Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. decyzją z dnia 17 grudnia 2021 roku stwierdził, że W. J., jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku oraz od dnia 1 października 2021 roku, zarzucając, że ubezpieczona nie prowadziła działalności gospodarczej w wyżej wymienionych okresach.

(decyzja akta ZUS k. 133)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą wnioskodawczyni odwołała się od niej, wnosząc o jej zmianę, negując temu, że nie prowadziła działalności gospodarczej od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku oraz od dnia 1 października 2021 roku

(odwołanie k. 3-5)

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W ocenie ZUS zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na poczynienie ustaleń zbieżnych ze stanowiskiem procesowym ubezpieczonej, gdyż wynika z nich, że wnioskodawczyni jedynie pozoruje prowadzenie działalności gospodarczej w celu uzyskania nienależnych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

(odpowiedź na odwołanie k. 10-15)

Na rozprawie w dniu 14 lutego 2023 roku, w dniu 11 lipca 2023 roku oraz w dniu 29 sierpnia 2023 roku wnioskodawczyni poparła odwołanie, a pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów zastępstwa procesowego na rzecz organu rentowego według norm przepisanych.

(oświadczenie wnioskodawczyni: e-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:00:55, e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:00:56 i 00:35:20, e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:08:51, oświadczenie pełnomocnika organu rentowego: e-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:02, e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:21 i 00:35:20)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. J. prowadziła własną działalność gospodarczą pod firmą (...) od 19 października 2015 r. do listopada 2022 roku, której głównym przedmiotem w spornym okresie była działalność paramedyczna. Jej działalność polega na pomaganiu ludziom przy pomocy energoterapii. Dodatkowo wnioskodawczyni wykonywała ręcznie biżuterię z różnorodnych materiałów i ją sprzedawała na targach. W latach wcześniejszych wnioskodawczyni także prowadziła własną działalność gospodarczą – handlową.

(okoliczność niesporna, zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:02:07)

W. J. zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 1 marca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku oraz od dnia 1 października 2021 roku jako osoba prowadząca własną pozarolniczą działalność gospodarczą.

( okoliczność niesporna)

Z tytułu prowadzonej działalności wnioskodawczyni, w spornym okresie, zgłaszała roszczenia o zasiłki chorobowe, które zostały jej wypłacone w okresach od dnia 1 kwietnia 2020 do dnia 16 września 2020 roku oraz od dnia 20 listopada 2020 do dnia 31 maja 2021 roku. Odwołująca zawieszała prowadzenie działalności gospodarczej w okresie od dnia 1 lutego 2020 roku do dnia 1 marca 2020 roku oraz w okresie od dnia 1 września 2021 roku do dnia 1 października 2021 roku. Wówczas korzystała z urlopu wypoczynkowego, gdyż chciała spędzić czas z dziewięćdziesięcioletnim ojcem.

( okoliczności niesporne; zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:02:07)

W 2020 roku wnioskodawczyni miała wypadek samochodowy, w którym doznała połamania żeber i który wiązał się z długotrwałą niezdolnością do pracy, a następnie złamała nogę i ponownie pozostawała na długotrwałym zwolnieniu lekarskim.

( okoliczności niesporne, zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:02:07)

W. J. ma przyznane prawo do renty , jak również posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wydane na stałe.

( orzeczenie o niepełnosprawności k 6, orzeczenie Komisji Lekarskiej k 7, zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:02:07)

W spornym okresie, pomiędzy okresami niezdolności do pracy i pobierania zasiłku chorobowego, wnioskodawczyni prowadziła normalnie działalność gospodarczą, polegającą na usługach bioenergoterapeutycznych oraz sprzedaży własnoręcznie zrobionej biżuterii na różnego rodzaju jarmarkach. Skarżąca wykonywała usługi bioenergoterapeutyczne w swoim domu bądź u klienta. W spornym okresie pomiędzy zwolnieniami lekarskimi W. J. wykonywała swoją działalność w 2020 r. przez około 3 miesiące, w 2021 r. przez około 4 miesiące.

E. S., będąca lekarzem POZ, kupowała od skarżącej biżuterię w latach 2020-2021. W tym celu albo przychodziła do odwołującej do domu albo skarżąca przynosiła jej biżuterię do POZ. W 2021 roku E. S. miała kilka sesji terapeutycznych u wnioskodawczyni. O możliwości wykupienia takich sesji dowiedziała się od wnioskodawczyni podczas jej wizyty w poradni POZ, w której pracuje. Stawka za sesję zależała od długości jej trwania. Było to czasem 1,5 godziny, a czasem 2 godziny i koszt wynosił od 100 zł do 200 zł.

G. P. bywała u wnioskodawczyni w domu, kupowała od niej biżuterię w latach 2020-2022, była także na kilku sesjach u wnioskodawczyni, za które płaciła od 100 do 200 złotych w zależności od długości trwania i odbywały się albo u świadka w domu albo w domu skarżącej.

Odwołująca miała również innych klientów korzystających z jej usług.

(zeznania świadka E. S. e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:19:49-00:26:31 i zeznania świadka G. P. e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:27:07-00:32:39; zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:02:07)

Wnioskodawczyni w spornym okresie brała także udział w kursach zawodowych związanych z bioenergoterapią falami T. oraz uczestniczyła w spotkaniach klubu bioenergoterapeutów, gdzie uczestniczyła w wykładach i spotkaniach z innymi osobami z tego środowiska, by rozwijać swoje umiejętności.

( zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:02:07,faktura nr (...) k. 61 akt ZUS, faktura nr (...) k. 63 akt ZUS, faktura nr (...) k. 103 akt ZUS, faktura nr (...) k. 103 akt ZUS, faktura nr (...) k. 111 akt ZUS, faktura nr (...) k. 113 akt ZUS,)

W latach 2020-2021, z uwagi na pandemię związaną z koronawirusem (...)2 i chorobą (...)19, kiermasze sztuki i rękodzieła nie odbywały się albo odbywały się w ograniczonej ilości. Wnioskodawczyni brała udział w kiermaszach w 2022 roku.

( zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz e-protokół z 29.08.2023 r. k. 140-141 00:02:07, zaświadczenie Burmistrza Miasta i Gminy O. k. 53, zaświadczenie dyrektora (...) Etnograficzne im. M. P. w T. k. 54, zaświadczenie dyrektora (...) w W. k. 56, zaświadczenie dyrektora (...) W. w O. k. 61)

Wnioskodawczyni regularnie opłacała składki na ZUS. Zgodnie z księgą przychodów w 2020 roku w marcu wnioskodawczyni osiągnęła przychód w kwocie 200 złotych, we wrześniu w kwocie 1850 złotych, w październiku w kwocie 1550 złotych, w listopadzie w kwocie 600 złotych, natomiast w 2021 roku w czerwcu w kwocie 500 złotych, w lipcu w kwocie 1000 złotych, w sierpniu w kwocie 4500 złotych, w listopadzie w kwocie 1660 złotych, w grudniu w kwocie 1630 złotych. Następnie w 2022 roku wnioskodawczyni osiągnęła przychód w kwocie 2280 złotych w styczniu, 1572 złotych w lutym oraz 1076,84 złotych w marcu.

(zestawienie zapisów księgowych k. 74-117 oraz zestawienie zapisów księgowych i faktur akta ZUS k. 41-123)

Skarżąca nie prowadzi działalności gospodarczej od dnia 17 listopada 2022 roku, kiedy to ją wyrejestrowała. Decyzja o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej związana była z jej sytuacją osobistą – opieką nad dziewięćdziesięcioletnim ojcem mieszkającym na Śląsku.

(zeznania wnioskodawczyni e-protokół z 11.07.2023 r. k. 67-70 00:01:37-00:13:45 i 00:34:20-00:38:38 w związku ze-protokół z dnia 14 lutego 2023 roku k. 37 00:01:21 -00:13:34 oraz wydruk (...) k. 132)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dokumenty, których wartości dowodowej nie podważyła żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł żadnych powodów by czynić to z urzędu. Zdaniem Sądu zeznania wnioskodawczyni i świadków korelują z niekwestionowanymi przez żadną ze stron co do autentyczności dokumentami, które zostały złożone do akt sprawy, z którymi tworzą razem spójną, logiczną całość, nakazując przyjąć, że twierdzenia wnioskodawczyni o kontynuowaniu działalności gospodarczej w badanym okresie zostały udowodnione. W szczególności Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, którzy jednoznacznie potwierdzili, że korzystali w spornym okresie z usług wnioskodawczyni, a których to zeznań organ rentowy w żaden sposób nie podważył. Ponadto z dokumentów złożonych w aktach wynika, że wnioskodawczyni cały czas próbowała sprzedawać biżuterię o czym świadczą faktury za paliwo oraz za wynajmowanie stoisk. Wnioskodawczyni rozliczała się podatkowo z tytułu przychodów osiąganych z badanym okresie, choć jej działalność była ograniczona z uwagi na jej stan zdrowia oraz pandemię. Złożone do akt rachunki i faktury potwierdziły, że wnioskodawczyni ponosiła także wydatki związane z prowadzeniem tej działalności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Przedmiotem sporu było ustalenie, czy organ rentowy prawidłowo wyłączył z obowiązkowego ubezpieczenia społecznego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, skarżącą jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku oraz od dnia 1 października 2021 roku.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Stosownie do treści art. 8 ust. 6 pkt 1 w/w ustawy systemowej, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Zgodnie z art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Sąd zważył, że zgodnie z definicją sformułowaną w art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców z dnia 6.03.2018 r., działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Sąd Okręgowy pragnie w tym miejscu podkreślić, iż według ugruntowanego stanowiska Sądu Najwyższego zawartego w uchwale z 6 grudnia 1991 r. (III CZP 117/91), do cech działalności gospodarczej należą: a) zawodowy, a więc stały charakter, b) powtarzalność podejmowanych działań, c) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania, d) uczestnictwo w obrocie gospodarczym, e) cel zarobkowy. Przesłanki te muszą być spełnione kumulatywnie.

Zgodnie z poglądem Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyrok z dnia 21 czerwca 2007 r., sygn. akt IIGSK 70/07) zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji nie jest zdarzeniem ani czynnością utożsamianą z podjęciem takiej działalności. Ma on jedynie charakter deklaratoryjny i kreuje jedynie domniemanie rozpoczęcia działalności ze wskazaną datą. Domniemanie to jest wzruszalne i można je obalić wykazując, że działalność gospodarcza nie była wykonywana.

W ocenie Sądu Okręgowego organ rentowy nie sprostał powyższemu i nie udowodnił w przedmiotowym postępowaniu, że odwołująca działalności gospodarczej nie prowadziła w spornym okresie.

Podstawą do powstania obowiązku ubezpieczeń na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt 4 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest zatem faktyczne wykonywanie działalności pozarolniczej, w tym gospodarczej, co oznacza, że wykonywanie tej działalności to rzeczywista działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Prowadzenie działalności gospodarczej stanowi tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym, o ile faktycznie osoba ubezpieczona wykonuje tę działalność, choć stopień natężenia jej aktywności może być różny.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego (wyrok z 16 stycznia 2014 r., I UK 235/13; wyrok z 13 września 2016 r., I UK 455/15) przyjmuje się, że dla zakwalifikowania danej działalności jako działalności gospodarczej istotne znaczenie ma jej ciągłość i zarobkowy charakter.

Ciągłość działalności gospodarczej ma dwa aspekty. Pierwszy to powtarzalność czynności, pozwalająca na odróżnienie działalności gospodarczej od jednostkowej umowy o dzieło lub zlecenia albo umowy o świadczenie usług, które same w sobie nie składają się jeszcze na działalność gospodarczą, drugi aspekt zaś to zamiar niekrótkiego prowadzenia działalności gospodarczej.

Przesłanka zarobkowego charakteru jest spełniona wtedy, gdy prowadzenie działalności gospodarczej nastawione jest na uzyskanie dochodu, choć może się zdarzyć, że działalność ta w danym okresie przynosi straty. W tej mierze istotny jest jednak wyznaczony przez przedsiębiorcę cel, który przez realizację zamierzonych przedsięwzięć musi zakładać dany wynik finansowy. Zarobkowy charakter jest nastawiony na zysk, który powinien co najmniej pokryć koszty założenia i prowadzenia przedsięwzięcia (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 listopada 2008 r., (...)).

Należy również podkreślić, że faktyczne niewykonywanie działalności gospodarczej w czasie oczekiwania na kolejne zamówienie lub w czasie ich poszukiwania, nie oznacza zaprzestania prowadzenia takiej działalności i nie powoduje uchylenia obowiązku ubezpieczenia społecznego. W ocenie, czy doszło do zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej należy uwzględniać wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar (wolę) osoby prowadzącej działalność gospodarczą.

W wyroku z dnia 30 kwietnia 1997 r. (sygn. akt III SA 46/96) Naczelny Sąd Administracyjny trafnie wskazał, że w razie uznania za zaprzestanie działalności gospodarczej innych zdarzeń niż jej likwidacja, należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności obiektywne, ale także subiektywne, tzn. zamiar podatnika.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd stwierdził, że ubezpieczona wykazała, że w okresie przerw pomiędzy zasiłkami chorobowymi faktycznie prowadziła działalność gospodarczą. Obiektywnym potwierdzeniem tego stanu rzeczy są przychody za okres 2020 r. - 2021 r., które wykazała księgami i ewidencją przychodów oraz fakturami dotyczącymi kosztów prowadzenia tej działalności.

Sąd przesłuchał świadków i na tej podstawie ustalił, iż ubezpieczona nie zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej w okresach od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku raz od dnia 1 października 2021 roku. Z zeznań tych wynika jednoznacznie, że ubezpieczona prowadzi od ponad trzydziestu lat różnorodną działalność gospodarczą. Świadkowie w szczególności potwierdzili, że pomiędzy okresami zwolnień lekarskich wnioskodawczyni nie tylko zamierzała, ale rzeczywiście dalej prowadziła działalność gospodarczą polegającą na wykonywaniu usług bioenergoterapeutycznych. Z zeznań świadków i W. J. wynika jasno, że wnioskodawczyni przyjmowała klientów u siebie w domu, bądź jeździła do klientów celem wykonania usługi. Dodać należy, że nadto regularnie rozliczała ona koszty i płaciła także za usługi księgowe. Świadczą o tym też dokumenty w postaci rachunków i faktur dotyczące wydatków związanych z prowadzeniem działalności, które faktycznie wnioskodawczyni poniosła w spornym okresie. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, gdyż w świetle całokształtu zebranego materiału dowodowego a zwłaszcza faktu nieprzerwanego prowadzenia działalności gospodarczej w tej formie od wielu lat trudno uznać, że fakt niekwestionowanej przez organ rentowy choroby powoduje natychmiastowe zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. Warto też zauważyć, że wnioskodawczyni wskazała istotne niezależne od niej przyczyny zwolnień – wypadek samochodowy oraz złamanie nogi.

Zaznaczyć oddzielnie należy, że organ rentowy pominął fakt rzeczywistego i nieprzerwanego wykonywania przez ubezpieczoną pozarolniczej działalności gospodarczej od wielu lat. Choć ZUS precyzyjnie przedstawił chronologię aktywności wnioskodawczyni jako przedsiębiorcy, to jednak nie wywiódł z tego ustalenia należytych wniosków. Należy zaakcentować, że działalność prowadzona była jako jednoosobowa i odwołująca kontynuowała ją samodzielnie.

W przekonaniu Sądu układ zdarzeń potwierdza prawdziwość twierdzeń odwołującej. Mianowicie w czasie choroby odwołująca nie mogła prowadzić działalności ani też podejmować czynności celem pozyskania klientów. W tym kontekście podjęcie działalności byłoby wręcz niedopuszczalne. Z kolei przerwy między zwolnieniami były na tyle krótkie, że zorganizowanie działalności w taki sposób, by między zwolnieniami mogła ona prowadzić działalność w takim samym zakresie jak dawniej, było wręcz niewykonalne. Poza tym cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdza zeznania W. J., że ubezpieczona faktycznie zamierzała kontynuować działalność, wykonywała usługi w przerwach między zwolnieniami, szkoliła się, opłacała wszystkie rachunki związane z prowadzoną działalnością. Również zeznania świadków potwierdzają, że w przerwach między zwolnieniami skarżąca przyjmowała klientów jako bioenergoterapeuta. Powyższe świadczy w ocenie Sądu o zaangażowaniu w prowadzoną działalność i zamiarze jej prowadzenia, a także o woli jej kontynuacji.

Kwestia wykazywania dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej w urzędzie skarbowym sama przez się nie mogła przy tym stanowić podstawy do uznania, że ubezpieczona nie miała zamiaru prowadzenia tej działalności. Niewątpliwie celem prowadzenia działalności gospodarczej jest osiąganie dochodów, to jednak nieosiąganie przez przedsiębiorcę spodziewanych zysków z działalności gospodarczej nie uzasadnia wyłączenia tego przedsiębiorcy z ubezpieczeń społecznych, zwłaszcza gdy zachodzą przeszkody do efektywnego jej prowadzenia na skutek jego choroby ( por. wyrok SN z 20.03.2009 r., II UK 308/08 – LEX 707885 ). W znacznej części spornego okresu (od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku raz od dnia 1 października 2021 roku) ubezpieczona, z przerwami na miesiąc lub dwa, byłą niezdolna do pracy, otrzymywała zwolnienia lekarskie, a organ rentowy wypłacał jej z tego tytułu zasiłki chorobowe. Decyzje organu rentowego o podejmowaniu wypłat zasiłków chorobowych na rzecz ubezpieczonego są prawomocne i wiążące w przedmiotowej sprawie – nie były kwestionowane przez ZUS zwolnienia lekarskie skarżącej. Dopiero za okres od dnia 1 października 2021 roku do dnia 16 listopada 2021 roku organ odmówił prawa do zasiłku z uwagi na zakwestionowanie prowadzenia spornej działalności gospodarczej przez W. J., od czego wnioskodawczyni także się odwołała.

Poza sporem jest, że w badanym okresie ubezpieczona była wiele razy długotrwale niezdolna do pracy, przebywała na zwolnieniach lekarskich i z tego tytułu organ rentowy wypłacał jej zasiłek chorobowy. Zatem nie ulega wątpliwości, że w badanym okresie wnioskodawczyni nie mogła efektywnie wykonywać jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej, a tym samym osiągać z tej działalności przychodów jak w poprzednim okresie. Podejmowanie kontaktu z klientami, a także udział w jarmarkach, spotkaniach bioenergoterapeutów, w ocenie Sądu nie tylko potwierdzają faktyczną wolę ubezpieczonej wykonywania pracy w ramach prowadzonej działalności, ale świadczą o jej faktycznym wykonywaniu, choć oczywiście w mniejszym zakresie z uwagi na stan zdrowia. Na podkreślenie zasługuje fakt, że ubezpieczona nie rozpoczęła prowadzenia działalności gospodarczej tuż przed rozpoczęciem korzystania ze zwolnień lekarskich, a gdy rzeczywiście jej nie prowadziła (bo wówczas wyjeżdżała do ojca na (...)) korzystała z możliwości zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej. Trudno zatem przyjąć, że definitywnie zaprzestała jej prowadzenia tylko dlatego, że się rozchorowała. Niezależnie bowiem od tytułu ubezpieczenia (umowa o pracę, własna działalność) każdy kto podlega temu ubezpieczeniu przez wiele lat ma prawo korzystać z ochrony ubezpieczeniowej w przypadku ziszczenia się ryzyka ubezpieczeniowego.

Sąd jednocześnie uznał, iż nie można było, tak jak uczynił organ rentowy, wyłączyć odwołującej z ubezpieczeń z tytułu działalności gospodarczej w czasie trwania okresu zasiłkowego, bowiem w tym czasie ubezpieczona nie mogła prowadzić działalności z przyczyn obiektywnych z uwagi na stan zdrowia. Jak już wspomniano ZUS nie kwestionował prawidłowości wystawionych zwolnień lekarskich w badanym okresie.

W orzecznictwie przyjmuje się, że faktyczna przerwa w prowadzeniu pozarolniczej działalności w związku ze zwolnieniem lekarskim spowodowana stanem zdrowia nie może być traktowana jako zaprzestanie wykonywania tej działalności, zwłaszcza w sytuacji uprawnienia przedsiębiorcy do zasiłku chorobowego. Okres pobierania zasiłku chorobowego jest okresem podlegania ubezpieczeniom społecznym, w którym następuje jedynie zwolnienie od obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia bądź odpowiednie obniżenie podstawy ich wymiaru gdy zasiłek nie obejmuje pełnego miesiąca (art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Osoba niezdolna do pracy i uprawniona do zasiłku chorobowego (w okresie pobierania tego zasiłku) nie może być uznana za osobę, która zaprzestała wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, chyba że sama podejmie decyzję o zaprzestaniu jej prowadzenia i złoży stosowny wniosek o wykreślenie jej z rejestru, bądź też zostanie wykreślona z urzędu (tak samo wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16.06.2015r. sygn. akt III AUa 1130/14).

Faktyczna przerwa w prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, w związku ze zwolnieniem lekarskim, spowodowana stanem zdrowia nie może być traktowana jako zaprzestanie wykonywania tej działalności, zwłaszcza w sytuacji uprawnienia przedsiębiorcy do zasiłku chorobowego. Okres pobierania zasiłku chorobowego jest okresem podlegania ubezpieczeniom społecznym, w którym następuje jedynie zwolnienie od obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia bądź odpowiednie obniżenie podstawy ich wymiaru gdy zasiłek nie obejmuje pełnego miesiąca (art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Wyjaśnić należy, że z mocy art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U. z 2015 r., poz. 121 – j.t. ) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, a w stanie prawnym obowiązującym od 20 września 2008 roku - z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Osoby te, zgodnie z art. 12 ust. 1 podlegają też obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu. Natomiast gdy chodzi o ubezpieczenie chorobowe, to stosownie do art. 11 ust. 3 tej ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, na swój wniosek, podlegają dobrowolnie. Przy czym prawo do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego wygasa z chwilą ustania tytułu do podlegania obowiązkowi podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym ( art. 14 ust. 2 pkt 3).

Domniemywa się, że przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą do dnia wykreślenia go z odpowiedniej ewidencji (rejestru) osób prowadzących działalność. Wykreślenie z tej ewidencji następuje na wniosek przedsiębiorcy lub z urzędu w drodze decyzji administracyjnej wydanej w trybie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej ( por. art. 34 ustawy o swobodzie gospodarczej).

Zatem osoba fizyczna, która figuruje w odpowiedniej ewidencji osób prowadzących działalność gospodarczą i nie zaprzestała prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej nie traci tytułu do obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym, a tym samym do podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

Osoba niezdolna do pracy i uprawniona do zasiłku chorobowego (w okresie pobierania tego zasiłku) nie może być uznana za osobę, która zaprzestała wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, chyba że sama podejmie decyzję o zaprzestaniu jej prowadzenia i złoży stosowny wniosek o wykreślenie jej z rejestru, bądź też zostanie wykreślona z urzędu.

W przedmiotowej sprawie ubezpieczona nie została wykreślona z ewidencji osób prowadzących działalność gospodarczą z urzędu, ani nie zaprzestała jej prowadzenia w związku z wykreśleniem jej z ewidencji na jej wniosek. Dlatego też nie było podstaw stwierdzenia, że ubezpieczona w spornym okresie nie podlegała ubezpieczeniom społecznym, o których mowa
w wyżej wymienionych przepisach.

Nieefektywne prowadzenie jednoosobowej pozarolniczej działalności gospodarczej
z powodu długotrwałych zwolnień lekarskich, za które ZUS wypłacał zasiłki chorobowe nie może zatem stanowić podstawy do wstecznego wyłączenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą z ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Sądu stan faktyczny odtworzony na podstawie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje bowiem na zamiar kontynuowania działalności po okresach niezdolności do pracy w całym spornym okresie, którego dotyczy zaskarżona decyzja.

W ocenie Sądu, w okresie zwolnienia lekarskiego z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczona miała uzasadnioną podstawę do niewykonywania działalności gospodarczej, a ewentualne podjęcie przez nią działań związanych z działalnością mogłoby świadczyć o wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem (wyrok SA w Białymstoku z dnia 23.01.2019r. w sprawie III AUa 636/18). Natomiast w spornym okresie, w przerwach pomiędzy zwolnieniami, wnioskodawczyni kontynuowała wykonywanie swojej działalności, co wykazała za pomocą wiarygodnych dowodów w postaci zeznań świadków i złożonych dokumentów.

Nadto z dokumentów złożonych do akt wynika, że wnioskodawczyni cały czas starała się również sprzedawać robioną przez siebie ręcznie biżuterię, o czym świadczą faktury za paliwo oraz za wynajmowanie stoisk. Skarżąca rozliczała się podatkowo z tytułu przychodów osiąganych z badanym okresie, choć jej działalność była ograniczona z uwagi na jej stan zdrowia oraz pandemię. Dodatkowo należy podkreślić, że odwołująca prowadziła specyficzny, nietypowy rodzaj działalności gospodarczej. Jak słusznie wskazywała na rozprawie, osoby korzystające z pomocy bioenergoterapeuty najczęściej nie chcą o tym opowiadać na szerszym forum. Dlatego klientów W. J. miała najczęściej z polecenia innych osób, znajomych czy rodziny, które były zadowolone z jej pomocy. Poza tym część klientów przychodziła na takie sesje jednorazowo i wnioskodawczyni nie miała z nimi później żadnego kontaktu. Tym samym możliwość udowodnienia faktu prowadzenia tak nietypowej działalności gospodarczej, niewątpliwie jest mocno utrudniona, jednakże w ocenie Sądu skarżąca sprostała temu zadaniu w niniejszym postępowaniu. Prowadzenie wskazanej działalności potwierdzają również złożone przez W. J. do akt rachunki i faktury wskazujące, że ponosiła ona nie tylko wydatki związane z prowadzeniem tej działalności, ale również miała z tego tytułu przychody.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika także, iż odwołująca jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, pobierającą rentę z tytułu niezdolności do pracy. Tym samym nie wydaje się dziwne, że mogłaby ona korzystać ze zwolnień lekarskich nawet jeżeli nie ulegałby wypadkowi czy nie złamałaby nogi. W ocenie Sądu Okręgowego W. J. nie tylko wykazała, że prowadziła w spornych okresach działalność gospodarczą i nie zamierzała zaprzestać jej prowadzenia, ale podejmowała (kiedy tylko była zdolna do pracy) także działania w celu podwyższania swoich kwalifikacji, uczestniczyła w zebraniach bioenergoterapeutów, przyjmowała klientów, co świadczy jednoznacznie o braku zamiaru zaprzestania działalności. Wydaje się również, że należy odnieść się z dużym szacunkiem do osoby, która pomimo niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym i pobierania świadczenia rentowego, wkładała przez wiele lat wysiłek w to, żeby nie pozostawać osobą bierną, a założyła własną działalność i ją prowadziła z powodzeniem. Nie zmienia tego faktu konieczność korzystania przez skarżącą ze zwolnień lekarskich w okresach, kiedy rzeczywiście była niezdolna do świadczenia pracy. Bezsprzecznie w niniejszym postępowaniu W. J. wykazała, że w okresach zdolności do wykonywania pracy swoją działalność gospodarczą prowadziła i nie było jej zamiarem zaprzestanie jej prowadzenia.

Kierując się powyższymi ustaleniami oraz poczynionymi rozważaniami prawnymi, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji wyroku.