnego majątku, z którego można by uzyskać środki na pokrycie należności. Tym samym wbrew zapatrywaniom skarżącego ZUS czynił starania zmierzające do zaspokojenia jego wierzytelności, które jednak z uwagi na brak mienia i majątku spółki pozwalającego na jego zaspokojenie okazały się bezskuteczne. Nieistotne jest przy tym, iż spółka miała jakieś mienie i pewne wierzytelności, które potencjalnie mogłyby dać organowi zaspokojenie w pewnym stopniu.

Podnieść należy, iż instytucja przeniesienia zobowiązań składkowych wobec funduszu ubezpieczeń społecznych na osoby trzecie, nie została ustanowiona w celu ochrony dłużników, lecz w celu zabezpieczenia należności organu ubezpieczeń społecznych, który w zamiarze odzyskania należności wskazuje na bezskuteczność egzekucji skierowanej do znanych lub ujawnionych mu w postępowaniu egzekucyjnym składników majątku dłużnej spółki. Dlatego też, ocena działań wierzyciela musi być dokonywana z punktu widzenia celu instytucji ustanowionej do ochrony należności składkowych. Skutkiem czego, członek zarządu spółki wiedząc, że organ rentowy wszczął postępowanie egzekucyjne winien wykazać się aktywnością w regulowaniu należności, tym bardziej, jeżeli twierdzi, iż w tym okresie była możliwość zaspokojenia zadłużenia ze składników majątku i wierzytelności. Trudno, oceniając spełnienie przesłanki bezskuteczności, oczekiwać od organu rentowego by w tym zakresie czynił więcej, niż mogłaby uczynić sama spółka, czy też członek zarządu. /wyrok s.apel. w Łodzi 2018.09.07 III AUa 1293/17 LEX nr 2612058/. Jak podniesiono organ rentowy prowadząc wszechstronną egzekucję, bezskutecznie usiłował wyegzekwować całość należności o czym wobec wszczętej egzekucji członkowie zarządu dłużnika winni wiedzieć. Trudno też uznać, że spółka celowo nie dokonała spłaty zobowiązań dysponując realnym majątkiem. Tym samym argument o rzekomym posiadaniu określonych środków finansowych nie zwalnia wnioskodawcy z odpowiedzialności.

Zdaniem Sądu , nie można uznać też, że wnioskodawca w procesie wskazał mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odnosząc się do powyższego podnieść należy, że mienie spółki, wykazywane przez członka zarządu, zwalnia go od odpowiedzialności tylko wtedy, gdy jest to mienie konkretne, rzeczywiście istniejące, nadające się do efektywnej egzekucji. Mienie to musi charakteryzować się odpowiednimi właściwościami, aby egzekucja z niego była realna do przeprowadzenia i skutkująca zaspokojeniem wierzyciela. Tylko realnie istniejące mienie, dokładnie zidentyfikowane i istniejące w momencie, w którym toczy się postępowanie dotyczące przeniesienia odpowiedzialności, wypełnia przesłankę zwalniającą członka zarządu od odpowiedzialności z art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej./ (...) 195/21 - wyrok NSA (N) z dnia 27-10-2021/ Wskazanie mienia spółki, o którym mowa w art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej powinno nastąpić poprzez wskazanie konkretnego składnika majątkowego, miejsca, w którym się znajduje, oraz tytułu własności przysługującego spółce./ (...) 219/21 - wyrok NSA (N) z dnia 22-09-2021/ Mienie spółki, aby skutecznie ochronić od odpowiedzialności członka jej zarządu musi istnieć i być wskazane w momencie, w którym toczy się postępowanie w kwestii przedmiotowej odpowiedzialności, a perspektywa czasowa uzyskania zaspokojenia z tego mienia zaległości podatkowych nie może być odległa, ale w chwili pozostającej w bliskości z ujawnieniem wcześniej nieznanego majątku. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 01-06-2021/ W ustawowo określonej przesłance dotyczącej mienia chodzi o takie jego składniki które są niesporne, a nie mienie jedynie potencjalne. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 27-04-2021/

W ocenie Sądu, powołanie się przez wnioskodawców na fakt posiadania przez spółkę mienia w postaci wierzytelności , mienia ruchomego - towarów tekstyliów powyższych wymogów nie spełnia. Podnieść należy, iż wierzytelności nie mają charakteru wierzytelności pewnych - nie wiadomo czy były one i są wymagalne czy faktury wystawiła osoba uprawniona ponadto wobec faktu, iż dotyczyły 2019 r. można uznać, że są one przedawnione. Ponadto kontrahenci płatnika, do których odnosiły się te należności w większości sami są niewypłacalni, ich długi istnieją w rejestrze dłużników nadto posiadają zaległości składkowe względem ZUS. Natomiast w zakresie ruchomości nie wiadomo jaka jest ich faktyczna wartość, gdzie są i czyją faktycznie są własnością. Podnoszony przez skarżącego możliwy znaczny stopień zaspokojenia roszczeń przez organ rentowy jest zatem fikcją. W konsekwencji o tą waśnie podstawę brak możliwości uznania, iż wnioskodawca jako prezes Zarządu (...) Sp. z o. o. nie odpowiada osobiście za jej zobowiązania z tytułu składek powstałe w okresie sprawowania przez niego w funkcji w zarządzie.

Zdaniem Sądu Okręgowego, odwołujący się, słusznie jednak , podnosi, w odniesieniu do dochodzonych należności za grudzień 2018 , że zachodziły okoliczności, zwalniające go od odpowiedzialności za te zobowiązania. Wnioskodawca zasadnie wywodzi, iż , w okresie kiedy pełnił funkcję, w zarządzie, sytuacja finansowa spółki, nie uzasadniała zgłoszenia skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości.

Ustalenie czy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub o wszczęcie postępowanie układowego był konieczny lub czy został zgłoszony w odpowiednim czasie wymaga uwzględnienia przepisów regulujących podstawy oraz terminy do zgłoszenia takowych wniosków. Kwestie te normuje ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 794

Zgodnie z dyspozycją art. 10 w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2344 t.j.) przesłanką ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika.

Przepis art. 11 ust. 1 (również w tym brzmieniu) określający, kiedy istnieje niewypłacalność stanowiąca podstawę ogłoszenia upadłości stanowi, iż następuje to wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje swoich zobowiązań pieniężnych, które są wymagalne. Dotyczy to tak zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych. W ust. 1a. wskazano, że domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.

Przepis art. 11 ust. 2 ww. ustawy reguluje drugą postać niewypłacalności. Zgodnie z tym przepisem obowiązującym w spornym okresie dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Wobec takiej regulacji każda z dwóch przyczyn ogłoszenia upadłości ma samodzielny charakter, a to oznacza, że dysponujący sporym majątkiem dłużnik będzie uznany za upadłego, jeżeli zaprzestał w sposób trwały płacenia długów./tak postanowienie SN z dnia 19.12.2002 r, (...) 342/01 (...) - wyrok NSA (N) z dnia 18-05-2021/

Termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości określa art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego, zgodnie z którym dłużnik jest obowiązany zgłosić taki wniosek nie później niż w terminie trzydziestu od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Do dnia 1.01.2016 r. nie później niż w terminie dwóch tygodni.

Termin 14 - obecnie 30 dni od chwili stwierdzonej niewypłacalności, o której mowa w art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze jest terminem maksymalnym dla złożenia wniosku, liczonym od wystąpienia przyczyny uzasadniającej jego zgłoszenie. Rygor, o którym mowa w art. 21 ust. 1 tej ustawy, jest emanacją naczelnej zasady prawa upadłościowego (tj. ochrony praw wierzycieli) i jako taki powinien być interpretowany w świetle art. 116 Ordynacji podatkowej ściśle. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 08-02-2022/

Dla stwierdzenia niewypłacalności dłużnika, wystarczające jest ziszczenie się tylko jednej z dwóch podstaw (zaprzestanie wykonywania wymagalnych zobowiązań lub gdy zobowiązania przekroczą wartości majątku). W sytuacji zaś, kiedy wystąpi podstawa do ogłoszenia upadłości, dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni/ 30 dni od dnia, w którym wystąpiła taka okoliczność, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek ten spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami. Ponadto w art. 11 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze ustawodawca nie powiązał stanu niewypłacalności ze stanem majątku dłużnika, lecz z konkretnym zaniechaniem, zaprzestaniem płacenia długów. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 08-03-2022/

Sam fakt niedokonywania wpłat jest wystarczającą podstawą do uznania, że spółka nie regulowała wymagalnych zobowiązań. Dla określenia stanu niewypłacalności bez znaczenia bowiem jest przyczyna niewykonywania zobowiązań oraz ilość wierzycieli. Niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn. Dla określenia, czy istnieją podstawy ogłoszenia upadłości, fundamentalne znaczenie ma wyłącznie ustalenie, czy dłużnik nie wykonuje tych zobowiązań, które są wymagalne. /wyrok NSA 2018.12.13 (...) LEX nr 2624488

(...) - wyrok NSA (N) z dnia 07-09-2021/.

Dla określenia, czy dłużnik jest niewypłacalny, nie ma znaczenia to, czy nie wykonuje wszystkich zobowiązań pieniężnych, czy tylko niektórych z nich. Nie ma też znaczenia wielkość niewykonanych przez dłużnika zobowiązań. Istnienie podstaw do ogłoszenia upadłości determinuje wyłącznie przesłanka niewykonania przez dłużnika wymagalnych zobowiązań. Z niewypłacalnością dłużnika, o której mowa w art. 10 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe mamy również do czynienia, gdy dłużnik ten nie zaspakaja jednego tylko wierzyciela posiadającego znaczną wierzytelność. Przesłanka egzoneracyjna wymieniona w art. 116 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa odnosi się bowiem wyłącznie do zgłoszenia wniosku, a nie do skutku tego wniosku, jakim jest ogłoszenie upadłości. Wniosek należy złożyć wówczas, gdy zaistnieją przesłanki niewypłacalności dłużnika, określone w art. 10 i art. 11 Prawa Upadłościowego. Jeżeli zatem dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań, powinien taki wniosek zawsze złożyć./ (...) 538/21 - wyrok NSA (N) z dnia 06-05-2022, (...) 138/21 - wyrok NSA (N) z dnia 30-11-2021/

Przyjęcie, że członek zarządu zwolniony jest z obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, w sytuacji, gdy spółka zalega z płatnościami, wyłącznie w odniesieniu do jednego wierzyciela, stawiałoby w uprzywilejowanej pozycji tych członków zarządu, których spółki miałyby tylko jednego wierzyciela Skarb Państwa w stosunku do tych, których spółki miałyby co najmniej dwóch wierzycieli. Doszłoby do oczywistego nierównego traktowania członków zarządu (osób trzecich) w zależności od tego, ilu wierzycieli miały zarządzane przez nich spółki oraz do osłabienia funkcji gwarancyjnej odpowiedzialności osób trzecich. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 07-09-2021/

Przy tym, nie można odmówić członkowi zarządu, prawa do podjęcia ryzyka i niezgłoszenia wniosku o upadłość, mimo wystąpienia stosownych ku temu przesłanek ustawowych, w sytuacji, gdy według jego oceny uda się opanować sytuacje finansową i w konsekwencji spłacić całość zobowiązań. Jednak jeśli zarządzający spółką takie ryzyko podejmuje, to musi to czynić ze świadomością odpowiedzialności z tym związanej i liczyć się z tym, że w przypadku dokonania błędnej oceny sytuacji rodzącej w konsekwencji choćby częściową niemożność zaspokojenia długów przez spółkę, to sam będzie musiał ponieść subsydiarną odpowiedzialność finansową. /wyrok WSA w Białymstoku 2019.02.13 I SA/Bk (...) LEX nr 2628128/

Właściwy czas, do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jest przesłanką obiektywną, ustalaną w oparciu o okoliczności faktyczne każdej sprawy. Dla jego określenia nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu /wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 marca 2011 r. I (...) 392/10, LEX nr 1079514/.

W zamiarze ustawodawcy od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki uwalnia członka zarządu obiektywna i niezawiniona niemożność podjęcia działań wymienionych w tym przepisie, a nie świadome ich niepodjęcie, nawet jeśli w ocenie danego członka zarządu były racjonalne przyczyny takiej decyzji. /Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim 2018.12.06 I SA/Go (...) LEX nr 2602337/

Dokonując oceny, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we "właściwym czasie" - art. 116 § 1 o.p. należy uznać, że powinno to nastąpić w takim momencie, aby zapewnić ochronę zagrożonych interesów wszystkich wierzycieli, aby po ogłoszeniu upadłości wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki. Przesłanka ta jest spełniona w szczególności wtedy, gdy członek zarządu po ustaleniu, że stan finansowy spółki uzasadnia złożenie wniosku o upadłość, niezwłocznie złoży taki wniosek. Brak winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość nie może natomiast polegać na nadziei na wpływy i zyski. Subiektywna ocena sytuacji majątkowej spółki nie świadczy o braku winy; brak winy może być odnoszony jedynie do wyjątkowych sytuacji, w których członek zarządu (prezes) nie ma wiedzy co do rzeczywistej sytuacji w zakresie płacenia zobowiązań przez spółkę z uzasadnionych (obiektywnie) przyczyn i przy dołożeniu należytej staranności nie może tej wiedzy uzyskać albo podjąć stosownych działań /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2011 r. sygn. II UK 265/10, LEX nr 844740/.

W uznaniu Sądu wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wskazują, iż uzasadnionym jest twierdzenie skarżącego iż w okresie pełnienia przez niego funkcji członka zarządu (...) Sp. z o. o. nie była niewypłacalna.

Wskazać należy że ze zgromadzonego w sprawie materiału wynika iż w okresie kiedy wnioskodawca objął funkcję p. z. tj od 18.07.2018 spółka pomimo wcześniejszego formalnego zarejestrowania jej w KRS 7.08.2017 dopiero rozpoczęła faktycznie prowadzenie działalności. Spółka startowała na rynku nie miała należności ani wierzytelności. Od początku listopada 2018 r. przejęła pracowników spółki (...) zaczęła prowadzić produkcję i sprzedaż. Powyższe potwierdzają też informacje z Urzędu Skarbowego - spółka złożyła w Urzędzie Skarbowym (...) Vat za okres 10/2018-12/2019. W 2019 r. Spółka kontynuowała działalność. Przy tym co wynika z zaskarżonych decyzji w praktyce od (...) spółka zaczęła mieć zaległości z tytułu składek względem ZUS. Spółka miała też zaległości podatkowe od maja 2019 r. i zaległości wpłat na P. (...) od (...). Mając na uwadze fakt że domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące, nadto że uważa się go za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące, w końcu że termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości winien być złożony nie później niż w terminie trzydziestu od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, w świetle powyższego nie można uznać, iż wnioskodawca miał wiedzę że spółka jest niewypłacalna i zachodzą podstawy do złożenia wniosku. Wnioskodawca zrezygnował z pełnienia funkcji w zarządzie z końcem stycznia 2019 r. Pierwsze zaległości względem wierzycieli powstały w listopadzie 2018 względem ZUS w grudniu 2018, spółka miała obroty prowadziła sprzedaż, wypłacała wynagrodzenia pracownikom. W chwili gdy wnioskodawca rezygnował opóźnienie w wykonaniu zobowiązań dopiero wynosiło 3 miesiące a przy spodziewanych zyskach ze sprzedaży ww mógł mieć uprawnione przekonanie że spółka nie jest w upadłości. Nawet gdyby uznać że przesłanki do ogłoszenia niewypłacalności wystąpiły z upływem 3 miesięcy od kiedy spółka zaprzestała spłaty pierwszych zobowiązań - to jest z końcem stycznia 2019 , kiedy to wnioskodawca zrezygnował to i tak spółka miała jeszcze 30 dniowy termin na złożenie wniosku o upadłość.

W tym zatem kontekście nie można dojść do przekonania, iż odwołujący ponosi odpowiedzialność za brak złożenia wniosku o upadłość. Możliwa do ustalenia data wystąpienia przesłanki upadłości w ujęciu płynnościowym wystąpiła 31.01.2019 r. a więc w chwili gdy wnioskodawca przestał pełnić funkcje w zarządzie spółki.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego, brak jest, zatem, możliwości obciążenia skarżącego odpowiedzialnością za zobowiązania spółki wobec ZUS także za 12/2018 r. gdyż niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło w okolicznościach, na które wnioskodawca nie miał już wpływu po tym jak przestał pełnić funkcje w zarządzie. Brak jest jednoznacznych dowodów na wystąpienie przesłanek upadłości w okresie wcześniejszym.

Ustalenie czasu właściwego na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości jest obowiązkiem organu. Ustalenie owego czasu jest przesłanką określoną w przepisie prawa podatkowego (art. 116 § 1 pkt 1 lit. a). Ordynacji podatkowej) do stosowania którego są zobowiązane organy podatkowe. Tym samym ustalenie czasu właściwego do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, należy do kompetencji organów podatkowych, prowadzących postępowanie na podstawie art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej. Jest to okoliczność faktyczna, która powinna być ustalona w toku postępowania dowodowego. /Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lutego 2023 r. (...) w przedmiotowej sprawie nie wykazał okres właściwy na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w przypadku odwołującego przypadał wcześniej. Jego stanowisko co do tego, iż w przypadku M. G. (1) wniosku o upadłość nie złożono we właściwym czasie nie może więc zostać zaakceptowane.

Ponadto wskazać należy, że, w normalnie i zdrowo funkcjonującej gospodarce rynkowej, rzeczą naturalną jest, że niektórzy przedsiębiorcy, nie radząc sobie na rynku, są stawiani w stan upadłości. Ustawodawca, akceptując tę gospodarczą oczywistość, nie gwarantuje ich wierzycielom (w tym nawet Skarbowi Państwa) pełnego zaspokojenia poprzez przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorców na osoby trzecie. Ustanawia jednak pewien minimalny standard ochrony wierzycieli, w szczególności dbając o to, aby – na wypadek upadłości – zostali oni zaspokojeni chociażby w części oraz (co do zasady) w równomiernym stopniu. Przepisy regulujące kwestię odpowiedzialności podmiotów trzecich za zobowiązania przedsiębiorcy (zarówno wobec wierzycieli – art. 299 k.s.h., organów podatkowych – art. 116 Ordynacji podatkowej, czy wreszcie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) są jedynie realizacją tych gwarancji, nie zaś środkiem do zaspokojenia wierzycieli z majątku osób trzecich. Dlatego właśnie wykazanie, że dopełniło się wszystkich wymaganych prawem obowiązków - bądź, co nawet dalej idące, zaniechało się ich, ale w sposób niezawiniony jest wystarczającą przesłanką do uwolnienia się od odpowiedzialności. Sankcją odpowiedzialności materialnej, nie jest, bowiem, dotknięty sam fakt niewypłacalności przedsiębiorcy, którym osoby trzecie (wspólnicy, członkowie władz) kierują i zarządzają, ale jedynie zawinione zaniechanie tych osób powodujące, z pogwałceniem prawa, uszczuplenie możliwości zaspokojenia wierzycieli.

W warunkach przedmiotowej sprawy, ostatecznie nie sposób dokonać negatywnej oceny postępowania skarżącego – konkretnej osoby, w konkretnej sytuacji gospodarczej, i w kontekście, ciążących na tej osobie, obowiązków ustawowych. A zatem, wobec powyższego, słuszne jest stanowisko, iż nie ma podstaw do obciążania M. G. (1) odpowiedzialnością za zaległe składki stosownie do art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, orzekł jak w punkcie 2 sentencji.

Dodano: 16 czerwca 2025, Opublikował(a): Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: Barbara Kempa
Data wytworzenia informacji: 21 listopada 2024